ခင္ေမာင္ေစာ (ဘာလင္) – ျမန္မာစကားတြင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားလုၿပီ ျဖစ္သည့္ ေမြးစားေဝါဟာရမ်ား (အပိုင္း ၁)

 

ခင္ေမာင္ေစာ (ဘာလင္) –   ျမန္မာစကားတြင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားလုၿပီ ျဖစ္သည့္  ေမြးစားေဝါဟာရမ်ား (အပိုင္း ၁)
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၄

ျမန္မာတို႔အတြက္ အျခားဘာသာမ်ားမွစကားလံုးမ်ားကို ေမြးစားစကားလံုးမ်ားတီထြင္ျခင္းသည္ အဆန္း မဟုတ္ပါ။ ေရွးပေဝဏီကပင္ ပါဠိ၊ သသၤကရိုက္ စကားလံုးမ်ားကို  ေမြးစားေဝါဟာရမ်ားတီထြင္ခဲ့ၾကပါ သည္။ ပုဂံေခတ္တြင္မြန္ဘာသာမွ ေမြးစားေသာစကားလံုးမ်ားေပၚလာသည္။ ဟံသာဝတီဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ (ဘုရင့္ေနာင္)ႏွင့္ကုန္းေဘာင္ ဆင္ျဖဴရွင္ (ေျမဒူးမင္း)တို႔လက္ထက္တြင္ ယိုးဒယားကိုေအာင္ႏိုင္ၿပီးသံု႔ပန္း မ်ားေခၚလာခဲ့ရာမွ ယိုးဒယားဘာသာမွ ေမြးစားေသာ စကားလံုးမ်ားေပၚလာသည္။ သုခုမအႏုပညာ၊ သ ဘင္ စသည္တို႔တြင္ ဖိန္းခ်ားသီခ်င္းစသည့္ ယိုးဒယားဘာသာမွ အသံဖလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာ စကားလံုး မ်ားေပၚလာသည္။ စားဖြယ္တို႔တြင္လည္း မုန္႔လုပ္ေဆာင္းသည္ ယိုးဒယားစကား လုပ္ေဆာင္း  (ၾကမ္း ေပါက္မွကြၽံက်ေသာမုန္႔ (ဝါ) ဆန္ခါတိုက္မုန္႔)၊ ဆႏြင္းမကင္းသည္ ယိုးဒယားစကား ကႏြမ္ေမာ္ဂန္း (ဒယ္ အိုးဖုတ္မုန္႔)၊ ခဲလံက်ည္ေတာက္ (ေကာက္ၫႇင္းက်ည္ေတာက္)သည္ ယိုးဒယားစကားေခါက္လမ္  (ဝါး က်ည္ေတာက္ထဲက ေကာက္ၫႇင္း) တို႔မွ ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ကေလးကစားနည္းတခုျဖစ္ေသာ “စြတ္ကပါစိ၊ နံပါစိ” မွာလည္း မူရင္းယိုးဒယားဘာသာမွ အသံဖလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာ စကားလံုးျဖစ္ပါ သည္။ အခ်ိဳကလည္း ခဲလံက်ည္ေတာက္ (ေကာက္ၫႇင္းက်ည္ေတာက္)သည္ ရွမ္းစကားေခါက္လမ္မွ လာသည္ဟုယူဆသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစအသံဖလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာ စကားလံုးသာ ျဖစ္ေပ၏။

ကုန္းေဘာင္ေခတ္  ေႏွာင္းပိုင္း ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ေခတ္၌ “ဖရန္စစ္”တို႔ႏွင့္မဟာမိတ္ျဖစ္ရာ ျပင္သစ္ ဘာသာမွ ေမြးစား ေသာစကားလံုးမ်ားေပၚလာသည္။ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ  ေခၚ ေတာအစ၊ က်ဴလီယာအလယ္၊ ပန္ခ်ာဘီအဆံုး၊ ကုလားႏြယ္တိုင္းမသိ၊ ထုပတိ ေသာကုလားမ်ား တံခါး မရွိ ဓားမရွိ ဝင္လာၾကသည္မွာ ျမန္မာျပည္လူဦးေရ ၁၄ သန္းတြင္ကုလားက ၁.၇ သန္းရွိေနရာတြင္ အဂၤ လိပ္ဘာသာမွေမြး စားေသာစကားလံုးမ်ားသာမကဘဲ ကုလားစကားမ်ားမွ ေမြးစားေသာစကားလံုးမ်ား လည္း ေပၚလာသည္။

ဆရာလွသမိန္ကျမန္မာတို႔သည္ ေမြးစားစကားလံုးမ်ားတီထြင္ရာ၌ နည္း ၆ မ်ိဳးသံုးခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္၎တို႔မွာ

၁။ တိုက္ရိုက္ယူျခင္း၊ ဥပမာမ်ား၊  ဓမၼတာ၊ ဆႏၵ၊ ေရဒီယို၊ ကင္မရာ၊
၂။ ျမန္မာမႈျပဳျခင္း၊  ဥပမာမ်ား၊ ဧဝံဂလိ(အီဗန္ဂ်ဲလိစ္)၊ ပုလိပ္ (ပုလစ္)၊ ကိုဓ (ကုဒ္)၊ ဒက္ထိ (ဒက္ဟိ)၊ ဥပဒ္ (ဥပဒၵဝ)၊ ရဟန္း (အရဟႏၲ)၊
၃။ အသံလွယ္ယူျခင္း၊  ဥပမာမ်ား၊ ဟိုက္ဒရုိဂ်င္၊ ဒီမိုကေရစီ၊ ကြန္ျမဴနစ္၊
၄။ ထပ္တူဘာျပန္ျခင္း၊ ဥပမာမ်ား၊ ျပည့္တန္ဆာ (နာဂရေသာဘိနီ)၊ တဖက္ကမ္းခတ္ (ပါရဂူ)၊ ၾကက္ေျခနီ (Red Cross)၊ ႀကိဳးနီစနစ္ (Red Tape System)၊
၅။  ေရာႁပြန္းျခင္း၊  ဥပမာမ်ား၊ ဆင္းရဲဒုကၡ၊ တရားဓမၼ၊ ကိတ္မုန္႔၊ ရွပ္အက်ႌ၊
၆။ သံေယာင္လိုက္ျခင္း၊  ဥပမာမ်ား၊ ယမ္းတမ္းသန္းတန္း (ယႏၲံသႏၲံ)၊ ေရာေကာေသာေကာ (ေသာေကာေရာေဂါ)၊

စာေရးသူကမူ တိုက္ရိုက္ယူျခင္းႏွင့္အသံလွယ္ယူျခင္းတို႔မွာ တတန္းတစားတည္းျဖစ္သည္ဟုထင္ျမင္ ယူဆပါသည္။ ဆရာလွသမိန္ ေပးထားေသာဥပမာမ်ားကသက္ေသျပေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေမြးစား စကားလံုးမ်ားတီထြင္ရာ၌ နည္း ၅ မ်ိဳးသာသံုးခဲ့သည္ဟုထင္ျမင္ယူဆပါသည္။

၎ျပင္ ဆရာလွသမိန္က ဒက္ထိသည္ အဂၤလိပ္စကား dead heat ကိုျမန္မာမႈျပဳျခင္းျဖစ္သည္ ဟုေရး ခဲ့ပါသည္။ဤအခ်က္တြင္လည္း စာေရးသူသည္ ဆရာလွသမိန္ကိုေလးစားၾကည္ၫိုေသာ္လည္း ဆရာ ၏အဆိုအမိန္႔ကိုလက္မခံလိုပါ။ အေၾကာင္းမွာအဂၤလိပ္စကားတြင္ dead heat သည္ “ၿပိင္တူပန္းဝင္ သည္၊ အရႈံး အႏိုင္မရွိသေရက်သည္ ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ္လည္း  ျမန္မာမႈျပဳထားသည္ဟု ဆရာကဆို ထားသည့္ ျမန္မာ ဒက္ထိ တြင္မူ ပက္ပင္း၊ ရင္ဆိုင္၊ တည့္တည့္၊ တန္းတန္းမတ္မတ္ (face to face, exactly, precisely) စေသာ အဓိပၸါယ္ေျပာင္းသြားသည့္ အတြက္ျဖစ္ပါသည္။ ၎ျပင္ ဒက္ကနဲ (quickly, immediately); ဒိုးကနဲ ဒက္ကနဲ (responding immediately) စေသာႀကိယာဝိေသသနမ်ား ရိွေနသည္ကိုလည္းမေမ့အပ္ပါ။ တခါတရံ တိုက္ဆိုင္မႈမ်ားရွိတတ္ပါသည္။ ဥပမာ အဂၤလိပ္ႀကိယာ pay ႏွင့္ျမန္မာႀကိယာ “ေပး”၊  အဂၤလိပ္နာမ္ womb ႏွင့္ျမန္မာနာမ္ “ဝမ္း”၊ ဂ်ာမန္နာမ္ Bauch  ႏွင့္ျမန္မာနာမ္ “ဗိုက္” တို႔ အသံထြက္ခ်င္းေရာ အဓိပၸါယ္ခ်င္းပါ နီးစပ္မႈမ်ားရိွေသာ္လည္း အသံလွယ္ထားျခင္းမဟုတ္ သည္ကိုသတိခ်ပ္ရေပမည္။

ဤစာတမ္းတြင္ ေမြးစားေဝါဟာရမ်ားအားလံုးအေၾကာင္းတင္ျပမည္မဟုတ္ပါ။  ျမန္မာစကားတြင္ေပ်ာက္ ကြယ္သြားလုၿပီျဖစ္သည့္ ေမြးစားစကားလံုးမ်ားအေၾကာင္းကိုသာတင္ျပပါမည္။

က။ ျပင္သစ္အသံထြက္မွအဂၤလိပ္အသံထြက္သို႔ေျပာင္းသြားေသာေဝါဟာရမ်ား

ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္သို႔ေရာက္ ေသာအခါ  ျပင္သစ္ဘာသာမွအသံဖလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာစကားလံုး မ်ားေနရာတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာမွ အသံဖလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာစကားလံုးမ်ားႏွင့္အစားထိုးသည္။

ဥပမာမ်ားမွာ

၁။  ျပင္သစ္ဘာသာမွ oxygène ကို ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္း၌ “အုပ္ဇူဇင္”ဟုအသံလွယ္ထားသည္။ အဂၤလိပ္ေခတ္၌ “ေအာက္စီဂ်င္” ဟုျပင္ေသာ္လည္း သိပၸံပညာမသင္ဘူးသူမ်ား၊ အထူးျဖင့္ အဂၤလိပ္စာ မတတ္သူမ်ားကမူ “အုပ္ဇူဇင္”ဟု သာေခၚၿမဲအတိုင္းေခၚခဲ့ၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသံုး ေဒါင္းတံဆိပ္ျမန္မာ ဖတ္စာတြင္လည္း “အုပ္ဇူဇင္” ဟုသာေရးထားပါသည္။  အရပ္သံုးစကားတြင္ “အုပ္ဇူဇင္” ဟူေသာ အ သံုးသည္ ၁၉၆၂ အလြန္ပိုင္းအထိ သံုးေနခဲ့ဆဲပါ။

၂။   ျပင္သစ္ဘာသာမွ bière ကို “ဗ်စ္” ဟုအသံလွယ္ၿပီး ေမြးစားေသာစကားလံုးကို အဂၤလိပ္ဘာသာ beer “ဘီယာ”ဟုေျပာင္းရာတြင္မူ အရပ္သံုးစကား၌လွ်င္ျမန္စြာေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း “မႏၱေလး ဗ်စ္ႏွင့္ အရက္ခ်က္စက္ရံု” ဟူေသာ အမည္မွာ ျပည္သူပိုင္သိမ္းၿပီးခ်ိန္အထိရွိေနခဲ့ေသးသည္။

၃။  ေကာ္ဖီႏွင့္ကာဖီ ႏွစ္ခုလံုးကုိျမန္မာတို႔လက္ခုပ္လက္ဝါးသံုးခဲ့ၾကရာ ေကာ္ဖီသည္ အဂၤလိပ္စကား coffeeမွ အသံဖလွယ္ထားၿပီး ကာဖီသည္ ျပင္သစ္ဘာသာ café  မွလာသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ေကာ္ဖီ က ပို၍အသံုးတြင္က်ယ္ေနေသာ္လည္း စာေရးသူတို႔ငယ္စဥ္က အထူးျဖင့္ အဂၤလိပ္စာမတတ္သူမ်ားကမူ ကာဖီ ဟုသာသံုးၾကပါသည္။ ေတာသားမ်ား ေကာ္ဖီႏွင့္ေပါင္မုန္႔ေျခာက္ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ စားဘူး ေသာက္ဘူးခဲ့စဥ္ကအရသာအလြန္ေတြ႔သြားပံုကို စာေရးဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္က “ကာဖီရည္ ေကာင္း ပါေပရဲ႕ အထူး၊ ေပါင္မုန္႔ေျခာက္ကိုလ၊ တႂကြပ္ႂကြပ္ဝါးခါပ၊ စားရေမ့ဘူး” ဟု ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ေလာက္က ျမဝ တီမဂၢဇင္းတြင္ပါသည့္ “ႏွစ္ဇာတ္တစိတ္” ဝထၳဳတြင္ေရးခဲ့ပါသည္။ ၎ဝထၳဳမွာ မူရင္း ဆရာမင္းသုဝဏ္ ၏ “ႏွစ္ဇာတ္တစိတ္” ကဗ်ာကို ဇတ္လမ္းဆင္ကာ ဝထၳဳအျဖစ္ေရးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီႏွင့္ဖုတ္မုန္႔စံုေရာင္းေသာဆိုင္မ်ားကိုလည္း “လၻက္ရည္ဆိုင္”၊ “လက္ဘက္ရည္ ဆိုင္”၊ “ကဖီး”၊ “ကာေဖး” စသည္ျဖင့္ေခၚၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ”ဆန္းကဖီး” Sun Café မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏မိန္႔ခြန္းထဲပါသည္ အထိနာမည္ႀကီးခဲ့သည္။

၄။ ကပၸီတန္
ေပၚတူဂီစကား Capitano ကိုျမန္မာမႈျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ မာလိန္မႉးဟုလည္းေခၚသည္။ ၿဗိတိသွ်ကိုလို နီ ေခတ္တြင္ အဂၤလိပ္အသံထြက္ ကက္ပတိန္ Captain ဟုျပင္သျဖင့္သေဘၤာကက္ပတိန္ဆိုသည့္ ေဝါဟာရေပၚလာသည္။ ယခုေခတ္တြင္ေရယာဥ္ဦးစီးမႉးဟု၎၊ သေဘၤာဦးစီးမႉးဟု၎ ဘာသာျပန္ထား ေသာ္လည္း အရပ္သံုးစကားတြင္ “သေဘၤာကက္ပတိန္” ဟုသာသံုးေနဆဲပါ။

၅။ မွတ္ပံုတင္ၿပီးပို႔ေသာေခ်ာစာမ်ားကို “ေရစစၥရီ”လုပ္သည္ဟုအသံလွယ္ထားသည္။  ျမန္မာစာအဖြဲ႔ ထုတ္ ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ အဂၤလိပ္စကား registry မွလာေၾကာင္းျပဆိုထားသည္။ သို႔ရာတြင္ အဂၤလိပ္ အသံထြက္မွာ “ေရစစၥရီ” မဟုတ္ဘဲ “ရယ္ဂ်စ္ႀထီ” ျဖစ္ေနသည္။ “ေရစစၥရီ” သည္ျပင္သစ္အသံထြက္ ဆန္ေနေသာ္လည္းျပင္သစ္ဘာသာ၌ ေခ်ာစာမ်ားမွတ္ပံုတင္သည္ ဆိုေသာႀကိယာကို recommander  မွတ္ပံုတင္ၿပီးပို႔ေသာေခ်ာစာမ်ားကို lettre recommandrée  ဟုသာေခၚသျဖင့္ ျပင္သစ္ဘာသာမွ အသံ လွယ္ၿခင္းမျဖစ္ႏိုင္ပါ။  ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ေခတ္ဦးပိုင္းက အသံလွယ္ရာတြင္ျပင္သစ္အေငြ႔အသက္ လႊမ္းမိုး မႈမ်ား က်န္ေနေသး၍ပင္ေလာ သို႔မဟုတ္ အဂၤလိပ္စကား registry ကိုျမန္မာမႈျပဳျခင္းပင္ေလာဟုေတြးရ ေတာ့မလိုျဖစ္ေနပါသည္။ အခန္း(ခ) ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျမန္မာမႈျပဳထားေသာ ေဝါဟာရမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းရန္ အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုး  ျမန္မာေဝါဟာရရွာၾကည့္ရာ ေရစၥလီငွက္ကိုသာေတြ႔ရသည္။ အသံလွယ္ထားသည္က “ေရစစၥလီ”မဟုတ္ ဘဲ “ေရစစၥရီ”ျဖစ္ေနသျဖင့္ မည္သည့္က႑တြင္ ထည့္သင့္ သနည္းဟုစဥ္းစားရာတြင္ အခက္ႀကံဳရသည္။

၆။ ဘီရို၊ ဗီရုိ
ဘီရို/ဗီရုိကို Myanmar English Dictionary စာမ်က္ႏွာ ၃၁၃ ၌ ပုံျဖင့္ two wheeled bullock cart with a wooden, box-like body.  [Fr. Bureau] ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ “ဘီရိုေပၚ ေမာင္ႏွံတင္၍ ေဆာင္ရာအ ရွင္ ဇာတာႏြမ္းလို႔ ျမန္းရရွာေလၿပီ” ဟု အဂၤလိပ္ေခတ္ကဆရာေရႊတိုင္ၫြန္႔ေရးစပ္ၿပီး ေဒၚစိန္ပါတီသီဆိုခဲ့ သည့္ “ပါေတာ္မူ”သီခ်င္း၌လည္းပါပါသည္။ စာေရးသူအတြက္ဘဝင္မက်သည္မွာ အေနာက္တိုင္းသား မ်ားသည္ ႏြားဆြဲေသာရထား/လွည္းမ်ားကိုစီးေလ့မရွိ၍ပင္ျဖစ္သည္။ French-English Dictionary ၌ bureau ကိုၾကည့္ရာ bureau [byro] (pl bureaux) nom masculin [meuble -généralement]     desk; [ – à rabat]     bureau; bureau à cylindre    roll-top desk; [pièce d’une maison]     study; [lieu de travail]     office စေသာအနက္မ်ားသာေပးထားပါသည္။  ေသတၱာ၊ ရထား၊ လွည္း စသည္တုိ႔ႏွင့္ နီးစပ္ေသာအနက္စိုးစဥ္းမွ်ျပမထားပါ။ ပုိ၍ေသခ်ာေစရန္  French – German Dictionary ကိုၾကည့္ရာတြင္လည္း အလားတူအနက္ပင္ေပးထားပါသည္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္အျဖစ္ အဂၤလိပ္ – ျပင္ သစ္ ႏွင့္ ဂ်ာမန္ – ျပင္သစ္ အဘိဓာန္မ်ား၌ွၾကည့္ရာ  ေသတၱာကို  ျပင္သစ္လို boite,   အမိုးမပါေသာ ရထားကို  ျပင္သစ္လို calèche, ရထားလံုးကို  ျပင္သစ္လို carosse, လွည္းကို ျပင္သစ္လို charette ဟုေခၚေၾကာင္းသာေတြ႔ရပါသည္။
ဘီရို၊ ဘီိဒိုစေသာအသံထြက္ ဆင္တူရိုးမွားကိုေသာ္မွ် မေတြ႔ရသျဖင့္ Myanmar English Dictionary စာမ်က္ႏွာ ၃၁၃ ၌ ပုံျဖင့္ two wheeled bullock cart with a wooden, box-like body. ဟုေဖာ္ျပထားသည့္ ဘီရို/ဗီရုိလွည္း၏ မူရင္းဇာစ္ျမစ္ဗီဇ (etymology) သည္  ျပင္သစ္ဘာသာမွမဟုတ္ေၾကာင္း ေသခ်ာသြားပါသည္။  ျမန္မာစာအဖြဲ႔သည္ ႏိုင္ငံျခားဘာသာသိပၸံရိွ ျပင္ သစ္ဘာသာဌာနႏွင့္ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့လွ်င္ေသာ္၎၊ သို႔မဟုတ္ယခုုစာေရးသူ လုပ္ခဲ့သည့္နည္း အ  တိုင္း အဂၤလိပ္ – ျပင္သစ္ႏွင့္  ျပင္သစ္ – အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္မ်ား၌ၾကည့္ခဲ့လွ်င္ေသာ္၎ ဤအမွားမိ်ဳးႏွင့္ ႀကံဳရမည္မဟုတ္ေပ။  ေဝါဟာရ၏မူရင္းဇာစ္ျမစ္ဗီဇ (etymology) ကို အဘိဓာန္၌ေပးရာတြင္ ၾကားဘူး နားဝျဖင့္မလုပ္သင့္ပါ။ အထပ္ထပ္အခါခါစစ္ဆးသင့္ပါသည္။

ေကာင္းပါၿပီ။ ဘီရုိ/ဗီရုိ လွည္း၏ မူရင္း ဇာစ္ျမစ္ဗီဇ (etymology)သည္ ဘယ္ကလာသနည္း။ အဝတ္ ထည့္သည့္ ဘီရုိ/”ဘီဒို”သဏၭန္လွည္းျဖစ္၍ ပင္ေလာ။  မွန္ခဲ့လွ်င္ ဘီရုိ/”ဘီဒို”၏ မူရင္း ဇာစ္ျမစ္ဗီဇ (etymology) သည္ ဘယ္ကလာသနည္း။ ကုလားစကားတခုခုမွလာသေလာ။

ခ။ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျမန္မာမႈျပဳထားေသာ ေဝါဟာရမ်ား

၁။ သျဗဳသီး

အဂၤလိပ္စကား deputy ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ ျမန္မာမႈျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ Deputy Township Officer ကို သျဗဳသီးၿမိဳ႕အုပ္၊ Deputy Road Engineerကို သျဗဳသီး လမ္းဗိုလ္၊ Deputy Station Master ကို သျဗဳသီးရုံပိုင္ စသည္ျဖင့္အရပ္သံုးစကားမ်ားေပၚခဲ့ပါသည္။  ယခုေခတ္ တြင္ေတာ့ “သျဗဳသီး” ကို “လက္ေထာက္” ဆိုေသာေဝါဟာရႏွင့္အစားထုိးခဲ့ၿပီ။

၂။ ပိႏၷဲသီး

ေဘာလံုးပြဲ ၾကည့္သူမ်ားသံုးစကား (Soccer Fans’ Jargon) ျဖစ္သည္။  အဂၤလိပ္စကား penalty ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ ျမန္မာမႈျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။

“ဒီေန႔ ရက္ဖရီ က ဘေသာင္း ဆိုေတာ့ ပိႏၷဲသီး ဘယ္ႏႇစ္လံုးေပးမလဲၾကည့္ရမယ္ေဟ့”  ဟူေသာစကားကို ၁၉၆၀ ခု ႏွစ္မ်ားအထိရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေအာင္ဆန္းကြင္း၌ ပင္နယ္တီေပးလြယ္သည္ဟုနာမည္ႀကီးခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕မ ေက်ာင္းဆရာ ဦးဘေသာင္း  ဒိုင္လုပ္မည့္ေန႔မ်ားတြင္ “ေရွးမီေနာက္မီေဘာဝါသနာအိုးႀကီးမ်ား”ထံမွၾကား ခဲ့ရပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ေတာ့ “ပိႏၷဲသီး” ကို “ျပစ္ဒါဏ္ေဘာ” ဆိုေသာေဝါဟာရႏွင့္အစားထုိးခဲ့ၿပီ။

ထိုနည္းတူစြာပင္ ယခင္ ၅ – ၃ –  ၂ – ၁ ေဘာလံုးကစားနည္းပံုံစံ အရေခၚခဲ့ေသာ လက္ဝင္း Left Wing (နံပတ္ ၁၁)၊ လက္အင္နာ Left Inner (နံပတ္ ၁၀)၊ စင္တာေဖာ္ဝပ္ Centre Forward (နံပတ္ ၉)၊ရိုက္ အင္နာ Right Inner (နံပတ္  ၈)၊ ရိုက္ဝင္း Right Wing (နံပတ္ ၇)၊ လက္ဟတ္ Left Half-back  (နံပတ္ ၆)၊ စင္တာဟတ္ Centre Half-back (နံပတ္ ၅)၊ ရိုက္ဟတ္ Right Half-back (နံပတ္ ၄)၊ လက္ဘက္ Left Back (နံပတ္ ၃)၊ ရိုက္ဘက္ Right Back(နံပတ္ ၂)၊စေသာအသံုးတို႔သည္ ေဘာလံုး ကစားနည္းပံုံစံေျပာင္း သြားသျဖင့္ ျမန္မာစကား၌သာမကဘဲ  ေဘာလံုးကစားနည္း တည္ထြင္ခဲ့သည့္ အဂၤလိပ္စကား၌ပင္ေခတ္ ကုန္သြားခဲ့ေပၿပီ။ ဂိုးလီဗာ Goal Keeper (နံပတ္ ၁) ကို ယခုေခတ္တြင္ “ဂိုးသမား (ဝါ) ဂိုးေစာင့္”ဆိုသည့္ ေဝါဟာရႏွင့္အစားထုိးခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

၃။ သမၺန္စာ

အဂၤလိပ္စကား Summons ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “သမၺန္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလို “ဆင့္ေခၚစာ” ဟုျပန္န္ိုင္ပါသည္။ ၎စာလာပို႔သူကို “သမၺန္ပ်ာတာ”၊ ၎စာကို လက္ႏွိပ္စက္ျဖင့္ ရိုက္ေပးသူကို “သမၺန္စာေရး”စေသာ ေဝါဟာရသစ္မ်ားေပၚလာသည္။

၄။ ဘီးလစ္
အဂၤလိပ္စကား bailiff ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “ဘီးလစ္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ျမန္မာလို “တရားရံုး ပစၥည္းထိန္းသူ” ဟုျပန္န္ိုင္ပါသည္။ ဘီးလစ္စာေရးဆိုေသာ ေဝါဟာရသစ္ ေပၚလာသည္။

၅။  ၿပီစီဒင့္
အဂၤလိပ္စကား precedent ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “ၿပီစီဒင့္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာစကားျဖင့္ “ယခင္ကအလားတူေသၚ၎ ဆင္တူရိုးမွားအမႈကိစၥတြင္၎ ခ်မွတ္ခဲ့ သည့္ ျဖတ္ထံုးေဟာင္းကိုကိုးကားၿပီးခ်မွတ္သည့္စီရင္ခ်က္”ဟုျပန္ န္ိုင္ပါသည္။ ၿပီစီဒင့္ ဆိုေသာေဝါဟာရ သစ္ ေပၚလာသည္။

၆။ ပုလိပ္
အဂၤလိပ္စကား police  ကို “ပုလိပ္”ဟု ျမန္မာမႈျပဳထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Police Constable (PC) or Policeman ကို ပုလိပ္သား ဟုတခ်ိဳ႔လူမ်ားကေခၚခဲ့ၾကသည္။

“ငါဟဲ့ေယာက္်ား၊ ဧကရီႏိွပ္ဘဲြ႕တံဆိပ္ႏွင့္ ပုလိပ္သား” အစခီ်သည့္ “ပုလိပ္ပတ္တိုက္”ေပၚခဲ့ဘူးသည္။

ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္ဦးတြင္ ျမန္မာျပည္ပုလိပ္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ရန္ကုန္ပုလိပ္မ်ား၏ ၈၀%ခန္႔မွာ ကုလား မ်ားျဖစ္သည္။ “ဂါတ္တဲေလး ေပၚမွာေနာ္ဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္ဟာ အငယ္ဆံုးပါဘဲ၊ ပန္ခ်ာပီပုလိပ္ႀကီးေတြဝိုင္း ပါလို႔၊ ေၾကာက္အားလန္႔အားပို၊ ငိုယိုကာရွိခိုးေတာင္းပန္ပါေသာ္လဲ၊ လက္ထိပ္ကခတ္ထားဆဲ” ဟု ၂၀ ရာစုအစပိုင္းေလာက္က ဇာတ္မင္းသားတဦး ခြၽဲခြၽဲႏြဲ႔ႏြဲ႔သီိဆိုခဲ့သည္ကိုေထာက္၍လည္းသိႏိုင္ပါသည္။

ကိုလိုနီေခတ္က နယ္ခ်ဲ႕ လက္က္ိုင္တုတ္ ပုလိပ္အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ပုလိပ္မ်ားနာမည္ပ်က္ခဲ့ရၿပီး ေယာက္်ား ဖ်င္းလွ်င္ ပုလိပ္၊ မိန္းမဖ်င္းလွ်င္ “ကြိတ္”  ဆိုေသာစကားပံုတခု ေပၚလာသည္။ “ကြိတ္”ဆိုသည္မွာ “မိန္းမရႊင္၊ ေၾကးစားမကို အဂၤလိပ္ေခတ္က ေခၚေသာ ဘန္းစကား ျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ေခတ္မွစၿပီး “ရဲ” ဟု အမည္ေျပာင္းခဲ့ေသာ္လည္း အရပ္သံုးစကား ၌လွ်င္ျမန္စြာမေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ေပ။ ယခုေခတ္၌ ရဲကားမ်ားတြင္ ယခင္ကဲ့သို႔  ျမန္မာစာျဖင့္ “ရဲ” ဟုေရးမထားေတာ့ဘဲ အဂၤလိပ္စာျဖင့္ Police ဟုသာေတြ႔ရပါသည္။ အဂၤလိပ္စကားသံုးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ေရာျပင္သစ္စကားသံုးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ပါ ရဲကားမ်ား တြင္ Police, ဂ်ာမန္စကားသံုးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Polizei, စကင္ဒီေနဗီယန္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Politi, စပိန္စကား သံုးႏိုင္ငံမ်ားတြင္Policia ဟုေရးထားတတ္သျဖင့္ အျပည္ျပည္က လူတကာ နားလည္ႏိုင္သည့္ အမည္ကို သံုးသည္ျဖစ္၍လက္ခံႀကိဳဆိုရေပမည္။ ၾကာလွ်င္ အရပ္သံုးစကား၌ “ပုလိပ္”ဟူေသာအသံုး ျပန္၍ေခတ္ စားလာႏိုင္ေလသည္။

၇။ ဆားပုလင္း
အဂၤလိပ္စကား surveillanceကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “ဆားပုလင္း” ဟု ျမန္မာမႈ ျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာစကားျဖင့္ “ေနာက္ကြယ္မွေစာင့္ ၾကည့္ေထာက္လွန္းေနမႈ” ဟုျပန္န္ိုင္ပါသည္။ အရပ္သံုးစကား၌ “ဆားပုလင္း”ဟူ၍၎ “လူဆိုးထိန္း ပုလိပ္” ဟူေသာအသံုး ေပၚလာသည္။ မဆလ ေခတ္က ဆရာမင္းသိခၤ၏ “ဆားပုလင္းႏွင္းေမာင္” ဝထၳဳ မ်ားႏွင့္အသံထြက္ဇာတ္လမ္းမ်ား ေခတ္စားခဲ့ သျဖင့္အဂၤလိပ္ေခတ္သံုး“ဆားပုလင္း” ဆိုေသာေဝါဟာရ  ျပန္လည္အသက္ဝင္လာသည္။

၈။ စာသင္
အဂၤလိပ္စကား sergeantကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “စာသင္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ေတာ့ “စာသင္” ကို “တပ္ၾကပ္” ဆိုေသာေဝါဟာရႏွင့္အစားထုိးခဲ့ၿပီ။

၉။  ေဂၚရာ
ကုလားစကားမ်ားမွ Gora ကို အသံထြက္အနီးစပ္ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္  ” ေဂၚရာ” ဟု ျမန္မာမႈျပဳကာ  ေမြးစားေသာစကားလံုးျဖစ္ပါသည္။  အေနာက္တိုင္းသားဟုအဓိပၸါယ္ရ၏။ “အေရွ႕ျပဳဗၺာ၊ အေနာက္ေဂါ ယာ” ဆိုေသာ ျမန္မာ – ပါဠိစာခ်ိဳးရွိပါသည္။  မ်က္ႏွာျဖဴတပ္ၾကပ္ အထူးသျဖင့္စေကာ့တလန္သားတပ္ ၾကပ္မ်ားကို ” ေဂၚရာစာသင္”ဟုေခၚသည္။ ရန္ုကုန္ၿမိဳ႕ေရႊတိဂံုဘုရားအနီး၌ ေဂၚရာကုန္းဟုေခၚေသာ ေတာင္ကုန္းတခုရွိ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္ကစေကာ့တလန္တပ္သားမ်ားတပ္စြဲရာကုန္းျဖစ္သျဖင့္ ေဂၚရာကုန္း ဟုအမည္တြင္သြားသည္။

“ေဂၚရာစာသင္” မ်ားသည္ျမန္မာျပည္တြင္နာမည္ေကာင္းရခဲ့ဟန္မရိွပါ။ ၁၉၃၆ ခု၌ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသပိတ္ေမွာက္ၾကရာ မူလတန္း (Primary)၊ အလယ္တန္း (Secondary)ႏွင့္အထက္တန္း (Higher Grade) ဆရာျဖစ္သင္ေက်ာင္းမ်ားမွ ဆရာမေလာင္းမ်ားကို ေက်ာင္းမတက္ရန္သပိတ္တားရာတြင္မေအာင္ျမင္သျဖင့္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားက ပထမတြင္ “သပိတ္မေမွာက္တဲ့ေက်ာင္းသူေတြ၊ ေဒါက္တာဘေမာ္ နင္တို႔လင္လား”ဟုကလိၿပီးသံခ်ပ္ထိုးၾကရာ၌ ခပ္စြာစြာ၊ခပ္ရြဲ႕ရြဲ႕ေက်ာင္းသူအခိ်ဳ႕က ” ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုလင္ေတာ္ရရင္ နန္းရင္းဝန္ကေတာ္ေတာင္    ျဖစ္မွာ၊ ဒို႔ဘာမွနာစရာမရွိဘူး”ဟုျပန္ရြဲ႕ၾကသျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအႀကံထုတ္ၿပီး “သပိတ္မေမွာက္တဲ့ ေက်ာင္းသူေတြ၊ ေဂၚရာစာသင္ နင္တို႔လင္လား”ဟုေျပာင္းၿပီးသံခ်ပ္ထိုးရာတြင္မူကား ” ေဂၚရာစာသင္ ကိုေတာ့ လင္မေတာ္ခ်င္ဘူး” ဟုဆိုကာ သပိတ္ေမွာက္ၾကသည္ဟု ထိုစဥ္ကဆရာမေလာင္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ ၾကေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ေက်းဇူးရွင္ဆရာမႀကီးမ်ားထံမွၾကားခဲ့ဘူးပါသည္။

၁၀။ စပါးလင္
ေလသေဘၤာ Air Ship ကိုအရပ္သံုးစကား၌ေခၚေသာ ဇက္ပလင္ Zeppelin ကို အသံထြက္အနီးစပ္ ဆံုးျမန္မာေဝါဟာရျဖင့္ “စပါးလင္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ငယ္စဥ္ကသင္ခဲ့ရေသာ ေဒါင္းတံဆိပ္ တတိယတန္းျမန္မာဖတ္စာတြင္ ေလယာဥ္ပ်ံႏွင့္ေလသေဘၤာအေၾကာင္း၌ ” ေလသေဘၤာ မ်ိဳးစံုတြင္ ဂ်ာမနီျပည္မွ ဇက္ပလင္အမည္ရိွအမတ္ႀကီးတည္ထြင္ေသာ  ေလသေဘၤာမ်ိးမွာ အထူးေကာင္း မြန္သျဖင့္ ေနာင္တြင္ ေလသေဘၤာမ်ားကို ဇက္ပလင္ ဟုသာေခၚၾကေလေတာ့သည္” ဟုေရးထားပါသည္။  ၁၉၃၇ ခု ေမလက ပထမဆံုးအႀကိမ္ အတၱလန္တိတ္သမုဒၵရာကိုျဖတ္ပ်ံေသာ ဟင္းဒဲန္ဘုဂ္ (Hindenburg)  ဟုအမည္ေပးထားသည့္ ဂ်ာမန္ေလသေဘၤာ (ဇက္ပလင္) နယူးေယာက္ေလသေဘၤာ ဆိပ္ေပၚေရာက္ေနၿပီး ဆိုက္ကပ္ရန္လုပ္ေနစဥ္ မီးေလာင္ေပါက္ကြဲသြားသျဖင့္ ခရီးသည္မ်ားစြာေသေက် မႈျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေလသေဘၤာ (ဇက္ပလင္) ေခတ္ကုန္သြားသည့္နည္းတူ ေလသေဘၤာ (ဇက္ပလင္) ကို “စပါးလင္” ဟု ျမန္မာမႈျပဳထားသည့္ေဝါဟာရသည္လည္း ေခတ္ကုန္သြားေလသည္။

ဂ။ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္တြင္ အသံလွယ္ထားေသာ ေဝါဟာရမ်ား

၁။ ဘာဆာ
တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားသံုးစကား (University/College Jargon) ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စကား bursar  ကို “ဘာဆာ”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလို “တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ား ၏ေငြစာရင္း  ႏွင့္ဘ႑ာေရးမႉး” ျဖစ္ပါသည္။

၂။ ေကဂ်ီ (KG)
အဂၤလိပ္စကား Kindergarten ၏အတိုေကာက္ KGကို အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ မူရင္းမွာ ဂ်ာမန္ စကားျဖစ္သည္။ Kinder = Children = ကေလးမ်ား၊ Garten  = Garden = ဥယ်ာဥ္။ အဂၤလိပ္ အဘိ ဓာန္ တြင္ Kindergarten ကို a school or class for young children between the ages of four and six years ဟုဆိုထားသျဖင့္ ျမန္မာလို သူငယ္တန္းဟုျပန္ထားျခင္းမွာ ဆီေလ်ာ္ပါ သည္။ စာေရးသူ တို႔ ငယ္စဥ္က ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ေက်ာင္းမ်ားတြင္  ေကဂ်ီ KG ကို LKG (Lower Kindergarten) သူငယ္တန္း ကေလး၊ MKG (Middle Kindergarten) သူငယ္တန္းအလတ္၊ HKG (Higher Kinder-garten) သူငယ္ တန္းအႀကီး အျဖစ္သံုးတန္း ထားသည္။  ေနာက္ပိုင္းေပၚလာသည့္ “မူႀကိဳေက်ာင္း”မ်ား အလားတူပင္ျဖစ္သည္။

၃။ ျဗန္ဒီ
အဂၤလိပ္စကား Brandy ကို ” ျဗန္ဒီ”ဟု ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္း ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ေခတ္၌  ေယာအတြင္းဝန္ဦးဘိုးလိႈင္က အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုေခတ္ တြင္ေတာ့ ” ျဗန္ဒီ” ကို “ဘရန္ဒီ” ဆိုေသာစာလံုးေပါင္း ႏွင့္အစားထုိးခဲ့ၿပီ။ ” ျဗန္ဒီ”စာလံုးေပါင္းကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ကုန္းေဘာင္ ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္း ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ေခတ္အထိျမန္မာစာလံုးေပါင္းပံုႏွင့္ရခိုင္စာလံုးေပါင္းပံု နီးစပ္ ေနေသးေၾကာင္းထင္ရွားသည္။ ရခိုင္တို႔က program ကို “ေျပာျဂမ္း” ဟုအသံလွယ္ပံုႏွင့္ယွဥ္ၾကည့္ပါ။

၄။  အင္စပက္ေတာ္
အဂၤလိပ္စကား Inspector ကို “အင္စပက္ေတာ္”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပုလိပ္ အင္စပက္ေတာ္၊ ယစ္မိ်ဳးအင္စပက္ေတာ္၊ က်န္းမာေရးအင္စပက္ေတာ္၊ စေသာေဝါဟာရသစ္မ်ားေပၚလာသည္။

၅။ ကြန္ေပါင္ဒါ
ေဆးရံုသံုးစကား (Hospital Jargon) ျဖစ္သည္။အဂၤလိပ္စကား Compounder ကို “ကြန္ေပါင္ဒါ “ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာစကားျဖင့္ “ေဆးစပ္သူ (ဝါ) ေဆးေဖၚသူ” ဟုျပန္န္ိုင္ပါသည္။ အရပ္သံုးစကား၌ “ေဆးရံုကြန္ေပါင္ဒါ ” ဟူေသာအသံုးေပၚလာသည္။

၆။ ဝါဒါ
အက်ဥ္းေထာင္သံုးစကား (Prison Jargon) ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ်အဂၤလိပ္စကား (British English) Warder ကို “ဝါဒါ”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလို ” ေထာင္ၾကပ္” ဟုျပန္ပါသည္။  “ေထာင္ဝါဒါ၊ ေထာင္ပ်ာတာ” စသည္ျဖင့္အရပ္သံုးစကားလံုးမ်ားေပၚခဲ့ပါသည္။

၇။ ဝါဒင္
တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားသံုးစကား (University/College Jargon) ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ်အဂၤလိပ္စကား (British English) Warden ကို “ဝါဒင္”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလို “အေဆာင္မႉး” ဟုျပန္ပါသည္။ အေမရိကန္သံုးအဂၤလိပ္စကား (American English) တြင္မူ Warden သည္ အက်ဥ္း ေထာင္တခု၏အႀကီးဆံုးအရာရွိ (ဝါ) ေထာင္ပိုင္ႀကီးျဖစ္သည္။

၈။ ကပ္စတန္
အဂၤလိပ္စကား Customs ကို “ကပ္စတန္”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခိ်န္က အေကာက္ရံုး ဟုေခၚခဲ့ၿပီးယခုေခတ္တြင္အေကာက္အခြန္ဦးစီးဌာန ဟုေခၚေနသည္။

၉။ ပိုင္းေလာ့
အဂၤလိပ္စကား pilot ကို “ပိုင္းေလာ့”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလို ေလယာဥ္ပ်ံ ပိုင္း ေလာ့ႏွင့္သေဘၤာပိုင္းေလာ့ ဟူသာအေခၚတို႔ရွိခဲ့သည္။ ယခုေခတ္တြင္ေလယာဥ္မႉးႏွင့္ေရေၾကာင္းျပအရာ ရွိ ဆိုေသာေဝါဟာရမ်ားျဖင့္အစားထိုးလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။

၁၀။  ေဂၚဝါနာ
အဂၤလိပ္စကား Governor ကို “ ေဂၚဝါနာ”ဟု အသံလွယ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  ျမန္မာလိုဘုရင္ခံဟု၎
ဘုရင္ခံမင္းႀကီးဟု၎ဘာသာျပန္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Lt. Governor ကို ဒုတိယဘုရင္ခံဟု၎၊ ဒုတိ ယဘုရင္ခံမင္းႀကီးဟု၎ဘာသာျပန္ၾကပါသည္။

ဘုရင္ခံ ဆိုေသာေဝါဟာရအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာလိုသည္မွာမင္းတုန္းမင္းေခတ္အစ ဦးေနဝင္း ေခတ္အဆံုး ျမန္မာ “စာနယ္ဇင္း” မ်ားတြင္ အေမရိကန္ျပည္နယ္မ်ားမွ Governor မ်ားကို ျပည္နယ္ ဘုရင္ခံဟုသာေရးခဲ့ၾကပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ အခ်ိဳ႕လူမ်ားက ” ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး” ဟု ျမန္မာ လိုဘာသာျပန္ခဲ့ၾကပါသည္။ ျမန္မာစကား၌ ဝန္ႀကီးသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးထက္ ရာထူးႀကီးပါသည္။ ဘုရင္ ခံ သည္ ဝန္ႀကီးထက္ျမင့္ေသာ ရာထူးျဖစ္ပါသည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (တခ်ိန္က ရုပ္ေသးစကားအတိုင္း နန္းရင္း ဝန္ဟုေခၚခဲ့ေသာ) ေဒါက္တာ ဗေမာ္၊ ဂဠဳန္ဦးေစာ တို႔မွာ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ Governor ၏ လက္ေအာက္ တြင္ Prime minister တာဝန္ယူရပါသည္။ ၎တို႔ေအာက္တြင္ ဝန္ႀကီးမ်ား ministers ရိွပါသည္။ ယေန႕ တိုင္ ကေနဒါ၊ ဩစေၾတးလ်တို႔မွ Governor General မ်ားကို ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ဟု ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ေန ဆဲပင္ျဖစ္ပါသည္။
အဂၤလိပ္အဘိဓာန္တြင္ governor ကို “the representative of the Crown in a British colony” ဟုအဓိပၸါယ္ေပးကာ အေမရိကန္အဘိဓာန္တြင္ governor ကို “the executive head of a state in the U.S.” ဟုအဓိပၸါယ္ေပးပါသည္။  အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးဆိုလွ်င္ administrator သာျဖစ္ပါ လိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ governor ကို ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးဟု ျမန္မာလိုဘာသာမျပန္သင့္ပါ။ အခ်ိဳ႕လူ မ်ားကလည္း ယခု ျမန္မာျပည္၏ျပည္နယ္မ်ားက Chief Minister မ်ားကိုေခၚသည့္အတိုင္း အေမရိကန္ ျပည္နယ္မ်ားမွ Governor မ်ား ႏွင့္ Lt. Governor မ်ားကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဒုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟု ျမန္မာလို ဘာ သာျပန္ေနၾကပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေရာ အေမရိကန္ျပည္နယ္မ်ားမွာပါ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ premier, prime ministerဆိုေသာအသံုးမ်ားမရွိပါ။ ထို႔ ေၾကာင့္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဒု ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟု ျမန္မာလို ဘာသာမျပန္သင့္ပါ။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)