ၿငိမ္းေဝ
ဇြန္ ၉၊ ၂၀၁၄
ဂ်ပန္ဟိုကၠဴ ကဗ်ာဆရာႀကီး “ဗသွ်ိဳး” ရဲ႕ အထင္ရွားဆံုးကဗ်ာတပုဒ္ကို ကၽြန္ေတာ္မိတ္ဆက္ေပးပါ့မယ္။ (တခ်ဳိ႕လည္း ဖတ္ဖူးေနေလာက္ ေရာေပါ့။)
“ဗသွ်ိဳး” မွာ အထင္ရွားဆံုး စကားေျပတခုနဲ႔ အထင္ရွားဆံုး ကဗ်ာတပုဒ္ ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အထင္ရွားဆံုး စကားေျပကေတာ့ “ေျမာက္ ဖက္အရပ္ဆီသြားတဲ့ လမ္းက်ဥ္းကေလး” ဆိုတဲ့ ခရီးသြားမွတ္တမ္းပါ။ အထင္ရွားဆံုးကဗ်ာကေတာ့ အခု ေျပာျပ၊ မိတ္ဆက္ေပး မယ့္ ကဗ်ာပါ။
“ဗသွ်ဳိး” ရဲ႕ အဲဒီ ဟိုကၠဴကဗ်ာကို မိတ္ဆက္ေပးဖို႔လုပ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ပထမဆံုးရင္ဆိုင္ရတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ “ဘာသာျပန္မူကြဲ” ကိစၥပါ။ ဒီကဗ်ာကို လူမ်ဳိးေပါင္းစံုက ဘာသာေပါင္းစံုနဲ႔ ထုတ္ေ၀ၾကၿပီး ျဖစ္ေပမယ့္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္မူလိုေတာ့ မူကြဲေတြမ်ားမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မထင္ဘူး။ ဒီကဗ်ာကို အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ဆိုသူေတြ မ်ားေတာ့ ဘာသာျပန္မူကြဲေတြ မ်ားေတာ့တာေပါ့။ ဒီေတာ့ကာ ဘယ္အဂၤ လိပ္ဘာသာျပန္မူကို ယူၿပီးမွ ျမန္မာ ဘာသာျပန္ရမလဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ့့္အဖို႔ မဟာအခက္အခဲႀကီးေပါ့။ ဒါနဲ႔ပဲ ျမန္မာဘာသာျပန္အမွန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူခဲ့ရပါတယ္။
အဂၤလိပ္လိုေရးထားတဲ့ကဗ်ာနဲ႔ မူရင္းဂ်ပန္လို ေရးထားတဲ့ကဗ်ာကို ဂ်ပန္မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႕တိုင္း ျပၾကည့္ရ ေမးၾကည့္ရေတာ့တာေပါ့။ ဒါလည္း သိပ္ၿပီးအဆင္မေျပပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ေတြ႕တဲ့ သိတဲ့ ဂ်ပန္ေတြကလည္း အဲဒီ ကဗ်ာေလးကို သိေပမယ့္ သိပ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ေက်နပ္ေအာင္ ရွင္းမျပႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ကိုယ့္မွာရိွတဲ့ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္မူကြဲ တခ်ဳိ႕ရယ္၊ ကိုယ္ဖတ္ထား သိထားတာရယ္၊ ေမးျမန္းလို႔ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို စုၿပီး အဓိကအေၾကာင္းအရာ မလြတ္တဲ့ ျမန္မာဘာသာျပန္ ကဗ်ာတပုဒ္ လုပ္ရေတာ့တာေပါ့။ ေဟာဒီမွာ ကၽြန္ေတာ့့္ဆီမွာ ရိွတဲ့ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္မူကြဲတခ်ဳိ႕။
Old pond
Leap–splash –
a frog.
(Lucien Stryk ဘာသာျပန္)Old dark sleepy pool
quick unexpected frog
goes plop! Watersplash.
(Peter Beilenson ဘာသာျပန္)An old silent pond…
A frog jumps into the pond,
splash! Silence again.
(Harry Behn ဘာသာျပန္)old pond
a frog jumps in the sound of water
(Jane Reichhold ဘာသာျပန္)
ျမန္မာ စာေရးဆရာႀကီး ေမာင္သာႏိုးကေတာ့ အခုလို ျမန္မာမႈျပဳပါတယ္။
ေဟာင္းျမင္း ေရအိုင္ထဲ
ဖားက ခုန္လို႔ဆင္းလိုက္တယ္
ေရရဲ႕အသံပ
(ေမာင္သာႏိုး ဘာသာျပန္)
ဆရာေမာင္သာႏိုးက ဟိုကၠဴ ကဗ်ာ ဖြဲ႕စည္းပံု ၅.၇.၅ ကို ရေအာင္ယူၿပီး ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ ဒီကဗ်ာကို ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္လည္း အခုလို ဘာသာျပန္ဆိုပါတယ္။
ေရကန္ႀကီးအနား
ဖားေလးတေကာင္ ခုန္ဆင္းသြား
ပလုံျမည္သံၾကား
(မင္းသုဝဏ္ ဘာသာျပန္)
တခါ ဒါကိုပဲ ဆရာ တာရာမင္းေ၀က အခုလို ဘာသာျပန္ပါတယ္။
အိုင္အိုႀကီးပါလား-
ေရႊဖားခုန္ဆင္းသြား-
ပလံုေရသံၾကား-
(တာရာမင္းေဝ)
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အခုလို ဘာသာျပန္ပါတယ္။
ေရကန္အိုအတြင္း
ဖားတေကာင္ ခုန္ဆင္းလို႔သြား
ပလံုျမည္သံၾကား …
(ခ်ေရးၿပီးမွ ျပန္ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ၅ .၇ . ၅. ပံုစံထဲ ကြက္တိ၀င္ေနတာေတြ႕ရလို႔ ကြၽန္ေတာ့့္မွာ ေျပာမျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ၀မ္းသာ သြား ရပါတယ္။)
ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာတပုဒ္ကို နားလည္ခံစားတတ္ဖို႔ ဆိုရင္ ကဗ်ာဖတ္သူကလည္း ကဗ်ာေရးသူရဲ႕အလုပ္ကို တ၀က္ ၀င္လုပ္ရလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ စကားရိွပါတယ္။ ကဗ်ာဖတ္သူဖက္က အင္မတန္ ခံစားမႈခြန္အားျမႇင့္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဟိုကၠဴကဗ်ာက်ေတာ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ ထက္ ေတာင္မွ ပိုမလားပဲ။
သူ႔က်ေတာ့ ကဗ်ာဖတ္သူ ဘက္က ရွစ္ဆယ္ရာခိုင္္ႏႈန္းခန္႔အထိ အေတြးကို ျမႇင့္ၿပီး ဖတ္ဖို႔ လိုမယ္ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ကဗ်ာဆရာက ကဗ်ာကေပးတဲ့ ရသကို ဗဟု၀ုစ္သေဘာ ေပးခဲ့တာ ျဖစ္သလို၊ သူေပးတဲ့ သူေဖာ္ျပတဲ့ ျပခ်က္ ျပကြက္ အေပၚမွာလည္း သူကိုယ္တိုင္က ဘယ္လိုအရိပ္အေယာင္မွ် သေဘာထား မျပေတာ့ဘဲ၊ ကဗ်ာဖတ္သူ အတြက္ လံုးလံုးႀကီး ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေန လို႔ပါပဲ။
ဟိုကၠဴကဗ်ာ တပုဒ္ကိုဖတ္ရင္ ပထမဦးဆံုး ေတြ႕ရမယ့္ အခ်က္က ကာလနဲ႔ ေဒသတခုခုကို ေတြ႔ရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပခ်က္တခု၊ ျမင္ကြင္းတခု၊ ဒါက ကဗ်ာဖတ္သူကို အဖံုးတ၀က္ လွပ္ျပလိုက္တဲ့ သေဘာပဲ။ ဒါေတာင္မွ ကဗ်ာဆရာက ၾကာၾကာမျပဘူး၊ လွ်ပ္တျပက္သေဘာပဲ၊ တခ်က္တည္းပဲ၊ အဖံုးကို ျပန္ပိတ္လိုက္တာပဲ။ ကဗ်ာဖတ္သူက သူျမင္လို္က္ရတဲ့၊ သူၾကားလိုက္ရတဲ့၊ သူထိေတြ႕လိုက္ရတဲ့ ကာလ၊ ေဒသ၊ ျပခ်က္အေပၚ မူတည္ၿပီး ေတြးေလေရာ့ပဲ။ ေတြးေလ … ေတြးတတ္ေလ၊ ေတြးႏိုင္ေလ … ရင္ခုန္ေပေရာ့ပဲ။
ဟိုကၠဴကဗ်ာဆိုတာ ခံစားမႈအမ်ားႀကီးရိွရာကို နည္းေပါင္းစံုသံုးၿပီး ေရာက္ေအာင္သြားႏိုင္ေအာင္၊ အဲဒီသြားႏိုင္တဲ့ လမ္းဟူသမွ် သမၻာရနည္းနဲ႔ က်စ္ေနေအာင္စုစည္းထားတဲ့ အႏုပညာပစၥည္းတခုပါပဲ။ ဥပမာ တခုေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္က “ေရကန္အို” ကို ကၽြန္ေတာ့့္ဘ၀လို႔ ယူဆမယ္၊ “ဖားကေလး တေကာင္” က ကၽြန္ေတာ့္ဘ၀ကို လာေရာက္ လႈပ္ခတ္လိုက္တဲ့ ပေယာဂ တခုခုဆိုပါစို႔။ ဒီေတာ့ ေရပြက္သံၾကားရမယ္၊ ဂယက္ထမယ္၊ ဒါေတြက ပေယာဂေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့့္ ဘ၀အေနအထား တစံုတရာ လႈပ္ရွား ယိမ္းခါသြားတဲ့သေဘာ…။ ဒီလို ယူဆရင္ ဘယ္လို ပေယာဂလဲ၊ ဘယ္လိုဂယက္ေတြလဲ ဆက္ေတြးလို႔ရပါတယ္၊ ျဖန္႔က်က္ၿပီး စဥ္းစားလို္႔ရပါတယ္။
ေရကန္ထဲ ဖားတေကာင္ ခုန္ဆင္းတဲ့ ဒီကဗ်ာေလးအေၾကာင္း ဋီကာ ဖြင့္ၾကတာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လိုက္ဖတ္ၾကည့္ၿပီး ယူေတာ ့ကိုယ့္ဘ၀နဲ႔ပဲ ကိုက္ညိႇၿပီးယူပါတယ္။ ဆိုပါေတာ့ မေန႔တေန႔ကပဲ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ေစ်းထဲမွာ ေစ်းလာ၀ယ္တဲ့ သူေတြထဲမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေလာက္က သိကၽြမ္းခဲ့ဖူးတဲ့ အသိတေယာက္နဲ႔ ေတြ႕လိုက္လို႔ ကၽြန္ေတာ့့္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္လႈပ္ရွားခဲ့ရတယ္။ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ့့္ ေရကန္ထဲ ဖားတေကာင္ခုန္ခ်လို႔ ျဖစ္သြားတဲ့ ဂယက္ပဲေပါ့။
နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ ဟိုကၠဴကဗ်ာဆိုတာ အရိပ္ကိုပဲ ျပတာပါ။ အေကာင္အထည္ကို စာဖတ္သူက ‘တူး’ ယူေပေတာ့ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ သူက လွ်ပ္တျပက္ တကြက္ပဲျပတဲ့သေဘာ၊ စာဖတ္သူက အခ်ိန္မီ မိေအာင္သာ ဖမ္းဆုပ္ေပေတာ့ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ဟိုကၠဴကဗ်ာထဲမွာပါတဲ့ ရာသီျပ စကားလံုး၊ ျပကြက္တခုဆုိတဲ့သူရဲ႕ အေျခခံ အဂၤါရပ္ကို ရွာၾကည့္ရတာ လည္း ေပ်ာ္စရာပါ။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဟိုကၠဴကဗ်ာေတြကိုဖတ္ရရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျဖဴစင္ေအာင္ ေလွ်ာ္ဖြပ္ ေနမိသလိုလည္း ခံစားရတယ္။ သြက္လက္ေပါ့ပါး ရတယ္။ ႐ိုးဂုဏ္နဲ႔ အၾကည္ဓာတ္ကို ခပ္ယူေသာက္သုံးခြင့္ရတယ္။ သႏၱိသုခ အနားကို ေရာက္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ လူေတြကို ပိုၿပီး ခ်စ္ဖိို႔၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကို ပိုၿပီးခ်စ္ဖို႔၊ ကမၻာႀကီးကို ပိုၿပီးခ်စ္ဖို႔၊ ခ်စ္ဖို႔ဆိုတာ တုပ္ေႏွာင္တဲ့ အခ်စ္မ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေနာ္ …။ ေပးဆပ္ျခင္းဆိုတဲ့ အခ်စ္၊ ေမတၱာမ်ဳိး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဟိုကၠဴကဗ်ာေတြကို ကၽြန္ေတာ္သြားေလရာ သယ္ပိုးေနခဲ့မိတာ ျဖစ္မယ္ထင္ပါရဲ႕။
ဒီေနရာမွာ ကဗ်ာဆရာႀကီး ဗသွ်ိဳးရဲ့ ေက်းဇူးက ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။ သူက ဒီကဗ်ာေလးေရးၿပီး ဘယ္ေတာ့မွ မေသတတ္တဲ့ ဖားကေလး တေကာင္ လူတိုင္းအတြက္ လက္ေဆာင္ေပးသြားခဲ့လို႔ပါပဲ။ ။
ၿငိမ္းေ၀
Basho Photo Source – http://matsuobasho-wkd.blogspot.com
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
