ေမာင္ေမာင္စိုး – ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဤခရီး နီးပါ၏ေလာ အပိုင္း ( ၂ )
(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၁၁၊ ၂၀၁၅
ပန္ဆန္းညီလာခံႏွင့္သမတ ပန္ဆန္းညီလာခံအျပီး ၂၀၁၅ ေမလ ၈ ရက္ေန့တြင္ သမတဦးသိန္းစိန္ က်ိဳင္းတုံတြင္ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလည္ ၃ ဖြဲ့ႏွင့္ေတြ့ဆုံသည္။ ေစာစီးစြာက ျကိဳတင္စီစဥ္ထားျခင္းမဟုတ္ ဘဲ ပန္ဆန္းညီလာခံက်င္းပစဥ္ကာလကမွ ေတြ့ဆုံရန္ အေျကာင္း ျကားလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။ သမတေတြ့ဆုံသည့္ ၃ ဖ့ဲြ မွာ UWSA RCSS ႏွင့္ NDAA မိုင္းလားအဖြဲ့တိ့ုျဖစ္သည္။ေတြ့ဆုံ သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တနိုင္ငံလုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ျမန္ဆန္ ေခ်ာေမြ့ေစရန္ဟု ဆိုပါသည္။
အဆိုပါ ၃ ဖြဲ့မွာ NCCT တြင္မပါဘဲ အစိုးရႏွင့္ သီးျခား အပစ္ ရပ္ထားေသာအဖြဲ့မ်ားျဖစ္သည္။ သိ့ုေသာ္ ျပီးခ့ဲေသာ ပန္ဆန္း ညီလာခံတြင္ NCCT အဖြဲ့ဝင္မ်ားႏွင့္ညီလာခံ ျပဳလုပ္ကာ သေဘာ တူညီခ်က္အခ်ိဳ့ ညိွႏွဳိင္းရရွိခ့ဲသည္။ ထို့ျပင္ ထို ၃ ဖြဲ့မွာ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ားထဲတြင္ အင္အားေတာင့္တင္းေသာ အဖြဲ့မ်ားလည္းျဖစ္သည္။ UWSA မွ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ား မလာ ဘဲ ဒုစစ္ဦးစီခ်ဳပ္ ေက်ာက္က်ံဳးတန္း ဒုအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေပါက္ယိုရိ တိ့ုလာေရာက္ေတြ့ဆုံခ့ဲသည္။
သမတသည္ ထို ၃ ဖြဲ့အားသီျခားစီေတြ့ဆုံခ့ဲသည္ ဆိုပါသည္။ မိုင္းလားအဖြဲ့မွ အဓိကေခါင္းေဆာင္ စိုင္းလင္းေခၚ လင္ေမရွင့္ ႏွင့္ ဇနီး တိ့ုေခါင္းေဆာင္၍ လာေတ့ြခ့ဲသည္။ စိုင္းလင္း၏ဇနီးျဖစ္သူမွာ ကိုးကန့္ ဖုန္ျကားစင္း၏ သမီးျဖစ္ေပရာ ကိုးကန့္ျပသနာႏွင့္ပတ္ သက္၍ ညိွႏွဳိင္းလို၍ ၎တိ့ု လင္မယားလာေတြ့သည္ဟု ယူဆ ဘြယ္ရာ ျဖစ္သည္။
ထူးျခားသည့္ ရလဒ္ထြက္လာျခင္းမရွိသည့္ ထိုေတြ့ဆုံပြဲသည္ ပန္ဆန္းညီလာခံအျပီး ထို ၃ ဖြဲ့အား နွစ္သိမ့္ လို၍ေလာ သိ့ုမဟုတ္ သူတိ့ုသေဘာထားကို တီးေခါက္လို၍ေလာ အမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္ေပသည္။ တနိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ေရးျမန္ဆန္ေခ်ာေမြ့ေစရန္ ေတြ့ဆုံသည္ ဟုဆိုေသာ္လည္း ထိုသိ့ု က်ိဳင္းတုံတြင္ သမတ ေတြ့ဆုံသည့္ေန့ ေမလ ၈ ရက္ေန့၌ NCCT အဖြဲ့ဝင္ ျဖစ္ေသာ KIA အား ေလေျကာင္းပစ္ကူသုံး၍ တိုက္ခိုက္ေနရာ တဖက္အားေခ်ြးသိပ္ တဖြဲ့အားတိုက္သည့္ ေပၚလစီးက်င့္သုံးေနျခင္းေလာဟု ေမးခြန္း ထုတ္ဘြယ္ရာျဖစ္ေနသည္။
ေလာ္ခီးလာညီလာခံႏွင့္ကာခ်ဳပ္ ေလာ္ခီးလာညီလာခံ၌ NCA မူျကမ္းအား ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ ျခင္း SD ဖြဲ့ျပီး ဆက္လက္ညိွႏွဳိင္းရန္ဆုံးျဖတ္ျခင္းတိ့ု အစိုးရႏွင့္ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာမေတြ့လွေပ။ ကာခ်ဳပ္ျဖစ္သူ က ေလာခီးလာေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ၏ သေဘာထားကို ၃ ျကိမ္ ေဖၚျပခ့ဲသည္။ ၂၀၁၅ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ ဂ်ပန္သတင္းဌာနတခုျဖစ္ေသာ MAINICHI ႏွင့္ ျပဳလုပ္သည့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေျပာျကားရာ၌ သူတိ့ုအေနႏွင့္ ေလာ္ခီးလာညီလာခံကို ေစာင့္ျကည့္ေနေျကာင္း တိုင္းရင္းသားအဖြဲ့အခ်ိဳ့သည္ သူတိ့ု႐ရွိထားေသာ အာဏာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို စြန့္လႊတ္ရန္ဝန္ေလးေနေျကာင္း တရားမဝင္ရေနေသာ အခြင့္ေရးမ်ား လာေတာင္းေနလ်င္ ေပး၍ မရေျကာင္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ျပည္နယ္အစိုးရတိ့ု၏ ဥပေဒ အတိုင္းသြားရမည္ ျဖစ္ေျကာင္း ေျပာျကားခ့ဲသည္။
ထိ့ုျပင္ ကာခ်ဳပ္က သူတိ့ုအေနႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမူေဘာင္ ၆ ခ်က္ခ်ထားေျကာင္း အခ်ိ့ဳတိုင္းသားရင္းသားအဖြဲ့မ်ားက လက္ခံ ေသာ္လည္း အခ်ိဳ့လိုက္နာျခင္းမရွိေျကာင္း ထည့္သြင္းေျပာျကား ခ့ဲသည္။ ထို့ျပင္ ေနာက္ဆုံးျငိမ္းခ်မ္းေရးရဘိ့ု DDR လုပ္ဘိ့ုလို ေျကာင္းေျပာဆိုခ့ဲပါသည္။
၂၀၁၅ ဇြန္လ ၁၇ ရက္ေန့ တာဝန္ျပီးဆုံး၍ ျပန္လည္ထြက္ခြါ မည့္ ဆြစ္ဇာလန္ သံအမတ္ျကီး Christoph Burgener ႏွင့္ ကာခ်ဳပ္ေတြ့ဆုံရာ၌ တိုင္းရင္းသားအဖြဲအခ်ိဳ့၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ မ်ားသည္ စစ္တပ္၏ဒိ့ုတာဝန္အေရးသုံးပါးကို ထိခိုက္မည့္အေျခ အေနမ်ိဳး ေတြ့ေနသည္ဟုဆိုလိုက္ျပီး မည္သည့္အဖြဲ့ဆိုသည္ကို ထုတ္ေဖၚမေျပာေသာ္လည္း ေလာ္ခီးလာညီလာခံအျပီး ျပင္းထန္ ေသာ တု့ံျပန္ခ်က္ဟု ဆိုရေပမည္။
ကာခ်ဳပ္က ဖက္ဒရယ္ကိုအေျခခံတ့ဲ ဒီမိုကေရစီကိုေလ်ာက္ လွမ္းရန္ တည္ျငိမ္မွဳ အေရးျကီးေျကာင္း အခ်ိဳ့တိုင္းရင္းသားအဖြဲ့ ေတြရဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြေျကာင့္ စစ္တပ္ကအနစ္နာခံေဆာင္ ရြက္ေနေသာ ေမ်ွာ္မွန္းခ်က္မ်ား ပ်က္မွာစိုးရိမ္ေျကာင္း တည္ျငိမ္ မွဳမရွိလ်င္ စစ္တပ္ကတာဝန္ယူရမည္ျဖစ္၍ ဤအဆင့္ကို မေရာက္ လိုေျကာင္း အေျခခံဥပေဒတြင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိေနေသာ္လည္း တခ်ိန္တြင္ ျပသနာေျဖရွင္းနိုင္မည္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာျကားသြား၏။
၂၀၁၅ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ တရုတ္ျပည္ နိုင္ငံျခားေရးရာဝန္ျကီး ဌာန အာရွေရးရာဌာန ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလည္ မစၥတာ ဆြန္ေကာ့ရွန္ Sun Guoxiang ႏွင့္ေတြ့ရာတြင္ ကာခ်ဳပ္ က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ားအေနႏွင့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ျကရန္လိုေျကာင္း တိုင္းရင္းသားအဖြဲ့အခ်ိဳ့အေနႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အကာကြယ္ယူျပီး တရားမဝင္စီးပြါးေရးအခြင့္အေရး မ်ား ရေနသည္ကို ေဇာင္းေပးေျပာဆိုျပီး ဥပေဒႏွင့္ အညီသြားဖိ့ု အေရးျကီးေျကာင္း ေျပာဆိုခ့ဲသည္။ ထို့ေနာက္ ေလာ္ခီးလာညီလာခံက ျငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားသည္ ကို ျကိဳဆိုေျကာင္း တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို အေျခခံဥပေဒ အတိုင္း ေပးမည္ျဖစ္ေျကာင္း DDR ကိုလက္ခံဘိ့ုလိုေျကာင္း DDR ဆိုသည္မွာ လက္နက္ခ်ခိုင္းျခင္းမဟုတ္ေျကာင္း လက္နက္ ကိုင္လမ္းစဥ္ကို စြန့္လႊတ္ခိုင္းျခင္းသာျဖစ္ျပီး စစ္တပ္၏စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းႏွင့္ညီသူမ်ားအား စစ္တပ္မွလက္ခံမည္ျဖစ္ေျကာင္း တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ေပါင္းစည္းျခင္းျဖစ္ေျကာင္းဆိုခ့ဲပါသည္။
အထက္ပါ ၃ ျကိမ္စလုံး ကာခ်ဳပ္၏ေျပာဆိုခ်က္အခ်ဳပ္မွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံလိုက္နာဘိ့ုႏွင့္ DDR က္ိုလက္ခံ ဘိ့ုျဖစ္သည္။ ကာခ်ဳပ္ေျပာသည့္ DDR ဆိုသည္မွာ Disarmament, Demobilization, Reintegration လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရး စစ္မွဳထမ္းအျဖစ္ ႏွဳတ္ထြက္ခြင့္ျပဳျခင္း အရပ္သားမ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး တိ့ုျဖစ္သည္။
သိ့ုေသာ္ စစ္တပ္မွလိုလားေသာ DDR ႏွင့္ ၂၀၀၈ ေျခဥအား တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ့မ်ား လက္ခံနိုင္ရန္ အလွမ္း ကြာေနဆဲဟု ဆိုရမည္။
SD အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလည္အဖြဲ့
NCA မူျကမ္းကို မျပဳျပင္ဘဲ လက္မွတ္ထိုးလိုေသာ အစိုးရအေနႏွင့္ ေလာ္ခီလာ ညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ NCA မူျကမ္းကို ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးရန္ကို၎ အသစ္ဖြဲ့လိုက္ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ SD ႏွင့္ေဆြးေႏြးရန္၎ လိုလားဟန္မျပခ့ဲပါ။ ဤသို့ျဖင့္ေဆြးေႏြးပြဲေရွ့ဆက္ရန္ ခက္ခဲ ခ့ဲသည္။ MPC က ဦးလွေမာင္ေရႊက ဒီနည္းမရလ်ွင္ အျခားနည္း ကို စဥ္းစားရမည္ဟုပင္ ဆိုလာသည္ကိုေတြ့့ရသည္။ NCCT ေခါင္းေဆာင္ နိုင္ဟံသာမွ NCA မူျကမ္း သေဘာတူညီ ခ်က္ရျပီးေနာက္ UPWC အေနႏွင့္လည္း အထက္ကိုတင္ျပျပီး သေဘာတူညီခ်က္ယူပါ။ မိမိတိ့ု NCCT အေနႏွင့္လည္း တိုင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္မ်ား ညီလာခံတြင္ ျပန္လည္တင္ျပမည္။ ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္စရာမ်ား ရွိပါက ျပန္ေဆြးေႏြးမည္ဟု ေနာက္ဆုံးအျကိမ္ က ေျပာဆိုသေဘာတူညီမွဳရရွိျပီးျဖစ္ေျကာင္း ယခုမွ ျပင္စရာ မလို ဆက္ေဆြးေႏြးစရာမလိုဟုဆိုလ်င္ အစိုးရအား မည္သို့ ဆက္လက္ယုံျကည္ရမည္နည္းဟု ေမးခြန္းထုတ္ခ့ဲသည္ကို ေတြ့ရသည္။
သိ့ုႏွင့္ ဦးေအာင္မင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ UPWC အဖြဲ့သည္ ၂၀၁၅ ဇူလိုင္ ၂ ရက္ေန့တြင္ ထိုင္းနိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ျမိဳ့၌ NCCT ႏွင္ ေတြ့ဆုံညိွႏွဳိင္းျပီး SD ႏွင့္ ေတြ့ဆုံရန္ သေဘာတူလိုက္ရေတာ့ သည္။
၂၀၁၅ ဇူလိုင္ ၃ ရက္ႏွင့္ ၄ ရက္မ်ားတြင္ ဦးေအာင္မင္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ UPWC ႏွင့္ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ SD တိ့ု ႏွစ္ရက္ေဆြးေႏြးခ့ဲျကသည္။ SD အဖြဲ့၏ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ လိုေသာအခ်က္ ၁၂ ခ်က္အနက္ ၆ ခ်က္ကို အစိုးရဘက္က သေဘာမတူဟု ဆိုခ့ဲေသာ္လည္း ႏွစ္ဖက္ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာတူခ့ဲျကသည္။
ဦးေအာင္မင္း၏ အဆိုအရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တံခါးတခ်ပ္ပြင့္သြားျပီဆို၏။ SD အဖြဲ့အား ဇူလိုင္ တတိယပတ္ ေလာက္ ရန္ကုန္သုိ့ ဖိတ္၍ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားမည္ဆိုပါ သည္။ ေလာခီးလာညီလာခံ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို မႏွစ္သက္ေသာ္ လည္း NCA မူျကမ္းအတိုင္းသာ လက္မွတ္ထိုးလိုေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ား၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း လိုက္ေလ်ာလိုက္ရသည္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေအာင့္သက္သက္ေတာ့ ျဖစ္သြားပုံရသည္။
သိ့ုေသာ္ လက္ရွိသမတ သက္တမ္းအတြင္း အထူးသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မွီ လက္မွတ္ထိုးနိုင္ရန္ သမတ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးရဲထြဋ္ေျပာသက့ဲသိ့ု ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူနိုင္သည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျကီးမ်ားျဖစ္ရန္ အခ်ိန္လုေနရသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ သိ့ုေသာ္ NCA လက္မွတ္ထိုးရံုမ်ွႏွင့္ မျပီးေသးေပ။ ေရွ့ဆက္ မည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ သေဘာတူညီခ်က္ရမွသာ ျငိမ္း ခ်မ္းေရးခိုင္မာလိမ့္မည္။ ထိ့ုျပင္ NCA လက္မွတ္ထိုးရန္ ျကိဳးစား ေနသည့္ တခ်ိန္တည္း ျဖစ္ပြါးေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ား ေသနတ္သံ မ်ားက ျငိမ္းခ်မ္းေရးက္ို ျခိမ္းေျခာက္ေနသည္ကိုေတာ့ သတိျပဳ ရန္ လိုအပ္ေပသည္။
(ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္)