ေဇာ္ေအာင္ (မုုံရြာ) – ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ဂ်ပ္ဆင္ @ ဆရာယုဒသန္၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္

2013 သည္ မစၥတာဂ်ပ္ဆင္ ဟုေခၚသူ ဆရာယုဒသန္ျမန္မာျပည္ေရာက္ရွိျခင္း အႏွစ္၂၀၀ျပည့္ျဖစ္သည္။ အသက္၂၂ႏွစ္အရြယ္တြင္ Ph.D ရရွိခဲ့ျပီး၊ အေမရိကန္ျမိဳ႔ၾကီး နယူးေယာက္သို႔ နာမည္ေက်ာ္ျဖစ္ရန္ ခ်ီတက္၊ ၾကိဳးစားခဲ့ရာ ဆံုးရံႈးမႈမ်ား၊ မေအာင္ျမင္မႈမ်ားျဖင့္ ငယ္ရြယ္စဥ္မွာပင္ ေလာကဓံကိုခံစား၊ အရံႈးေပးခဲ့ရသည္။ ဘုရားအလုပ္ပဲလုပ္ေတာ့မည္ ဆံုးျဖတ္က အေမရိကန္၏ ပထဆံုးႏိုင္ငံျခားမစ္ရွင္အျဖစ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ျမန္မာ့စာေပေလာကအက်ိဳးေဆာင္တစ္ဦး၊ ပါဠိ-ျမနမာ-အဂၤလိပ္အဘိဓါတ္ျပဳစုသူတစ္ဦး၊ ျမန္မာျပည္တြင္ ပထမဆံုး ဂူဒင္ဘတ္ပံုႏွိပ္စက္ကို စတင္တည္ေထာင္၊ ပံုႏွိပ္လုပ္ငန္းစတင္ခဲ့သူတစ္ဦး၊ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယန္ဘာသာကို စတင္ခဲ့သူတစ္ဦး။ ခရစ္ယန္သမၼာက်မ္းစာ Bible ကို Hebrew (Jew) ႏွင့္ Greek ၂ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာသို႔ျပန္ဆိုျပဳစုခဲ့သူ..စသျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ၾကပါသည္။ 

ရန္ကုန္တကၠသို္လ္တြင္ ဂ်ပ္ဆပ္အေဆာက္ဦကို တကၠသိုလ္၏ အမွတ္တရအေဆာက္အဦးတစ္ခုအျဖစ္ ေအာက္ေမ့ဘြယ္ရာ တည္ေဆာက္ထားခဲ့ပါသည္။ (ဓါတ္ပံု)။

ဆရာယုဒသန္ (ဂ်ပ္ဆန္)သည္ ျမန္မာလိုဝတ္စားေနထိုင္ျပီး၊ ပါဠိဘာသာကို ၄ႏွစ္ေလ့လာက ပါရဂူအဆင့္ေရာက္ခဲ့သည္။ အလြန္မလုပ္ခ်င္ေသာ ပါဠိ၊ ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္အဘိဓါန္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပဳစုခဲ့ျခင္းမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအဖို႔ အလြန္ထူးျခားေသာ စာေပသမိုင္းၾကီးျဖစ္သည္။ ဆရာယုဒသန္ႏွင့္ဇနီး အသက္၂၄ႏွစ္အရြယ္ ရန္ကုန္ေရာက္ရွိျပီး ျမန္မာဘုရင္ဘုန္းၾကီးစဥ္ကာလျဖစ္သည္။ စစ္ဝါဒီ ဘၾကီးေတာ္ဘုရား ၁၈၁၉ နန္းတက္ျပီး၊ ရခိုင္ျပည္ကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္၏ စစ္ပရိယယ္ကို ဂရုမစိုက္ပဲ ရခိုင္မွဘဂၤလားေဒ့ခ်္အထိ စစ္ပမ္းေအာင္ စစ္သူၾကီးမဟာဗႏၶဳလအား ေစလႊတ္တိုက္ခိုက္ေစျပီး စစ္ေသြးၾကြခဲ့သည္။ ၁၈၂၄တြင္ ျမန္မာဘုရင္စစ္တပ္ၾကီး ရခိုင္၊ဘဂၤလားတြင္ စစ္ၾကြံေနစဥ္၊ ကမၻာေက်ာ္ အဂၤလိပ္ေရတပ္ၾကီးက ရန္ကုန္၊ ေမာ္လျမိဳင္၊ ဘိတ္ျမိဳ႔မ်ားကို စစ္သေဘၤာမ်ားျဖင့္တိုက္သိမ္းပိုက္ကာ ျမန္မာတို႔စစ္ရံႈးခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္ဝါဒီ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားက အေမရိကန္လူမ်ိဳးျဖစ္ေသာ ဆရာယုဒသန္ကို မ်က္ႏွျဖဴ-အဂၤလိပ္ႏွင့္အတူ သေဘာထားျပီး လက္မရြံေထာင္တြင္ ႏွစ္မ်ားစြာ ညွင္းပမ္းႏွပ္စက္၊ အက်ဥ္းခ်ခဲ့သည္။ ဆရာယုဒသန္၏ ဇနီးသည္မွ မ်က္ရည္ျဖင့္သြားေရာက္ႏွစ္သိမ့္ခဲ့ရသည္။ ျမန္မာဘုရင္က အေမရိကန္သည္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီမ်ားကို တိုက္ခိုက္လြတ္လပ္ေရးရယူခဲ့ျခင္းကို နားမလည္ပဲ အေမရိကန္လူမ်ိဳး ဆရာယုဒသန္ကို နယ္ခ်ဲ႔အဂၤလိပ္ဟု အျမင္မွားခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္ရံႈးေသာ ဘၾကီးေတာ္ဘုရားနန္းက်ျပီး၊ သာယာဝတီမင္းနန္းတက္ခဲ့သည္။ 

ဆရာယုဒသန္သည္ ျမန္မာစာေပႏွင့္ခရစ္ယာန္မစ္ရွင္ဆရာသာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာဂႏၱဝင္စာေပေလာကကို အဂၤလိပ္ Literature ႏွင့္ယွဥ္ျပီးေလ့လာလိုသူတိုင္း ဆရာယုဒသန္ျပဳစုေသာ အဘိဓါန္ႏွင့္သမၼာက်မ္းစာကို ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ယွဥ္တြဲေလ့လာရသည္။ ျမန္မာ့ရာဇ ဝင္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ကမၻာကိုထိုးေဖာက္ရန္ ဆရာယုဒသန္သည္ ပထမဆံုးလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္သည္။

ျမန္မာလူမ်ိဳးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ခ်စ္ျမတ္လွေသာ သူျဖစ္သည္။ ၁၉၃၅ အသက္၄၇ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိမိဇာတိ အေမရိကန္သို႔ ျပန္ျပီး၊ အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ားကို ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းေျပာျပသည္။ ျမန္မာစကား၊ ျမန္မာပုဆိုးဝတ္ဆင္ကာ ေျပာျပျခင္းကို အေမရိကန္လူမ်ဳိး တစ္ဦးက အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ေပးရသည္အထိ ျမန္မာမႈျပဳႏိုင္ခဲ့သူ အေမရိကန္လူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ 

စာမ်က္ႏွာ ၅၃၀ ရွိေသာ အဂၤလိပ္ဘာသာ စာအုပ္ကို ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေမာင္ေမာင္ရွင္ ( အျငိမ္းစား ) မွ ေရႊျပည္ေတာ္ ကမ္းေျခသို႔ အမည္ျဖင့္ ျမန္မာဘာသာျပန္ဆို ေရးသားခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ဆရာယုဒသန္ ျမန္မာျပည္ေရာက္ရွိျခင္း အႏွစ္၂၀၀ျပည့္အမွတ္တရာအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ျပီးျဖစ္ပါသည္။ ရန္ကုန္တြင္ဝယ္ယူရရွိ၊ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။ (by Ko Thet in Facebook)

ဆရာယုဒသန္ ၃၅နွစ္ၾကာ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္တြင္ ျမန္မာ၊ကရင္ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ ႏွစ္ျခင္းခံျပီး ခရစ္ေတာ္ယံုၾကည္ျခင္းႏွင့္ ထာ၀ရအသက္ကို ရရွိခဲ့ၾကသည္။ သိကၡာတင္ပြဲေတာ္ ၆၃ၾကိမ္ကို မစ္ရွင္အဖြဲ႔ေပါင္း ၁၆၃ခုျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္ျခင္းျဖင့္ ေဒသခံ ဓမၼဆရာ၊လက္ေထာက္ဓမၼဆရာ မ်ားစြာ ေမြးထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အျခားအသင္းေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ မက္သဒစ္၊ ပရက္ဘာတာရီယန္၊ စသည့္ အသင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္းရြက္ျခင္းမ်ား .. စသည့္ ဆရာၾကီးယုဒသန္၏ ဘ၀ခရီးစဥ္၊ သူ၏ ဘ၀ဒဏ္ခံႏိုင္ျခင္း၊ အတူးသျဖင့္ အင္း၀ေနျပည္ေတာ္တြင္ အက်ဥ္းခံရျခင္း ႏွင့္ ဧ၀ံေဂလိခရီးစဥ္ အားလံုးတို႔သည္ ခရစ္ေတာ္အားျဖင့္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေထာင္မ်ား၊ ေဆးရံုမ်ားတြင္ စိတ္ပင္ပမ္းဒုကၡေရာက္သူမ်ားကို သြားေရာက္အားေပးရာတြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္၊ေထာင္က်ေနသူ ကိုသာျဖဴ (ကရင္အမ်ိဳးသား) ကို အတူေခၚယူျပီး ျမန္မာစာ၊ ကရင္စာမ်ားသင္ၾကားက ခရစ္ေတာ္၏ေမတၱာျပခဲ့သည္။ ကိုသာျဖဴ ပထမဆံုး ခရစ္ယာန္ျဖစ္လာျပီး ကရင္ခရစ္ယန္မ်ားက ကိုသာျဖဴက်မ္းစာေက်ာင္းကို ပုသိမ္ျမိဳ႔တြင္ တည္ေဆာက္ထားသည္။ ပထမဆံုးေသာ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဆရာဝန္ကိုလည္း ဆရာယုဒသန္အားျဖင့္ အေမရိကန္တြင္ ေဆးပညာသင္ၾကားေစခဲ့သည္။ ထိုဆရာဝန္သည္ ေဆးပညာဘြဲ႔ရျပီး ျမန္မာျပည္ခ်က္ခ်င္းျပန္လာက ေသသည့္တိုင္းျမန္မာ့ျပည္တြင္ လုပ္ကိုင္သြားခဲ့သည္။

ဆရာယုဒသန္အေၾကာင္းေရးမကုန္ႏုိင္ပါ။ 

*********

၁၇၈၈ ၾသဂုတ္ ၉ ရက္ေန႔၊ အေမရိကန္ မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္၊ ေမာဒန္ ျမိဳ႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဖခင္သည္ ျမိဳ႔ငယ္ေလးမွ ခရစ္ယန္သင္းအုပ္ဆရာတဦးျဖစ္သည္။

၁၈၀၄ ၁၆ႏွစ္ ဘေရာင္း တကၠသိုလ္မွ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။

၁၈၀၇ ၁၉ႏွစ္ ဘီေအဘြဲ႔ စက္တင္ဘာ ၂ရက္ေန႔တြင္ ရရွိခဲ့သည္။

၁၈၀၇ ၁၉ႏွစ္ အဂၤလိပ္ သဒၵါစာအုပ္တအုပ္ ႏွင့္ သခ်ၤာစာအုပ္တအုပ္ ျပဳစုျပီးစီးခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ ေလာကီပညာသင္ၾကားေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး ဘုရားသခင္ကို သံသယျဖစ္ခဲ့သည္။ မိသားစုႏွင့္ ဆန္႔က်င္ျပီး နယူးေယာက္ျ မိဳ႔ၾကီးသို႔ ဘ၀ေအာင္ျမင္ေရးခရီးထြက္ခဲ့သည္။

၁၈၀၈ ၂၀ႏွစ္ ခရီးသြားရင္း ျမိဳ႔ငယ္ေလးတည္းခိုခန္းတခန္းမွ ညည္းညူေသဆံုးသြားသူ လူငယ္တဦးသည္ တကၠသိုလ္တက္စဥ္က ပညာေတာ္သူ မိမိသူငယ္ခ်င္းဘာသာမဲ့တဦးျဖစ္သည္ကို အံ့ၾသဘြယ္ ၾကံဳခဲ့ရျပီး မိမိ မိသားစုထံ ျပန္လာခဲ့သည္။ က်မ္းစာသင္တန္းAndover Seminary တြင္ဆက္လက္တက္ခဲ့သည္။

၁၈၀၉ ၂၁ႏွစ္ Plymouth အသင္းေတာ္တြင္ ပါ၀င္ျပီး ဧ၀ံေဂလိခရီးစဥ္အတြက္ အသင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ညွိႏွိဳင္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အသင္းေတာ္မ်ားမွာ လူငယ္မ်ားမစ္ရွင္လုပ္ငန္းအတြက္ ႏွစ္ႏွင္ခ်ီျပီးေဆြးေႏြးတိုင္ပင္၊ ျပင္ဆင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

၁၈၁၁ ၂၃ႏွစ္ လန္ဒန္ျမိဳ႔သို႔ သေဘၤာစီးျပီး လန္ဒန္မစ္ရွင္အဖြဲ႔ႏွင့္ ေထာက္ပံမႈရေရးအတြက္ ညွိႏွိဳင္းသည္။

၁၈၁၂ ၂၄ႏွစ္ အန္းႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ သိကၡာရဘုန္းေတာ္ၾကီးအျဖစ္ ဘိသိတ္ေပးခံရသည္။ ေဘာ့စတြန္ျမိဳမွာ သေဘၤာျဖင့္ အိႏၷိယျပည္၊ ကာလကတၱားျမိဳ႔ အေမရိကန္ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိသည္။

၁၉၁၃ ၂၅ႏွစ္ ရန္ကုန္ျမိဳသို႔ ဇူလိုင္ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ ေရာက္ရွိသည္။

၁၈၁၆ ၂၈ႏွစ္ ျမန္မာစကား၊စာေပ ကို ၆လခန္႔အျပင္းအထန္ ဟိႏၷဴလူမ်ိဳးတဦးထံမွသင္ယူသည္။ ၃ႏွစ္ခန္႔အၾကာ ျမန္မာစကား၊ စာေပကို ျမန္မာပညာရွင္ တဦးကဲ့သို႔ တတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ – အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္၊ ပါဠိ – ျမန္မာ အဘိဓာန္ကို စတင္ျပဳစုရင္း ျမန္မာက်မ္းစာအုပ္ ရွင္မႆဲခရစ္၀င္ ကို ေဟလသ (ဂရိ) ဘာသာမွ ဘာသာျပန္ဆို ျပီးစီးခဲ့သည္။

၁၈၁၉ ၃၁ႏွစ္ လူထုတရားပြဲမ်ား ေရြဓိဂံုဘုရားအနီး ဇရပ္တြင္ စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ေမာင္ေနာသည္ ပထမဆံုးေသာ ႏွစ္ျခင္းခံယူသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးျဖစ္သည္။ (၁၉၁၉ ဇြန္ ၂၇)။ ထို႔ေနာက္ ေမာင္သာလွ၊ ေမာင္ေျဗ တို႔ႏွစ္ျခင္းခံခဲ့သည္။ ျမန္မာဘုရင္ ဘၾကီးေတာ္ မင္းတရားထံသြားေရာက္ျပီး ေရႊျမန္မာ က်မ္းစာအုပ္လက္ေဆာင္ေပးအပ္ရင္းသာသနာျပဳခြင္ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ ညင္းပယ္ခံရသည္။

၁၈၂၀ ၃၂ႏွစ္ ထို႔ေနာက္ သာသနာျပဳျခင္းမ်ာ ေႏွးေကြးသြားခဲ့သည္။ ႏွစ္ျခင္းခံသူ ၁၀ဦးခန္႔ျဖင့္ အသင္းေတာ္ငယ္ စတင္ခဲ့သည္။ ကာလကတၱားျမိဳ႔သို႔ ဇနီးသည္ ေဆးကုရင္း ျမန္မာျပည္မွထြက္ခြာခဲ့သည္။ ႏွစ္လအၾကာ ျပန္လာခဲသည္။ ျမန္မာပညာတတ္ ေမာင္ေရႊဂံုး ႏွင့္ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာေသာ မိတ္ေဆြ ၂ ဦးတို႔ ႏွစ္ျခင္း ခံခဲ့သည္။ ေမာင္ေရႊဂံုးသည္ ျမန္မာက်မ္းစာဘာသာျပန္လုပ္ငန္းကို အထူးကူညီ သူျဖစ္သည္။

၁၈၂၃ ၃၅ႏွစ္ ဓမၼသစ္ ျမန္မာက်မ္းစာအုပ္ဘာသာျပန္ျခင္း ျပီးစီးခဲ့သည္။

၁၈၂၄ ၃၆ႏွစ္ အဂၤလိပ္ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲျဖစ္ခဲ့ျပီး အဂၤလိပ္မ်ား အေအာက္ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းယူခဲ့သည္။ ဆရာယုဒသန္ေမာင္ႏွံကို ျမန္မာဘုရင္ ဘၾကီးေတာ္မင္းတရားက အင္း၀ေနျပည္ေတာ္သို႔ သူလွ်ိဳအျဖစ္ စြတ္စြဲကာ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားသည္။

၁၈၂၆ ၃၈နွစ္ သမီး ေမရီအဲလစ္စဘက္ ေမြးဖြားျပီး၊ ရန္ကုန္သို႔ျပန္လည္ေရာက္ရွိသည္။ ရန္ကုန္အသင္းေတာ္မွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့ျပီး၊ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႔သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေနထိုင္ရင္း အသင္းေတာ္ထူေထာင္သည္။ က်မ္းစာ ဘာသာျပန္ ဆက္လုပ္သည္။ ပထမဇနီးသည္ ကြယ္လြန္သည္ (၁၈၂၆) ။ ဖခင္ျဖစ္သူ ကြယ္လြန္သည္ (၁၈၂၇)။

၁၈၃၄ ၄၆ႏွစ္ ဒုတိယဇနီးသည္ မစၥစ္ ေဗာ့ဒမန္ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။

၁၈၃၅ ၄၇ႏွစ္ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းစာ ျမန္မာဘာသာျပန္မႈ ျပီးဆံုးသည္။ (ဒီဇင္ဘာ ၂၉)။

၁၈၃၅ ၄၇ႏွစ္ အေမရိကားသို႔ သေဘၤာျဖင့္ျပန္ရာလမ္းတြင္ ဇနီးသည္ ကြယ္လြန္သည္။ (၁၈၃၅)

ေဘာ့စတြန္ျမိဳ႔သို႔ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ – ၁၈၃၅ တြင္ ေရာက္ရွိသည္။ အေမရိကန္ အသင္းေတာ္ မ်ားတြင္ အေမရိကန္ စကားျဖင့္ ျမန္မာသာသနာျပဳ ခရီးစဥ္ကို တင္ျပ၊ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၁၉၄၅ ၅၇ႏွစ္ မစၥအမၼလီခ်ဴးဗက္ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။ ၁၉၄၆ ဇူလိုင္၁၁တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လာၾကသည္။

၁၈၄၆ ၅၈ႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓါန္ ျပီးစီးခဲ့သည္။

၁၈၅၀ ၆၂ႏွစ္ ေဆးကုသရန္ အေမရိကားသို႔ ျပန္ရာ သေဘၤာေပၚတြင္ ကြယ္လြန္သည္။ (၁၂ ဧျပီ ၁၈၅၀)

End of Judson Biography…