ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳဟူသည္
ေဒါက္တာခင္ေမာင္၀င္း(သခ်ၤာ)၊ ေမ ၁၅၊ ၂၀၁၄
ႏုိင္ငံေရး၀တဳၱ (political novel) ဟူေသာ အမည္ကိုၾကားလိုက္လွ်င္ စိတ္ထဲတြင္ ေအာက္ပါ ေမးခြန္းမ်ား ေပၚလာႏုိင္ပါသည္။ ႏုိင္ငံေရး၀တဳၱဟူသည္ အဘယ္နည္း၊ႏုိင္ငံေရး၀တဳၱ၏ ၀ိေသသမ်ားသည္ အဘယ္နည္း၊ မည္သည့္၀တဳၱမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး၀တဳၱမ်ားျဖစ္သနည္း။
Politics and the Novel (ႏုိင္ငံေရးႏွင့္၀တဳၱ ) စာအုပ္ကိုေရးသားေသာ စာေရးဆရာ အာဘင္ဟိုး (Irving Howe) ကဆိုသည္မွာ – မ်ားျပားလွေသာ ၀တဳၱအမ်ိဳးအစားမ်ားထဲတြင္ႏုိင္ငံေရး၀တဳၱကို အမ်ဳိးအစား
တစ္ခုအျဖစ္ထပ္မံ၍ ထည္႔သြင္းလိုေသာဆႏၵမရွိပါ။ ထို႕ေၾကာင္႔ေစါေစါကေဖၚျပခဲ့ေသာေမးခြန္းမ်ား၏အေျဖကိုလည္း စူးစမ္းရန္ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါ- ဟူ၍ျဖစ္သည္။
၀တၱဳမ်ားကို ေလ့လာၾကည္႔မည္ဆိုလွ်င္၊ အခ်ဳိ႕သည္ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ား ပါ၀င္သည္၊ အခ်ဳိ. သည္မ်ားမ်ားပါ၀င္သည္၊ အခ်ဳိ႕သည္အနည္းငယ္မွ်သါပါ၀င္သည္။ စာေရးဆရာ အာဘင္ဟိုး၏က်မ္းတြင္ ၀တၱဳမ်ားထဲတြင္ပါ၀င္ေသာ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားမ်ားကိုေလ့လာၾကည္႔ရန္ႏွင့္ စာေပႏွင့္ႏုိင္ငံေရးတို.၏ ဆက္သြယ္ခ်က္ကိုစူးစမ္းရန္ျဖစ္သည္။
၀တၱဳႏွင္႔ႏုိင္ငံေရး ဆက္သြယ္ခ်က္ ႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျပင္သစ္စာေရးဆရာ စတင္ဒယ္(လ) (Stendhal, 1783-1842)က ဤသို႔ဆိုသည္။
”စာေပထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးပါ၀င္လာျခင္းဟာ ဘာနဲ.တူသလည္း ဆိုရင္ ပြဲျပေနစဥ္ ေသနပ္သံတစ္ခု ထြက္လာတာနဲ.တူပါတယ္။ က်ယ္ေလာင္ၿပီး ၾကမ္းတမ္းတဲ့အရာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့၊ ဒါကိုသတိမျပဳမိဘဲ ေနလုိ႕မရဘူး၊ လစ္လ်ဴ႐ႈလုိ႕မရပါဘူး။“
ဤမွတ္ခ်က္သည္ ေတာ္ေတာ္ျပင္းထန္ပါသည္။ ထုိမွတ္ခ်က္ကို ၾကားရသူအေနျဖင့္ စာေရး ဆရာႀကီးစတင္ဒယ္သည္ ဘာကိုဆုိလုိသည္၊ အေကာင္းေျပာတာလား၊ အဆုိးေျပာတာလားဟူသည္ကုိ မသိသည့္အတြက္ သူဘာမ်ားဆက္ေျပာမည္ကို ေမွ်ာ္လင့္တႀကီးျဖင့္ နားေထာင္ေနေသာ္လည္း ဘာမွဆက္ ၍ မၾကားရေသာေၾကာင့္ အားမလုိအားမရျဖစ္ရပါသည္။
သမုိင္းေနာက္ခံ၀တၳဳမ်ားသည္ ၎တုိ႕၏ ဦးစားေပးပံုကို မူတည္၍ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳမ်ားျဖစ္ႏိုင္သည္။ ဥပမာ သမိုင္းေနာက္ခံျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း စြန္႕စားခန္းကို ဦးစားေပးသကဲ့သို႕၊ အခ်စ္ကိုဦးစားေပးႏိုင္သည္။ ဥပမာ- ခ်ား(လ)ဒစ္ကင္း (Charles Dickens) ၏ A Tale of Two Cities (ၿမိဳ႕ႏွင့္ၿမိဳ႕၏ပံုျပင္) ကိုၾကည့္ပါ။ ထို၀တၳဳတြင္ ပါ၀င္ေသာၿမိဳ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕မွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွ ပါရီ (Paris) ႏွင့္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွ လန္ဒန္ (London) ျဖစ္ၾကသည္။ အခ်ိန္မွာ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးကာလျဖစ္သည့္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ၏ အက်ဳိးဆက္မ်ား သည္ ဇာတ္ေကာင္မ်ာအေပၚ သက္ေရာက္ေနသည္။ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္သူမ်ား သည္ လန္ဒန္သို႕ထြက္ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ၿပီး ခိုလံႈရသည့္အေျခအေနမ်ားကို ဇာတ္လမ္းတြင္ေတြ႕ရပါသည္။ ဇာတ္လမ္းမွာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရေသာအခ်စ္အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ၀တၳဳ၏အဓိကဇာတ္ေကာင္ စစ္နီကာတြန္ (Sydney Carton) သည္ သူ၏အသက္ကိုပင္စြန္႕၍ သူဆံုး႐ံႈးခဲ့ေသာခ်စ္သူ၏ခင္ပြန္းအသက္ကို ကယ္တင္ ခဲ့ပံုကို ေရးသားထားသည္။ ဇာတ္လမ္း၏ေနာက္ခံအရ၊ ႏိုင္ငံေရး႐ိုက္ခတ္မႈ၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားကို ခံစားၾကရပံုကို ေရးဖြဲ႕ထားပါသည္။
အကယ္၍ လူမႈေရးကို ႏိုင္ငံေရး၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသဟု ယူဆမည္ဆိုလွ်င္ လူမႈေရး၀တၳဳ (social novel) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး၀တၳဳတို႕ကို အတိအက်ခြဲျခားဖို႕ ေတာ္ေတာ္ခက္ပါသည္။ လူမႈေရး၀တၳဳမ်ားကို ေရးရာတြင္ ထင္႐ွားေသာ စာေရးဆရာမွာ – ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မိုးမိုး(အင္းလ်ား)၊ မစႏၵာ၊ ဂ်ဴး၊ သုေမာင္၊ ေန၀င္းျမင့္တုိ႕ျဖစ္ၾကပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ သူတုိ႕၏ ၀တၳဳမ်ားကို ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟုေခၚႏုိင္ မေခၚႏုိင္ဟူသည္ ကိုေတာ့ ေျပာဖုိ႕ခက္ပါသည္။ လူတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးဆက္ဆံမႈမွတစ္ဆင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ိဳး ပါလာလွ်င္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳအမ်ိဳးအစားထဲတြင္ ထည့္ႏုိင္ပါသည္။ ဥပမာ တစ္ခုအေနျဖင့္ ေျပာရလွ်င္၊ မစႏၵာ၏ ေမာင္ေခ်ာက္ခ်က္သည္ ဒသန၀တၱဳ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ၀ထၱဳ တြင္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္အေပၚကေလး၏အျမင္ကို ေဖာ္ျပရာတြင္ ဟာသလည္း ေျမာက္၊ အမွန္ကိုလည္းထင္ဟပ္ေစပါသည္။ မိသားစုဇာတ္လမ္းျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ေခတ္၏မိသားစုအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈကို ေပၚလြင္ေသာ ၀တၳဳျဖစ္ပါသည္။
လူမႈေရးႏွင့္ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳမ်ားကိုေရးသားရာတြင္ ထင္႐ွားေသာ သူတစ္ဦးမွာ ေစာေစာကအလြန္ ျပင္းထန္ေသာ အဆုိအမိန္႕ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္စာေရးဆရာ စတင္ဒယ္(လ)ျဖစ္သည္။ သူ၏၀တၳဳ မ်ားသည္ သူ႕အဆုိအမိန္႕ကဲ့သုိ႕ ျပင္းထန္ၿပီး အမွန္ကိုေဖာ္ျပေသာေၾကာင့္၊ လူႀကိဳက္မမ်ားၾကပါ။ ျပင္းထန္ မႈတြင္၊ မုိးမိုး(အင္းလ်ား)ႏွင့္ဆင္ပါသည္။ သုိ႕ေသာ္လည္း မိုးမိုး(အင္းလ်ား)က စတင္ဒယ္နဲ႕ယွဥ္လွ်င္ လူႀကိဳက္မ်ားပါသည္။ စတင္ဒယ္(လ)၏ ၀တၳဳမ်ားကိုလူမ်ားမႀကိဳက္ေသာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုမွာ သူသည္ သူရဲေကာင္း၀တၳဳမ်ား ေခတ္စားေနခ်န္တြင္ သူ၏၀တၳဳမ်ားသည္ ပုဂၢိဳလ္ေရးကို ဦးစားေပးေသာ၀ါဒ ႏွင့္ သူရဲေကာင္းေခတ္တုိ႕ကုန္ဆံုးမႈကိုေဖာ္ၫႊန္းျပသေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သူ၏ေဖာ္ၫႊန္းျပသမႈမ်ားမွန္ ကန္ေနေၾကာင္းကို ေနာက္ပုိင္းကြန္ျမဴနစ္ႏွင့္ဆုိ႐ွယ္လစ္၀ါဒတုိ႕လႊမ္းေသာအခါတြင္ အားလံုးက သေဘာ ေပါက္ၾကသည္။
ဆို႐ွယ္လစ္၀ါဒလႊမ္းမိုးစဥ္အခါက အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္ဟူေသာ အယူ၀ါဒကို ဘူဇြာ ဆန္ေသာ၀ါဒဟုဆုိၿပီး၊ ၎ကို ဆန္႕က်င္သည့္အေနျဖင့္ အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႕အတြက္ဟူေသာ ေၾကြး ေၾကာ္သံထြက္ေပၚလာခဲ့ဖူးသည္။ ထုိအခ်ိန္က အဂၤလိပ္စာဆရာႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္ႏွင့္ စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္တုိ႕က ဆုိသည္မွာ –
ဒုိ႕ကအႏုပညာသည္ ျပည္သူ႕အတြက္ဆုိတာကိုေတာ့ လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အႏုပညာျဖစ္ဖုိ႕ အႏုပညာရဲ႕၀ိေသသေတြ႐ွိဖုိ႕ေတာ့ လုိပါတယ္။ အႏုပညာရဲ႕၀ိေသသေတြမ႐ွိရင္ ၀ါဒျဖန္႕တာသက္သက္ျဖစ္သြားမွာေပါ့။
အႏုပညာနယ္တြင္ အႏုပညာတကယ္ေျမာက္ဖုိ႕ စာေပနယ္တြင္လည္း စာေပဂုဏ္ေျမာက္ဖုိ႕သည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳဟုဆုိရာတြင္လည္း၊ ဧကန္တကယ္၀တၳဳဂုဏ္ေျမာက္ဖုိ႕ကို ဦးစား ေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ၀တၳဳဂုဏ္မေျမာက္ပဲ ႏုိင္ငံေရးကိုသာ ဦးစားေပးေသာ၀တၳဳမ်ိဳးသည္ စတင္ဒယ္(လ) ေျပာသလုိ ပဲြျပေနစဥ္ၾကားရေသာ ေသနပ္ပစ္သံပမာျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။ ကိုယ္ယံုၾကည္ေသာ ဒီမုိကေရစီ၀ါဒ ကို ေဖာ္ၫႊန္းေသာ၀တၳဳသည္ ပစ္လွ်င္ ၀တၳဳဂုဏ္မေျမာက္လွ်င္ အႏုပညာဘက္မွ ထိခုိက္ပါလိမ့္မည္။ ထုိ ၀တၳဳမ်ိဳးသည္ ၀ါဒျဖန္႕သည့္လက္ကမ္းေၾကာ္ျငာအဆင့္ေလာက္သာ႐ွိပါလမ့္မည္။
ထို႕ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး၀တၳဳကိုေလ့လာမည္ဆုိလွ်င္ ၀တၳဳ၏အႏုပညာဂုဏ္၀ိေသသမ်ားကို ေ႐ွးဦးစြာ သိ႐ွိရန္လုိပါသည္။
က်မ္းကိုး
Irving Howe : Politics and the Novel.
The Idea of the Political Novel.
Stendhal : Le Rouge et le Noir.
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ