သား၀င့္ေက်ာ္ – ရွယ္ယာဝယ္ဖို႔ ဘယ္ကစမလဲ Stock exchange
(မိုုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၅
ရွယ္ယာဝယ္ယူရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ့္သူဟာ မိမိဝယ္ယူလိုတဲ့ ရွယ္ယာထုတ္ေဝေရာင္းခ်တဲ့ကုမၸဏီရဲ႕အေျခအေနကို အကဲျဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေလ့လာတဲ့အခါ အဲဒီကုမၸဏီရဲ႕ ႏွစ္ဆံုးဘ႑ာေရးရွင္းတမ္းေတြက တဆင့္ ေလ့လာအကဲျဖတ္ၾကရပါ့မယ္။
ဒီလိုဆိုျပန္ေတာ့ စေတာ့ေစ်းကြက္(Stock exchange)မွာ စာရင္းဝင္(listed) ထားတဲ့ကုမၸဏီေတြဟာ အမ်ားျပည္သူထံသို႕ ၃လတစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ ၆လတစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ႕ရွိေသာ ဘ႑ာေရး အစီရင္ခံစာမ်ားကို သက္ဆိုင္အက်ိဳးေဆာင္လုပ္ငန္းမ်ားမွ တဆင့္လည္းေကာင္း စီးပြားေရးစာေစာင္မ်ားမွ တဆင့္ လည္းေကာင္း အသိေပးထုတ္ျပန္ရပါမည္။
ဘ႑ာေရးရွင္းတမ္းဟုဆိုရာဝယ္ ကုမၸဏီ၏ ပံရိပ္အစစ္အမွန္ကိုေဖၚျပနိုင္ေသာ အရံႈးအျမတ္စာရင္း (Statement of profit and loss) ႏွင့္ လက္က်န္ရွင္းတမ္း(Balance sheet or statement of financial position) တို႕ျဖစ္ပါသည္။
စာရင္းရွင္းတမ္းမ်ားကို ေလ့လာေသာအခါ ရွင္းတမ္းေအာက္ေျခ တြင္ ေရးသားေဖၚျပးတဲ့ ရွင္းလင္းခ်က္ (note to the account) ကို ေလ့လာဖတ္ရႈ႕ရပါလိမ့္မည္။ သို႔မွသာ စာရင္းရွင္းတမ္းမွာေဖၚျပထားေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ား၏အဓိပၸါယ္ ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဖၚထုတ္နိုင္မည္ျဖစ္သည္
ေနာက္ စာရင္းကိုင္စံက်င့္ထံုးမ်ားကိုလည္း အၾကမ္းဖ်င္း နားလည္ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။
သိသင့္သိထိုက္ေသာ စာရင္းကိုင္အယူအဆမ်ားတြင္
ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ(going concern concept) မွာ စာရင္းကိုင္သည္ ရွင္းတမ္းမ်ားကိုေရးဆြဲရာတြင္ ဘယ္ေလာက္ပဲလုပ္ငန္းအေျခအေနဆိုး ေနပါေစ ျမတ္နိုင္ေသာကာလတစ္ခုအထိ လုပ္ငန္းဆက္လက္ရွင္သန္ေနမည္ဟု ယံုၾကည္ယူဆထားရမည္။
ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္မႈ႕ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆ (consistency concept) ဆိုတာက စာရင္းကိုင္ပညာမွာ ပထမႏွစ္မွာ အသံုးျပဳခဲ့ေသာ တြက္နည္းအတိုင္း ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာလည္း တြက္ခ်က္ရမည္။ သံုးေလးႏွစ္ၾကာလို႔ ကာလံေဒသံအရ ကိုက္ညီမႈ႕မရွိလို႔ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳလိုပါက စာရင္းရွင္းတမ္းေအာက္ေျခမွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပရမွာျဖစ္ပါသည္။
က်စ္လစ္သိပ္သည္းမႈ႕ (conservatuon concept) ဆိုတာကေတာ့ Assetsလို႔ေခၚတဲ့ ရပိုင္ခြင့္ သို႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းသံုးပစၥည္းမ်ားတန္ဖိုးျဖတ္ရာတြင္ အနည္းဆံုးတန္ဖိုးျဖင့္ သတ္မွတ္ရမည္။ ဥပမာ–ႏွစ္ဆံုးလက္က်န္ကုန္တန္ဖိုးတြင္ ဝယ္ေစ်းႏွင့္ ေရာင္းေစ်းႏွစ္မ်ိဳးရွိရာအနက္မွ အနည္းဆံုးေစ်းျဖင့္တန္ဖိုးသတ္မွတ္ရမည္။
လ်ာထားရမယ္ (accrual concept) ဆိုတဲ့အယူအဆကေတာ့ စရိတ္ပိုင္းနဲ႕ ပိုၿပီးသက္ဆိုင္ပါတယ္။
ေငြမေပးရေသးပဲ ေပးဖို႔က်န္ေနေသာစရိတ္မ်ားကို ဒီႏွစ္အတြက္ ကုန္က်စရိတ္မွာ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။
ဒီလိုစာရင္းကိုင္အေျခခံအယူအဆေလးေတြကို သိမွတ္ထားနိုင္ရင္ လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ ဘဏၰာေရးရွင္းတမ္းမ်ားမွ လည္ေကာင္းလုပ္ငန္း၏ အေျခအေနကို အကဲျဖတ္ဆံုးျဖတ္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
