အေနာက္က ေရာ္ဘဲ၏ ျပန္စာ – အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရး ထိပ္တန္းဦးစားေပးတဲ့ ေခတ္၊ ေထာက္လွမ္းေရးေျခလွမ္းမ်ား
ႏိုင္ငံတကာသာဂိ၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၃
အေရွ႔အရပ္က ရဲေဘာ္ေဆာင္းလူက အေမရိကန္ျပည္ ေထာက္လွမ္းေရးရဲ့ အရႈပ္ေတာ္ပုံေတြ ဗူးေပၚကုန္တာကို လွမ္းျပီး စာေရးလိုက္တယ္။ ဒီမိုကေရစီကို ဖင္ခုထိုင္ထားတဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔တေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာ ခင္ဗ်ားတို႔ ခံလိုက္ရျပီ ဆိုျပီးေတာ့။ ဟုတ္တယ္။ အခုဆိုရင္ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီတခုျဖစ္တဲ့ NSA (National Security Agency) က ကိုယ့္တုိင္းျပည္ကလူေတြကို ခိုး၀ွက္ နားေထာင္၊ ေထာက္လွမ္းေနရုံတင္မဟုတ္ဘူး၊ ျပည္ပက အရပ္ေလးမ်က္ႏွာက (ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၅ ေက်ာ္)က လူေတြရဲ့ ေျပာဆို ေရးသား ေနတာေတြကို ခုိးယူ ေထာက္လွမ္းေနတယ္ တဲ့။ အခုဆိုရင္ ျပည္ပေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ တယ္လီဖုံးေတြ အီးေမးေတြကိ္ုပါ ခိုးေထာက္လွမ္းေနတယ္ဆိုျပီး ေျပာဆို စြပ္စြဲခံလိုက္ရျပီ။
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၁၊ စက္တင္ဘာ၊ ၁၁ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက အေမရိကန္ေျမေပၚမွာ ေလယ်ာဥ္ေတြ အပုိင္စီးျပီး တိုက္ခိုက္က်ဳးေက်ာ္လိုက္ကတည္းက အေမရိကန္က Patriot Act ဆိုတဲ့ အေရးေပၚ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကို (၂၀၀၁၊ ေအာက္တိုဘာ) ထုတ္ျပန္ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈကို ကာကြယ္ဖုိ႔ အေရးေပၚ အာဏာသုံးခြင့္ကို ေထာက္လွမ္းေရးသမားေတြ၊ လုံျခဳံေရးသမားေတြကို ေပးအပ္ခဲ့ျပီး ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အေရးေပၚလိုအပ္ရင္ လူေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ေထာက္လွမ္းခြင့္၊ ရွာေဖြခြင့္၊ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခြင့္ေတြအထိ ပါတယ္။ အဲသည္ေနာက္မွာ (FISA – Foreign Intelligence Surveillance Act – Amendments Act 2008) ဆိုျပီးေတာ့ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ ေထာက္လွမ္းေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းခ်က္ဆိုတာကိုလည္း ခ်မွတ္ခဲ့ျပန္တယ္။ ဒါက ၁၉၇၈က ဥပေဒကို ထပ္မံျပင္ဆင္ ျပဌာန္း အတည္ျပဳလိုက္တာပါ။ အဲသည္မွာ ျပည္ပကို ေထာက္လွမ္းေရးလုပ္တာကို ကန္႔သတ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ တဖက္က ျပည္ပေထာက္လွမ္းေရးလုပ္ခ်င္ရင္ လႊတ္ေတာ္ သို႔မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူတဲ့ FISA Court က သေဘာတူညီခ်က္ယူျပီ လုပ္ရမယ္လို႔ ဆိုလုိတာပါ။ အဲသည္ေတာ့လည္း ေထာက္လွမ္းေရးေတြက အေရးေပၚလို႔ပါဆိုျပီး ျပည္ပႏိုင္ငံေတြကို ေထာက္လွမ္းဖို႔ FISA ရဲ့ အထူးတရားရုံးကို အသုံးခ်ျပီး အစြမ္းကုန္ ေထာက္လွမ္းေရး လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရကုန္တယ္ ဆိုပါတယ္။
ဒါေတြက ဘယ္ေတာ့မွ လူေတြဆီကို သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ ေပၚလာသလဲဆိုေတာ့ ပထမအဆင့္ကေတာ့ Wiki Leak လႈပ္ရွားမႈၾကီးကေန အေမရိကန္ရဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးအစီရင္ခံစာေတြ လူထုဆီကို ဖြင့္ခ်လာခဲ့သည္ကေန စပါတယ္။ ၂၀၁၀ကေနျပီး လူထုရဲ့ ႏိုးၾကားမႈကို ရယူႏိုင္ခဲ့ရာက ၂၀၁၂ မွာ ၀ီကီလိခ္ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴလီယာအဆန္ကို အေမရိကန္က ျဗိတိန္မွာ ေခ်ာင္ပိတ္ဖမ္းဖို႔ ၾကိဳးစားရာက ပိုျပီး ထင္ရွားသိသာလာခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၃ ေမလ မွာေတာ့ NSA ရဲ့ တိုက္ရိုက္ ေထာက္လွမ္းေရးအစီရင္ခံစာေတြကို သူတို႔ဆီက ကန္ထရိုက္အိုင္တီသမား အက္ဒ၀ဒ္ စႏိုးဒင္က ျပည္ပကို ထြက္ေျပးျပီး ေဖာ္ထုတ္ ေဖာက္ခ်လိုက္တဲ့ဆီမွာ အရွိန္ျမင့္လာခဲ့ျပီးေတာ့ အဲသည္မွာတင္ အေမရိကန္ဟာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က လူေတြရဲ့ အီးေမးေတြ၊ ဖုံးေတြကို တရားရုံးခြင့္ျပဳခ်က္ ၀ရမ္းမပါဘဲ စိတ္တိုင္းခ် ခိုးယူ ေထာက္လွမ္းေနတယ္ဆိုတာ တရား၀င္အေထာက္အထားေတြနဲ႔ သိရွိကုန္ၾကပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ျပီး သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ၀ရမ္း (Warrant) ဆိုတာကို FISA ခုံရုံးကေန အကန္႔အသတ္မရွိ ခ်ေပးေနတယ္၊ ခြင့္ျပဳေနတယ္၊ စိစစ္ျခင္း မရွိဘူး ဆိုတာ သိလိုက္ရေတာ့ လူေတြက ပိုျပီး အမ်က္ထြက္ကုန္ပါတယ္။
စစခ်င္း လူထုက သိတာက သူတို႔ အမ်ားသုံးၾကတဲ့ Google, Yahoo, Facebook က ပုဂၢလိကအခ်က္အလက္ေတြ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာေတြကို အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးက အကုန္လုံး ဖမ္းယူနားေထာင္ မွတ္သားႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ၊ အခြင့္အေရး၊ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ရိွေနတယ္ဆိုတာကို သိသြားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖုံးနဲ႔ ေျပာဆို ဆက္သြယ္ေနတာေတြကိုလည္း အခ်ိန္မေရြး ဖမ္းယူ ေထာက္လွမ္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း သူတို႔ အေထာက္အထားနဲ႔ သိရွိကုန္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္မွာ အေမရိကန္အစုိးရကေနျပီးေတာ့ သူတို႔ေတြက အေသးစိတ္ကို ေထာက္လွမ္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အေပၚယံ Metta လို႔ ေခၚတဲ့ အဓိကျခိမ္းေျခာက္တဲ့ စကားလုံးေတြ၊ အမွတ္အသားေတြကို ေထာက္လွမ္းတာ ျဖစ္တယ္။ အဲသည္ ပဏမအဆင့္ ေထာက္လွမ္းတာကို စုိးရိမ္စရာ မလုိဘူးလို႔ ကာကြယ္ေျပာဆိုပါတယ္။
ကဲ … အဲသည္ကေန သိပ္မၾကာခင္ ၂၀၁၃ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာက စတင္ျပီးေတာ့ စႏိုးဒင္းဆီက ဆက္လက္ ေပါက္ၾကားလာတာက .. ျပည္ပႏိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အစုိးရေတြရဲ့ အီးေမးေတြ၊ ဖုံးေတြကလည္း နားေထာင္ ေထာက္လွမ္းေနတယ္ဆိုတာကလည္း အေထာက္အထားနဲ႔ ထြက္လာပါတယ္။ ျပင္သစ္၊ စပိန္၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဘရာဇီး၊ မကၠစီကို စတဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးေတြပါ သတင္းထဲပါလာေတာ့ စုိးရိမ္တၾကီးျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြအျပင္ မဟာမိတ္ေတြလို မိတ္ေဆြေတြလို ေနေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက အစုိးရေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တိုင္က အေမရိကန္ကို ျပန္လွန္ျပီး ကန္႔ကြက္ ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်တာေတြ ျဖစ္ကုန္ရတာေပါ့။ သည္ေတာ့ အေမရိကန္အစုိးရက ဒါေတြကို NSA က လူၾကီးေတြကို အသိမေပးဘဲ အရမး္ကာေရာ လုပ္ေနတာပါ။ အခုမလုပ္ေတာ့ပါဘူး၊ ေနာက္မလုပ္ေတာ့ပါဘူးလို႔ ဆင္ေျခေတြ ေပးျပန္တာပါပဲ။
သည္ေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ရက္၊ အေမရိကန္၀ါရွင္တန္ဒီစီျမိဳ့ေတာ္မွာ တဦးခ်င္းစီရ့ဲ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အာမခံေရး လႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပပြဲေတြကို Stop Watching US, Occupy Wall Street – NYC, Freedom Works စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ဦးေဆာင္ျပီး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒမွာက Forth Amendment (ျပင္ဆင္ျပဌာန္းခ်က္ နံပါတ္ ၄) နဲ႔ လူတဦး တစုံတရာအေပၚကို တရားရုံးထံက ၀ရမ္း ခြင့္ျပဳခ်က္ မပါဘဲနဲ႔ ရွာေဖြခြင့္၊ ေထာက္လွမ္းခြင့္ မရွိဘူးလို႔ အာမခံေပးထားျပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီအာမခံခ်က္ကို “ႏိုင္ငံေတာ္က ေလးစားလိုက္နာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔” ေတာင္းဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ခက္တာတခုက … အေမရိကန္ျပည္မွာက ဥပေဒေတြ နည္းဥပေဒေတြ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းခ်က္ေတြက အူေပါက္ေနတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ကလည္း လူပုဂၢဳိလ္တဦးဦးကို ရုံးေတာ္ခြင့္ျပဳခ်က္မပါဘဲ တိုက္ရိုက္ ဖမ္းဆီးရွာေဖြခြင့္ မရွိဆိုေသာ္လည္း ဒီလူရဲ့ ဆက္သြယ္ေရးေတြကို တယ္လီဖုံးမွတ္တမ္းကေနတဆင့္ ေထာက္လွမ္းရယူခြင့္ဆိုတာဟာ (the Thrid –party doctrine) တတိယအုပ္စုမွတဆင့္ သြယ္၀ိုက္ရယူျခင္း တရား၀င္တယ္၊ ၀ရမ္းမလိုဘူးလို႔ ခြင့္ျပဳထားတာ ရွိေနျပန္ပါတယ္။
လူတေယာက္က စာတိုက္ကေန၊ တယ္လီဖုံးကုမၼဏီကေန စာေပစာယူလုပ္တာ ဆက္သြယ္တာေတြဟာ သူနဲ႔ တိုက္ရိုက္မဆိုင္ေတာ့ပဲ တတိယအုပ္စုျဖစ္တဲ့ ကုမၼဏီတခု လက္ထဲေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ေထာက္လွမ္းေရးက အျခားေသာ တရားနည္းလမ္းသုံးျပီး ၾကားျဖတ္ရယူခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာကို (the third-Party Doctrine) လို႔ ဗဟိုတရားရုံးေတာ္က အတိ္တ္မွာ ဆုံးျဖတ္ထားဘူးပါတယ္။ (ဒါေၾကာင့္ စာတိုက္လုပ္ငန္းဟာ ဗဟိုအစုိးရ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ခုထိ ပိုင္ပါတယ္၊ ျပည္သူပိုင္ေပါ့)။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကးနန္းနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ အြန္လိုင္းေပၚက အီးေမးေတြ၊ ခ်က္ရြန္းေတြကေန ဆက္သြယ္မႈေတြကို NSA က ေထာက္လွမ္းတဲ့ ေနရာမွာ သက္ဆုိင္ရာ လူပုဂၢဳိလ္ေတြကို တိုက္ရိုက္၀ရမ္းနဲ႔ ထုတ္ျပီး အေၾကာင္းၾကားျပီး ရယူတာမ်ဳိး မလုပ္ေတာ့ဘဲ၊ ေၾကးနန္းရုံးေတြ၊ တယ္လီဖုံးကုမၼဏီေတြ၊ အင္တာနက္ကုမၼဏီေတြကို တရားရုံးစာျဖစ္ေစ၊ ၀ရမ္းျဖစ္ေစ ထုတ္ျပီး ၀င္ေရာက္ ေထာက္လွမ္းခြင့္ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းလမ္းေပါ့ေလ။ ဒါကို အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးအေၾကာင္းျပျပီး FISA တရားရုံးကေန အထူး၀ရမ္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္တာမို႔ သက္ဆိုင္ရာ လူပုဂၢဳိလ္ခင္မ်ာ သိခြင့္ မရွိရွာပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ခုခ်ိန္မွာ ေခတ္ေဟာင္းဥပေဒေတြနဲ႔ ေခတ္သစ္နည္းပညာေတြအေပၚမွာ လြယ္လြယ္အသုံးခ် အျမတ္ထုတ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးစနစ္ေတြကို ေမးခြန္းထုတ္ရပါမယ္။ ေခတ္ေပၚနည္းပညာနဲ႔ အညီျဖစ္ေအာင္ နည္းဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ျပဌာန္းရပါမယ္။ အရင္ကထက္ပိုျပီး ပြင့္လင္းျမင္သားမႈ အခြင့္အေရးကို ရရွိေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အခ်က္အလက္ေတြဟာ အခုေခတ္မွာ အင္တာနက္ေပၚမွာ ရွယ္ခ်င္တိုင္း ရွယ္ေနၾကေသာ္လည္း အစုိးရကျဖစ္ေစ၊ ကုမၼဏီေတြကျဖစ္ေစ ခုိးယူ ေထာက္လွမ္းမႈ လုပ္လာတာကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔၊ သက္ဆိုင္သူေတြကို တရားနည္းလမ္းက် အသိေပးႏိုင္ဖို႔ကို ဆက္လက္ ေတာင္းဆို အေရးဆိုႏိုင္ၾကဖို႔ ႏိုင္ငံသားအဆင့္မွာ လႈပ္ရွားၾကဖို႔ အေရးေပၚေနျပီဆိုတာ အခု အေရးအခင္းေတြက သက္ေသျပေနျပီပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
အေရွ႔ဘက္က ရဲေဘာ္ၾကီး ေဆာင္းလူကို ေျပာခ်င္တာကေတာ့ … ကိုယ့္လူေရ … စစ္သားဆိုတာ ဘယ္အရပ္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္သားပါပဲဗ်ာ၊ ပုလိပ္ဆိုတာလည္း ပုလိပ္ဥင္နဲ႔ ပါပဲ။ ေထာက္လွမ္းေရးဆိုတာကလည္း အားလုံး အတူတူခ်ည္းပါပဲဗ်ာ။ သူတို႔ေတြဟာ အစုိးရေတြ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြက ေမြးထားတဲ့ သရဲေတြပါပဲ။ ဆိုးတဲ့ သရဲနဲ႔ သိပ္မဆိုးတဲ့ သရဲပဲ ရွိတာပါ။ စိတ္ေကာင္းႏွလုံးေကာင္းရွိတဲ့ သရဲေတာ့ ရွိမယ္ မထင္ဘူး။ ေသနတ္ဆိုတာ တည့္တည့္ပစ္ လူေသတာေပါ့ဗ်ာ။ သရဲဆုိတာကလည္း ေျခာက္မွေတာ့ ေၾကာက္စရာေပါ့ဗ်ာ။ ေမြးထားတဲ့ သရဲကို လႊတ္ေတာ္ထဲ အ၀င္မခံဖို႔ပဲ လိုတာပါ။ အင္း … လႊတ္ေတာ္အျပင္ကေန သိပ္ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ သရဲေတြဆိုေတာ့လည္း ဘယ္လုိလုပ္ျပီး ႏွိမ္နင္းၾကမလဲ … စဥ္းစားခ်င္စရာ။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
