ျမန္မာျပည္က ၾကြယ္၀သူ လူမႈေရးသမား အမ်ဳိးသမီး ၂ဦး
ေဇာ္ေအာင္ (မုံရြာ)၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၃
Myanmar Philanthropists (Two Ladies) တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စီးပြားခ်မ္းသာသူမ်ားအခ်ိဳ႔သည္ အသက္ရြယ္ရလာခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္လိုအပ္ခ်က္မ်ားအတြက္ သူတို႔ရွာေဖြစုေဆာင္းခဲ့ေသာေငြေၾကးမ်ားကို လႈဒါန္းေလ့ရွိသည္။ ငယ္ရြယ္စဥ္ကပင္လႈဒါန္းေသာ အေမရိကန္မွာ ဘီလ္ဂိတ္ Bill Gate – Microsoft ကဲ့သို႔လူမ်ားလည္းရွိသည္။ ထိုသို႔ေသာလူမ်ားသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာစိတ္ထားရွိသူမ်ားျဖစ္သည္။ Myanmar Philanthropists မ်ားအျဖစ္ အမ်ိဳးသမီး၂ဦး ေဒၚဦးဇြန္းႏွင့္ဟာဂ်ီမေဒၚပု တို႔ကို ရွာေဖြတင္ျပပါသည္။
ေဒၚဦးဇြန္း (ဦးဇြန္၊ ေဒၚ)
(ျမန္မာ ၁၂၃၀-၁၃၀၆၊ AD 1868 – 1944)။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶဘာသာ လူအိုရိပ္သာမ်ားကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ ဘဝရွင္မင္းတရားၾကီး လက္ထက္တြင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္၌ အဖပိုးကုန္သည္ၾကီး ဦးအီး၊ အမိေဒၚမွ်င္တို႔မွ ၁၂၃၀ျပည့္ႏွစ္ ဝါေခါင္လဆန္း ၅ရက္ ေသာၾကာေန႔တြင္ ဖြားျမင္ေသာ တဦးတည္းေသာသမီးျဖစ္သည္။
မဦးဇြန္း ကေလးသည္ ငယ္စဥ္ကပင္ သူေတာ္ေကာင္း မိဖမ်ား၏ သြန္သင္ခ်က္အရ ဘာသာေရးကို အထူးကိုင္းရႈိင္းေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးျဖစ္သည္။ ၇ႏွစ္အရြယ္ကပင္ ပုပၸါးရံုေက်ာင္းအမ၊ ဝိသာခါထံုး ႏွလံုးမူကာ ေန႔စဥ္ငါးပါးသီလကိုေစာင့္ထိန္း၍ ရွစ္ရက္သီတင္း၊ လျပည့္၊လကြယ္တို႔၌ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာသီလကို အျမဲမျပတ္ ေဆာက္တည္ခဲ့ေလသည္။ မိဘမ်ားအားလည္း မျပတ္လုပ္ေကြ်းျပဳစုရေလသည္။
အသက္၁၆ႏွစ္အရြယ္မစ၍ မဦးဇြန္းသည္ မိဘလုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ ပိုးကုန္သည္အလုပ္ကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ပိုးထည္အေရာင္းအဝယ္ႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ အျမိဳ႔ျမိဳ႔သို႔ ကူးသန္းသြားလာရေသာေၾကာင့္ အျမိဳ႔ျမိဳ႔တြင္မိတ္ေဆြမ်ားရွိသည္။ လူေပါင္းဆံ့သည္။ ဗဟုသုတၾကြယ္ဝသည္။ မဂၤလာ တရားေတာ္ႏွင့္ အညီ ေမာက္မာဝံ့ၾကြားျခင္းမရွိ။ ျခိဳးျခံစြာက်င့္သံုးေနထိုင္၍ လႈသင့္လႈထိုက္၊ ေပးသင့္ေပးထိုက္သူမ်ားအားမူ ရက္ေရာစြာ ေပးကမ္းတတ္သည္။
မိခင္ဖခင္တို႔ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ေဒၚဦးဇြန္း၌ မိမိေနထိုင္ေသာ တိုက္အိမ္၊ ေငြသားတသိန္းခြဲခန္႔ႏွင့္ လယ္ယာေျမစေသာ အေမြအနွစ္မ်ားကို ရလုိက္သည္။ အမရပူရျမိဳ႔မွ ပိုးထည္ စသည့္ ကုန္တို႔ကို တဦးတည္းကိုယ္စားလွယ္ယူကာ ရန္ကုန္၊ သထံု၊ ေမာ္လျမိဳင္၊ ပဲခူး၊ ပုသိမ္ စေသာေအာက္ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ပို႔ေသာ အလုပ္ကိုလုပ္သည္။
ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ၁၂၆၀ ျပည္ႏွစ္ အသက္၃၀ အရြယ္တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႔ ပတၱ့ျမား ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးအား အုတ္ေက်ာင္း လႈဒါန္းသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ပတၱျမားေက်ာင္းအုပ္အမ ေဒၚဦးဇြန္းဟူ၍ လူသိမ်ားလာသည္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား မည္မွ်ပင္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေနေစကာမူ မိဘမ်ား ကြယ္လြန္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ မိဘမ်ားအား လြမ္းဆြတ္ေသာစိတ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း၌ စိတ္မေပ်ာ္ပိုက္ျဖစ္ကာ ရန္ကုန္ျမိဳ႔သို႔ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္ အလည္အပတ္ဆင္းလာခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႔သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ကန္ေတာ္ကေလးအရပ္ရွိ ျပင္သစ္သာသနာျပဳ ဘိုးဘြားရိပ္သာသို႔ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈရာမွ သားေထာက္၊ သမီးခံ မရွိေသာ လူအိုမ်ားအား မိဘမ်ားကိုယ္စား ေစာင့္ေရွာက္ေကြ်းေမြးရေသာ္ သင့္မည္ဟု အၾကံေပၚလာေလသည္။ ထို႔ထက္ မိရိုးဖလာအားျဖင့္ ငယ္ရြယ္စဥ္ကပင္ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္လာၾကပါလွ်က္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တခုတည္းရွိေသာ ျပင္သစ္သာသနာျပဳ ဘိုးဘြားရိပ္သာတြင္ ခိုလႈံၾကပါက ဘာသာေရးအခက္အခဲ ျဖစ္ၾကရေတာ့မည္ကို ယူက်ံဳးမရျဖစ္ရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာကိုလည္း မထိခိုက္ေစပဲ မိမိတို႔အလိုအေလွ်ာက္ ကိုးကြယ္လိုေသာ ဘာသာကို ကိုးကြယ္ခြင့္ရရွိေစရန္ ဘိုးဘြားမ်ားေစာင့္ေရွာက္ေရး ဌာနတခုဖြင့္လွစ္မည္ဟု အၾကံျပဳခဲ့သည္။
မႏၱေလးျမိဳ႔သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ စစ္ကိုင္းေတာင္ရိုး အရိယမဂၢင္ေခ်ာင္ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးအား ေလွ်ာက္ထား၍ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းၾကီးတည္ရာအနီးတြင္ ဘီအိုင္ေအဦးေမာင္ၾကီး၊ ဦးဘခ်မ္းတို႔ႏွင့္အတူ ေဒၚဦးဇြန္းကိုယ္တိုင္ ခုတ္ထြင္ေျမညွိျပီးလွ်င္ ကမၼဌာန္းေက်ာင္း သံုးေက်ာင္း၊ စတင္ေဆာက္လုပ္ကာ လူအိုရံုကို ၁၂၇၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္သည္။ ေရွးဦးစြာ အဖိုးအိုတေယာက္၊ အဖြားအိုသံုးေယာက္ကို လက္ခံ၍ ေဒၚဦးဇြန္းကိုယ္တိုင္ အေဖာ္မိန္းကေလးတစ္ဦးႏွင့္ ဝတ္ၾကီး၊ ဝတ္ငယ္ ျပဳ၍ ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရာ ၁၂၈၀ျပည့္ႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ဘူအိုေပါင္း ၂၀ခန္႔ကို လက္ခံေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္သည့္အေျခအေနသို႔ ေရာက္ခဲ့ေလသည္။ ယင္းႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ေဒၚဦးဇြန္းသည္ မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ေငြျဖင့္ပင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့၍ ၁၂၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္မွ အလႈပါဝင္လိုသူမ်ားထံမွ သဒၵါေၾကး လက္ခံကာ ဘိုးဘြားရိပ္သာအသင္းကို စတင္တည္ေထာင္သည္။
မင္းကြန္း ဗုဒၵဘာသာ ဘိုးဘြားရိပ္သာ လုပ္ငန္းအေတာ္အထေျမာက္ ေအာင္ျမင္လာေသာအခါ ေဒၚဦးဇြန္းသည္ မူလရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္း ၁၂၈၉ ခုႏွစ္တြင္ သထံျမိဳ႔၊ ျမသပိတ္ေတာင္ေျခ၌၄င္း၊ ၁၂၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေပါင္းတည္ျမိဳ႔၌၄င္း၊ ၁၂၉၅ခုႏွစ္တြင္ ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ႏွင္းဆီကုန္း၌၄င္း၊ ၁၂၉၉ခုႏွစ္တြင္ ပခုကၠဴျမိဳ႔၌၄င္း အသီးအသီး ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ားကို မိမိပိုင္ေငြျဖင့္ မတည္၍ ဖြင့္လစ္ခဲ့သည္။
ေရႊ႔ေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္း၊ မေရႊ႔ေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္း၊ စုစုေပါင္း၂သိန္းခန္႔ကို လူအိုရံုမ်ားသို႔ လႈဒါန္းလိုက္ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၂၉၀ ျပည္ႏွစ္ အသက္၆၀ အရြယ္တြင္ ေပါင္းတည္ဘိုးဘြားရိပ္သာ၌ လူဝတ္ေၾကာင္ကို စြန္႔၍ သီလရွင္ဝတ္လိုက္သည္။ သီလရွင္ဘြဲ႔မွာ ဖြားသုမာလာတည္း။ သို႔ရာတြင္ ေဒၚဦးဇြန္း ဟူေသာအမည္ျဖင့္ပင္ ထင္ရွားသည္။
ေက်ာင္းအမၾကီး ေဒၚဦးဇြန္း၏ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ေသာ တိုင္းက်ိဳးျပည္က်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းကို အဂၤလိပ္အစိုးရတို႔သည္ အသိအမွတ္ျပဳသည့္အေနျဖင့္ တီပီအက္ ေခၚ တိုင္းက်ိဳးျပည္က်ိဳးေဆာင္ ဘြဲ႔ကို ျခီးျမွင့္ေလသည္။ မီးရထား၊ မီးသေဘၤာတို႔ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပာ္း ပဌမတန္းမွ အခမဲ့ စီးနင္းသြားလာခြင့္ကိုလည္း ေပးထားေလသည္။
ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ား၏ မိခင္ေက်ာင္းအမၾကီး ေဒၚဦးဇြန္းသည္ ဘိုးဘြားရိပ္သာမ်ားအတြက္ စည္းစိမ္ႏွင့္လုပ္အားကို ၂၀ႏွစ္လံုးလံုး ေပးအပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီးေနာက္ ၁၃၀၆ ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၅ရက္ေန႔တြင္ အသက္၇၆ႏွစ္အရြယ္၌ မင္းကြန္းဘိုးဘြားရိပ္သာတြင္ ကြယ္လြန္ေလသည္။
ေဒၚဦးဇြန္း၏ ေၾကးရုပ္ကို မင္းကြန္းဘိုးဘြားရိပ္သာတြင္ ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ထားရွိသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ထိုစဥ္ကေဒၚလာေစ်းႏႈန္းမ်ားကိုႏႈိင္းယွဥ္ရန္ဇယား
1952 US$1.00 = Kyat 41
1962 US$1.00 = Kyat 41
1972 US$1.00 = Kyat 62
1982 US$1.00 = Kyat 89
1992 US$1.00 = Kyat 112
2002 US$1.00 = Kyat 1020
2007 US$1.00 = Kyat 1350
2011 US$1.00 = Kyat 750
2013 US$1.00 = Kyat 970
Ref:
http://murann.com/stories/kyat.2013.htm
ေဒၚပု
ဟာဂ်ီမ ပ်ဥ္းမနားေဒၚပု (လူမႈ ထူးခြၽန္ ပထမဆင့္)
လူမႈထုူးခြ်န္ပထမအဆင့္ကို ပထမဆံုးရရွိသူ အမ်ဳိးသမီး
(၁၉၀၆- ၁ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၉၈၂)မနၲေလးတိုင္း၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ျမိဳ႕နယ္ ယင္းေတာ္ရြာဇာတိ ျဖစ္သည္။ အဖ ပြဲစားၾကီးဦးဘျမ အမိ ေဒၚခင္စီတို႔မွ သကၠရာဇ္ ၁၂၆၈ (၁၉၀၆ ) ခုနွစ္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ငယ္နာမည္ မေရႊပု ျဖစ္သည္။ ၁၂၈၈ ခုႏွစ္တြင္ စိန္ေရႊကုန္သည္ ဦးစံလွႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သည္။ ပ်ဥ္းမနားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း၍ စိန္ေရႊရတနာေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားသည့္ လုပ္ငန္းျဖင့္ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ ေဒၚပုသည္ စိန္ေရႊရတနာ လုပ္ငန္း၌ကြၽမ္းက်င္သည္။ ရတနာမ်ားကိုျမင္လွ်င္ အရည္အေသြးအဆင့္အတန္းကို ခ်က္ခ်င္းမွန္ကန္တိက်စြာ အကဲျဖတ္ႏိုင္စြမ္း ရွိသည္။
၇၈၆
ေဇယ်တု သဗၺ မဂၤလာ
ဆီးႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ေဆးအထူးကု ဌာန အေဆာင္အဦး ေပးအပ္လႉဒါန္းပြဲ ဖိတ္ၾကားစာ
လူၾကီးမင္းရွင့္-
က်င္းပမည့္ အခ်ိန္ – နံနက္ (၉) နာရီ
က်င္းပမည့္ေနရာ – ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုၾကီး
(လမ္းမေတာ္ ၀င္ေပါက္)
ဟာဂ်ီမ ပ်ဥ္းမနားေဒၚပု (ရန္ကုန္)
credit by .. သူေတာ္ MMCP
Ref: http://murann.com/stories/dawuzun.htm