(A man display hats depicting logos for various political parties in his workshop ahead of the upcoming Nov. 8 general election, in Yangon September 8, 2015. REUTERS/Soe Zeya Tun)
Myanmar NOW – ေရြးေကာက္ပဲြသင္တန္းတက္ၿပီး ေလ့က်င့္ေနေသာ မ်က္ႏွာသစ္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား
(Myanmar NOW) မိုုးမခ၊ စက္တင္ဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၅
ရန္ကုန္ (Myanmar Now)– ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ၾကမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၄ဝ ဝန္းက်င္၏ မ်က္လုံးမ်ားသည္ သူတို႔ေရွ႕တြင္တစ္ခုၿပီးတစ္ခုေပၚလာေနသည့္ ဆလိုက္ကားခ်ပ္မ်ားကို စူးစူးစိုက္စိုက္ ၾကည့္ေနၾကသည္။ သင္တန္း ဆရာမက ေနာက္ထပ္ကားခ်ပ္တစ္ခုကို ေျပာင္းလိုက္ရာ တံခါးႏွစ္ေပါက္သာပါေသာ အနီေရာင္ယာဥ္ငယ္ေလးတစ္စင္းပုံက ပုံရိပ္ထိုးထားသည့္ နံရံေပၚတြင္ ေပၚလာသည္။
“ကားတစ္စီးရဲ႕ဘီးဆိုတာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရွ႕ကိုပဲသြားသလို အမတ္ေလာင္းတစ္ဦးရဲ႕ သတင္းစကားဟာလည္း ေရွ႕ကိုဦးတည္ရပါတယ္။ ဒါမွလည္း မဲေပးတဲ့ျပည္သူေတြက ဆရာတို႔၊ ဆရာမတို႔ရဲ႕ စကားေတြကုိၾကားရင္ ‘ဒီကုိယ္စားလွယ္ကေတာ့ ငါ့ရဲ႕ဘဝေရွ႕ေရးကို တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးမယ့္သူပဲ’ လို႔ ေတြးမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု မ်က္မွန္တပ္ထားသည့္ ပိန္ပိန္သြယ္သြယ္ သင္တန္းဆရာမက ဆိုသည္။
စူးစုိက္နားေထာင္ေနေသာ ပရိသတ္သည္ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ပထမဆံုုးအႀကိမ္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
အမ်ဳိးသားအမ်ားစုျဖစ္ေသာ လူႀကီးပုိင္း၊ လူလတ္ပိုင္း ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၄ဝ တို႔သည္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ (FUP) မွျဖစ္ကာ ယခုကဲ့သို႔ သင္တန္းမ်ဳိးကို တစ္ခါမွ် အေတြ႔အႀကဳံမရိွခဲ့ၾကေပ။
သင္တန္းပို႔ခ်ေနေသာ ဆရာမေျပာသမွ်ကို အာ႐ံုစူးစုိက္ကာ ေလ့က်င့္ခန္းဗလာစာအုပ္ထဲမွ ဝါၾကင္ၾကင္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ေရးမွတ္ေနၾကသည္။ ဆရာမက မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကို မည္ကဲ့သုိ႔ လုပ္ရသည္၊ သုေတသနလုပ္ရာတြင္ မည္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္ရမည္တို႔ကို ရွင္းျပေနသည္။
သမုိင္းဝင္မည္ျဖစ္ေသာ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားသည္ ယခု သီတင္းပတ္တြင္ စတင္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးၾကၿပီျဖစ္သည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း အတိုက္အခံပါတီႀကီးမ်ားအားလံုး ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ယခင္စစ္အစိုးရေခတ္က အမ်ဳိးမ်ဳိးဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံခဲ့ရေသာ ဒီမိုကေရစီ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအျပား ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။
အသက္ ၄၉ ႏွစ္အရြယ္ေဒၚတင္မာမာလြင္သည္ မၾကာမီကမွ ပင္စင္ယူထားေသာ မြန္ျပည္နယ္ က်ိဳက္ထိုၿမိဳ႕နယ္မွ မူလတန္းျပ ေက်ာင္းဆရာမေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ၏ အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၁ဝ ဦးအနက္မွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယခုသံုးရက္ သင္တန္းသို႔ တက္ေရာက္ေသာ အမ်ဳိးသမီးအနည္းငယ္ထဲမွ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။
လူမႈေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ အျမဲတေစတက္ၾကြခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့ဖူးျခင္းမရွိဟု ၎ကဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္လက ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ က်ဳိက္ထိုသို႔ ေရာက္လာစဥ္ ပါတီဝင္ကာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ အေရြးခံရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ဟု Myanmar Now ကိုေျပာသည္။
“သူတို႔က ေမးတယ္၊ ကိုယ့္ၿမိဳ႕ကို မေကာင္းေစခ်င္ဘူးလား တဲ့။ တုိင္းရင္းသားကိုလည္း အက်ဳိးျပဳပါတယ္ တဲ့ (ဒီပါတီက)။ အဲဒီမွာ ဝင္ျဖစ္သြားတာ။ အရင္က ဘယ္ပါတီမွာမွ မပါခဲ့ဖူးဘူး” ဟု ဆိုသည္။
ႏုိင္ငံေရး ဝါႏုေနေသးေသာ္လည္း ေဒၚတင္မာမာလြင္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ က်ဳိက္ထိုၿမိဳ႕နယ္၌ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္စေသာ ဝါရင့္ပါတီမ်ားအပါအဝင္ စုစုေပါင္း ၇ ပါတီမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၇ ဦးႏွင့္ အတူ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ တစ္ေနရာရရန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယခုသင္တန္းကို ရထားစီးကာ လိုလိုလားလား လာတက္ျခင္းျဖစ္သည္။
သတင္းစကားတည္ေဆာက္ျခင္းအေၾကာင္း သင္ၾကားေနခ်ိန္တြင္ ေဒၚတင္မာမာလြင္က တက္ၾကြစြာပါဝင္ေဆြးေႏြးသည္။ မိမိတို႔၏ မဲဆႏၵနယ္တြင္ ေတြ႔ေနရေသာ အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာမ်ားမွာ မည္သည္တို႔ျဖစ္သနည္း ဟူေသာ ေမးခြန္းကုိ သူက မူးယစ္ေဆးဝါး၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အလုပ္လက္မဲ့ျခင္းဟု ေျဖလိုက္သည္။
ဥပမာမ်ား၊ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ ယင္းျပႆနာတို႔ကို ေျဖရွင္းမည့္ မိမိေပးလိုသည့္ သတင္းစကားကို ေကာင္းသည္ထက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ပုံလုပ္နည္းမ်ားကို ဆရာမက ေျပာျပသည္။ ေဒၚတင္မာမာလြင္က စာရြက္ေပၚတြင္ ေဘာလ္ပင္ျဖင့္ မနားတမ္းေရးမွတ္ေနသည္။
“ၿမိဳ႕ကိုျပန္သြားရင္ ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမလဲဆိုတာကို ေျပာမယ္” ဟု ဆိုသည္။
အားလံုးအတြက္ သင္တန္း
စစ္အစိုးရက ရာစုႏွစ္ ထက္ဝက္ခန္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေတြ႔အၾကံဳအလြန္နည္းေနေသးသည့္အေပၚ စိုးရိမ္မကင္းၾကသည့္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းတို႔က ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား၊ သတင္းသမားမ်ားႏွင့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကုိ လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္မွ စတင္ကာ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ သင္တန္းအမ်ားအျပား ပို႔ခ်လ်က္ရိွသည္။ ထိုသင္တန္းတို႔ကို အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးရမ်ား၊ အလွဴရွင္မ်ားက ေထာက္ပံ့ၾကသည္။
ယခုမဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလ မစတင္မီ ရက္အနည္းငယ္က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအတြက္ ပို႔ခ်ခဲ့သည့္ သင္တန္းသည္လည္း အလားတူသင္တန္းတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါသင္တန္းကို ပို႔ခ်ေပးသည့္ ျပည္တြင္းအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုက လူသိမခံလိုသျဖင့္ အမည္ထုတ္ျပန္ေပးေစလိုျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအဖဲြ႔က ယခုႏွစ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးဆုိင္ရာ သင္တန္း ၁ဝ ခုကို ပို႔ခ်ခဲ့ေပးၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ သင္တန္းတစ္ခုစီတြင္ သင္တန္းသား ပ်မ္းမွ် ၇ဝ ခန္႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအလွဴရွင္မ်ားက ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးသည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအတြက္ ပို႔ခ်ေပးသည့္ သင္တန္းမ်ားအနက္ အေမရိကန္အေျခစိုက္ International Republican Institute (IRI) ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ သင္တန္းတို႔က အမ်ားဆံုးျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိၿပီး အေမရိကန္သံ႐ံုး၊ ကေနဒါသံ႐ံုး၊ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ National Endowment for Democracy အဖြဲ႔တို႔၏ ရန္ပံုေငြမ်ားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၉၁ ခု အနက္ ၈၃ ခုကို သင္တန္းမ်ားပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္။
၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္လယ္ပိုင္းမွစတင္၍ IRI သည္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးသင္တန္း ၃ဝ ေက်ာ္ အပါအဝင္ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကုိ သင္တန္းေပးခဲ့သည္။
“ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြဟာ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕လိုလားေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ေပးရမွာျဖစ္သလို သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေရးကိစၥေတြကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါဟာ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာမဆို အေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” ဟု IRI ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ တာဝန္ခံ စတီဗ္ ဆစ္မာက ေျပာသည္။
အဆိုပါ သင္တန္းမ်ားတြင္ ပံုမွန္ဝင္ေရာက္ေဟာေျပာခဲ့သည့္၊ ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္လူသိမ်ားသူ စာနယ္ဇင္းဆရာ စည္သူေအာင္ျမင့္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပါတီစံုစနစ္သည္ အေတြ႔အၾကံဳႏုနယ္ ေသးေသာေၾကာင့္ ယင္းကဲ့သို႔ သင္တန္းမ်ား အေရးပါေၾကာင္း၊ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“ဒါေတြအကုန္လုံးက၂ဝ၁ဝ မွ စခဲ့တာ။ ၂ဝ၁ဝ မွ စတာေတာင္မွ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္စတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဖိႏွိပ္မႈနဲ႔ ေအာက္ေျခကစတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါႀကီးက ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အမ်ားႀကီးလိုအပ္တဲ့နယ္ပယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္နားလည္တယ္။ ဒီအခ်ိန္က်မွ ေလ့လာရတယ္၊ သင္ယူရတယ္” ဟု လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈမရိွေၾကာင္း အမ်ားကေဝဖန္ၾကသည့္ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္ခန္႔က ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ရည္ညႊန္း၍ စည္သူေအာင္ျမင့္က ေျပာသည္။
Danish Institute for Parties and Democracy (DIPD) မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ တာဝန္ခံ ေဒၚခင္သဇင္ျမင့္ကလည္း ဤအခ်က္ကုိ သေဘာတူသည္။“ကြ်န္မတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သြားတဲ့ လမ္းမွာပဲရွိပါေသးတယ္။ ခရီးအရွည္ႀကီးပါ” ဟု သူ ေဒၚခင္သဇင္ျမင့္က ဆုိသည္။
DIDP သည္ ဘ႑ာေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ မီဒီယာဆက္ဆံေရးက႑မ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ကာလရွည္ သင္တန္းေပးေနသည့္ Myanmar Multiparty Democracy Programme အစီအစဥ္ကို လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
ႏုနယ္ေသာ ႏုိင္ငံေရးစနစ္
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီတြင္ ပို႔ခ်ခဲ့သည့္ သင္တန္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုနယ္ေသာ ပါတီစံုစနစ္ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနကို လွစ္ဟျမင္ေတြ႔ေစသည္။ သင္တန္း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္က်င့္သုံးသည့္ ႏိုင္သူအကုန္ယူေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ (FPTP)၊ ကမၻာတစ္ဝန္းမွ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ား အၾကမ္းဖ်င္းေလ့လာခ်က္၊ မီဒီယာႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံနည္း စသည္တုိ႔ကို ေဆြးေႏြးပို႔ခ်ခဲ့သည္။
အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားလုပ္လိုက္၊ အင္အားသံုးအၿဖိဳခြဲခံရလိုက္ဆိုသည့္ အေတြ႔အၾကံဳႏွင့္သာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွစ္ပါးသြားခဲ့ရသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ ဆႏၵမဲပံုးမွတစ္ဆင့္ မိမိတို႔၏ ေထာက္ခံမႈ၊ ကန္႔ကြက္မႈတို႔ကို ေဖာ္ျပခြင့္ ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ေဒၚတင္မာမာလြင္ကဲ့သို႔ပင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီအတြက္ ပြဲဦးထြက္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မည့္ ေနာက္ထပ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးက အသက္ ၅၉ ႏွစ္အရြယ္ ဦးညြန္႔ေအးျဖစ္သည္။ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသမွ လယ္ပုိင္ေျမပုိင္သူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ၎သည္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာသင္တန္းကို ဒုတိယအႀကိမ္ တက္ေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္။
“ကြ်န္ေတာ္ အထက္တန္းေက်ာင္းေတာင္ ဆံုးခန္းတုိင္ေအာင္ မတက္ခဲ့ရေပမယ့္ စာဖတ္တာ ဝါသနာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတေတြရလု႔ိ ဒီသင္တန္းက အသံုးဝင္ပါတယ္” ဟု ဦးညႊန္႔ေအးက ေျပာသည္။ ေျပာရင္းက ၎ထုိင္ေနသည့္ ခံုေအာက္ဘက္ရွိ အမႈိက္ပံုးအတြင္းသို႔ ကြမ္းတံေတြးမ်ားကို ေထြးထုတ္လိုက္သည္။
ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ၏ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအမ်ားအျပားကဲ့သို႔ပင္ မြန္ျပည္နယ္မွ ေက်ာင္းဆရာမေဟာင္း ေဒၚတင္မာမာလြင္ကလည္း ၎၏ မဲဆႏၵနယ္တြင္ အႏုိင္ရမည္ဟု ယံုၾကည္ထားသည္။
“ကြ်န္မတို႔ ေဒသမွာေတာ့ ကြ်န္မအေနနဲ႔ နာမည္ေကာင္း ရထားပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ကြ်န္မအေနနဲ႔ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္တယ္ဆိုတာကို ျပည္သူေတြ သိထားပါတယ္” ဟု ေဒၚတင္မာမာလြင္က ေျပာသည္။
ယခုသံုးရက္သင္တန္းအတြင္း အဓိကသင္ယူခဲ့ရသည့္အတိုင္း မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာတြင္ လိုရင္းတိုရွင္းႏွင့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား ႏွစ္သက္မည့္စကားမ်ား ေရြးခ်ယ္ ေျပာဆိုသြားမည္ဟု သူက ေျပာသည္။
“ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ျပည္သူကို တိုတိုတုတ္တုတ္ ရွင္းျပတတ္ရမယ္ဆိုတာ အခုမွသိတာ။ ဒီတစ္ခ်က္ကို တအားသေဘာက်တယ္” ဟု ၎ကေျပာသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
