ဒီမိုကေရစီ ျမန္မာထက္ ၁၅ႏွစ္ေစာတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားက ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးေဟာင္း
ေဇာ္ေအာင္ (မုံရြာ)၊ ဇူလိုင္ ၁၂၊ ၂၀၁၄
အင္ဒိုနီးရွားဒီမိုကေရစီ ၁၅ႏွစ္ၾကာပါျပီ၊ ဗီယက္နမ္ ၂၀ႏွစ္၊ တရုပ္ ၂၄ႏွစ္ေလာက္ရွိျပီ၊ ျမန္မာ၃ႏွစ္ၾကာျပီ၊ ဒီလိုပဲ ေငြရွင္ေတြကၾကီးစိုးတာပါပဲ။ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးရျပီး ေဂ်ာ့ခ်္ဝါရွင္တန္ ၈ႏွစ္သမၼတ စလုပ္တုန္းကလည္း၊ ဒီလိုေငြရွင္ၾကီးေတြကို ၾကီးစိုးလာလို႕၊ သူေဌးၾကီးမ်ားကိုအစိုးရပညာေပးျခင္းနဲ႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံစီးပြားေရး ျပန္လည္တည္ေထာင္ခဲ့ရပါတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္အျပီးမွာ ဂ်ပန္၊ဂ်ာမဏီတို႕ စစ္ရံႈးကုန္းေကာက္စရာမရွိေတာ့ေပမဲ့၊ လူေတာ္လူေကာင္းေတြ ေခါင္းေဆာင္ၾကေတာ့ ၁၀ႏွစ္အတြင္ ကမၻာထိပ္တန္းကို ျပန္ေရာက္လာၾကပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားသမၼတယူဒိုရုိႏို္ အဂတိတိုက္ဖ်က္မယ္ ေၾကြးေၾကာ္၊ ၂၀၀၅ခုႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္လာပါတယ္။ သမၼတက အလြန္ေတာ္တဲ့ စီးပြားပညာရွင္၊ ဘယ္ပါတီမွလဲမပါတဲ့၊ စိတ္ဓါတ္ေကာင္းျမတ္တဲ့ ကေလး၃ေယာက္မိခင္ Sri Mulyani Indrawati ကို ဘ႑ေရးဝန္ၾကီးခန္႕လိုက္ပါတယ္။ ဒီအမ်ိဳးသမီးဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားလို႕ နာမည္ၾကီးပါတယ္။ အရပ္သားပညာရွင္ျဖစ္ျပီး၊ စစ္တပ္၊ခရိုနီမ်ားနဲ႕ ကင္းရွင္းပါတယ္။ အရမ္းတိုးတက္လာပါတယ္။ သူမ အင္ဒိုနီးရွားတကၠသိုလ္မွာ စီးပြားေရးဘြဲ႕ရရွိျပီး၊ အေမရိကန္၊ အီလီႏိြဳက္တကၠသိုလ္က မာစတာနဲ႕ပီအိတ္ဒီ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရရွိခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိန္ပိုင္းတကၠသိုလ္ဆရာ ျဖစ္ျပီး၊ ကမၻာေငြေၾကးအဖြဲ႕ IMF အေရွ႕ေတာင္အာရွ ၁၂ႏိုင္ငံတာဝန္ခံ ဒါရိုက္တာလူၾကီး လုပ္ေနစဥ္မွာ ၊ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္မဲ့ သမၼတယူဒိုရိုႏို က ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးအျဖစ္၊ ျပက္သားစြာလုပ္ဖို႕ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအမ်ိဳးသမီးလက္ထက္မွာ အစေကာင္းခဲ့ေပမဲ့၊ စစ္အာဏာရွင္နဲ႕ခရိုနီမ်ားရဲ့ တြန္းအားဒဏ္ကို ၅ႏွစ္ခံျပီး၊ အလုပ္ကထြက္သြားရပါတယ္။ ဒါေလာက္ေတာင္ လာဘ္စားမႈကို တိုက္ခိုက္တဲ့၊ အာဂအမ်ိဳးသမီးၾကီးကို ေငြရွင္၊အာဏာရွင္အုပ္စုၾကီးနဲ႕ ၅ႏွစ္ၾကာေအာင္ ခုခံ၊ၾကိဳးစားျပီး၊ ေနာက္ဆံုးအလုပ္က ႏႈတ္ထြက္သြားပါတယ္။
သူမ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးလုပ္တဲ့ ေခတ္ကာလမွာ၊ ပထမႏွစ္မွာပဲ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈ FDI foreign direct investment $4.6 billon ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္မွာ $8.9 billion တိုးတက္ရရွိျပီး၊ Euromoney မဂၢဇင္းရဲ့ တႏွစ္အတြင္းအေကာင္းဆံုး ေငြေၾကးစီမံခန္႕ခြဲမႈ ဆုကိုရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာေက်ာ္ Forbes Magazine ရဲ့ the most powerful woman in the world ကမၻာ့ၾသဇာအၾကီးဆံုးအမ်ိဳးသမီး အဆင့္၂၃ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ တိုင္းျပည္အရံေငြေၾကး US$ 50 billion အထိ အျမင့္ဆံုးေရာက္လာပါတယ္။ အေၾကြး 60% of GDP ကေန 30% အထိေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူမ်ားကို ယံုၾကည္ေအာင္၊ ဥပေဒမ်ားျပဳျပင္ ဆြဲေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးဌာနက ဝန္ထမ္းမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အခြန္ဌာနဝန္ထမ္းမ်ားကို ေလာက္ငွေအာင္၊ လစာနဲ႕ခံစားခြင့္မ်ား တိုးျမွင့္ေပးျခင္းနဲ႕ လာဘ္စားမႈနည္းပါးေစခဲ့ပါတယ္။
သမၼတယူဒိုရိုႏို ဒုတိယအၾကိမ္ေရြးေကာက္ခံရတဲ့ ၂၀၁၀မွာ သူမကိုပဲ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးအျဖစ္ ဆက္ခန္႕ပါတယ္။ သူ႕လက္ထက္မွာ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားနဲ႕အခြန္ေကာက္ႏိုင္ရံုမက၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝတဲ့ တဦးခ်င္းၾကြယ္သူမ်ားစြာကိုလည္း အခြန္ေကာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၅ႏွစ္အတြင္း တစ္ဦးခ်င္းအခြန္ေဆာင္တဲ့ ဝင္ေငြေကာင္းသူေပါင္း ၄.၃သန္းကေန ၁၆သန္းအထိ အခြန္ေဆာင္ဦးေရ တိုးတက္ေစခဲ့ပါတယ္။
သူမ ၂၀၁၂မွာ ဝန္ၾကီးရာထူးက ထြက္ခြာရျခင္းဟာ အင္ဒိုနီးရွားစီးပြားေရးအတြက္ ဆံုးရံႈးမႈတစ္ခုပါ။ အထူးသျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွားမွာအၾကြယ္ဝဆံုးဆိုတဲ့ Bakrie (အာဏရွင္ေဟာင္း ဆူဟာတိုရဲ့ လက္ရံုးျဖစ္တဲ့ ဂိုကာပါတီရဲ့ ဥကၠဌ) နဲ႕ေငြ-အာဏာရွင္မ်ားရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လို႕ဆိုပါတယ္။ အဂတိလိုက္စားမႈ နည္းပါးေရးကို သမၼတယူဒိုယိုႏိုက အထူးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမဲ့၊ ထင္သေလာက္ မတိုးတက္ခဲ့ပါဘူး။ အစိုးရအဖြဲ႕မွာ Barkrie လိုလူမ်ိဳးက ရာထူးၾကီးရေနျပီး၊ အဂတိတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ (KPK) ကိုလဲ သမၼတက ကာကြယ္ေပးထားမႈ မရွိတဲ့အတြက္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အထက္ပိုင္း အရာရွိၾကီးမ်ားစြာ လဘ္ေပးမႈနဲ႕ ပတ္သက္ေနျခင္းဟာ အခက္ခဲျဖစ္ေနပါတယ္။
သူ႕လက္ထက္ ၂၀၀၈မွာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဆူဟာတိုရဲ့ သားတစ္ဦး တြမ္မီဆူဟာတို Tommy Suharto ထံက ေဒၚလာ ၁၃၄သန္း၊ ႏို္င္ငံေတာ္ကို ျပန္အပ္ဖို႕ အမိန္႕ထုတ္၊ ရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူၾကြယ္ျဖစ္သူ တြမ္မီဆူဟာတိုကလည္း ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးဌာနကို တရားျပန္စြဲပါတယ္။ တြမ္မီ က လူ၂ေယာက္ငွားျပီး တရားသူၾကီးကို သတ္မႈနဲ႕ ေထာင္၁၅ႏွစ္က်ျပီး၊ ေလွ်ာ့ရက္နဲ႕ ၄ႏွစ္အၾကာလြတ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေငြ-အာဏာရွင္မ်ားစြာ ၾကားးမွာ သန္႕ရွင္းသူ အစိုးရဝန္ၾကီးအျဖစ္ နာမည္ရခဲ့ပါတယ္။
ဝန္ၾကီးအသစ္အျဖစ္ အၾကီးဆံုးဘဏ္ျဖစ္တဲ့ Bank Mandiri ရဲ့ အၾကီးကဲ CEO Bank Mandiri ကို ခန္႕ပါတယ္။
ဝန္ၾကီးရာထူးက ထြက္သြားျပီးတဲ့ေနာက္မွာ လာဘ္စားမႈကင္းတဲ့ သူမကိုအတိုက္ခံမ်ားက၊ Bank Century ကယ္ဆယ္ျခင္းကို အမႈဆင္ျပီး၊ လာဘ္စားမႈနဲ႕တရားစြဲဖို႕ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ သမၼတ အကာကြယ္ရရွိတဲ့အတြက္ တရားစြဲမခံရပါဘူး။ သူမရဲ့ ေနာက္အလုပ္သစ္ကေတာ့ ကမၻာ့ဘဏ္-အင္ဒိုနီးရွားရဲ့ အၾကီးကဲျဖစ္ပါတယ္။ ဝန္ၾကီးရာထူးက အတိုက္ခံမ်ားေၾကာင့္ ထြက္လိုက္ရျပီး၊ တရားစြဲခံရမဲ့အေရးကလဲ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။
အခု အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ သမၼတသစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္သူလူထုၾကားက တက္လာတဲ့ ဂ်ိဳကိုဝီ ဆိုသူ၊ ဂ်ာကာတာျမိဳ႕ဝန္ နဲ႕ သူေဌးႏိုင္ငံေရးသမား၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ပရာဗိုဝို တို႕ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကပါတယ္။ အျပတ္အသတ္ ဂ်ိဳကိုဝီ အႏိုင္ရမယ္လို႕ မွန္းထားေပမဲ့ အလြန္တိုေတာင္းတဲ့အခ်ိန္အတြင္ ေငြ-အာဏာရွင္မ်ားက၊ စစ္တပ္နဲ႕လူထုအားေပးမႈကို တမဟုတ္ခ်င္းရယူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ပရာဗိုဝိုရဲ့ဇနီးဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဆူဟာတိုရဲ့ သမီးတစ္ဦး ျဖစ္ေပမဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို လိုလား၊ အားေပးသူျဖစ္ပါတယ္။
ဇူလိုင္၉၊ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲျပီးတဲ့အခ်ိန္ ဂ်ိဳကိုဝီ ဖက္သားမ်ားက ၅၃-၄၈ ရာႏႈန္းနဲ႕ အႏိုင္ရတယ္ ဆိုေပမဲ့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း ပရာဗိုဝို ဖက္သားမ်ားက သူတို႕အႏိုင္ရတယ္လို႕ ေၾကျငာျပန္ပါတယ္။ ဇူလိုင္၂၂ရက္မွာ ေရြးေကာက္ေကာ္မရွင္က ေၾကျငာမဲ့ ရလဒ္ကို လိုက္နာဖို႕၊ ေလာေလာဆယ္ ႏွစ္ဘက္အုပ္စု ထိန္းသိမ္းၾကဖို႕ လက္ရွိသမၼတ ရိုဒိုယိုႏို က တစ္ဦးစီနဲ႕ေတြ႕ဆံုတိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမွာ အခြန္ေကာက္ျခင္း၊ အစိုးရပရိုဂ်က္ၾကီးမ်ား စနစ္တက်လုပ္တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္စီးပြားတတ္လာေပမဲ့၊ လာဘ္စားမႈမ်ား အထူးသျဖင့္ အဆင့္ျမင့္အစိုးရပိုင္းမွာ ေငြမဲခဝါခ်ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တိုးတက္မႈ နည္းရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Sri Mulyani ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးစားေပမဲ့ သူမရဲ့ ႏိုင္ငံဟာ ေငြေၾကးခ၀ါခ်မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ (The Financial Action Task Force- FATF) ရဲ့ စံႏႈန္းကိုမမွီတဲ့အတြက္ (ေငြမဲ၊ အခြန္လြတ္ေနသူ တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံဘ႑ာေတြ ခိုးယူေနတဲ့လူေတြ၊ အၾကမ္းဖက္အားေပးတဲ့လူေတြ) အမ်ားျပားရွိေနတယ္လို႕ သတ္မွတ္ခံရပါတယ္။ ၂၀၁၂ မွာ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ျမန္မာတို႕ ေငြခဝါခ်တဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရျပီး အခု ၂၀၁၄မွာ၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႕ျမန္မာ ၂ႏိုင္ငံ၊ နာမည္ပ်က္စာရင္း Black List ထဲကမထြက္ႏိုင္ပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျ ျမန္မာျပည္ထက္ ၁၅ႏွစ္ေစာျပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ အင္ဒိုနိးရွား၊ ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီးအေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရလည္း ကမၻာ့ဘဏ္၊ အိုင္အမ္အက္၊ ကုလသမဂၢအဖြဲဲ႕မ်ားရဲ့ အၾကံေပးခ်က္နဲ႕ ေခါင္းခံလုပ္နိုင္မဲ့ ထူးခြ်န္သူအရပ္သားဝန္ၾကီးမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားမ်ား ေငြ-အာဏာျပိဳင္ေနခ်ိန္မွာ ထူးခြ်န္သူအမ်ိဳးသမီးက ၾကားခံျဖန္ေျဖျခင္းနဲ႕ တိုင္းျပည္တိုးတက္ေပမဲ့၊ ေငြ-အာဏာရွင္မ်ားရဲ့ ဒဏ္ကိုမခံႏိုင္ေတာ့ ရာထူးကထြက္လိုက္ရပါတယ္။
ပါတီစြဲမရွိပဲ သံမဏိစိတ္ဓါတ္ရွင္၊ အင္ဒိုနီးရွားဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာလဲ သူမလိုထူးခြ်န္သူ အရပ္သားေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ျမန္မာျပည္မွာဒီလို”မယ္သန္႔ရွင္း”ေပၚလာရင္လား။
ဘာရမလဲ၊ “ငါးေလာင္းၿပိင္သတ္မႈ”ထက္ပိုဆိုးတဲ့ “ပုလိပ္မဖမ္းရဲတဲ့ အုပ္စုလိုက္ဝိုင္းမုဒိမ္းက်င့္ၿပီးသတ္တဲ့အမႈ”ဆိုတာပၚလာမွာေပါ့။
က်ဳပ္တို႔ငယ္ငယ္ ၁၉၅၇ ခုေလာက္က ဟိုးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ျဖစ္သြားတဲ့ “ၿမိတ္မပို” ထက္ဆိုးသြားမယ္။ အခုေခတ္မေျပာနဲ႔ဟိုေခတ္ကေတာင္ သူ႔အိမ္ကဂါတ္တဲနဲ႔နီးနီးေလး။ သူ႔အိမ္တံခါးကိုဖ်က္ဝင္လာၾကလို႔ “ကယ္ပါယူပါ”ေအာ္သံကို အိမ္နီးခ်င္းေတြေရာပုလိပ္ေတြပါၾကားေပမဲ့ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြက ဂရိတ္ဦးဘိုးစိန္ႀကီးရဲ႕ပဋကုသလဇာတ္ထဲကသီခ်င္းလို “သူခိုးကလည္း သူခိုးအလိမၼာမ်က္ႏွာႀကီးေပမို႔” ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဝင္မကယ္ရဲၾကတာနဲ႕ ဘယ္ေရာက္ၿပီးဘာျဖစ္မွန္းမသိ လုံးဝေပ်ာက္သြားတာဘဲ။