(မုိးမခ) မတ္ ၁၄၊ ၂၀၁၆
ကခ်င္ျပည္နယ္ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ဗုဒၶဘာသာဘုန္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူအဖြဲ႕မ်ား ေဖေဖာ္ဝါရီလ ပတ္ဂ်ာဆန္ PJS Pat Sajan ကခ်င္လူထုအေျချပဳ မူးရစ္တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ ၃၁ ဦး တိုက္ခိုက္ခံ ဒဏ္ရာရေဆးရံုတင္ခဲ့ရပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားျမိဳ႕လူထုဆႏၵျပသတင္း လႊတ္ေတာ္အထိ ဂရက္ရိုက္ ေဆြးေႏြး အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရံုတင္ရသူမ်ား ၂၇ ေယာက္ဆင္းသြားျပီး ၄ ဦးက်န္တာလဲ ခြဲစိတ္ကုသေပးျပီး အသက္အႏၱရယ္မရွိေတာ့ပါ။
ျပည္နယ္အစိုရမ်ားနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈအားျဖင့္ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၆ ကစျပီး ဘိန္းစိုက္ခင္းမ်ားကို NLD-Military အစိုးရသစ္နဲ႔ အျပတ္ရွင္းႏိုင္ပါေတာ့မယ္။ အစိုးရပါဝင္မွ ထိေရာက္ပါမယ္။ ဒါလဲ လူထုအင္အားနဲ႕ မူးယစ္ေဆးဒဏ္ ကို မခံစားရသူမရွိတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ အိမ္ေထာင္စုတိုင္းတာဝန္သိစြာ အနစ္နာခံေဆာင္ရြက္ျခင္း ရလဒ္ပါ။
ဒီတပါတ္ ျပည္နယ္ေဆးရံုႀကီးအိမ္သာမွာ ဘိန္းျဖဴေဆးထိုးတံနဲ႔ လူငယ္တစ္ဦး လူထုဖမ္းမိျပီး ေျပာင္ျငင္းဆန္လို႕ ဝိုင္းထိုး ႀကိတ္လိုက္တာ ဆရာဝန္ေရာက္လာျပီး အခ်ဳပ္ေထာင္ပို႔လိုက္ပါတယ္။ ဖူးေယာင္ေနတဲ့လူငယ္မ်က္ႏွာက စိတ္မေကာင္း စရာ။ သူက အသာတၾကည္အဖမ္းမခံေတာ့ ေဒါသထြက္လာတဲ့လူေတြရဲ႕ ထိုးႀကိတ္ခံရပါတယ္။ အရပ္ထဲမွာ ထိုးႀကိတ္ဆံုးမ တဲ့ စစ္အာဏာရွင္စရိုက္ေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ။
● ရန္ကုန္ကမာရြတ္ မူးယစ္အျမစ္ျဖတ္ျပတိုက္
Frontier သတင္းစာ Jared Downing ေရးတဲ႕ေဆာင္းပါးမွာ ကမာရြတ္ ဟံသာဝတီနဲ႔ ကြၽန္းေတာလမ္းေထာင့္မွာ အစိုရ မူးယစ္တိုက္ျဖတ္ေရးဌာနရဲ႕ မူးယစ္ျပတိုက္ကို ဂ်ာနယ္လစ္ေရာက္သြာခ်ိန္ အေမရိကန္လူမ်ိဳး ၂ ေယာက္ပဲေတြ႕ရပါတယ္။ ျပတိုက္ဝန္ထမ္းမ်ား အိပ္ငိုက္ေနျပီး လူမရွိ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သားကိုေတာ့ အေဖၚအျဖစ္ေတြ႕ရပါတယ္။ လိုက္လံရွင္းျပသူက ဒီျပတိုက္ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ (၂၀၀၁) က ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာဖြင့္လစ္ခဲ့ေၾကာင္း ဂုဏ္ယူဝံ့ႂကြားစြာ ရွင္းျပပါတယ္။ ေၾကာက္ စရာ အရိုးေခါင္း လူအဂၤါ ရုပ္ပံု ပန္းခ်ီပန္းပု ရုပ္ျပ ဘိန္းမွဘိန္းျဖဴထုပ္လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ ဇတ္လမ္းမ်ားနဲ႔ ျပခန္းမ်ား ခမ္းနား လွပါတယ္။ လွပတဲ့ဥယ်ာဥ္ ေရတံခြန္ မီးဆလိုက္ မီးအလွစန္ေတြလည္း မထိမ္းသိမ္းႏိုင္လို႔ အလုပ္မလုပ္တာ ၾကာပါျပီ။
အစိုးရ ေနျပည္ေတာ္ေျပာင္းသြားကတည္းက ျပတိုက္ကို ဂရုစိုက္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဝန္ထမ္မ်ား ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ျပတိုက္ ဝင္ေငြနဲ႔ရပ္တည္ေနရျပီး အစိုးရက ျပတိုက္ေျမ အေဆာက္အဦကို ပုဂၢလိကေရာင္းစားမွာ အလြန္စိုးရိမ္ေနၾကတယ္လို႔ ေျပာ ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားအုပ္စုမ်ား အခမဲ့ လာေရာက္ၾကည့္ရႈေနျပီး ျပတိုက္အဝင္ဝမွာ အနားယူသြားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး (အ ျငိမ္းစား) ဦးသန္းေရႊ ဓါတ္ပံုႀကီးက ႀကိဳဆိုေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
● မူးယစ္ဘိန္းဘုရင္မ်ားနဲ႔ ေရာင္းဝယ္သူမ်ား
ျမစ္ျကီးနားမွာေတာ့ မူးရစ္သံုးစြဲသူမ်ားစြာကို လူထုလႈပ္ရွားမႈနဲ႕ ဖမ္းဆီးပါတယ္။ ဖမ္းဆီးခံ သူတို႔ပူးေပါင္းကူညီမႈနဲ႔ ၿမိဳ႕ေပၚက လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ားစြာ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့ေပမဲ့ လက္ကားေရာင္းသူေတြေတာ့ လြတ္ေနဆဲပါ။ ဘိန္းဘုရင္မ်ားက ဖားကန္႔ ေက်ာက္စိမ္းတြင္း အမ်ားစုကို ပိုင္ဆိုင္တယ္လို႔ Global Witness သတင္းအဖြဲ႕က အခ်က္အလက္မ်ားနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ မူးရစ္လက္ကားေရာင္းသူတဦး ကခ်င္ျပည္နယ္မွာဖမ္းမိျပီး သက္ဆိုင္ရာကို ေပးကမ္းေငြ တလစာ က်ပ္ သိန္းငါးေထာင္ စာရင္းစာအုပ္ေတြ႕ရေပမဲ့ ဥပေဒမစိုးမိုးခ်ိန္ အႀကီးတန္းေရာင္းခ်သူမ်ားကေတာ့ လြတ္ေနဦးမွာပါ။
တခ်ိဳ႕ မူးရစ္ဘုရင္ႀကီးမ်ားကို ကာကြယ္ အက်ိဳးတူလုပ္ေနတဲ့ အစိုးရနဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ထိပ္တန္းအရာရွိမ်ား ရွိေနတယ္ လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အေရးယူျခင္းနဲ႔အတူ မူးယစ္ဘိန္းဘုရင္မ်ားနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ဝိသမစီးပြားလုပ္ငန္မ်ား ျမန္မာျပည္က ထြက္ခြာ သြားဖို႕ တရုတ္ႏိုင္ငံ ထိုင္းႏိုင္ငံကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။
● နိဂံုး
ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းကေန မူးယစ္ေဆးကြန္တိန္နာနဲ႔ ပို႔ကုန္အျဖစ္ ျပည္ပပို႔ေနတာ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ လႊတ္ထားတာ ၾကာျပီျဖစ္ ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏွစ္အကုန္မွာ ပိုင္ရွင္မဲ့အျဖစ္ ျမန္မာအစိုးရက ဖမ္းဆီးေနၾကပါတယ္။ အေရးယူ စံုစမ္းေနပါျပီ။ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ဘက္က လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ျပည္ပပို႔မဲ့ မူးယစ္ေဆး ကြန္တိန္နာလိုက္ဖမ္းမိေနလို႔ အမ်ားႀကီး တိုးတက္လာပါျပီ။
ျမိဳ႕ေပၚက သံုးစြဲႏိုင္သူမ်ား မူးရစ္ေဆးကို အမ်ားဆံုးသံုးျကပါတယ္။ ဥပေဒ စိုးမိုးလာမဲ့ ၂၀၁၆ အလြန္ NLD-Military အစိုးရ သစ္ကာလ ျပည္နယ္မ်ားက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕စည္းမ်ားနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူခ်က္မ်ားစြာ ရလာပါမယ္။ ဘိန္းအစား သီးႏွံ စက္မႈစိုပ္ပ်ဳိး ေရတိုေရရွည္ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳေရးအျပင္ ကုန္ေခ်ာထုတ္တဲ့ စက္ရံုမ်ားစြာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားမွာ ေပၚေပါက္ လာဖို႔ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ပံ့ပိုးေပးရေတာ့မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္မႈ လယ္ယာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းသာလွ်င္ ဘိန္းစိုက္ေဒသမ်ား အတြက္ ထြက္ေပါက္ျဖစ္ပါတယ္။
ဘိန္း မူးယစ္ထုတ္လုပ္မႈ ၂၀၁၆ မွစတင္ ကင္းရွင္းႏိုင္ပါေစ။
Photo Credit: Reuters