မိုက္ခဲစိန္ – ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာၾကတဲ့ ၈၇ ၾကိမ္ေျမာက္ ေအာ္စကာဆုေပးပြဲ
(မိုးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၅
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၂၊ ညေနခင္း၊ အေမရိကန္ျပည္၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိစ္မွာ ေဟာလိ၀ုဒ္ ရုပ္ရွင္လုပ္ငန္းၾကီးရဲ့ မွတ္ေက်ာက္တင္ ရုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲ ေအာ္စကာဆုေပးပြဲ ၈၇ ၾကိမ္ေျမာက္ က်င္းပပါတယ္။ စကာတင္ ဆုစာရင္းေတြ ထြက္ကတည္းက လူျဖဳေတြအမ်ားဆုံး စာရင္းထြက္လာလို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက ႏွာေခါင္းရႈံ႔ၾကတယ္။ ျပီးေတာ့ အေမရိကန္မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ထက္သန္ေရး American Sniper ဇာတ္ကား တစ္ေျပးေနလို႔လည္း လူေတြက ေ၀ဖန္ၾကျပန္တယ္။ စစ္ကားဆိုတာက ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အားေပးတာမွ မဟုတ္တာပဲ။ စစ္ကားေတြ ေအာ္စကာရတယ္ဆိုတာ ၾကားလို႔မေကာင္းပါဘူး၊ တျခား ကမၻာၾကီးအတြက္ အေရးၾကီးတာေတြ ရွိေသးတယ္လို႔ အသံေတြ ထြက္လာတယ္။ ေနာက္ဆုံး ေအာ္စကာေပးၾကတဲ့အခါ အေမရိကန္မ်ဳိးခ်စ္ စစ္ကား ခင္ဗ်ာ အေကာင္းဆုံးဇာတ္ကားဆု မရရွာေတာ့ပါ။ အဲသည္လိုပဲ အျပိဳင္ နာမည္ထြက္တဲ့ကားကေတာ့ အေမရိကန္လူမည္းေတြရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ တိုက္ပြဲ၀င္ အေမရိကန္သမိုင္းမွတ္တမ္း မာတင္လူသာကင္းအေျချပဳ Selma ဇာတ္ကားပါ။ အေမရိကန္က လူမည္းေတြ တန္းတူညီမွ်မႈအတြက္ လူျဖဴေတြကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ တိုက္ပြဲ၀င္ၾကတဲ့အခါ မာတင္လူသာကင္းတို႔ရဲ့ ခရီးရွည္ခ်ီတက္မႈ အစျပဳရာ ဆယ္မာျမိဳ့အမည္နဲ႔ ေနာက္ခံဇာတ္ကား ျဖစ္ပါတယ္။ သူလည္း အေကာင္းဆုံးဇာတ္ကား စကာတင္၀င္တယ္။ ဆုမရပါဘူး။ သူတို႔ကို ေက်ာ္တက္ျပီးေတာ့ “Birman” ဆိုတဲ့ အႏုပညာသည္တို႔ရဲ့ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈ ဘ၀သရုပ္ေဖာ္ဇာတ္ကားက အေကာင္းဆုံးဇာတ္ကားဆု ရသြားပါတယ္။
ေအာ္စကာဆုေတြ ရၾကေတာ့ ဆုရသူေတြက စင္ေပၚတက္ျပီး ေက်းဇူးတင္စကား၊ အမွတ္တရစကား ေျပာၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီပြဲက ေက်းဇူးတင္ အမွတ္တရစကားနဲ႔တင္ မျပီးဘဲ ဆုရသူေတြက သူတို႔ယုံၾကည္ရာ အယူအဆ သေဘာတရား အျမင္အာေဘာ္ေတြကို မိန္႔ခြန္းေပးၾကတဲ့ ပြဲအျဖစ္ ပရိသတ္က ရႈစားရပါတယ္။ အေမရိကန္က ေဟာလိ၀ုဒ္စင္တင္ အႏု သုခုမ ပညာသည္ေတြဟာ Activists ေတြ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး မ်က္ႏွာစာေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္သူေတြ ျဖစ္ေနၾကတာေၾကာင့္ သူတို႔အာေဘာ္ေတြကို စင္ေပၚကေန ေၾကြးေၾကာ္စည္းရုံး ထုတ္ေဖာ္ၾကပါေတာ့တယ္။ သည္တခါ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ ေအာ္စကာဆုေပးပြဲမွာ အေမရိကန္အေရး ႏိုင္ငံတကာအေရး ဘာေတြကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို ေ၀ဖန္သြားၾကသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၾကပါစို႔။
လူမည္းေတြနဲ႔ အေမရိကန္က လူျဖဴမဟုတ္တဲ့ လူနည္းစု လူ႔အခြင့္အေရး တန္းတူညီမွ်မႈကို အားေပးတဲ့ Selma ဇာတ္ကားက ဇာတ္၀င္ေတးသီခ်င္း Glory အေကာင္းဆုံးသီခ်င္းဆု ရသြားေတာ့ လူမည္း ဂီတပညာသည္ ၂ ဦးက ဘာေျပာသလဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္မွာ လူမည္းေတြ ခ်ဳိးႏွိမ္ခံေနရတုန္းပဲ၊ ပုလိပ္ေတြက လူမည္းေတြကို ပစ္သတ္ေနတုန္းပဲ၊ ျပီးေတာ့ လူမည္းေတြ ေက်းကၽြန္အျဖစ္ အတိတ္မွာေနခဲ့ရစဥ္က လူဦးေရထက္ မ်ားစြာ ပိုမိုတဲ့ လူမည္းေတြဟာ အေမရိကန္အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ဖမ္းဆီ ေထာင္ခ် ခံေနရဆဲပဲ လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
အေကာင္းဆုံးသရုပ္ေဆာင္ဆုကို Theory of Everything (စတီဖင္ေဟာ့ကင္း၊ ALS ဆိုတဲ့ ေရာဂါေၾကာင့္ မသန္စြမ္းသူ သိပၸံပညာရွင္အေၾကာင္း) ဇာတ္ကားက မင္းသားက ရသြားပါတယ္။ သူက ဘာေျပာသလဲ။ ALS ဆိုတဲ့ ၀ဋ္နာကံနာ ေရာဂါကို လူေတြ ပိုမို သိရွိနားလည္ျပီး လူနာမ်ားနဲ႔အတူ ရပ္တည္အားေပးဖို႔၊ ကုသသက္သာႏိုင္ေရး ပိုျပီး ျပဳလုပ္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ အာရုံေၾကာေတြ ခ်ဳိ႔ယြင္းတဲ့ၾကားထဲက မသန္ေသာ္လည္း စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူ သိပၸံပညာရွင္ ေဟာ့ကင္းကိုလည္း စင္ေပၚကေန အေလးဂါရ၀ ျပဳသြားပါတယ္။
အေကာင္းဆုံး မင္းသမီးဆုကို “Still Alice” (Alzheimerလို႔ေခၚတဲ့ မွတ္ဥာဏ္ ခ်ဳိ႔ယြင္းကြယ္ေပ်ာက္တဲ့ ေရာဂါရွင္အေၾကာင္း) ဇာတ္ကားက မင္းသမီး ရသြားပါတယ္။ အဲသည္ အယ္ဇိုင္းမားေရာဂါေၾကာင့္ အသက္ၾကီးရင့္လာသူ လူၾကီးအခ်ဳိ႔ မွတ္ဥာဏ္မ်ား ခ်ဳိ႔ယြင္းကြယ္ေပ်ာက္ၾကရတယ္။ အေမရိကန္သမၼတၾကီး ရီဂင္ဟာ အဲသည္ေရာဂါသည္ပါ။ အလားတူ မွတ္ဥာဏ္ခ်ဳိ႔ယြင္းတဲ့ ေရာဂါဆန္ဆန္နဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ သတ္ေသသြားသူကေတာ့ မင္းသား ေရာဘင္၀ီလ်ံပါ။ ေရာဂါသည္ေတြကို အားေပး ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ကုသေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ၀ိုင္းၾကိဳးပမ္းၾကဖို႔ မင္းသမင္းက တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ တကမာၻလုံးမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေတြေနာက္ေရာက္ေနတာ၊ ခံစားခြင့္ တူညီမႈ မရွိတာကိုေတာ့ အေကာင္းဆုံး ဇာတ္ပို႔ အမ်ဳိးသမီးသရုပ္ေဆာင္က ေ၀ဖန္ေထာက္ျပ သြားပါတယ္။ လူသားတိုင္း တန္းတူညီမွ်ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း တိုက္ပြဲ၀င္ၾကတယ္။ အဲသည္အမ်ဳိးသမီးေတြ တန္းတူ၀င္ေငြ လုပ္အားခ ခံစားခြင့္ရဖို႔ကိုလည္း တိုက္ပြဲ၀င္ၾကဖို႔ အေရးဆိုဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနျပီလို႔ သူက ဆိုလိုက္ပါတယ္။ သူ ဆုရတဲ့ကားက ေမြးဖြားကာစကေန အသက္ ၁၂ ႏွစ္ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ လူငယ္ေလးကို ေတာက္ေလ်ာက္ မွတ္တမ္းတင္ရိုက္ကူးတဲ့ Boyhood ဇာတ္ကားနဲ႔ပါ။
ဇာတ္ကားဆု တစ္ေျပးေနတဲ့ ကားျဖစ္တဲ့ သမိုင္းေနာက္ခံကားကေတာ့ “Imitation Game” (ဒုတိယကမၻာစစ္ ဂ်ာမန္တို႔၏ လ်ဳိ႔၀ွက္ေၾကးနန္းစနစ္ ပေဟဠိကို ေဖာ္ထုတ္သူ လိင္တူဆက္ဆံတဲ့ ပညာရွင္အေၾကာင္း) ဇာတ္ကားပါ။ သမိုင္းမွာ ထိုစဥ္က လိင္တူဆက္ဆံတဲ့ ပညာရွင္ဟာ အစုိးရရဲ့ ခ်ီးေျမာက္မႈထက္ ႏွိပ္ကြပ္မႈေတာင္ ခံရပါတယ္။ အသိအမွတ္အျပဳ မခံခဲ့ရပါ။ ဒီဇာတ္ကားရဲ့ ဇာတ္ညႊန္းက အေကာင္းဆုံးဇာတ္ညႊန္း ေအာ္စကာ ရသြားပါတယ္။ ဇာတ္ညႊန္းေရးဆရာက သူကိုယ္တိုင္ ၁၆ ႏွစ္သားဘ၀ “အမ်ားနဲ႔ မတူတဲ့ ဘ၀” ေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ သတ္ေသဖို႔အထိ ၾကံစည္ခဲ့ပါသတဲ့။ သည္လိုမ်ဳိး ဇာတ္ကားထဲက ပညာရွင္ကဲ့သို႔ အမ်ားနဲ႔မတူတဲ့ ဘ၀နဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြ ဘ၀ကို အရႈံးမေပးဘဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရွာေဖြဖို႔ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ၾကဖို႔ စင္ျမင့္ေပၚကေန ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၃၊ ၂၀၁၄ မွာ ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲဟာ တကမာၻလုံးမွာ ျပင္းထန္လာတယ္။ အေမရိကန္အစုိးရဟာ သူ႔ျပည္သူေတြကိုသာမက ႏိုင္ငံတကာက လူေတြကိုပါ အင္တာနက္နဲ႔ ေခတ္သစ္ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာေတြနဲ႔ ခိုး၀ွက္ျပီး ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆးေနတယ္။ ဒါေတြကို သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္သူကေတာ့ အခု ရုရွားျပည္မွာ ျပည္ေျပးျဖစ္ေနတဲ့ အေမရိကန္သား ေဆာ့္၀ဲသမား အက္ဒ၀ဒ္ စႏိုဒန္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေၾကာင္း သတင္းဇာတ္ကားရိုက္ထားတဲ့ “Citizenfour” က အေကာင္းဆုံးမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ ေအာ္စကာဆု ရပါတယ္။ အေမရိကန္အစုိးရကေတာ့ စႏိုးဒန္ကို အေသရရ အရွင္ရရ ဖမ္းဆီးအေရးယူမွာပဲလို႔ ၾကိဳးပမ္းေနခ်ိန္မွာ အဲဒီဇာတ္ကားကို ေဟာလိ၀ုဒ္က ဆုေပးလိုက္တာပါ။ ဒါက ရုပ္ရွင္ေလာကသားေတြက အေမရိကန္ျပည္ရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လြတ္လပ္မႈကို အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္မႈရဲ့ အထက္မွာ ထားရွိ တန္ဖိုးထားတယ္ဆိုတာ ျပသတဲ့ သေဘာပါပဲ။ အဲသည္ဆုရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးက ဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့ – အက္ဒ၀ပ္စႏိုးဒန္ ေဖာ္ထုတ္လိုက္တာေၾကာင့္ ငါတို႔ရဲ့ တကိုယ္ေရလြတ္လပ္ေရးတင္သာမက ငါတို႔အားလုံးရဲ့ ဒီမိုကေရစီအတြက္ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိေနတာကို ထင္ရွားသြားေစပါတယ္ လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံး ေၾကညာကေတာ့ အေကာင္းဆုံးဇာတ္ကားဆု၊ The Birdman။ ဒီဇာတ္ကား ဒါရိုက္တာက မကၠဆီကန္လူမ်ဳိးတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ ဇာတ္ကားက ဆုေပါင္း ၄ ဆုနဲ႔ အမ်ားဆုံး ေအာ္စကာဆု ရသြားတာပါ။ (Grand Butapas Hotel ကလည္း ၄ဆုပဲ နဲ႔ တူပါတယ္)။ သူကို ဆုေပးေတာ့ မင္းတို႔အေမရိကန္ေတြက ငါတို႔မကၠဆီကန္ေတြ (နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ေတြေပ့ါဗ်ာ) ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်သူေတြအေပၚ အေလးအနက္ထားဖို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ ငါတို႔ မကၠဆီကိုတိုင္းျပည္ၾကီးဟာ အေမရိကန္လိုပဲ ၾကီးက်ယ္တဲ့တိုင္းျပည္ တေန႔ ျဖစ္ရမယ္။ ျပီးေတာ့ အေမရိကန္ေတြကလည္း အတိတ္တုန္းက ငါတို႔လို နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ပင္လယ္ျဖတ္ေက်ာ္ျပီး ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်သူေတြနဲ႔ ထူေထာင္ခဲ့ၾကတာကိုလည္း ေမ့မေနၾကနဲ႔လို႔ ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္မွာ အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားက ေရႊ႔ေျပာင္းအေျခခ်သူ တရားမ၀င္ႏိုင္ငံျခားသား ၄ သန္းေက်ာ္အတြက္ အကာအကြယ္ေပးျပီး တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္လႊတ္ေတာ္ၾကီးက အဆိုပါ immigrant ေတြကို ဖိႏွိပ္ ခ်ဳိးႏွိမ္ ေမာင္းထုတ္ဖို႔ အစြမ္းကုန္ ၾကိဳးပမ္းေနတာေၾကာင့္ သူ႔စကားကလည္း ပရိသတ္ နားထဲ အသည္းထဲ တိုက္ရိုက္ ေရာက္သြားမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
ကဲ … ျမင္ၾကတဲ့ အတိုင္းပါပဲ။ အေမရိကန္ေအာ္စကာဆုေပးပြဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ သႏၷိဌာန္ ခိုင္မာတဲ့ သုခုမပညာသည္ေတြက မ်က္ေမွာက္အေရး ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး ပညာေရးေတြကို အသားေပးျပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို တိုက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ၾကပါတယ္။
“ဆုေပးတဲ့ လူၾကီးမင္းမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ဆထက္ထမ္းပိုး ေဆာင္ရြက္ပါ့မယ္။ မိဘေတြ ဆရာသမားေတြကလည္း ဒီေနရာကေန ကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္၊” စသည္ျဖင့္ သာမန္ရိုးက် ခ်စ္ဖြယ္ ခ်ဳိသာေသာ္ စကား အာ၀ိဇၨာန္းမွ်နဲ႔ ျပီးသြားတဲ့ စကားမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရးအာေဘာ္ေတြ ေသြးထိုးေျမွာက္ပင့္ ရန္စတဲ့ စကားမိန္႔ခြန္းေတြနဲ႔ သရုပ္ေဆာင္ေတြ သုခမပညာသည္ေတြက ေျပာၾကားၾကတာမို႔ … ေအာ္စကာဆုေပးပြဲၾကည့္ရတာ တန္တယ္လို႔ပဲ ဆိုရေလမလား မသိပါခင္ဗ်ား။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
