ကိုသန္းလြင္ – ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ စီးပြားေရးသင္ခမ္းစာ
(မိုုးမခ) ေအာက္တုုိဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၅
(၁)
အိႏိၵယ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ နီရန္ဒါမိုဒီ၊ တရုပ္ႏိုင္ငံသမၼတ စီဂ်င္ပင္း ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ သမၼတ ဂ်ိဳကို ၀ီဒိုဒို တို႕ တြင္ တူညီေသာ အခ်က္ ဘာမ်ားရွိပါသနည္း၊ ဤေခါင္းေဆာင္ၾကီး သံုးဦးသည္ အေမရိကန္သမၼတ က ႏိုင္ငံေတာ္ ဧည့္သည္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားခံရခ်ိန္တြင္ ၀ါရွင္တန္ျမိဳ႕ေတာ္သို႔ တိုက္ရိုက္ မသြားဘဲ စီရာတဲလ္ ( Seattle, Silicon Valley ) သို႔ အရင္သြားျပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ဦးစြာသြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ရာတြင္ တူညီၾကပါသည္၊ သူတို႔ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား မွာ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး စက္မႈအတတ္ ပညာထြန္းကားေရး၊ ကမၻာၾကီးႏွင့္ အမွီ ရင္ေဘာင္တန္းလိုက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီၾကီး မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္အလုပ္လုပ္ဖို႔ လမ္းစရွာေဖြၾကျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
တရုပ္ျပည္ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံတို႔ မွာ ယေန႔ေရွ႔တန္းေရာက္လာၾကေသာ စီးပြားေရး က်ားၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကပါ သည္၊ ယခင္ စစ္ေအးကာလ ေခတ္မ်ားက ကဲ့သုိ႔ တဦး ႏွင့္ တဦး စစ္ေရးအရ ျပိဳင္ဆိုင္ျခင္း မရွိၾကသည္ မွာ တိုးတက္လာေသာ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ၏ ျပယုဂ္တခုပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္၊ သူတို႔သည္ မိမိျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတိုးတက္လာေစရန္ တျခား ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ား နည္းတူ အေမရိကန္ ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ရန္ ၾကိဳးစားေနၾကပါသည္၊ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံက အေမရိကန္ ကုမၸဏီ မ်ား ႏွင့္ စီးပြားေရး အရ ပူးေပါင္းရန္ ေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္တြင္ တရုပ္ႏိုင္ငံက မိမိတို႔သည္ အေမရိကန္၏ ရန္သူမဟုတ္ပါ၊ ကြန္ပ်ဴတာနည္းစံနစ္မ်ားျဖင့္ အေမရိကန္တို႔ကို တိုက္ခိုက္ေနျခင္း မရွိပါဟု ဆိုေနၾကသည္။
၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ျပီးစ အိႏၵိယေခါင္းေဆာင္ ပ႑စ္ေနရူးလည္း အေမရိကားသို႔ အလည္ ေရာက္လာဘူးသည္၊ ဆိုရွယ္လစ္စံနစ္ ေရပန္းစားေနခ်ိန္ အရင္းရွင္စံနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ရမည္ဟု ေၾကြးေက်ာ္ေနၾကခ်ိန္တြင္ သူ႔ခရီးစဥ္ ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ မွာ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ဟူ၍ အဓိက ဟုတ္ဟန္မတူခဲ့ေပ၊ မိမိႏိုင္ငံ အတြင္းတြင္ စီးပြားေရး သမားမ်ား ႏွင့္ လက္ပြန္းတတီး ေနတတ္သူ မဟုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မစၥတာေနရူး၏ ခရီးစဥ္မွာ မိုဒီ၏ခရီးစဥ္ႏွင့္ မတူကြဲျပားေနေပသည္၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္မိုဒီ မွာ သူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ မျဖစ္မီက ဂူဂ်ာရက္ျပည္နယ္၏ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ သူ႔နယ္စီးပြားေရးကို ေအာင္ျမင္ ေအာင္ လုပ္ျပႏိုင္ခဲ့သူျဖစ္ရာ “ကၽြန္ေတာ့္ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ စီးပြားေရးဆိုတာဘဲ ရွိတယ္” ဟုဆိုခဲ့သည္၊ သမၼတ အိုဘားမား ႏွင့္ အလြမ္းသင့္ေအာင္ ေပါင္းသင္းႏိုင္သူျဖစ္ရာ မိတ္ေဆြခ်င္း ေတြ႕ၾကရာတြင္ ေပြ႕ဖက္ ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္၊ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဖက္လဲတကင္း ေတြ႕ဆံုခဲ့ ၾကျပီး ေဖ့ဘုတ္(ခ္) တီထြင္ခဲ့သူ ဇူကာဗတ္ ႏွင့္ ေတြ႕စဥ္တြင္ သူ႕အေမ အေၾကာင္းေျပာျပျပီး ကင္မရာမ်ားေရွ႔ စဥ္ျမင့္ေပၚတြင္ မ်က္ရည္၀ဲ လာခဲ့ဘူးသည္။
သူ၏ ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီးျဖစ္သူ Arun Jaitley က အိႏၵိယ ျပည္သည္ ဆင္းရဲတာ မွန္ပါ၏၊ ဆင္းရဲေသာ ႏိုင္ငံသည္ လည္း စီးပြားေရးလုပ္ရတာဘဲဟု ေ၀ဖန္ခ်က္ေပးသည္၊ ေနရူး ႏွင့္ အင္ဒီရာဂႏၶီတို႔ ေခတ္က ႏိုင္ငံျခားေရး ၀ါဒသည္ စီးပြားေရးႏွင့္ေရာယွက္မေနေပ၊ သူတုိ႔၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ မွာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အား မကိုးဘဲ မိမိဖာသာ ျပည့္စံုေအာင္ ေနႏိုင္ေရးၾကိဳးပမ္းၾကရန္ျဖစ္ပါသည္၊ ရာဂ်စ္ ဂႏၶီ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ လာခ်ိန္မွာ စီးပြားေရး ဖြ႕ံျဖိဳးေအာင္ ႏိုင္ငံျခား ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ား စတင္ခဲ့ၾကသည္၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ P.V. Narasimha Rao လက္ထက္ေရာက္မွ သူ၏ ႏိုင္ငံျခား ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ စီးပြားေရးသမားမ်ားႏွင့္ ခရီးအတူ သြားျခင္း စတင္ခဲ့သည္။
၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ မာမိုဟန္ဆင္း မွာ စီးပြားေရးပညာရွင္ျဖစ္သည္၊ ကုမၸဏီ ထိပ္သီးၾကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ပြဲ ကြန္ဖရင့္မ်ားကို အခ်ိန္ မွန္မွန္ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္၊ သို႔ပါေသာ္လည္း သိသာထင္ရွားေသာေျပာင္းလဲမႈ မ်ား မေတြ႕ခဲ့ရေပ။
သမၼတေဂ်ာ့(ရွ)ဘြတ္ ႏွင့္ မာမိုဟန္ဆင္းတို႔ ႏွစ္ဦးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က ႏ်ဴးကလီးယား စြမ္းအင္အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
အေမရိကန္ ဥပေဒတြင္ ႏ်ဴးကလီးယားလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ လိုက္နာရန္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားစြာ ပါရွိသည္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ႏ်ဴးကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖို ေရာင္းရန္ကိစၥသည္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ လာသည့္တိုင္ အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ေပ။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကြန္ဂရက္ ႏွင့္ သမၼတ ဆက္ဆံေရး အေၾကာင္းကို နားလည္ဟန္တူေသာ တရုပ္သမၼတ စီဂ်င္ပင္း မွာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား ႏွင့္ နားလည္မႈ ယူရမည္ဟူေသာ သေဘာကို ေစာစီးစြာ သေဘာေပါက္ခဲ့ဟန္တူသည္၊ အေမရိကန္သမၼတ ႏွင့္ ကြန္ဂရက္သည္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ား၏ စကားကို တေလးတစား နားေထာင္ေလ့ရွိၾကသည္၊ ကြန္ဂရက္က သေဘာမတူလ်င္ သမၼတ မွာလည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ မ်ားမ်ားစားစား မရွိသည္ကို တရုပ္သမၼတၾကီး နားလည္ဟန္ရွိသည္၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ မိုဒီက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ား ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနျခင္း မွာ ဤသေဘာပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္က ႏွစ္ႏိုင္ငံ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ ထူေထာင္ျပီးခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး တိန္ေရွာက္ပင္း လည္း အေမရိကန္သို႔ အလည္ေရာက္လာဘူးသည္၊ တရုပ္ႏိုင္ငံသည္ စီးပြားေရးထူေထာင္ေရးကို စတင္ေနျပီ ျဖစ္သည္ ထိုစဥ္က အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး နည္းနာယူရန္ လိုေသာ္လည္း အကူအညီ ယူရမည္ဟု မပါေသးေပ။
အေမရိကန္တို႔ အၾကား ေကာင္းဘိြဳင္ ဦးထုတ္ေဆာင္းျပီး တိန္ေရွာက္ပင္ ေရပန္းစားခဲ့သလိုပင္ တရုပ္သမၼတၾကီးစီဂ်င္ပင္း သည္ ေခ်ာေမာလွပျပီး ဖက္ရွင္ အေကာင္းစား ၀တ္စားတတ္ေသာ ဇနီးသည္ကို ပြဲထုတ္ခဲ့သည္၊ သူသည္ ဟာမင္းေ၀းေသာက္ေနက် လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ မွာ ထိုင္ခဲ့ဘူးေၾကာင္း ေျပာတတ္သလို သူအိမ္တြင္ မတ္တိြန္း၊ ေသာမက္(စ)ပိန္း စသည့္ အေမရိကန္ စာေရးဆရာၾကီးမ်ား၏ စာအုပ္မ်ား ကိုဖတ္ေၾကာင္း ေျပာျပတတ္သည္၊
အေမရိကန္ကုမၸဏီ မ်ား၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကို ကြန္ပ်ဴတာ အတတ္ပညာနည္းျဖင့္ ခိုးယူျခင္း ကို ဆန္႔က်င္ပါသည္ဟု ကတိေပးသည္။ အေမရိကန္သည္ တရုပ္တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းမွသာ ေစ်းကြက္သည္ တည္ျငိမ္ေသာ အေျခခံေပၚတြင္ ရပ္တည္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟုဆိုသည္၊ ရန္လိုေနျခင္းျဖင့္ ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ အက်ိဳးမရွိပါဟု အထပ္ထပ္သတိေပးခဲ့ပါသည္၊
တရုပ္ျပည္ အေရွ႕ဘက္ကမ္းရိုးတန္း နယ္နမိတ္ အျငင္းပြားမႈမ်ားတြင္ တရုပ္ကို ရန္သူသဖြယ္ မျမင္ၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုသည္၊ ထိုေဒသတြင္း ခရီးသြားလာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိသလို အသစ္ဖန္တီးသည့္ ကၽြန္းမ်ား တြင္ စစ္စခန္္္္္းမ်ား မတည္ေဆာက္ပါဟု ကတိေတြေပးေနသည္၊ ကမၻာ့စီးပြားေရးစံနစ္ကို အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစခဲ့ေသာ ယြန္ေငြတန္ဘိုးေလ်ာ့ခ်ျခင္းကိုလည္း ထပ္မံလုပ္ေဆာင္ရန္ အေၾကာင္းမရွိပါဟု ဆိုသည္၊
သမၼတ အိုဘားမား ႏွင့္ Green house ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့ခ်ရန္ ကိစၥကို သေဘာတူညီမႈ ရျပီးျပီဟု ဆိုပါသည္၊ သို႔ပါေသာ္လည္း တရုပ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၏ စကားကို အလုပ္ ႏွင့္ လက္ေတြ႕ မျပ ႏိုင္သ၍ အေမရိကန္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက သံသယ ရွိေနၾကဆဲသာ ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ဆိုေစ တရုပ္ျပည္၏ ဘီလီယံ ၆၀၀ ပမာဏရွိေသာေစ်းကြက္မွာ အေမရိကန္တို႔အဖို႔ အလြန္အေရးၾကီးပါသည္၊
၂၀၁၃ ခုႏွစ္က လံုျခံဳေရး ကန္ထရိုက္ျဖစ္ေသာ အက္ဒ၀ပ္ စႏိုဒင္ ၏အဆိုအရ အေမရိကန္ လံုျခံဳေရး ဌာနကလည္း တရုပ္တယ္လီဖံုး ကုမၸဏီမ်ားအေပၚ လွ်ိဳ႔၀ွက္ေထာက္လွန္းခဲ့သည္ သာျဖစ္သည္၊ အေမရိကန္တို႔ကလည္း သူတို႔ကုမၸဏီမ်ား၏ ေဒတာအခ်က္အလက္မ်ား ခိုးယူေနၾကသည္ကို တရုပ္အစိုးရ က သိသိၾကီးျဖင့္ လႊတ္ထားသည္ဟု ယံုၾကည္ထားၾကသည္၊
BIT – Bilateral Investment Treaty ေခၚ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ ရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံမႈ စာခ်ဳပ္မွာ အေမရိကန္ႏွင့္ လက္မွတ္ထိုးထားေသာ ႏိုင္ငံ ၄၀ မွ်ရွိေသာ္လည္း တရုပ္ႏိုင္ငံမပါေသးေပ၊ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္ ၉၀ ဦးထက္မနည္း ဤစာခ်ဳပ္ျဖစ္ေျမာက္ရန္စာေရး ေတာင္းဆိုထားၾကသည္၊ တရုပ္တို႔ က လုပ္ငန္းအမ်ိဳး တရာေလာက္ကို ခ်န္လွပ္ျပီးမွ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုဘို႔ေတာင္းဆိုေသာေၾကာင့္ စာခ်ဳပ္မွာ ေရွ႔မတိုးႏိုင္ျဖစ္ေနသည္၊ တရုပ္တို႔က အေမရိကန္ Qualcomm ႏွင့္ မာစီဒီး ကုမၸဏီမ်ားကို anti-monopoly law ျဖင့္တရားစြဲဆို ထားရာ အေမရိကန္တို႔က တရားမွ်တျခင္းမရွိဟု ယူဆေနၾကသည္၊
တရုပ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၏ခရီးစဥ္မွာ ထိုအခက္အခဲမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည့္နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြၾကရန္ ပင္ျဖစ္ေပသည္၊
(၂)
ထိုသို႔ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားက အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ သမၼတၾကီး အတြက္ အေမရိကန္တို႔ ႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ သူတို႔ ႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံေရးကို နားလည္ရန္လိုေၾကာင္း သင္ခန္းစာေပးလ်က္ရွိပါသည္၊ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္ကလည္း အင္ဒိုနီးရွား သမၼတၾကီး Susilo Bambang Yudoyono သည္ အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔ ဧည့္သည္အျဖစ္ေရာက္ခဲ့ဘူးသည္၊ ယခုသမၼတ ၀ီဒိုဒို၏ ခရီးစဥ္ မွာ ဆီလီကြန္ျမိဳ႕ေတာ္သို႔ အရင္သြားမည္ ဆိုသည္ ႏွင့္ အဆင္အျပင္မွာမ်ားစြာ ျခားနားသြားပါသည္၊ ေတာင္တရုပ္ ပင္လယ္အတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ လိုေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၀ီဒိုဒို၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ မွာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကို တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ရန္ပင္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ၾကီးမ်ား ႏွင့္ ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္ၾကမည္နည္းဆိုေသာ အေျဖကိုရွာရန္သာျဖစ္သည္၊
၂၀၁၀ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ႏွင့္အင္ဒိုနီရွားတို႔ နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာကိုသမၼတ ႏွစ္ဦးလက္မွတ္ ထိုးခဲ့ၾကဘူးသည္၊ ယခုအခါ အင္ဒိုးနီးရွားႏိုင္ငံ သည္္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ Free Trade ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ ညိွႏႈိင္းျပင္ဆင္ေနသည္၊ ထိုစာခ်ဳပ္ျပီးလ်င္ ေနာက္တဆင့္မွာ ပစိဖိတ္ႏုိင္ငံမ်ား သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (TPP-Transpacific Partuership) ကိုလက္မွတ္ထိုးႏိုင္ရန္ပင္ျဖစ္ သည္။
အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ၏ ျပႆနာမွာ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက ႏိုင္င္ငံျခားမ်ားႏွင့္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရန္ စိတ္အားထက္သန္မႈမရွိ ၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊ သူတို႔က အင္ဒိုနီးရွား၏ ျပည္တြင္းအေျခအေနမ်ားမွာ အစစ နိမ့္က်ေနသည္၊ ႏွစ္ကုန္တြင္ ျဖစ္ေပၚရန္ ရည္မွန္းထားေသာ ေအရွန္ ASEAN စီးပြားေရးဇံုတြင္ပါ၀င္ေရးအတြက္ ပင္ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဟု ယူဆေနၾကသည္။
အျမဲတေစ ေအးေအးေဆးေဆး ေနတတ္ ေျပာတတ္ေသာ သမၼတၾကီးသည္ အင္ဒိုနီးရွားႏူိင္ငံ၏ ရႈပ္ေထြး ထူေျပာ လွေသာနည္းဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ အိေျႏၵ ပ်က္ေလာက္ေအာင္ ေဒါသ ထြက္ရဖူးသည္၊ ႏူိင္ငံျခားမွ လာေသာ ကုမၸဏီ လူၾကီးတေယာက္သည္ ဂ်ကာတာရွိ ကုမၸဏီအစည္းအေ၀းတက္ေရာက္လိုလ်င္ ယာယီအလုပ္ လုပ္ပိုင္္ခြင့္ ပါမစ္ ရွိရမည္ဟု ဥပေဒကဆိုသည္။
လက္ေတြ႔သမားတေယာက္ျဖစ္ျပီး မိမိျမိဳ႕ေတာ္၀န္ျဖစ္စဥ္ကျမိဳ႕ေတာ္ကိုတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ သည့္သမၼတၾကီးမွာ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံၾကီး ကိုစီးပြားေရးဖံြ႔ျဖိဳးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ ဟု ယံုၾကည္ခ်က္ အျပည့္ရွိသည္။
ပါပူ၀ါ တြင္ရွိေသာ အေမရိကန္ FreePort Mimoran Copper and Gold ကုမၸဏီသည္ လုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕ရန္ စက္မႈကရိယာ အသစ္တပ္ဆင္ရန္၊လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးရန္ ကိစၥကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အခ်ိန္ ဆြဲေနခဲ့သည္၊ အေမရိကန္ေဒၚလာ၁၈ ဘီလီယံတန္ဖိုးရွိေသာ မိုင္းလုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႔လုပ္ကိုင္ေရး စာခ်ဳပ္ကို သမၼတက ဤခရီးစဥ္အတြင္း လက္မွတ္ထိုးႏုိင္ ရန္ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအရ လိုင္စင္သက္တန္းတိုးရန္ ကိစၥကို ၂ ႏွစ္ လိုေသာအခ်ိန္ေရာက္မွ စတင္ေဆြးေႏြး ပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊
အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားက မြတ္စလင္ အမ်ားစုျဖစ္ျပီး ကြ်န္းစုမ်ား ေထာင္ခ်ီ၍ရွိေသာ ဤ ႏူိင္ငံတြင္ ၂၀၀၄ ခုမွ၂၀၁၃ခုနွစ္အတြင္း ေဒၚလာ ၆၅ ဘီလီယံမွ် ရင္းႏွီးျမဳပ္နွံခဲ့ပါသည္၊ ၂၀၁၉ ခု ၀ီဒိုဒို၏ သမၼတ သက္တမ္းကုန္ ဆံုးခ်ိန္တြင္ေနာက္ထပ္ ၆၀ ဘီလီယံမွ် အထိတိုးျမင့္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနပါသည္။
ေအာင္ျမင္ေသာ စီးပြားေရး ႏိုင္ငံတခုျဖစ္လာေစရန္ တတ္ကြ်မ္းေသာပညာရွင္နည္းပါးျခင္း၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦး ခိုင္မာမႈမရွိေသးျခင္း၊ အစိုးရ၏ဥပေဒမ်ား ရႈပ္ေထြးမ်ားျပားျခင္း၊ စေသာအဟန္႔အတား မ်ားစြာ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္၊ ယခင္က အင္ဒိုနီးရွားႏူိင္ငံသည္ သယံဇာတ ပစၥည္းမ်ားကိုထုတ္ေရာင္းေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအစား ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးကိုဦးစားေပး သည့္စက္မႈႏူိင္ငံစီးပြားေရးကိုထူေထာင္ရန္ သမၼတၾကီးမွာ ဆႏၵျပင္းျပ လ်က္ရွိပါသည္။ သမၼတ ဆူဟာတိုေခတ္ ၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ားက ဤနည္းျဖင့္ အထည္အလိပ္၊ ဘိနပ္ႏွင့္ လူသံုးကုန္ အီလက္ထေရာနစ္ ပစၥည္းထုတ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ေသာ ဥပမာမ်ားရွိခဲ့သည္၊
တခ်ိဳ႕ကလည္း အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ ေရွ႕နွစ္လွမ္းတက္ရန္ေနာက္တလွမ္းဆုတ္ေနရတယ္ဟု ေျပာေလ့ရွိၾကသည္၊ ဌာနအသီးသီး၀န္ထမ္းေတြက မျဖစ္သင့္ေသာအမွားေတြကိုသာ ေလွ်ာက္လုပ္ေနၾက တယ္ ဟုေ၀ဖန္ၾက သူမ်ားလည္းရွိသည္။ သမတၾကီးသည္ ဟိုလိုလို ဒီလိုလို ၀ိုးတ၀ါး ဆင္ေခ်မ်ားႏွင့္ အလုပ္ေႏွာင့္ေႏွး ေစျခင္းကို လက္သင့္ခံသူမဟုတ္ေပ၊
(၃)
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံသစ္ျဖစ္ေအာင္ က်ိဳးစားအားထုတ္ေနေသာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအဖို႔ ေဖၚျပခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံၾကီး ၃ ႏိုင္ငံ၏ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားမွ သင္ခမ္းစာ ယူစရာ အခ်က္အလက္မ်ား မ်ားျပားစြာရွိေနပါသည္၊
ကိုသန္းလြင္
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
