(သည္ေလဒီးစ္နယူးစ္)
ဒီေဆာင္းပါးကေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးေန႔ အေတြးတခ်ဳိ႕ကေန ေပါက္ဖြားခဲ့တဲ့ သမိုင္းသံုးသပ္ခ်က္ အာေဘာ္ပါ။
ငယ္စဥ္က သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္း စကားစျမည္ေျပာရမွာ တေယာက္တေလက “(၁၉၄၈) အဂၤလိပ္က လြတ္လပ္ ေရးေပးေတာ့” ဆိုတာမ်ဳိးေျပာရင္ “အဂၤလိပ္က ေပးတာမဟုတ္၊ အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ယူခဲ့ရတာ” လို႔ ျပင္ေျပာခိုင္းတဲ့အထိ စကားလံုး အသံုးအႏႈန္းကအစ ဆတ္ဆတ္ထိမခံဘဲ ေရွးလူႀကီးမ်ား လြတ္လပ္ေရး အရယူခဲ့ျခင္းရဲ႕ တန္ဖိုးကို အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားခဲ့ပါတယ္။
သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသား၊ စစ္အတြင္းခရီးသည္၊ ဘံုဘဝမွာျဖင့္ အစရွိတဲ့ ဝတၳဳ၊ ေခတ္ၿပိဳင္မွတ္တမ္းေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ သမိုင္းစာအုပ္ေတြဖတ္ရင္း အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ေတြ ႏိုးၾကားခဲ့ဖူးတယ္ဆိုပါေတာ့။ ဒီအမ်ဳိးသားေရးစိတ္က သမိုင္း သံုးသပ္ခ်က္နဲ႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အေပၚ ပကတိအျမင္ကို မထိပါးေစပါဘူး။
မိုးမခ စာဖတ္သူမ်ားဆီမွာလည္း လြတ္လပ္ေရးေန႔အေတြးမ်ားရွိခဲ့ရင္ ျပန္ၾကားခ်င္ပါတယ္။
×××××××××××
ငယ္စဥ္က လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းစာအုပ္ေတြဖတ္ရင္း လြတ္လပ္ေရးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးစိတ္ ႏိုးၾကားခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႀကီးျပင္း ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရေခတ္အဆက္ဆက္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရဲ႕အရသာကို တစက္ကေလးမွေတာင္ မခံစားရေတာ့ပါဘူး။ က်ေနာ္ ဟာ သမိုင္းကေန သူ႔ကြၽန္ဘဝရဲ႕ ေအာက္တန္းက်မႈေတြကို ေလ့လာမိခဲ့သလို ေကာင္းကြက္ေတြကိုလည္း ကိုယ့္မ်က္ေမွာက္ ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ ေခတ္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္း အေတြးမ်ဳိးစံု ကြန္႔ျမဴးခဲ့ရပါတယ္။
● အဂၤလိပ္ ဘာလုပ္ေပးခဲ့သလဲ
သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္စနစ္ဆိုးကို စည္းမ်ဥ္းခံဘုရင္စနစ္ အေျခခံ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အစားထိုးခဲ့ တယ္။ အရင္းရွင္စီးပြားေရးစနစ္ကို မိတ္ဆက္ေပး အေျခက်ေစခဲ့တယ္။ စနစ္က်တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ ေခတ္ေလာကဓတ္ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြကို ထူေထာင္ေပးခဲ့တယ္။ စပါး၊ ေရနံ၊ ကြၽန္းသစ္နဲ႔ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္စီးပြားျပဳမႈကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေစခဲ့တယ္။ ဒါေတြ အားလံုးဟာ ကြၽန္ သက္ရွည္ေရး၊ အရင္းရွင္စနစ္ စည္ပင္ေရးအတြက္ ကုန္ၾကမ္းေပါေပါရွာဖို႔၊ ကုန္ေခ်ာမ်ားမ်ား ေရာင္းရဖို႔အလို႔ငွာ အဂၤလိပ္ေတြ ကမၻာအႏွံ႔က ကိုလိုနီေဒသေတြမွာ လုပ္ခဲ့တာေတြ နည္းတူပါပဲ။
ဥေရာပနဲ႔ အာရွကို ပိုမိုလြယ္ကူဆက္သြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ စူးအက္တူးေျမာင္း (၁၈၆၉) ၿပီးခ်ိန္ကစလို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ဆန္စပါးက႑ဟာ ျပည္တြင္းစားသံုးမႈလိုအင္ အတြက္သာမက ျပည္ပပို႔ကုန္အထိပါ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလာခဲ့တယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန အေျခခံ လုပ္သားလိုအပ္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ၿပီး အိႏၵိယတိုက္သား အမ်ားအျပား အေျခခ်မႈေတြလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။
အဂၤလိပ္ေရာက္လာလို႔ အၾကြင္းမဲ့အာဏာရွင္မင္းဆိုးစနစ္က လြတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္အေျခအေနအရ အဂၤလိပ္ျဗဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဟာ အရင္ အေၾကာင္းသံုးပါးမေရြးတဲ့ ဘုရင္ေခတ္အုပ္ခ်ဳပ္ပံုထက္ အမ်ားႀကီး ပိုေကာင္းတယ္။ စီးပြားအခြင့္ အေရးေတြလည္း ပြင့္လာတယ္။ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ သီေပါေခတ္ (၁၈၇၈-၁၈၈၅) မွာ အဆိုးဆံုးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ခိုးဆိုးလုယက္ သူခိုး၊ ဓားျပဒဏ္ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ၊ မင္းေျမႇာက္ကပ္ပါးေတြရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြအားလံုးဟာ အဂၤလိပ္ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ခဲ့ၿပီး အေျခခံလူထုအမ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကုန္သြယ္စီးပြားျပဳလာႏိုင္တယ္။ လူမႈစီးပြား ျမင့္တက္လာခဲ့တယ္။
● အဂၤလိပ္ကို ဘာမေက်နပ္ခဲ့ၾကတာလဲ
ဒီလို ေကာင္းမြန္တဲ့ လူမႈဘဝကို ထိုက္သင့္သေလာက္ ျမန္မာေတြ ခံစားခဲ့ရေပမဲ့ ဘာကိုမေက်နပ္ခဲ့ၾကသလဲ။ ကိုယ့္စီးပြား ကိုယ္ရွာစားရတဲ့ လူသာမန္အမ်ားစုဟာ အဂၤလိပ္ေအာက္မွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အခြင့္အေရး၊ စနစ္ရွိတယ္ ဆိုတာ သိေပမဲ့ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းသာလိုခ်င္တဲ့ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္အခံရွိတယ္။ ျမန္မာဘုရင္ေခတ္မွာ အခြင့္ထူးခံရတဲ့ သာသနာ့ဝန္ထမ္း နဲ႔ မင္းမႈထမ္းလူတစုကလည္း ဒီစိတ္အခံကို ပိုျပင္းေစတယ္။ သူမ်ားကြၽန္ဘဝ၊ အထူးသျဖင့္ ဘာသာ သာသနာ၊ လူမ်ဳိး၊ စာ ေပ ဂုဏ္ညႇိဳးႏြမ္းရျခင္းကို အသားေပးပံုေဖာ္ လူအမ်ားကို နာေစတယ္။ စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ အတူပါလာတဲ့ လူမ်ဳိးျခား လႊမ္းမိုးခံရမႈ ကို မႏွစ္လိုခဲ့ၾကဘူး။
ဒီလိုနဲ႔ ဝိုင္အမ္ဘီေအ၊ ဂ်ီစီဘီေအစတဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြေပၚလာၿပီး အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ သေႏၶတည္လာခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္ကလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလာမႈအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို စတင္မိတ္ဆက္ေပးတဲ့ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး (၁၉၂၃) ကို က်င့္သံုးေစခဲ့တယ္။ ျမန္မာေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပိုမိုပါဝင္ခြင့္ရလာတယ္။
(၂၀) ရာစုအစ ကမၻာမွာလည္း (၁၉၁၇) ရုရွားေအာက္တိုဘာ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္မႈနဲ႔အတူ လက္ဝဲဝါဒဟာ တျဖည္း ျဖည္း ထင္ရွားလာခဲ့တယ္။ ဒီလိုအေနအထားမွာ (၁၉၃၀) ကမာၻ႔စီးပြားပ်က္ကပ္ဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစခဲ့တယ္။ လယ္သမားေတြ ငတ္လာတယ္၊ လယ္ပိုင္ရွင္ေတြရဲ႕လယ္ေတြ လူမ်ဳိးျခား လက္ထဲ ေရာက္ကုန္တယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းဖြံ႕ၿဖိဳးခဲ့မႈကို အေထာက္အပံ့ အမ်ားႀကီးေပးခဲ့တဲ့ ခ်စ္တီးေတြရဲ႕ ေငြေခ်း လုပ္ငန္းဟာ စီးပြားပ်က္ ေျမေတြဆံုးရေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ အျပစ္ဖို႔စရာ ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ေတာင္းဆိုသံညံေနခ်ိန္မွာပဲ ဆရာစံဦးေဆာင္တဲ့ လယ္သမား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ေပၚလာၿပီး အေထြေထြ အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးကို တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ (၁၉၃၀) မွာ ေနာင္ လြတ္လပ္ေရးမ်ဳိးေစ့ျဖစ္မယ့္ သခင္ဘေသာင္း ဦးေဆာင္တဲ့ သခင္အဖြဲ႕အစည္း ေပၚလာခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ အဂၤ လိပ္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေနနဲ႔ (၉၁) ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေျပာင္းခဲ့တယ္။ တိုင္းျပည္လည္း ၿဗိတိသွ်-အိႏၵိယကေန ခြဲထြက္ သီးသန္႔ရပ္တည္ခဲ့တယ္။
(၁၉၂၀) ပထမ ေက်ာင္းသားသပိတ္ဟာ အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့သလို (၁၉၃၆) ဒုတိယ ေက်ာင္းသား သပိတ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးဝါဒကို အေျခခံတဲ့ လံုးဝလြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ သခင္ႏု၊ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ဗဟိန္း အစရွိတဲ့ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င့္ေရး လက္ဝဲဝါဒေတြကို တိုင္းျပည္နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈကေန ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။
ဒီလိုနဲ႔ (၁၃၀၀) ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုႀကီးအၿပီးမွာ လံုးဝလြတ္လပ္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံျခား အကူအညီနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ဖို႔ စိတ္ကူး စတင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုး သခင္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ လူငယ္တစုဟာ ဂ်ပန္အကူအညီနဲ႔ ေခတ္သစ္တပ္မေတာ္ဖြဲ႕၊ အဂၤလိပ္ ကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္၊ ဂ်ပန္ကို ထပ္ေတာ္လွန္၊ ေနာက္ဆံုး စစ္ၿပီး၊ အဂၤလိပ္ျပန္ဝင္၊ ႏိုင္ငံေရး နည္းနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆို စတဲ့ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြေပၚလာၿပီး လြတ္လပ္ေရးရလာခဲ့တယ္။
● လြတ္လပ္ေရးယူခဲ့တာ မွားသလား
မမွားပါ။ ယူခဲ့ပံုသာ မွားျခင္းပါ။ ျမန္မာအပါအဝင္ လူမ်ဳိးစုအားလံုးဟာ လူမ်ဳိးေရးရာကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ခဲ့ၾကတယ္၊ အျမင္ က်ဥ္းေျမာင္းခဲ့ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒေရးရာမွာလည္း တယူသန္ အစြန္းေရာက္ခဲ့ၾကတယ္။ အဂၤလိပ္ရဲ႕ ပေယာဂ မကင္းတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအဝင္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရျခင္းဟာလည္း လြတ္လပ္စ တုိင္း ျပည္ကို ထိခိုက္ခဲ့တယ္။ ကြၽန္ဘဝ လြတ္ေျမာက္ေရးမွာ စုစည္းခဲ့တဲ့ ဝါဒစံု၊ လူမ်ဳိးစံု ညီညြတ္မႈဟာ လြပ္လပ္ခ်ိန္မွာ အတၱ၊ မာန၊ အာဃာတမ်ားေၾကာင့္ ၿပိဳကြဲခဲ့ရတယ္။
လူမ်ဳိးစုစံုရဲ႕ ဥမကြဲ သိုက္မပ်က္စိတ္ဓာတ္ဟာ အဂၤလိပ္ရဲ႕ ေသြးထိုးမႈ၊ လူမ်ဳိးေရး သူငယ္နာမစင္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သေဘာေတြ ေၾကာင့္ ေမွးမွိန္လာခဲ့တယ္။ အေျခခံဥပေဒ (၁၉၄၇) မွာကိုက ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူ မွ်တတဲ့ ျပည္နယ္၊ အာဏာ၊ ခြဲေဝမႈ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသေဘာနဲ႔ အႀကိဳသေဘာတူညီထားခဲ့တဲ့ ပင္လံုကတိကဝတ္ေတြကို အျပည့္အဝ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အခ်င္းခ်င္း သတ္ရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရဲ႕ ဖြားဖက္ေတာ္ အျဖစ္ တြဲပါလာခဲ့တယ္။
● ကိုလိုနီ အေမြဆိုးလား
ဒါကို ေနာက္ပိုင္း စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ကိုလိုနီအေမြဆိုးလို႔ လံုးလံုးေခါင္းစဥ္တပ္ခ်င္ၾကတယ္။ အျပည့္အဝ မမွန္ပါ။ လူမ်ဳိး ေရး အျမင္မၾကည္လင္ေအာင္ အဂၤလိပ္ေတြ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီး ႏွစ္ (၆၀) ေက်ာ္ လက္ရွိတိုင္ ေတာင္ေလာင္ေနရျခင္းဟာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္က်င့္သံုးတဲ့ မူဝါဒေတြ၊ သေဘာေတြ မမွန္လို႔၊ ခြင့္ တူညီမွ် ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မတည္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္က အဓိကပါ။
● လြတ္လပ္ေရး ေခတ္ဦး ဒီမိုကေရစီ (၁၀) ႏွစ္တာ
ဖဆပလေခတ္ (၁၉၄၈-၅၈) မွာ ျပည္တြင္းစစ္ဒုကၡ ခံစားေနရေပမဲ့ အထိုက္အေလ်ာက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီဝါဒ ထြန္းကားခဲ့တယ္။ ကိုရီးယားျပည္တြင္းစစ္၊ ေနာက္ ဗီယက္နမ္စစ္္ေတြေၾကာင့္ ဆန္စပါး တင္ ပို႔ႏိုင္မႈ ေစ်းကြက္ကိုခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ရင္း တုိင္းျပည္စီးပြားလည္းတိုးလာတယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းကေန စက္မႈလုပ္ငန္းကို တက္ လွမ္းႏိုင္ဖို႔ အစပ်ိဳးႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ေႂကြးဒဏ္ကေန နာလန္ျပန္ထူ႐ံုမက ေဒသတြင္းမွာ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံ အျဖစ္ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တစ္တိုင္းျပည္လံုးအေနအထားမဟုတ္ေပမဲ့ လူမႈ၊ စီးပြား၊ က်န္းမာ၊ ပညာ အစစ အရာရာ လူအ မ်ားစု လူတမ္းေစ့ေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မႈလမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚမွာ ရွိေနခဲ့တယ္၊ အလားအလာ ေကာင္းခဲ့တယ္။
ဒါေပမဲ့ တဖက္ကလည္း ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္၊ တရုတ္ျဖဴက်ဴးေက်ာ္ခံရမႈဒဏ္ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ဟာ တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာၿပီး စစ္တပ္ပိုင္ စီးပြားလုပ္ငန္း အက်ိဳးစီးပြားေတြေပၚလာတယ္။ ဒါေတြကို ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ စိတ္ကူးမိလာတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဖဆပလ မညီညြတ္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲမႈက စစ္တပ္ေနရာဝင္ယူဖို႔ အခြင့္ေကာင္း ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ (၁၉၅၈) မွာ စစ္တပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအကြဲအျပဲကို ထိန္းတယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအမည္နဲ႔ အာဏာကို စတင္ျမည္းစမ္းခဲ့တယ္။ (၁၉၆၂) မွာ တိုင္းရင္းသားေတြလိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကို အျပစ္ဖို႔ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲမယ့္ ရန္ကာကြယ္ရမယ္ဆိုၿပီး တိုင္းျပည္ကို အၿပီးအပိုင္ ေမာင္ပိုင္စီးခဲ့ၾကတယ္။
● စစ္ဝါဒ ေအာက္မွာ အရာရာၿပိဳလဲျခင္း
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၊ မဆလပါတီ၊ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ ဒီမ်က္ႏွာဖံုးမ်ားေအာက္က စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဟာ တိုင္းျပည္မွာ ေကာင္းမြန္ အေျခတည္စျပဳေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီီမိုကေရစီစနစ္ကို အလံုးစံု ဆိတ္သုန္းေစခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စာ နယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အားလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေအာက္မွာ က်ဆံုးခဲ့ရတယ္။ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒကို တလြဲအစြန္းေရာက္သံုးခဲ့ၿပီး တိုင္းျပည္ကို တံခါးပိတ္၊ နားပိတ္၊ မ်က္စိပိတ္ ကမၻာနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္အေျခခံတဲ့ ပညာေရးမူဝါဒအမွားေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ေက်ာင္း သားကို ပုန္ကန္သူအျဖစ္ပါ တြဲျမင္လာတာေၾကာင့္ ပညာေရး စနစ္နဲ႔ ပညာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို စနစ္တက် အမဲဖ်က္ခဲ့တယ္။ (၁၉၈၈) ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာ ထပ္သိမ္းခ်ိန္မွာလည္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ဒါေတြကို မျပဳျပင္ခဲ့ဘဲ ပိုသာဆိုးတဲ့ ဖိႏွိပ္မႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္ (၅) စုေက်ာ္ မွာ အာဏာရစစ္အုပ္စုနဲ႔ အေပါင္းအပါတစုသာ အရာရာ အသာစီးရ စံစားေနခဲ့ၿပီ လူထုအမ်ားကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္း နက္သထက္နက္ခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုအမွားအစုစုဒဏ္ေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အခ်မ္းသာဆံုး၊ အာရွရဲ႕ အ လားအလာအေကာင္းဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန လြယ္လပ္ေရးရၿပီး ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္အၾကာ လက္ရွိမွာေတာ့ ေဒသတြင္းမွာ အနိမ့္က်ဆံုး၊ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးစာရင္းဝင္ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ ျမင္ရေတာ့တယ္။
● မ်က္ေမွာက္ အစိုးရသစ္
လက္ရွိမွာေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္လဲမႈေတြလုပ္ေနတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္ စစ္ဝါဒႀကီး စိုးေရးအတြက္ စီမံခဲ့တဲ့ (၂၀၀၈) အေျခခံဥပေဒကိုေတာ့ ျပဳျပင္ေပးဖို႔ ဝန္ေလးေနၾကတယ္။ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ စိုးမိုးခဲ့မႈ အျပစ္ေတြကို အခုအခ်ိန္ထိ ဝန္မခံႏိုင္၊ အမွန္မျမင္ႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အေဟာင္း အသစ္မ်ားဟာ တိုင္းျပည္တာဝန္ကို တပ္မေတာ္က က်ရာေနရာက ဝင္ယူခဲ့ရတာ မွန္တယ္၊ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈက႑ လိုတယ္ ယံုၾကည္ဆဲ ျဖစ္ေနတယ္။ အမွားေတြကို ဝန္မခံခ်င္၊ သမိုင္းသင္ခန္းစာမယူခ်င္ အတၱ၊ မာန၊ အုပ္စု အက်ိဳးစီးပြားကို ေရွ႕တန္းတင္လိုဆဲ ျဖစ္ေနတယ္။
● သၾကၤန္အေျမာက္ ဗိုလ္ရႈခံ (သို႔မဟုတ္) မလြတ္လပ္ေသးတဲ့ လြတ္လပ္ေရး
စစ္တပ္စီးပြားအာဏာကို စိုးစဥ္းမွ် မထိပါးႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ထားတဲ့ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္က သမၼတဆိုသူကလည္း ခပ္တည္တည္ပဲ အခုလြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ သူ႔ၾသဇာမတည္တဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အေလးျပဳ ဗိုလ္ရႈခံခဲ့တယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ စစ္တပ္ဟာ အရပ္သား သမၼတေအာက္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီလို အေလးျပဳခံရျခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ ႀကိဳဆိုအပ္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ စစ္ဖြဲ႕စည္းပံုေအာက္မွာေတာ့ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ဟန္ျပသေဘာ အႏွစ္သာရမဲ့ေနဆဲပါ။ စစ္အုပ္စုနဲ႔အေပါင္း အပါတသိုက္သာ တိုင္းျပည္မွာ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားအျဖစ္ သီးသန္႔ရပ္တည္ရင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရာလႊမ္းမိုး ဗိုလ္က်ေနႏိုင္ခြင့္ရွိေနျခင္းဆိုတဲ့ အေျခခံသေဘာက မေျပာင္းလဲပါ။ စစ္ကြၽန္ဘဝ မလြတ္လပ္ေသးတဲ့ ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ ဒုကၡကေတာ့ ဗိုလ္ရႈခံရံုမွ်နဲ႔ ေလ်ာ့သြားႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။ လူထု ေခြၽးႏွဲစာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာ ကုေဋခ်ီသာ အလဟႆ ကုန္သြားခဲ့တယ္။
● ကြၽန္ေခတ္ကိုပဲ လြမ္းရမလိုလို
ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္း ကိုယ့္ၾကငွန္းအတြက္ လြတ္လပ္ေရးယူခဲ့ၿပီးမွ စစ္ဖိနပ္ေအာက္မွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားခ်င္း ဆက္လက္ ကြၽန္ျပဳဖိႏွိပ္ခံရင္း ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားမ်ား လူမႈ၊ စီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ကြၽန္ထြက္ခံေနရတဲ့ဘဝ၊ ႏိုင္ငံႀကီးငယ္မ်ားရဲ႕ လူမေလးေခြးမခန္႔ ေခတ္သစ္ ကြၽန္ျပဳခံျဖစ္ေနရတဲ့ လက္ရွိအေနအထားဟာ “လြတ္လပ္ေရး”ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို မဲ့ေစတယ္။ မွီတင္းေနထိုင္ေနတဲ့ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာစံု တိုင္းသူျပည္သားမ်ားဟာ တန္းတူညီမွ် ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ လူ႔သိကၡာအျပည့္ရွိ လူစဥ္မီတဲ့ “တကယ့္ လြတ္လပ္ေရး” အရသာ ကို မခံစားရေသးပါ။ “အေမေက်ာ္ ေဒြးေတာ္လြမ္း” ဆိုသလို “ကြၽန္ေခတ္ကိုပဲ လြမ္း ရမလိုလို” အမွတ္မွားေနၾကရတယ္။
● နိဂံုး
တကယ္ေတာ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ မွားယြင္းတဲ့ မူဝါဒ၊ အက်င့္၊ အလုပ္ေတြရဲ႕ဒဏ္ ရာစုဝက္ခံခဲ့ရၿပီး ဓားမေနာက္ပိတ္ေခြး ျဖစ္ခဲ့ရ တဲ့ လက္ရွိ တိုင္းျပည္ကို လြပ္လပ္ေရးအရယူေပးခဲ့သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ေရွးလူႀကီးမ်ားသာ ျမင္ခြင့္ရခဲ့ရင္ “ငါတို႔ လြတ္လပ္ေရးယူေပးခဲ့တာ မွားေလျခင္း” လို႔ “လံုးဝ” ဆိုမွာ မဟုတ္ပါ။ အေၾကာင္းက တပ္မေတာ္ဖခင္ႀကီးလည္းျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ သူမျမင္လိုက္ရတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သမိုင္းအမွားေတြကို မသိဘဲနဲ႔ေတာင္ ဆိုခဲ့ဖူးပါတယ္။ “ျပည္သူ ကို အလုပ္မေကြၽးမျပဳဘဲ ဖိႏွိပ္တဲ့ တပ္မေတာ္ ရွိေနျခင္းထက္ မရွိျခင္းက ပိုေကာင္းပါတယ္” တဲ့။
ဆိုေတာ့ လက္ရွိတိုင္းျပည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္သာ ျမင္ခြင့္ရရင္ ျပည္သူအတြက္ အက်ိဳးမဲ့ေစတဲ့ စစ္ဝါဒ၊ တပ္မေတာ္ႀကီးစိုးမႈ အလံုး စံု ပေပ်ာက္ေရးကိုသာ လမ္းညႊန္မွာပါ။ လူထု လူတန္းစားအသီးသီး သာတူညီမွ် လူမႈတရားမွ်တမႈ ရရွိေစတဲ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကိုသာ တိုင္းျပည္မွာ ရွင္သန္အျမစ္တြယ္ေအာင္ တိုက္တြန္းမွာပါ။
(၂၀၁၅) ႏွစ္သစ္ အခါသမယမွာ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ အေဟာင္း/အသစ္မ်ားဟာ “ကြၽန္ေခတ္ကိုပဲ လြမ္းရမလိုလို” ယံုမွတ္ မွားေနၾကရတဲ့ လြတ္လပ္ေရးရေပမဲ့ မလြပ္လပ္ႏိုင္ေသးဘဲ လူမႈ စီးပြားဒဏ္ ေက်ာေကာ့ေအာင္ လွိမ့္ခံေနရဆဲျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ အမ်ားရဲ႕ ဆင္းရဲႏံုျခာလွတဲ့ ဘဝေတြကို အမွတ္တကယ္ စာနာနားလည္ ကိုယ္ခ်င္းစာရင္ျဖင့္ အနာဂတ္ေကာင္းေအာင္ ဖြဲ႕ စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအပါအဝင္ အေျခခံအေတြးအေခၚ၊ ခံယူခ်က္၊ အယူဝါဒ၊ အလုပ္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ဒီမိုကေရစီအင္အား စုနဲ႔ပူးေပါင္း အမွတ္တကယ္ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ရေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
(သည္ေလဒီးစ္ သတင္းဂ်ာနယ္၊ အတြဲ (၂)၊ အမွတ္စဥ္ (၄၇)၊ (၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရ (၀၉) ေသာၾကာေန႔ထုတ္၌ မူလ ပံုႏွိပ္ခဲ့သည္။ ယခု မုိးမခတြင္ ထပ္မံ အြန္လုိင္း ျဖန္႔ခ်ိသည္။ ေဆာင္းပါးပါ အာေဘာ္ ကို ေဝဖန္ရန္ႏွင့္ သမိုင္းအခ်က္အလက္ ဆက္စပ္ေထာက္ျပရန္ မွတ္ခ်က္ျပဳႏိုင္ပါသည္၊ သို႔မဟုတ္ nyeinchanaye81@gmail.com သို႔လည္း စာေရးႏိုင္ပါသည္။)
မွတ္ခ်က္ — ေခါင္းစီးဒီဇိုင္းပါ ေနာက္ခံဓာတ္ပံု၏လက္ရာရွင္မွာ ကိုေဆာင္းျဖဴ (တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ၊ သည္ေလဒီးစ္ သတင္း ဂ်ာနယ္) ျဖစ္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
The Independence Day is very significant for modern Burma history. Political struggle was determined to be Independent Sovereign State under colonial rules since 1920. Many Burmese in those days passed down their struggle to their children and their grand children. Independent Soverign State was a real great dream for all Burmese in those days. The road to Independent Sovereign State was never be easy. Burmese had experienced Saya San Revolution, 1300 Revolution, World War II, Japanese Occupation, armed struggle to Japanese Occupation, Pro-Independent political struggle and so on. Although, Burma became sovereign state in1948, armed struggle of ethnic Burmese (Karen) began in 1949. Kuomintang spilled over into Burma from the results of China’s civil war escalated ethnic armed conflict in border area. Burma Communist Party chose for arms conflict with central government with political deadlock.
The situation enabled Gen Ne Win and his supporters in the army to have opportunity in political ambition through military coup d’etat. In 1962, the democracy and prosperity, human rights and freedom were gone down into drains. The military dictatorship began to grow with the mask of Burmese Way to Socialism. In fact, Gen Ne Win transformed Burma Army to his private army for his grip to hold the country. Many patriotic service man were out from Burma Army. Civil war with ethnic Burmese were getting bigger and Civil war frontier getting wider.
In 1988, Gen Ne Win chose to play with his private army to respress 8888 people’s revolution. However, once one of his hand pick Gen Than Shwe became in power, the political weather changse to Gen Ne Win’s day dream became nightmare. Strong Man became old man and helpless man. Last days of Gen Ne Win became prisoners at his house surrounded by his private army, in the hand of Gen Than Shwe.
Gen Than Shwe is afraid of retribution what he did to his predecessors, colleagues, subordinates, monks, students and people of Burma for his evils and sins. The 2008 Constitution was drafted to protect for him and his wrong doings. The 2008 Constitution was drafted to be Burmese Way to Democracy seemingly sugar coated democracy giving candle light for the darkness.
His hand picks share the the position of Public Administation and Head of State, Armed Forces Chief, and Head of Law Makers. Democracy Icon is tactically and wickedly welcome to Parliment for the ease of economic sanction and better image in international diplomacy. In fact, Democracy Icon has been cornered in his chess game.
Anyway, all Burmese and oversea Burmese are very eager for real change of fundamental human rights, genuine freedom, prosperity and independent, transperency and good governance, peace and federal union state. Democracy Icon is very valuable leader for present days. We need to see truly. We need to support right things. Independence has been stolen and it became personal belongings only for the people who live above the Law.The rough road is still ahead for longway. Generation by generation. Decades by decades. We all need to struggle to get rid of military dictatorship camouflaged with popular democracy cosmetic. We all need to be aware. We all need to be free from fear. We all need to restore our Independance robbed by military dictators.
Independance belongs to all Burmese. It is a valuable things from our ancestors.
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း၂၅၀၀ေက်ာ္ကေဂါတမျမတ္စြာဘုရားသည္အနာဂတၱံသဥာဏ္ေတာ္ျဖင့္ေရွ႕ေရးကိုၾကည့္ျပီး “ငါဘုရား၏ သာသနာတာ္ကိုငါ၏သားေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ ရဟန္းမ်ားက ဖ်က္ၾကေပလတၱံ ့”ဟုႀကိဳတင္ေဟာကိန္းထုတ္ထားခဲ့ပါသည္။ ရဟန္းတုရဟန္းေယာင္ ရွင္တု ရွင္ေယာင္တို႔ ့ေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္လာသည္မွာအမွန္ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာစစ္တပ္ကိုတည္ေထာင္ေပးခဲ့သူဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာေတာ့ ေဂါတမဗုဒၶကဲ့သို ့သဗၺညဳတေရႊဥာဏ္ေတာ္လည္းမရခဲ့၊ အနာဂတၱံသ ဥာဏ္ေတာ္လည္းရွိသူမဟုတ္၍သာ စစ္တပ္၏ဖခင္ႀကီးျဖစ္ခဲ့ဟန္ရွိပါသည္။ အနာဂတ္ကိုႀကိဳျမင္၍ကိုယ့္လူမ်ိဳးကိုယ္ကၽြန္ျပန္လုပ္မည့္တပ္၊ သူ ့သမီးအရင္းကို
နည္းမ်ိဳးစံုႏွင့္ဒုကၡေပးမည့္တပ္မွန္းသာသိရွိခဲ့ရပါက”ကိုယ့္လူမ်ိဳးကိုယ္ႏိွပ္စက္မည့္တပ္မ်ိဳးထူေထာင္ေပးခဲ့မည့္အစားတုိင္းတပါးသားလက္ေအာက္ကၽြန္သားေပါက္ျဖစ္ေနရတာကပိုေကာင္းပါလိမ့္ဦး
မည္” ဟုေျပာခဲ့မည္မွာ မခၽြတ္ပါေပ။