ေဒါက္တာသိန္းလြင္ ေရးခဲ့တဲ့ သူ႔အေၾကာင္း တစိတ္တပိုုင္း

ေဒါက္တာသိန္းလြင္ နဲ႔ ၇၄-၇၅-၇၆ ရဲေဘာ္မ်ား

ေဒါက္တာသိန္းလြင္ ေရးခဲ့တဲ့ သူ႔အေၾကာင္း တစိတ္တပိုုင္း

၇၄-၇၅ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းမ်ားကို ျပန္လည္သတိရျခင္း

(ဂါမဏိေဖ့စ္ဘြတ္) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၃၊ ၂၀၁၅

ေစာလွေငြ(KNU) မဲေဆာက္ကေန က်ေနာ့္ကိုဖုန္းဆက္ပါတယ္။ ဦးသန္႔အေရးအခင္း နွစ္ပတ္လည္မွာ စာေစာင္တခုထုတ္ခ်င္တယ္တဲ့။ က်ေနာ့္ကို ေရးဖို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္က ခ်င္းမိုင္မွာေနျပီး ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္က အလုပ္လာလုပ္ ၾကသူေတြကို သင္တန္းေပးေနပါတယ္။ ေစာလွေငြကို က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားဘ၀ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းကာလမွာ ရင္းႏီွးခဲ့ ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြအဖမ္းခံရျပီး က်ေနာ္၀ရမ္းေျပးျဖစ္ေတာ့ ေစာလွေငြက သူ႔ဇာတိၿမိ့ဳကေလးကိုပို႔ျပီး က်ေနာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ အနွစ္ (၂၀) ေက်ာ္အၾကာမွာ ေစာလွေငြရဲ့အသံကို ပထမဆံုးျပန္ၾကားရေတာ့ ေက်ာင္းသားဘ၀ကျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ေျပးလႊား ပုန္းေအာင္းရင္း မာနယ္ပေလာစခန္းကို လာခဲ့ရတဲ့ခရီးစဥ္ေတြကို ျပန္လည္သတိရမိပါတယ္။

က်ေနာ္က စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္း၀င္းထဲက ေက်ာင္းေဆာင္ေတြမွာ ေနရပါတယ္။ က်ေနာ္ တကၠသိုလ္ဒုတိယနွစ္ (၁၉၇၄) ဇြန္လမွာ ဂုန္နီစက္႐ံုနဲ႔ ခ်ည္စက္ကအလုပ္သမားေတြ ဆႏၵျပပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းေဆာင္နဲ့ နီးေတာ့ သြားၾကည့္ပါတယ္။ “ဆန္ရရိွေရး၊ လစာတိုးျမႇင့္ေရး၊ လုပ္ငန္းခြင္သာယာေရး” စတာေတြကို ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ ဆႏၵျပတဲ့ လူအုပ္ၾကီးကို စစ္တပ္ကပစ္ခတ္တာ ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလက်ေတာ့ ဦးသန္႔အေရးအခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးသန္႔ စ်ာပနကို က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းသားေတြ သြားၾကပါတယ္။ စ်ာပနကို ကိ်ဳကၠဆံကြင္းကေန တကၠသိုလ္၀င္းထဲ သယ္ယူလာေတာ့ က်ေနာ္လည္း လိုက္ပါလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔ ပဲခူးၿမိ့ဳကေက်ာင္းသားေတြ အိမ္ျပန္ၾကေတာ့ က်ေနာ္လည္း ပဲခူးကိုျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြ ရင္မွာစဲြက်န္ခဲ့ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ ပစ္သတ္ခံရတာ၊ ေက်ာင္းသားေတြ အဖမ္းခံၾကရတာ မေမ့နိုင္စရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၅ မွာ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ေတာ့ တကၠသိုလ္ကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ဇြန္လမွာ ပညာေရး၀န္ၾကီးနဲ႔ အစိုးရတာ၀န္ရိွသူေတြဟာ စက္မႈတကၠသိုလ္ကိုလာျပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ေဟာေျပာပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ေဟာေျပာခ်က္မွာ “တိုင္းျပည္စီးပြားေရး က်ဆင္းရတာ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္မလုပ္ဘဲ ဆူဆူပူပူလုပ္လို႔ျဖစ္တယ္။ လယ္သမားေတြ စပါးအျပည့္အ၀ မေရာင္းလို႔ျဖစ္တယ္” လို႔ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္ဟာ လယ္သမားသားတဦးျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္မိဘနဲ႔ေဆြမိ်ဳးေတြ ရြာမွာ ဘယ္လိုခက္ခဲၾကတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိတယ္။ မႏွစ္က အလုပ္သမားေတြ က်ေနာ့္မ်က္ေစ့ေရွ႕မွာ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ က်ေနာ့္စိတ္ေတြ နိုးၾကားလာျပီး ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ “အလုပ္သမားေတြ ထမင္းမ၀လို႔ ဆန္ေတာင္းတာ ခင္ဗ်ားတို႔က က်ည္ဆံေတြပဲေပးခဲ့တယ္။ လယ္သမားေတြ ၀မ္းစာပါမက်န္ေအာင္ အစိုးရကိုသြင္းရတာ က်ေနာ္သိတယ္။ မတရားတာ ခင္ဗ်ားတို႔ပဲျဖစ္တယ္။” ဒီစကားဟာ က်ေနာ့္ကို ေက်ာင္းထြက္ဖို႔ျဖစ္လာပါတယ္။ ၁၉၇၆ ခုနွစ္မတ္လမွာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရာျပည့္ပဲြကို ေက်ာင္းသားေတြဦးေဆာင္ျပီး က်င္းပပါတယ္။ ေရႊတိဂံုဘုရား ေတာင္ဘက္ မုခ္အနီးက သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ့ ဂူဗိမာန္ေရွ့မွာ က်င္းပၾကပါတယ္။ က်ေနာ္က ပရိသတ္အျဖစ္ ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ မိႈင္းရာ ျပည့္ပဲြအျပီးမွာ တကၠသိုလ္ေတြ ပိတ္လိုက္ျပီး အစိုးရက “ေက်ာင္းသားဆိုးမ်ား” ကို တကၠသိုလ္မွ ထုတ္ပယ္လိုက္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာပါတယ္။ ပဲခူးၿမိ့ဳနယ္ေကာင္စီက က်ေနာ့္ကိုေခၚျပီး ေက်ာင္းထုတ္တဲ့စာ ေပးပါတယ္။ က်ေနာ့္အေမက “ငါ့သားမိုက္တယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္မိုက္တာ မဟုတ္ပါ။ ေက်ာင္းသားတေယာက္ဟာ စာသင္ခန္းျပင္ပမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အရာကိစၥေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္သာယာရင္ စာသင္ခန္းလည္း သာယာပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကို သာယာေအာင္လုပ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔လည္း တာ၀န္ရိွပါတယ္။

ေက်ာင္းထုတ္ခံရျပီးတဲ့အခါ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ က်ေနာ္ပိုျပီး နီးကပ္လာပါတယ္။ (၁၉၇၇) ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းေတြ “ဇူလိုင္ဆဲဗင္း” အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားကို ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အဦးရိွတဲ့ေနရာမွာ လုပ္ဖို႔ စိုင္းျပင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ၆၂ ခုႏွစ္က ေက်ာင္းသားသမဂၢ ေက်ာင္းသားေဟာင္းၾကီး ေတြက ေက်ာင္းေဆာင္ေတြမွာ ျဖန္႔ေ၀ပါတယ္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ (၇၇၇၇) အခမ္းအနားမျဖစ္ခဲ့ပါ။ ဇူလိုင္ (၇) ရက္မနက္မွာ မိုးအၾကီးအက်ယ္ရြာေနတာ၊ ၀ိဇၨာသိပၸံ တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြကို ဆရာေတြက အတန္းမရိွဘူးလို့ ေျပာလိုက္တဲ့အတြက္ ၿမိ့ဳထဲကေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္း မလာတာ၊ အေဆာင္ေနေက်ာင္းသားအခိ်ဳ႕ အေရးအခင္းျဖစ္တယ္ထင္ျပီး အိမ္ျပန္သြားၾကတာေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔အခမ္းအနား မက်င္းပျဖစ္ခဲ့တာပါ။ (၁၉၇၈) မွာေတာ့ ႀကိတင္လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းမျပဳဘဲ ဇူလိုင္ (၃) ရက္ေန႔ စက္မႈတကၠသိုလ္မွာ အေရးအခင္းကို စတင္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေက်ာင္းသားအေရးအခင္း အရိွန္ရလာရင္ ဇူလိုင္ (၇) ရက္ေန႔မွာ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနား က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ အေရးအခင္းကိုစတင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားတစု ဖမ္းဆီးခံရပါတယ္။ က်ေနာ္တိမ္းေရွာင္ခဲ့ျပီး ၀ရမ္းေျပးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေစာလွေငြတို႔ညီအစ္ကိုေတြက က်ေနာ့္ကို ေညာင္တုန္းၿမိ့ဳမွာရိွတဲ့ သူတို့ရဲ့မိဘအိမ္ကို ပို႔ထားပါတယ္။ ေညာင္တုန္းနဲ႔ ပန္းတေနာ္ၾကား ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းေဘးက ရြာသာေအးရြာကေလးက တဲြဖက္ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းဆရာလိုေတာ့ က်ေနာ္ ေက်ာင္းဆရာသြားလုပ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ့ေက်ာင္းဆရာဘ၀ဟာ ရြာသားေအးရြာမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာဘ၀မွာ ေပ်ာ္ေပမဲ့ က်ေနာ့္ရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္က စာသင္ဖို႔လာခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ နိုင္ငံေရးအရ ေခတၱတိမ္းေရွာင္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစာလွေငြရဲ့ စီစဥ္ ေပးခ်က္အရ ဒုတိယနွစ္ စာသင္နွစ္မွာ မာနယ္ပေလာစခန္းကို ထြက္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ ကိ်ဳက္ထီးရိုးဘုရားေတာင္ေျခကေန ေသာင္းရင္းျမစ္ကမ္းေရာက္တဲ့အထိ (၁၂) ရက္တိတိ ေတာင္ေတြ၊ ေတာေတြျဖတ္ျပီး ေျခလ်င္ေလွ်ာက္ခဲ့ရပါတယ္။ မာနယ္ ပေလာစခန္းေရာက္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမ၊ ေစာသန္းေအာင္၊ ဖူးစေကာလယ္ေတာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမေမာင္၊ ေစာတာအယ္၊ ေစာစံလင္း၊ ဦးစိုးေအာင္တို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစကားေျပာခြင့္ရပါတယ္။ သႏူးထူးစာေစာင္မွာလည္း ျမန္မာျပည္ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ေက်ာင္းသား အေရးအခင္း ေဆာင္းပါးေတြ ေရးခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရည္ရြယ္ခ်က္က လက္နက္ကိုင္တိုက္ပဲြမွာ ပါ၀င္ဖို႔မဟုတ္ဘဲ လူထုလႈပ္ရွားမႈကို ဦးတည္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းကိုျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ရင္း လူထုလႈပ္ရွားမႈ၊ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြမွာပါ၀င္ဖို႔ အခြင့္အခါေစာင့္ေန ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၀ မွာ အစိုးရက အေထြေထြလြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေၾကညာေတာ့ က်ေနာ္ ရန္ကုန္ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ က်ဴရွင္ျပရင္း စာေပးစာယူတကၠသိုလ္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၂ မွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ က်ေနာ္အဖမ္းခံရပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔လြတ္ၾကျပီးမွ က်ေနာ္က ေထာင္ထဲျပန္၀င္ရပါတယ္။ နွစ္နွစ္အၾကာ ေထာင္ကလြတ္ျပီး စာေပးစာယူတကၠသိုလ္ စေျဖပါတယ္။ မဟာသိပၸံစတက္တဲ့ႏွစ္ ၁၉၈၈  မွာ အေရးအခင္းေတြျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ္ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ျပီး အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ထူေထာင္ေတာ့ က်ေနာ္ ပဲခူးတိုင္းစည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြအျပီးမွာ ထပ္မံဖမ္းဆီးခံရပါတယ္။ ေထာင္ကျပန္လြတ္လာျပီး ၁၉၉၃ မွာက်ေနာ္ ျမန္မာျပည္က ထြက္ခြာလာခဲ့ပါတယ္။

က်ေနာ့္အေတြးမ်ားကို ျပန္လည္အဆံုးသတ္ရရင္ “ေက်ာင္းသားဆိုး” တေယာက္ဟာ ေက်ာင္းဆရာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုအခါ ေက်ာင္းဆရာမ်ားကို လမ္းညႊန္တဲ့ဆရာ ျဖစ္ေနပါျပီ။ က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ ပညာမလိုလားလို႔ စာမသင္ခ်င္လို႔ ဆူပူခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ပတ္၀န္းက်င္ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာဖို႔၊ တရားမွ်တဖို႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ ထြန္းကားလာဖို႔ တစိတ္တပိုင္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကိုဂုဏ္ျပဳရင္း က်ေနာ့္အေတြးကို နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။

ေဒါက္တာသိန္းလြင္ (ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၅)

(လြတ္ေျမာက္ေဒသမွာ ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ “အေရးေတာ္ပံု(၄)ေစာင္တြဲ” စာအုပ္မွ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္)

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ