သန္းဝင္းလႈိင္ – အာကာသ စူးစမ္းမႈ သမိုင္း – အပိုင္း (၂)

ဤသို႔ေသာ ဆီအိုေကာ့စကီး၏ ႀကံစည္စိတ္ကူးမႈမ်ားမွာ အလြန္တရာ ႀကီးက်ယ္လွေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ အသုံးခ်ႏိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား မရ႐ွိခဲ့ေပ။ တိုင္းျခား၌ သူ၏ အမည္ကို မၾကားဖူးၾကသည့္ျပင္ ႐ု႐ွား ျပည္တြင္း၌လည္း သူ႔အားကူညီေပးမည့္သူ မ႐ွိသျဖင့္ သူ၏ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားသည္ စာ႐ြက္ေပၚ၌သာ က်န္ရစ္ခဲ့ရသည္မွာ မ်ားစြာ ႏွေျမာဖြယ္ ေကာင္းလွေပသည္။

ထိုသူ၏ ပညာကို အေမြခံယူ၍ တကယ့္ဒုံးပ်ံမ်ားတြင္ အရည္ေလာင္စာကို ထည့္သြင္း၍ အသုံးျပဳခဲ့သူမွာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး “ေရာဘတ္ေဂါ့ဒတ္” Robert H.Goddard (၁၈၈၂ – ၁၉၄၅) ဆိုသူ ျဖစ္သည္။ ေရာ့ဘတ္ေဂါ့ဒတ္အား ၁၈၈၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၅ ရက္ေန႔၌ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မက္ဆာခ်ဴးဆက္ ျပည္နယ္ ေဝါ့ဆက္စတာၿမိဳ႕တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ၿပီး ၊ ေဘာ့စတြန္ၿမိဳ႕တြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ ေ၀ါ့ဆက္စတာၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာကာ ေက်ာင္းေနခဲ့သည္။ ႀကိဳးစားမႈ႐ွိေသာ္လည္း မၾကာခဏ ဖ်ားနာတတ္သျဖင့္ အထက္တန္းစာေမးပြဲကို ၁၉ဝ၄ ခုႏွစ္ေရာက္မွသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ေဂါ့ဒတ္သည္ ၁၉ဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ေ၀ါ့ဆက္စတာ စက္မႈတကၠသိုလ္မွ သိပၸံဘြဲ႔ရ႐ွိခဲ့ၿပီး ကလတ္တကၠသိုလ္မွ ေဒါက္တာ (ပါရဂူ) ဘြဲ႔ကို ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရ႐ွိခဲ့သည္။ ကလတ္တကၠသိုလ္၌ပင္ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ထိ ႐ူပေဗဒပါေမာကၡအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ အသက္ ၂၃ ႏွစ္အ႐ြယ္၌ ေဂါ့ဒတ္သည္ သူကိုယ္တိုင္ ပုံစံထုတ္ခဲ့ေသာ ဒုံးပ်ံကို မူပိုင္မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ရခဲ့ေလသည္။

ပထမကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္ပြားေနစဥ္အတြင္း၌ ေကာင္းကင္အျမင့္သို႔ ပစ္လႊတ္ႏိုင္ေသာ ဒုံးပ်ံမ်ား ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ေဂါ့ဒတ္သည္ သုေတသနျပဳခဲ့သည္။ ယင္းေတြ႔႐ွိခ်က္မ်ားကို ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျပဳစုထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ယင္းစာအုပ္ထဲ၌ အားေကာင္းေသာ ဒုံးပ်ံမ်ားျဖင့္ လူတို႔သည္ လေပၚသို႔ ေရာက္ေအာင္ ပစ္လႊတ္ႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဒုံးပ်ံထိပ္ဖ်ားတြင္ ေရာင္ျခည္လက္ထြက္ေသာ ယမ္းမႈန္႔တစ္မ်ိဳးကို ထည့္၍ ေပးလိုက္ပါက ကမၻာမွၾကည့္လွ်င္ လဗိမာန္ေပၚသို႔ ဒုံးပ်ံဆင္းသြားပုံကို မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ သူတီထြင္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ဆင့္ေပါက္ကြဲေသာ အရည္ေလာင္စာသုံး ဒုံးပ်ံကို ပထမဆုံး စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္ခဲ့သည္။ ဒုံးပ်ံ၏ ထိပ္ဖ်ားတြင္ ဒုံးအင္ဂ်င္စက္ကို ဒုံးပ်ံတည္ၿငိမ္ ေစရန္အတြက္ တပ္ဆင္ထားသည္။  အဆိုပါေလာင္စာအရည္ႏွင့္ ေအာက္စီဂ်င္တို႔ကို သီးသန္႔ပိုက္လိုင္းမ်ားျဖင့္ သြယ္တန္း၍ ေနာက္ဆုံးပိုင္း႐ွိ အင္ဂ်င္စက္သို႔ ပို႔ေပးသည္။ ယင္းဒုံးပ်ံ၏ အ႐ွည္မွာ ၁ဝ မွ် ႐ွိၿပီး ေျမျပင္မွ ၁၈၄ ေပ အျမင့္အထိ တက္ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

ထိုအခ်ိန္၌ပင္ဥေရာပသိပၸံပညာ႐ွင္မ်ားမွာ ဒုံးပ်ံတီထြင္ႏိုင္ေရးႏွင္ ့အာကာသသြားလာေရး ျပႆနာမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အၿပိဳင္အဆိုင္ သုေတသန ျပဳလုပ္လ်က္႐ွိသည္။ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲတြင္ ႐ူေမးနီးယား သိပၸံပညာ႐ွင္ ပါေမာကၡ “ဟာမင္အိုဘတ္” (Hermann Oberth) အမည္႐ွိ ပုဂၢိဳလ္မွာ အထင္႐ွားဆုံး ျဖစ္သည္။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဟာမင္အိုဘတ္ ေရးသားသည့္ “ဒုံးပ်ံျဖင့္ အာကာသ ခရီးသြားလာေရး” (The Rocket into Interplanetary Space) အမည္႐ွိ စာအုပ္မွာ သိပၸံ၀ါသနာ႐ွင္မ်ား ေလာကတြင္ အလြန္လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့သည္။ 

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး မျဖစ္မီအထိ ေပၚသမွ် အာကာသသိပၸံ စာအုပ္မ်ားတြင္ ဤစာအုပ္မွာ အေက်ာ္ၾကားဆုံးႏွင့္ အာကာသသြား ဒုံးပ်ံတည္ေဆာက္ေရးတြင္ အေထာက္အကူအရဆုံး ျဖစ္သည္။ 
၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ျဖစ္လာသည့္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း ဂ်ာမန္သိပၸံပညာ႐ွင္ “ေ၀ၚတာဒိုဘာဂ်ာ”  (Walter Darnberger) ႏွင့္ “၀မ္ဟာဖြန္ဘေရာင္း” (Wernher von Braun) တို႔က “ဗီြ-ႏွစ္” (V – 2) ဒုံးပ်ံမ်ားကို တီထြင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ဗီြ-ႏွစ္ ဒုံးပ်ံမ်ား အေဝးဆုံး ပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ အကြာအေဝးမွာ မိုင္ ၁၉ဝ ႐ွိေသာ္လည္း ယခင္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား၌ တီထြင္ခဲ့ေသာ ဒုံးပ်ံမ်ားႏွင့္ လုံးဝမတူေပ။ ဗီြ-ႏွစ္ဒုံးပ်ံကိုေျမျပင္႐ွိမိခင္ဒုံးပ်ံစခန္းမွ လိုရာအရပ္သို႔ဦးတည္ပ်ံသန္းသြားရန္ပဲ့ကိုင္ႏိုင္သည္။ မိမိေပါက္ကြဲေစလို သည့္ ေနရာ၌ ဆင္းသက္ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္သည္။ ယေန႔ အာကာသသို႔ ပစ္လႊတ္လ်က္ ႐ွိၾကေသာ ဒုံးပ်ံမ်ား၏ ဗီြ-ႏွစ္ ဒုံးပ်ံ၌ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေပသည္။

ဂ်ာမန္တို႔သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ဗီြ-ႏွစ္ဒုံးပ်ံကို အဂၤလန္ျပည္ေပၚသို႔ အလုံးေပါင္း (၃ဝဝဝ) မွ် ပစ္လႊတ္ခဲ့ရာတြင္ (၁၂၃ဝ) မွ်ေသာ ဒုံးပ်ံတို႔မွာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ထိမွန္ေလသည္။ မဟာမိတ္တပ္မ်ားက ဥေရာပတိုက္႐ွိ ဂ်ာမနီ ဒုံးပ်ံစခန္းမ်ားကို  အခ်ိန္မီသြားေရာက္ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္လိုက္ေသာေၾကာင့္သာ လူေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္စီးရမည့္ေဘးဆိုးမွလႊတ္ေျမာက္ခဲ့ေလသည္။ အကယ္၍သာ ကမၻာစစ္ႀကီး ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနခဲ့လွ်င္ဂ်ာမာန္တို႔၏အႀကံအစည္မွာေတာင္ပံတပ္ထားေသာဒုံးပ်ံမ်ားျဖင့္ ဥေရာပတိုက္ မွေန ၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအထိ ေရာက္႐ွိေအာင္ ေလသူရဲတစ္ဦး စီးနင္းလိုက္ပါလ်က္ တိုက္ခိုက္ၿဖိဳခြင္းရန္ ႀကံကြယ္ထားေလသည္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးေနာက္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုတို႔သည္ ကမၻာေပၚ တြင္ အင္အားအႀကီးဆုံး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာသည္။ အာကာသ သြားလာမႈ၌ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အၿပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ကိုင္လာၾကသည္။ နာဇီဂ်ာမနီကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႏွိမ္ႏွင္းၿပီးသည့္ေနာက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဆိုဗီယက္ တပ္နီေတာ္တို႔သည္ ဂ်ာမန္ဒုံးပ်ံစခန္းမ်ားကို သူ႔ထက္ငါဦးေအာင္ အေရာက္သြားၾကေလသည္။ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက “၀မ္ဟာဖြန္ဘေရာင္း” အပါအဝင္ ဒုံးပ်ံပါရဂူမ်ားအား မိမိတို႔ဖက္ ပါ၀င္ေအာင္ သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဗီြတူးဒုံးပ်ံ ပုံစံမ်ားႏွင့္တကြ ဒုံးပ်ံ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို သေဘၤာ (၁၆) စင္းစာမွ် အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ျပန္လည္ယူေဆာင္လာခဲ့ေလသည္။

အစပထမတြင္ ဒုံးပ်ံမ်ားကို စစ္ေရးစစ္ရာ ကိစၥမ်ား၌သာ အသုံးျပဳရန္အတြက္ ရည္စူး၍ ေ၀းေ၀းေျပး၊ ျမန္ျမန္သြား၊ မ်ားမ်ားေသေစႏိုင္ေသာ လက္နက္မ်ိဳးကို အၿပိဳင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္လာၾက၏။တေျဖးေျဖးႏွင့္ ထိုဒုံးပ်ံမ်ားသည္ ကမၻာေပၚတြင္ တိုက္ႀကီးတစ္တုိက္ႏွင့္တစ္တိုက္ လွမ္း၍ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ မိုင္ ၈၀၀၀ ခန္႔ ခရီးေပါက္သည့္ တုိက္ခ်င္းပစ္ ဒုံးပ်ံႀကီးမ်ားကို ျပဳလုပ္လာႏိုင္ၾက၏။

အဆိုပါ ဒုံးပ်ံမ်ားသည္ ေျမျပင္အထက္ မိုင္ ၈ဝဝ မွ မုိင္ ၁ဝဝဝ အထိ တက္၍ သြားႏိုင္ၿပီး တစ္နာရီလွ်င္ မိုင္တစ္ေသာင္းေက်ာ္ႏႈန္း သြားႏိုင္ေလသည္။ ယင္းဒုံးပ်ံႀကီးမ်ား၏ ထိပ္တြင္ ႏ်ဴကလီးယား ထိပ္ဖူးကို သယ္ေဆာင္သြားျခင္းအားျဖင့္ က်ေရာက္ေပါက္ေသာေနရာတို႔၌ အသက္စည္းစိမ္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔ကို ဖ်က္ဆီး ႏိုင္စြမ္း ႐ွိသည္။

ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ဒုံးပ်ံမ်ားထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္အတြင္းကပင္ စတင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ပထမဆုံးဒုံးပ်ံတည္ေဆာက္ေရး စက္႐ုံကို ေမာ္စကိုၿမိဳ႕အတြင္း၌လွ်ိဳ႕ဝွက္ထား႐ွိခဲ့ ၾကသည္။ဤဒုံးပ်ံတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းအဝဝကို ႐ု႐ွားသိပၸံပညာ႐ွင္မ်ားကပင္ ဦးေဆာင္၍ သုေတသနျပဳ လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေနာက္ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း ႐ု႐ွားတို႔သည္ ဂ်ာမန္ဒုံးပ်ံ ပညာ႐ွင္မ်ားကို ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ေခၚေဆာင္သြားေသာ ဂ်ာမန္သိပၸံပညာ႐ွင္မ်ားမွာ ဗီြ-ႏွစ္ ဒုံးပ်ံထုတ္လုပ္ေရးတြင္ အေတြ႔အႀကဳံ႐ွိၿပီးသူမ်ားျဖစ္၍ ႐ု႐ွားတို႔၏ ဒုံးပ်ံတည္ေဆာက္ေရး သုေတသနလုပ္ငန္း အတြက္ ႀကီးစြာ အေထာက္အပံ့ရ႐ွိခဲ့ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၃ဝ ရက္ေန႔၌ စတာလင္ဂရက္ အေ႐ွ႕ဘက္မုိင္ ၁၂၅ မိုင္ေ၀းေသာ ေဒသတြင္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေျမျပင္စခန္းမွ လိုရာအရပ္သို႔ ထိန္း၍ ပစ္မွတ္ကို တိက်စြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ေသာ ဒုံးပ်ံမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ ပစ္ခတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ 

သို႔ေသာ္အဆိုပါ ဒုံးပ်ံမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္းက ဂ်ာမန္တို႔၏ “ယူ-ႏွစ္” (U-2) ဒုံးပ်ံကို အေျခခံ၍ ပိုမိုအစြမ္းထက္ျမက္ေအာင္ တည္ေဆာက္ထားျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ယင္းဒုံးပ်ံသည္ အေလးခ်ိန္အားျဖင့္ ၁၂ တန္ခြဲမွ် ေလးၿပီး ၁၈၅ မိုင္ခန္႔အထိ ပစ္လႊတ္ႏိုင္သည္။

ထို႔ျပင္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ထိ ဒုံးပ်ံမ်ားတြင္ ေခြးမ်ားကို ထည့္၍ ေျမျပင္မွ မိုင္ ၆၀ အျမင့္ ေရာက္သည္အထိ ပစ္လႊတ္ခဲ့သည္။ ေခြးမ်ားထည့္လႊတ္ရျခင္းမွာ ကမၻာ့ဆြဲငင္အားမွ လြတ္ကင္းေသာအခါ မည္သို႔ တုန္႔ျပန္မႈ ႐ွိသည္ကို သိ႐ွိရန္ စမ္းသပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထို႔ေနာက္ ဂ်ာမန္တို႔ ဗီြ-၂ ဒုံးပ်ံကို ပထမဆုံး ေအာင္ျမင္စြာ ပစ္လႊတ္ႏိုင္သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ေရတြက္လွ်င္ ၁၅ ႏွစ္ႏွင့္ တစ္ရက္တိတိ အၾကာ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ကမၻာေပၚတြင္ ပထမဆုံး လူလုပ္ၿဂိဳဟ္တုတစ္ခုကို အာကာသအတြင္းသို႔ ေအာင္ျမင္စြာ ပစ္လႊတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းၿဂိဳဟ္တုကို “စပြတ္နစ္အမွတ္-၁” (Sputnik-1) ဟု အမည္ေပးထားသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ အာကာသစူးစမ္းမႈသမိုင္း ေခတ္သစ္ဆီသို႔ လူသားတို႔ စတင္ခဲ့သည္မွာ ယခုအခါ (၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္) တြင္ ႏွစ္ ၃ဝ အတြင္းသို႔ ေရာက္႐ွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု၏ သမိုင္းတြင္ ဤေအာင္ျမင္မႈအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္ တစ္ကမာၻလုံး အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ထို႔ျပင္ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ သိပၸံႏွင့္ ပညာေရးတို႔တြင္လည္း လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွား ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။

အဆိုပါ စပြတ္နစ္ ၿဂိဳဟ္တုသည္ အေလးခ်ိန္အားျဖင့္ ၈၃ ဒသမ ၆ ကီလိုဂရမ္ (၁၆၃ ေပါင္ခန္႔) ႐ွိၿပီး ကမၻာႀကီးကို ဘဲဥပုံ႑ာန္ အီလစ္လမ္းေၾကာင္းျဖင့္ ေျမျပင္မွ အနီးဆုံး ၁၄၂ မိုင္ႏွင့္ အေ၀းဆုံး ၅၈၈ မုိင္ အကြာအေ၀းမွ ၀န္းပတ္ပ်ံသန္းသြားခဲ့သည္။ ကမၻာႀကီးအား ၉၆ ဒသမ ၁၇ မိနစ္တြင္ တစ္ပတ္ႏႈန္းျဖင့္ ပတ္ၿပီး အာကာသႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သိပၸံအခ်က္အလက္မ်ားကို ၂၁ ရက္တိုင္တိုင္ ေရဒီယိုလိႈင္းမွတစ္ဆင့္ အသံလႊင့္ေပးခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ စပြတ္နစ္အမွတ္ – ၁ သည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁) ရက္ေန႔တြင္ ကမၻာ့ေလထုအတြင္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာၿပီး ပ်က္စီးသြားေလသည္။ 

ထို႔ေနာက္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ အေလးခ်ိန္ ၁၁၂၀ ေပါင္ ႐ွိေသာ စပြတ္နစ္ အမွတ္ – ၂ ၿဂိဳဟ္တုကို လႊတ္တင္ခဲ့ျပန္သည္။ ယင္းၿဂိဳဟ္တု၌ အာကာသ အေျခအေနကို ေလ့လာစူစမ္းရန္ သိပၸံကိရိယာ ပစၥည္းမ်ားအျပင္ “လိုက္ကာ” (Laika) အမည္႐ွိ ေခြးမေလးတစ္ေကာင္ကိုပါ ထည့္၍ လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ ေခြးမေလး ခႏၶာကိုယ္၌ မည္သို႔ျဖစ္ေပၚမႈ ႐ွိသည္ကို ေရဒီယိုလိႈင္းမွတစ္ဆင့္ ႐ု႐ွားသိပၸံပညာ႐ွင္မ်ား စူးစမ္းခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ လိုက္ကာ ေခြးမေလးမွာ နာရီေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ အာကာသအတြင္း၌ ၿဂိဳဟ္တုႏွင့္ ပတ္သြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓါတ္ေငြ႔မ်ား ကုန္ခန္းသြားေသာေၾကာင့္ ေသဆုံးသြားခဲ့ေလသည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း “စပြတ္နစ္အမွတ္ – ၁” အာကာသ အတြင္းသို႔ ေရာက္႐ွိသြားသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ မိမိအား ေက်ာ္ျဖတ္သြားေသာ ဆိုဗီယက္တို႔၏ ေျခလွမ္းကို အမီလွမ္းရန္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ၿပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွ သိမ္းသြင္းေခၚေဆာင္လာေသာ ဒုံးပ်ံပါရဂူမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ အာလာဘားမားျပည္နယ္ ဒုံးပ်ံစခန္းမွေန၍ “အိပ္စ္ပလိုရာ” (Explorer) အမည္႐ွိ ၿဂိဳဟ္တုကို ပထမဆုံးအႀကိမ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့ေလသည္။ ယင္းၿဂိဳဟ္တုသည္ ၁၈ ဒသမ ၁၃ ေပါင္မွ်သာေလး၍ ကမၻာကို ဘဲဥပုံ အီလစ္ပတ္လမ္းေၾကာင္း၌ ၁၁၄ ဒသမ ၈ မိနစ္တြင္ တစ္ပတ္ႏႈန္း ပတ္သြားခဲ့ေလသည္။ ပတ္သြားေနစဥ္ ကမၻာႏွင့္ အနီးဆုံး ၂၂၄ မိုင္ႏွင့္ အေ၀းဆုံး ၁၅၇၃ မိုင္ အကြာအေ၀း၌ ႐ွိ၏။ အဆိုပါ ၿဂိဳဟ္တုကို ဒုံးပ်ံပညာ႐ွင္ ၀မ္ဟာဖြန္ဘေရာင္းႏွင့္အဖြဲ႔တို႔က ၈၄ ရက္အတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အိပ္စ္ပလိုရာ ၿဂိဳဟ္တုသည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ေမလအထိသာ ေျမျပင္သို႔ ေရဒီယိုလိႈင္းမွတစ္ဆင့္ သတင္းေပးပို႔ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။

တစ္ဖန္ ဆက္လက္၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္အတြင္းက မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ “ဗင္းဂတ္တီဗီြ-၃” (Vanguard TV-3) ၿဂိဳဟ္အမ်ိဳးအစား တစ္ခုကို ျပဳျပင္၍ စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ ေအာင္ျမင္မႈ မ႐ွိခဲ့ေခ်။

ထို႔ေနာက္ အိပ္စ္ပလိုရာ အမွတ္ -၂ ကို ထိုႏွစ္ မတ္လ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ပစ္လႊတ္ခဲ့ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းၿဂိဳဟ္တုမွာလည္း ဗင္းဂတ္ၿဂိဳဟ္တုကဲ့သို႔ လမ္းတြင္ ပ်က္က်သည္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ဗင္းဂတ္ အမွတ္-၁ ၿဂိဳဟ္တုကို ေအာင္ျမင္စြာ ပစ္လႊတ္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ တစ္ဖန္ အိပ္စ္ပလိုရာ အမွတ္-၃ ကို ထိုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ပစ္လႊတ္ခဲ့ျပန္သည္။ ယင္းၿဂိဳဟ္တုမွာ အေလးခ်ိန္ ၁၈ ဒသမ ၅၆ ေပါင္ ေလး၍ ကမၻာသို႔ ေရဒီယိုဆက္သြယ္ျခင္း၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ၿပီး ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ပ်က္စီးသြားခဲ့ေလသည္။
ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ “စပြတ္နစ္အမွတ္-၃” ကို ပစ္လႊတ္ခဲ့ျပန္သည္။ ယင္းၿဂိဳဟ္တုသည္ အေလးခ်ိန္ ၂၉၂၅ ေပါင္႐ွိ၍ ကမၻာႀကီးကို ၁၀၆ မိနစ္လွ်င္ တစ္ပတ္ႏႈန္းျဖင့္ အနီးဆုံး ၁၃၅ မိုင္၊ အေ၀းဆုံး ၁၁၆၇ မိုင္ အကြာမွ ဘဲဥပုံသ႑ာန္ ပတ္သြားလမ္းျဖင့္ ပတ္သြားခဲ့ၿပီး ေျမျပင္စခန္းသို႔ သိပၸံအခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာင္းစြာ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ယင္းၿဂိဳဟ္တုသည္ အာကာသထဲ၌ ႐ွိေသာ ေလ၏ သိပ္သည္းျခင္း၊ အီလက္ထ႐ြန္စုျခင္း၊ အိုင္ယြန္းေပါင္းစပ္ျခင္း၊ ေကာ့စမစ္ေရာင္ျခည္ ျဖာထြက္ျခင္း၊ ေနမွ ျမဴမႈန္မ်ားျဖာထြက္ျခင္း၊ ကမၻာ၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ဥကၠာခဲမ်ား သိပ္သည္းျခင္းႏွင့္ ကမၻာ၏ သံလိုက္စက္ကြင္းတို႔ကို စူးစမ္းေပးခဲ့သည္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္အတြင္း ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ အာကာသယာဥ္ တစ္စီးတည္းသာ ပစ္လႊတ္ခဲ့၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ၁၇ စီး ပစ္လႊတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဆိုဗီယက္႐ု႐ွားမွ ပစ္လႊတ္လိုက္ေသာ အာကာသယာဥ္တို႔မွာ သိသိသာသာ အက်ိဳးမ်ားလွ၍ အစြမ္းထက္လွေပသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၇ စီး ပစ္လႊတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၅ စီးသာ လိုရာခရီးသို႔ ေရာက္႐ွိသြားခဲ့သည္။ မၾကာခဏေျမျပင္မွ အထက္တြင္ ပ်က္စီးခဲ့သည့္အတြက္ အေမရိကန္သိပၸံပညာ႐ွင္မ်ားမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေ၀ဖန္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ “လူနာ” (Luna) အမည္႐ွိ ၈၆၉ ေပါင္ေလးေသာ အာကာသယာဥ္ကို လေပၚသို႔ ပစ္လႊတ္ခဲ့ျပန္သည္။ “လူနာအမွတ္-၁” သည္ အာကာသစူးစမ္းမႈသမိုင္းတြင္ လမ်က္ႏွာျပင္သို႔ ေရာက္႐ွိေအာင္ ပထမဆုံး သြားေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည့္ အာကာသယာဥ္ျဖစ္သည္။

ယင္းေနာက္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ထိုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ “လူနာအမွတ္-၄” ကို လသို႔ ပစ္လႊတ္ခဲ့ျပန္သည္။ လကို ပတ္၍ သြားေသာ ၿဂိဳဟ္တုသည္ ကမၻာေျမျပင္မွ သိပၸံပညာ႐ွင္မ်ား တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးေသးေသာ လမ်က္ႏွာျပင္၏ တစ္ဘက္ျခမ္းကို မိနစ္ ၄၀ ၾကာ ဓါတ္ပုံ႐ိုက္ကူး၍ ျပန္လည္ေပးပို႔ခဲ့သည္။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ ေနာက္ထပ္ရာဇ၀င္တြင္မည့္ အာကာသ မွတ္တိုင္တစ္ခုကို စိုက္ထူႏိုင္ခဲ့ ျပန္သည္။ ယင္းမွာ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အ႐ြယ္႐ွိ ဗိုလ္မွဴး “ယူရီဂါဂါရင္” (Yuri Gagarin) (၁၉၃၄-၁၉၆၈) ဆိုသူအား တန္ခ်ိန္ ၅ တန္ေလးေသာ အာကာသယာဥ္ထဲတြင္ ကမၻာကို တစ္ပတ္ ပတ္ ေစခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ 

ထိုအာကာသယာဥ္၏ အမည္မွာ “ေဗာ့စေတာ့” (Vostok-1) ျဖစ္သည္။ ေဗာ့စေတာ့မွာ ႐ု႐ွားလို “အေ႐ွ႕” ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ယူရီဂါဂါရင္သည္ ေဗာ့စေတာ့အာကာသယာဥ္ျဖင့္ ကမၻာႀကီးကို အနီးဆုံး ၁ဝ၈ ဒသမ ၇ မိုင္၊ အေ၀းဆုံး ၁၈၇ ဒသမ ၆ မိုင္ အကြာ ပတ္သြားလမ္းမွ ၈၉ ဒသမ ၁ မိနစ္တြင္ တစ္ပတ္ႏႈန္းျဖင့္ ကမၻာကို တစ္ပတ္ပတ္ခဲ့သည္။ ေဗာ့စေတာ့ယာဥ္သည္ ကမၻာကို တစ္ပတ္ပတ္ရာ၌ အသြားအျပန္ ၁၀၈ မိနစ္    (၁ နာရီ ၄၈ မိနစ္) သာ ၾကာသည္။ ထိုစဥ္က ႐ု႐ွားေခါင္းေဆာင္ ခ႐ူး႐ွက္က ဂါဂါရင္အား အာကာသခရီး၏ ကိုလံဘတ္ ဟူ၍ပင္ တင္စားေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။

ယူရီဂါဂါရင္သည္ သာမန္႐ု႐ွားအမ်ိဳးအႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာသူ ျဖစ္ၿပီး ၁၉၃၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ စမိုလန္ေဒသ၊ ဂတ္စ္ၿမိဳ႕ငယ္ေလးအနီး႐ွိ “ကလပ္႐ွင္ႏို” ႐ြာကေလးတြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဖခင္မွာ စုေပါင္းလယ္ယာမွ လယ္သမားတစ္ဦးသာ ျဖစ္သည္။ ဂါဂါရင္သည္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ သူ၏ ပညာသင္ၾကားမႈမွာ အဆင္မေျပခဲ့ေပ။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းသို႔ နာဇီဂ်ာမနီတပ္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ပညာသင္ၾကားမႈ ပ်က္သြားခဲ့ရသည္။ စစ္ၿပီးဆုံးၿပီးေနာက္ “ဂက္ေဇာ့ခ္” ၿမိဳ႕ (ယခု ဂါဂါရင္ၿမိဳ႕) သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထိုင္ကာ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားခဲ့သည္။
၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ေဗာ္ဂါေဒသ ဆာရာေတာ့ဗ္ၿမိဳ႕ (Saratov) ႐ွိ စက္မႈ အတတ္သင္ေကာလိပ္မွ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပန္သည္။ ဂါဂါရင္သည္ ေက်ာင္းသားဘ၀ကပင္ ေလေၾကာင္းပညာအဖြဲ႔သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ထိုအဖြဲ႔မွ ပို႔ခ်ခဲ့ေသာ ေလေၾကာင္းပညာဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ားသို႔ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿပီးဆုံးေအာင္ျမင္ခဲ့၏။ ယင္းေနာက္ ထိုႏွစ္၌ပင္ ဆိုဗီယက္ေလတပ္မေတာ္သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ “အိုရင္ဘတ္ၿမိဳ႕” ႐ွိ ေလယာဥ္ေမာင္းအတတ္သင္ေကာလိပ္ တြင္ ေလသူရဲေလာင္း အျဖစ္ ၂ ႏွစ္ သင္တန္း တက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ေလယာဥ္မွဴး ျဖစ္လာခဲ့သည္။

၁၉၅၆ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလသို႔ ေရာက္ေသာအခါ သူ႔ဘ၀အလွည့္အေျပာင္း တစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္ ဟု ဆိုရေပမည္။ အေၾကာင္းမွာ ထိုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ အာကာသ သူရဲျဖစ္လိုသူ ေလယာဥ္မွဴးမ်ားအား စကာတင္ေ႐ြးခ်ယ္ရာတြင္ ဂါဂါရင္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ 

ယူရီဂါဂါရင္ႏွင့္အတူ အာကာသသင္တန္းသို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ရ႐ွိသူမ်ားမွာ ပါဗဲပိုပိုဗစ္ခ်္၊ ဟာမင္တီးေတာ့၊ အင္ဒရီးယန္း နီကိုလာယက္ဗ္ တို႔ ျဖစ္သည္။ ဂါဂါရင္သည္ အာကာသသင္တန္း စာေမးပြဲတြင္ အျခားသူမ်ားထက္ ေအာင္ျမင္စြာ ေျဖဆိုႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ၎အား ပထမဆုံးေသာ အာကာသ သူရဲအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ေဗာ့စေတာ့အမွတ္-၁ ႏွင့္ လိုက္ပါခြင့္ ရခဲ့ေၾကာင္း ဆိုဗီယက္ အာကာသအဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။

ဆိုဗီယက္အစိုးရသည္ ယူရီဂါဂါရင္အား အာကာသခရီးစဥ္ ၿပီးဆုံးၿပီးေနာက္ မၾကာမီမွာပင္ သူ႔အား ၁၄ ႏိုင္ငံသို႔ ေစလႊတ္၍ သူ၏ ကိုယ္ေတြ႔ အာကာသခရီးစဥ္ အေၾကာင္း ေဟာေျပာေစခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ဂါဂါရင္သည္ ဇူးေကာ့ဗ္စကီး ေလတပ္အင္ဂ်င္နီယာ အကယ္ဒမီသို႔ တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့ရာ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ အင္ဂ်င္နီယာ ဒီပလိုမာဘြဲ႔ရ႐ွိခဲ့ၿပီး ဗိုလ္မွဴးႀကီးအဆင့္သို႔ တိုးျမွင့္ခံခဲ့ရသည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔၌ ေလယာဥ္ပ်ံသန္းေနစဥ္ ႐ုတ္တရက္ ရာသီဥတု ဆိုး႐ြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေလယာဥ္ကို မထိန္းသိမ္းႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေလယာဥ္ပ်က္က် ေသဆုံးသြားေလသည္။

ဤကဲ့သို႔ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုက အာကာသစူးစမ္းမႈ၌ ေအာင္ျမင္ခဲ့သလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကလည္း တတ္ႏိုင္သေ႐ြ႕ အမီွလိုက္ႏိုင္ရန္ အားထုတ္ခဲ့ေလသည္။ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသည္ ေလေၾကာင္းပညာႏွင့္ အာကာသစူးစမ္း ႐ွာေဖြေရးလုပ္ငန္း တို႔ကို သုေတသနျပဳ တီထြင္လုပ္ကိုင္ေစရန္အလို႔ဌာ အမ်ိဳးသားေလေၾကာင္းႏွင့္ အာကာသဆုိင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ကို ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္၌ ျပဌာန္း၍ ဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္း၏အမည္ကို အတိုေကာက္အားျဖင့္ “နာဆာ” (NASA) ဟု ေခၚသည္။ ဤအဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုတို႔ အာကာသ သုေတသနလုပ္ငန္းကို အၿပိဳင္အဆိုင္ ျပဳလုပ္ရာမွ ျဖစ္သည္။

မူလအစ၌ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသားေလေၾကာင္း အႀကံေပးေကာ္မတီကို အစိုးရ၏ ရသုံးမွန္းေျခ ေငြစာရင္းရန္ပုံေငြ ေဒၚလာသန္း ၅ဝဝဝ မတည္၍ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ဖြဲ႔စည္းစဥ္က ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ေလယာဥ္ေၾကာင္းပ်ံသန္းမႈႏွင့္ဆိုင္ေသာ နည္းပညာတို႔ကို တိုးပြားေစရန္ ျဖစ္သည္။ ထိုအဖြဲ႔အစည္းသည္ တစ္စတစ္စႏွင့္ ႀကီးထြားလာခဲ့ရာ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကာလသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ယင္းအဖြဲ႔၌ လုပ္သားဦးေရ ၈ဝဝဝ အထိ ႐ွိလာၿပီးလွ်င္ သုေတသနဌာန ငါးခုမွ် တိုးပြားလာသည္။ အဆိုပါ “အမ်ိဳးသားေလေၾကာင္း အႀကံေပးေကာ္မတီ” ကို အတိုေကာက္အားျဖင့္ “နာကာ” (NACA) ဟု ေခၚသည္။

ထို႔ေနာက္ သမၼတအိုင္စင္ေဟာင္၀ါက နာကာအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္း၍ “နာဆာ” အဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။

---

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ