(မုိးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၉၊ ၂၀၁၅
လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ တျပည္လံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ဆိုတာကို စုေပါင္းလက္မွတ္ထိုး ၾကဖို႔ သမတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ကာခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္တို႔က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ ေတြကို ေဆာ္ၾသ ျမႇဴဆြယ္ ဖိအားေပးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔ဆိုတာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႔ဘဲသက္ဆိုင္ၿပီး လက္ရွိျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံျဖစ္လာေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ပႏၷက္႐ိုက္ခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန႔အျဖစ္ သတ္ မွတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တန္ဖိုးျမင့္မားလွတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို နိမ့္က်တဲ့ ကလိမ္ကက်စ္တျပည္လံုး အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္နဲ႔ အစားထိုးေတာ့မွာလား၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးမားခန္႔ညားတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ၾကံစည္တာလား ေမးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။
ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တိုင္းရင္းသားေတြ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္တာဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ေဖာက္ဖ်က္ခံရလို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ျပန္လည္အသက္သြင္းဖို႔ဟာ အေရးအႀကီးဆံုးကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခု ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ကတည္းက စာခ်ဳပ္အတိုင္း တိတိက်က်လိုက္နာခဲ့ရင္ ဘယ္တိုင္းရင္းသားမွ လက္နက္ကိုင္ထႂကြခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ အခုလာမယ့္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ အလုပ္သင့္ဆံုးကိစၥက ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို အသစ္တဖန္ ျပန္လက္ မွတ္ ထိုးၾကဖို႔ဘဲ ျဖစ္တယ္။ တျခားဘယ္စာခ်ဳပ္နဲ႔မွ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို အစားထိုးမရပါဘူး။ တခ်ိန္က ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ဗမာျပည္မ၊ ကခ်င္ေတာင္တန္း၊ ခ်င္းေတာင္တန္း၊ ရွမ္းျပည္ဆိုတဲ့ သီးျခားနယ္ေျမ ၄ ခု ကိုယ္စားျပဳ အာဏာပိုင္ေတြ လက္မွတ္ ထိုးခဲ့သလို ဒီကေန႔ ဗမာအစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမကိုယ္စားျပဳ ေတာ္လွန္ေရးအာဏာပိုင္ေတြ လက္မွတ္ထပ္ထိုးဖို႔ဘဲ လိုေနပါတယ္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ မတိုင္မီ ၁၉၄၅ ဇူလိုင္ ရန္ကုန္မွာလုပ္တဲ့ ဗကပ ဒုတိယကြန္ဂရက္၊ ၁၉၄၆ ဇန္နဝါရီ ေရႊတိဂံုအလယ္ပစၥယံမွာလုပ္တဲ့ ဖဆပလ ပထမညီလာခံတို႔မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အတြက္ အေျခခံမူေတြကို ေဆြးေႏြးခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္။ ဒီအေျခခံမူေတြဟာ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္မူေတြဘဲျဖစ္တယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ …
၁၉၄၅ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဒုတိယကြန္ဂရက္မွာ သခင္သန္းထြန္းက ..
• လူမ်ဳိးေရးျပႆနာ အၿပီးသတ္ေျဖရွင္းေရး။
၃။ တျပည္လံုးဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ဗဟိုကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကစီမံၿပီး ေဒသႏၱရဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို ေဒသႏၱရကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔က စီမံရန္။ ဥပမာ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရး – ဗဟိုကစီမံရန္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး – ေဒသႏၱရ (ကရင္၊ ရွမ္း၊ ဗမာ၊ ရခိုင္၊ မြန္၊ ကခ်င္) ကစီမံရန္။
၄။ ဗဟိုမွာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရန္။
၅။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကို လူမ်ဳိးေရးလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဟုသတ္မွတ္ရန္။
၆။ လူမ်ဳိးေရးလႊတ္ေတာ္ကို လူမ်ဳိးခ်င္းတန္းတူထား၍ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ၁ဝ ေယာက္စီ ကိုယ္စားလွယ္ေျမႇာက္ရန္။ ဥပမာ၊ ဗမာ ၁ဝ၊ ကရင္ ၁ဝ၊ ရွမ္း ၁ဝ၊ ရခိုင္ ၁ဝ၊ ခ်င္း ၁ဝ၊ ကခ်င္ ၁ဝ စသည္။
၇။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ေဒသအလိုက္ ေရြးေကာက္ရန္၊ သို႔ေသာ္ လူမ်ဳိးခ်င္းေရာေနေသာ ေဒသမ်ား (ဥပမာ၊ ျမစ္ဝကြၽန္း ေပၚ) မွာ လူမ်ဳိးအလိုက္ေရြးေကာက္ရန္။
၈။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ အာဏာတူရန္။
၉။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔ ေရြးေကာက္ရန္။
၁ဝ။ လူမ်ဳိးေရးဆိုင္ရာဝန္ႀကီးေတြပါခန္႔ရန္၊ လူမ်ဳိးေအာက္ေျခထုအားလံုး၏ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔တင္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္။
၁၉၄၆ ဖဆပလ ပထမညီလာခံမွာ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိက-
“တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအေရး”
၁။ ဘာသာတရား လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ျပဳရမည္။၂။ ယဥ္ေက်းမႈ လြတ္လပ္မႈရွိရမည္။
၃။ စီးပြားေရးအခြင့္အေရး တန္းတူရမည္။
၄။ ဗမာႏိုင္ငံအသင္း တည္ေထာင္ရာ၌ လူမ်ဳိးတိုင္း သေဘာတူလြတ္လပ္စြာ တည္ေထာင္ရမည္။ ဤသို႔ တည္ေထာင္ရာ၌ မိမိတို႔ကံၾကမၼာ မိမိဖာသာ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ အားေပးရမည္။ ခြဲလိုတဲ့အခါ ခြဲခြင့္ရွိေၾကာင္း ကတိျပဳရမည္လို႔ အဆိုတင္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ၾကတယ္။
ဒါေတြကိုၾကည့္ရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ရာမွာ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒီေတြ စစ္ဝါဒီေတြေျပာသလို အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕သမားရဲ႕ ဖိအားေပးမႈ၊ ရွမ္း-ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အၾကပ္ကိုင္မႈေတြေၾကာင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို မလႊဲမေရွာင္သာ သေဘာတူလက္ခံခဲ့ရတာမဟုတ္ဘဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္က လုိလိုလားလားနဲ႔ ေရွ႕ေဆာင္ခဲ့တာ ထင္ရွားေနပါတယ္။
ပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ႕ အဓိကသေဘာတူညီခ်က္ေတြက
– လြတ္လပ္ေရးကို နယ္ေျမ ၄ ခု ပူးေပါင္းယူဖို႔
– တိုင္းရင္းသားကုိယ္စားလွယ္တေယာက္ကို ဌာနလက္ကိုင္မရွိ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးခန္႔ဖုိ႔
– အဲ့ဒီဝန္ႀကီးနဲ႔လူမ်ဳိးမတူတဲ့ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဒုဝန္ႀကီး ၂ ေယာက္ခန္႔ဖို႔
– အဲ့ဒီဒုဝန္ႀကီး ၂ ေယာက္က အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းအေဝးေတြမွာ သက္ဆိုင္ရင္သက္ဆိုင္သလို တက္ခြင့္ရွိဖို႔
– တိုင္းရင္းသားေဒသေတြရဲ႕အတြင္းေရးမွာ အျပည့္အဝကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရွိဖို႔
– ဗမာႏိုင္ငံထဲမွာ ျမစ္ႀကီးနားခ႐ိုင္နဲ႔ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္တို႔ပါဝင္တဲ့ကခ်င္ျပည္နယ္ထူေထာင္ဖို႔
– ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း တိုင္းရင္းသားေတြ အခြင့္အေရးခံစားဖို႔
– ရွမ္းျပည္ရဲ႕ ဘ႑ာေရးကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ရွိဖို႔
– ခ်င္းေတာင္နဲ႔ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအတြက္ ဘ႑ာေရးအေထာက္အပံ့ဆက္ရဖို႔နဲ႔ ေနာင္မွာ ရွမ္းျပည္လို ဘ႑ာ ေရးကိုယ္ပုိင္လြတ္လပ္ခြင့္ရဖို႔
ပင္လံုစာခ်ဳပ္မွာ အဓိကျပႆနာတက္တာ တခုဘဲရွိခဲ့ၿပီး အဲဒါက ရွမ္းနီေဒသေတြကို ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲထည့္ေရး မထည့္ ေရးဘဲ အဖုအထစ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီျပႆနာကလဲ ဖဆပလျပင္ဆင္မႈညီလာခံကခ်တဲ့ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းပါ ျပည္နယ္သတ္ မွတ္ခ်က္ေတြက်င့္သံုးရင္ ေျပလည္ႏိုင္တဲ့ကိစၥျဖစ္တယ္။
စာခ်ဳပ္ထဲ ထည့္မခ်ဳပ္ေပမဲ့ Agreement အဆင့္ျဖစ္တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို အေျခခံဥပေဒအျဖစ္ထည့္သြင္းၿပီး ခြဲထြက္ခြင့္ အပါ အဝင္ ျပည္နယ္အဆင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံုျပ႒ာန္းမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ႏႈတ္ကတိေပး သြားခဲ့တယ္။ ႏႈတ္ကတိအတိုင္းလည္း ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံမွာ စနစ္တက်ထည့္သြင္းေရးဆြဲခဲ့တယ္။ ၁၉၄၇ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ မတိုင္ခင္ ေမလ ၁၉ ရက္မွာက်င္းပတဲ့ ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံမွာ ခြဲထြက္ခြင့္ရျပည္ ေထာင္စုျပည္နယ္၊ ခြဲထြက္ခြင့္ရကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ရျပည္နယ္၊ ခြဲထြက္ခြင့္မရလူမ်ဳိးစုျပည္နယ္၊ ခြဲထြက္ခြင့္မရ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုအခြင့္အေရးဆိုၿပီး အဆင့္ေလးဆင့္ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ ျပည္နယ္သစ္တည္ ေထာင္ခြင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ေျပာင္း လဲခြင့္ေတြလဲ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ စတင္က်င္းပခဲ့ၿပီး ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္ ဖဆပလ ပဏာမညီလာခံက ခ်မွတ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းဟာ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္ အႀကီးအက်ယ္ျပင္ဆင္ခံလိုက္ရၿပီး စက္တင္ဘာလကုန္ခါနီးမွာ တျပည္ေထာင္စနစ္အႏွစ္ သာရ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒအျဖစ္ ထြက္ေပၚလာခဲ့တယ္။
တကယ္ေတာ့ ေရြးေကာက္ခံတိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အမတ္ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ ဦးႏု၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔က ေရြးေကာက္ခံတိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အမတ္မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒအၾကံေပးအဆင့္သာရွိတဲ့ ဝတ္လံုဦးခ်န္ထြန္း၊ ဦးျမင့္သိန္း၊ ဦးဘဦး (ဆရာစံကိုႀကဳိးေပးခဲ့တဲ့ တရားသူႀကီး၊ ေနာင္မွာ ဗမာျပည္သမတေတာင္ ျဖစ္လိုက္ေသး)၊ ေဒါက္တာဘဟန္ (ေဒါက္တာဘေမာ္ရဲ႕အစ္ကို) တို႔ရဲ႕အကူအညီနဲ႔ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ Agreement ဟာ အခိုင္ အမာဥပေဒ Contract သို႔မဟုတ္ Treaty သို႔မဟုတ္ Constitution အျဖစ္ေရာက္မလာခဲ့ဘဲ ဒီေန႔ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆိတ္သုဥ္းမႈအေျခအေနကို ေရာက္လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။
ဖက္ဒရယ္ဆန္႔က်င္ေရးသမားအျဖစ္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက နာမယ္ဆိုးေက်ာ္ခဲ့ေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဦးႏုကိုယ္တုိင္ ေနာက္ကြယ္က ေန ပါးပါးနပ္နပ္နဲ႔ လူမ်ဳိးႀကီးဝါဒ က်င့္သံုးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဦးႏုရဲ႕ ဖက္ဒရယ္ဆန္႔က်င္ေရးသေဘာထားဟာ ၁၉၆၉-၇၀ ခုႏွစ္ကာလက ထိုင္းနယ္စပ္မွာ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီပါတီအျဖစ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမနဲ႔ တိုင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမွာ ဘြားဘြားႀကီးပြင့္က်ခဲ့တယ္။
ဦးႏုတို႔ဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို လံုးဝဖ်က္သိမ္းပစ္လို႔ မရႏိုင္ေသးတဲ့အတြက္ ရွမ္း ကခ်င္နဲ႔ ခ်င္းကို ပင္လံုစာခ်ဳပ္အတိုင္း ကိုယ္ ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တစံုတရာေပးၿပီး ရွမ္းျပည္ကို ၁၀ ႏွစ္ၾကာရင္ခြဲထြက္ခြင့္ ျပ႒ာန္းေပးခဲ့ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္းတို႔ ပုန္ကန္မႈ မရွိခဲ့ေပမဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႔မဆိုင္တဲ့ ကရင္ ကရင္နီ မြန္ ရခိုင္ ပအိုဝ္းတို႔ရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႈေတြ ေပၚလာ ခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ေရး ၁၀ ႏွစ္ၾကာၿပီးေနာက္ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္းတို႔အေပၚ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အခြင့္အေရး ေတြကိုလည္း တစတစဖ်က္သိမ္းလာတဲ့အတြက္ ရွမ္း ကခ်င္ ခ်င္းေတြလည္း လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လာၾကတယ္။ ဒါတင္မ က ပေလာင္ ကယန္း ဝ လားဟူ နာဂတို႔လုိ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုငယ္ေတြပါ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လာၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အဓိကျပႆနာျဖစ္တဲ့ မူလလက္ေဟာင္းပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို နယ္ေျမအာဏာရွိအားလံုး (႐ုပ္ေသးမ်ားမပါ) က ျပန္ လက္မွတ္ထိုးၾကဖို႔၊ ဒါ့အျပင္ ႏႈတ္ကတိနဲ႔တင္မဟုတ္ဘဲ ဒီပင္လံုစာခ်ဳပ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္း ခိုင္မာတဲ့ဥပေဒ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းႏိုင္ေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းပါ တိုင္းရင္းသားေရးရာဥပေဒပုဒ္မေတြကို ျပ႒ာန္းက်င့္သံုးဖို႔ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတယ္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ အေျခခံမူေတြ ကတိက ဝတ္ေတြကို စိတ္ရင္းေစတနာမွန္နဲ႔ ျပန္လည္ခ်မွတ္ က်င့္သံုးလိုက္ရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးတင္မက ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါ ခ်က္ျခင္းရသြားမွာျဖစ္တယ္။
ဒါကိုမလုပ္ဘဲ မေယာင္ရာဆီလူးတဲ့ တႏိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္တို႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတုိ႔ကို ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္မွာ မတန္ မရာလုပ္ေနရင္ေတာ့ အႏူလက္နဲ႔ေရႊခြက္ႏႈိက္တာဘဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဘာၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွလည္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဂါမဏိ
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
