ဒီေနရာ ဝန္းက်င္ မွာ တကၠသိုလ္ေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ျပတိုက္ေတြ၊ အႏုပညာ ျပခန္းေတြ၊ ဂီတ၊ သဘင္၊ ရုပ္ရွင္၊ ျပဇာတ္ပြဲရံုႀကီးေတြ ရွိတယ္။ စာေရးသူ က ဒီေနရာေလးကို “ယဥ္ေက်းမႈ ရပ္ဝန္းေလး” လို႔ အမည္ေပးမိတယ္။ လူသားကို ယဥ္ေက်းေအာင္ (Civilised ျဖစ္ေအာင္) လုပ္ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ ပညာရပ္ဝန္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ ရပ္ဝန္း ဒီေနရာေလးကို ေရာက္တိုင္း ၾကည္ႏူးစိတ္ဝင္၊ အားက် မိတယ္၊ ကိုယ့္ တုိင္းျပည္ မွာလည္း ဒီလို ေနရာမ်ိဳးေလးေတြ မ်ားမ်ား ဖန္တီးထားတာ ျမင္ခ်င္စိတ္ အျမဲ ျဖစ္ရတယ္။ လူတေယာက္ လူသား ပီပီသသျဖစ္ ယဥ္ေက်းေစဖို႔ရာမွာ အသိ၊ အတတ္ပညာ၊ ဗဟုသုတ ေကာင္းေကာင္း လိုသလို စိတ္ ဝိညာဥ္ ႏွလံုးသား အတြက္လည္း အႏုသုခုမ အာဟာရေတြလိုတယ္။ ဒီေနရာ၊ ဝန္းက်င္ကေလးက ဒီအခ်က္ေတြ အားလံုးကို ျဖည့္ဆည္းေပးေနတယ္။
ဗုဒၶ ပြဲေတာ္လို အခ်ိန္မွာဆိုရင္ ေဒသခံ ဥေရာပ အႏြယ္ေတြ၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသား Indigenous ေတြ၊ အာရွ၊ အာဖရိက၊ လက္တင္ အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ အစရွိတဲ့ ကမၻာ အရပ္ရပ္က လာေရာက္ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် ေနထိုင္သူ Immigrants ေတြ အစရွိတဲ့ လူျဖဴ၊ လူမည္း၊ လူညိဳ၊ လူဝါ အေရာင္အေသြးစံု ဟာ ဒီ ယဥ္ေက်းမႈ ရပ္ဝန္းေလးကို လာေရာက္ မတူကြဲျပားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ ထံုးစံ၊ အစားအေသာက္ ေတြကို အတူတကြ ျမည္းစမ္းၾကတယ္။ အေရွ႕အာရွသားေတြ တင္ဆက္တဲ့ အစား၊ အေသာက္၊ အက အလွ၊ သိုင္းျပပြဲ၊ မီးရႈးမီးပန္း အလွ ေတြကို မွ်ေဝ ခံစားၾကတယ္။ အစားအေသာက္ ဆိုရင္ တရုတ္၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ အစံု ရွိတယ္။ အေရွ႕အာရွ ဗုဒၶ ဂိုဏ္းေတြဆိုေတာ့ အားလံုးက အသက္လြတ္ အစာ Vegetarian Food ေတြေပါ့။ ဗုဒၶ ပြဲေတာ္ ဆိုေပမယ့္ Hare Krishna ဘာသာေရး ဂိုဏ္းကလည္း လာ ဆိုင္ခင္း တာပါပဲ။ ဒီအရပ္မွာ အဝတ္အစား ဒီဇိုင္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ လူေပါင္းစံု ကို ေတြ႕ႏိုင္တယ္၊ တရုတ္ရိုးရာ ဝတ္စံု ဝတ္ထားတဲ့ ခ်စ္စဖြယ္ အိႏိၵယ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ကို ေတြ႕ႏိုင္သလို၊ ဘုရား ဆင္းတုေတာ္ကို ေရသပၸာယ္ ေနတဲ့ ဥေရာပ အႏြယ္ လူထြားႀကီးေတြကိုလည္း ေတြ႕ႏိုင္တယ္။
ပြဲေတာ္ရက္ေတြမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာ အေၾကာင္း ေဟာေျပာပြဲေတြကို ဘယ္သူေတြ တက္သလဲ၊ ဘာေတြ ေမးၾကလဲ သိခ်င္လို႔ စာေရးသူ အျမဲလိုလို သြားတက္ျဖစ္တယ္။ ေဟာေျပာသူေတြက ေဒသခံ လူျဖဴ ၾသစေၾတလ်န္ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ေတြ၊ တက္ေရာက္သူ အမ်ားစုကလည္း ေဒသခံေတြပဲ မ်ားတယ္။ ေဟာေျပာသူေတြ ေျပာတဲ့ ဗုဒၶ သမိုင္း နဲ႔ အေတြးအေခၚ အေျခခံသေဘာ က စာေရးသူ သိၿပီးျဖစ္လို႔ သိပ္မထူးလွေပမယ့္ တက္ေရာက္သူေတြ ေမးျမန္းေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ၊ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြက စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ သူတို႔ေတြ ဘယ္လို အျမင္၊ သေဘာေၾကာင့္္ ဗုဒၶ ဘာသာ ကို စိတ္ဝင္စားရသလဲ၊ ေလ့လာ ရသလဲ ဆိုတာေတြကို သူတို႔ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ကေန တဆင့္ သိရတယ္။ သူတို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဗုဒၶ ဘာသာ ခံယူခ်က္ အျမင္၊ တရားထိုင္ျခင္း အလုပ္ေတြ ေရပန္းစားလာေနျခင္း အေၾကာင္းမွာ ဘာသာေရးကို လက္ေတြ႕အသံုးခ် Applied Religion အျဖစ္ ေန႔စဥ္ လူမႈ ဘဝ နဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ မွာ အသံုးခ်လိုျခင္း က အဓိက ပါပဲ။ မိသားစု ျပႆနာ၊ လုပ္ငန္းခြင္ အတိုက္အခံ၊ မနာလိုမႈ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ အစရွိတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေႏွာင့္အယွက္ေတြကို ဗုဒၶ ရဲ႕ တရားျမတ္ လမ္းညႊန္မႈ ကို သံုး ေျဖရွင္းလိုတာမ်ိဳးက အမ်ားစု ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ သံသရာ ကၽြတ္လြတ္ နိဗၺာန္ေရာက္ရာ ေရာက္ေၾကာင္း ေလာကုတၱရာ အေရး ထက္ ေလာကီ အေရး ကို ပို ေရွးရႈ ဘာသာေရးကို ခ်ဥ္းကပ္ လိုတာ ျဖစ္ေပမယ့္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ ဒီလို ဗုဒၶ ဘာသာ ကို စိတ္ဝင္တစား ရွိၾကတာ ေတြ႕ရေတာ့ ဝမ္းသာ ပီတိ ျဖစ္ရတယ္။
ဒီ ပြဲေတာ္ က်င္းပရာ အနီး ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ ျမစ္ကမ္းေဘး မွာပဲ နီေပါ ဘုရားေစတီ တဆူ လည္း ရွိေသးတယ္။ ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶ ဘာသာ ႏွစ္ခု နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ရာ ရုပ္ပံု၊ ကားခ်ပ္၊ ဓေလ့၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဗိသုကာ လက္ရာေတြ အျပည့္နဲ႔ ေစတီဘုရား ေက်ာင္းေတာ္ ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ထားတယ္။ ဒီၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ကမၻာ့ ကုန္စည္ျပပြဲႀကီး အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ နီေပါႏိုင္ငံနဲ႔ ပူေပါင္း အဲ့ဒီ အခ်ိန္က တည္ထားခဲ့တာ၊ “နီေပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေစတီ” လို႔ အမည္တြင္တယ္။ ဘုရားကို ဂ်ာမန္ ဗိသုကာ ပညာရွင္ တဦးက နီေပါ ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကုိယ္စား ႀကီးၾကပ္ ဒီဇိုင္းထုတ္တယ္၊ နီေပါ က ထြက္တဲ့ ကၽြန္းသစ္ တန္ခ်ိန္ ၈၀ ကို နီေပါ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတၱမန္ဒူ မွာ နီေပါ မိသားစု ၁၆၀ က ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ ပန္းပု၊ ပန္းရံ ထုဆစ္ၿပီး ၾသစေၾတးလ် ကို သေဘၤာနဲ႔ တင္ပို႔ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။
ဒီ ၿမိဳ႕လယ္ ျပည္နယ္ ျပတိုက္မွာ သိပ္မၾကာေသးခင္ ကတင္ အာဖဂန္နစၥတန္ ဓေလ့ ထံုးစံ၊ သမိုင္း၊ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ပစၥည္းေတြ ကို (၄) လ ေလာက္ တည္ခင္း ျပသထားခဲ့ေသးတယ္။
ဆိုခ်င္တာက ဒီ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ လူစည္ကားရာ ေနရာရပ္ဝန္းေလးဟာ ႏိုင္ငံတကာ က အယူဝါဒ စံု၊ ဓေလ့၊ ယဥ္ေက်းမႈစံု ေပါင္းစံု စုစည္းရာ ေနရာေလး တခု ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာကို ပံုေဖာ္ခ်င္တာပါ။
ဆိုခဲ့တဲ့ ဗုဒၶ ပြဲေတာ္မွာ စာေရးသူ စိတ္ႏွလံုးကို အထိ ေစဆံုး တခု က လာေရာက္သူ ဧည့္သည္ေတြရဲ႕ လက္ဖဝါး ေတြကို အေရာင္အေသြးစံု ေဆးျခယ္ၿပီး နံရံမွာ ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့ ျပခန္းေလး စီစဥ္ထားျခင္းပါ။ နံရံေပၚကို မုတ္ဆိတ္ဖြားဖြားႀကီး နဲ႔ အာရပ္ အႏြယ္ က လည္း သူ႔ လက္ဖဝါး ထပ္တင္တယ္၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးစစ နဲ႔ အိႏၵိယ အႏြယ္ကလည္း တင္တယ္၊ ျပံဳးျပံဳး ျပံဳးျပံဳးနဲ႔ တရုတ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးကလည္း ေဆးေရာင္ တမ်ိဳးနဲ႔ တင္တယ္၊ အရပ္ျမင့္ျမင့္မားမား ဥေရာပ အႏြယ္ လူျဖဴႀကီး ကလည္း တင္တယ္၊ ထြားထြား ႀကိဳင္းႀကိဳင္း အာဖရိက အႏြယ္ လူႀကီးကလည္း တင္တယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ ျပခန္း နံရံေပၚမွာ ဇာတိ ေနာက္ခံ ေပါင္းစံု က လူေပါင္းစံု ရဲ႕ အေရာင္ အေသြး စံုလွ တဲ့ လက္ဖဝါးရာေတြက တခုနဲ႔ တခု နဲ႔ ထိကပ္ နီးစပ္ ေနၾကတယ္။ ဒီလိုပဲ ပါဝင္သူ၊ ၾကည့္ရႈသူ၊ လာေရာက္သူ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ ေနာက္ခံစံု က လူအမ်ားရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးသားေတြလည္း ေပါင္းကူး ဆက္သြယ္ ထိကပ္၊ နီးစပ္ေနၾကတယ္။ ဒါက ေဆးေရာင္စံု လက္ဖဝါးရာ သက္သက္ခ်ည္း မဟုတ္ဘူး၊ ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာေတြ စုစည္းထားျခင္းလည္း ျဖစ္တယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားလည္း ျဖစ္တယ္။
ဒီလို ပြဲေတာ္ေတြ၊ အစီအစဥ္မ်ိဳးေတြ၊ ဒီလို ပညာရပ္ဝန္း၊ ယဥ္ေက်းမႈ ေဒသမ်ိဳးေတြကို ႏိုင္ငံအႏွံမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ က်င္းပ ျပဳလုပ္၊ စီစဥ္ထားျခင္းျဖင့္ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံဟာ သူတို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဘာသာေရး/လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းေတြ၊ ပဋိပကၡေတြ၊ အမုန္းေတြ ကို ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ၾကံေဆာင္တယ္။ ႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း၊ လူသား အခ်င္းခ်င္းၾကား ခ်စ္ျခင္း တရားေတြ တိုးပြားေစရန္ ေဆာင္ရြက္တယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ ေနာက္ခံ ရွိသူ မ်ားအၾကား ပိုမို နီးကပ္၊ ထိစပ္၊ ရင္ဘတ္ခ်င္း ထိေတြ႕၊ တေယာက္ အေၾကာင္း တေယာက္ သိနားလည္၊ မတူညီ ကြဲျပားမႈေတြ အတြက္ တေယာက္ နဲ႔ တေယာက္ ပိုမို သည္းခံ၊ ခႏၱီစတရား (Tolerance) ထားႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္တယ္။ ဘာသာစံု၊ လူမ်ိဳးစံု၊ ယဥ္ေက်းမႈ စံု တိုးပြား စည္ပင္၊ ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားေစျခင္းျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တည္ၿငိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္၊ ကာယ-စိတၱ သုခ ႏွစ္ျဖာ ေလာကီခ်မ္းသာ ရေအာင္ စြမ္းေဆာင္တယ္။
ၾသဇီေတြ ဆိုတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၃၀) ေလာက္ က အထိ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈ အျမင္ ရွိသူ Racists ေတြလို႔ ကမၻာမွာ နာမည္ႀကီးခဲ့တာေပ့ါ။ ၾသစေၾတးလ် ျပည္ဝင္ခြင့္၊ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ကို ၁၉၇၀ ႏွစ္မ်ားက အထိ လူျဖဴ အသားေပးသာ က်င့္သံုးခဲ့တာေပါ့။ ဟိုးအရင္ကဆို အာဖရိက အႏြယ္ လူမည္း ဆိုရင္ အလည္အပတ္ ေတာင္ လာခြင့္ရတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မ်က္ေမွာက္ ေခတ္မွာေတာ့ ဒီလို လူျဖဴ-လူမည္း အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈေတြ၊ လူမ်ိဳးေရး အျမင္ေတြ၊ အျပဳအမူေတြဟာ အေတာ့္ ကို နည္းပါးသြားခဲ့ပါၿပီ။ ေဒသအစိုးရ၊ ဗဟို အစိုးရ၊ စာနယ္ဇင္း အမွဴးျပဳတဲ့ တာဝန္ရွိသူမ်ားရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္လို အစီအစဥ္ေတြ အပါအဝင္ ပညာေရး စနစ္ က အစ ျပဳၿပီး စာေပ၊ ရုပ္ရွင္၊ သဘင္ မီဒီယာ ၾကားခံစံု ပံပိုး၊ စီမံမႈ စနစ္ေကာင္းခဲ့ျခင္း၊ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ကာလ တို အတြင္းမွာပဲ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ အျမင္ေတြဟာ အလ်င္အျမန္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့တယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ တခု က ၾသစေၾတးလ် အတိတ္ သမိုင္း ရဲ႕ အမွားအယြင္း ေတြကို အမ်ိဳးဂုဏ္၊ ဇာတိဂုဏ္၊ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ အတြက္ ဆိုၿပီး တဖက္သတ္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္း မျပဳၾကဘူး။ သူတို႔ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ Immigration ဥပေဒ ေတြရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို ျပတိုက္ေတြ၊ သမိုင္း စာအုပ္ေတြမွာ မကြယ္မဝွက္ ေဖာ္ျပတတ္တဲ့ အျပင္ ခရီးသြား လမ္းညႊန္ စာအုပ္ေတြ မွာ အထိ ေတာင္းပန္တဲ့ ေလသံျပဳ ေရးသားထားတတ္တယ္။ တခ်ိန္တုန္းက သူတို႔ဟာ လူျဖဴမ်ားကသာ ျမင့္ျမတ္ Superior ျဖစ္တယ္လို႔ လြဲမွား ယံုမွတ္မိေၾကာင္း ဝန္ခံတတ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံ သမိုင္း အစ အဂၤလိပ္ လူျဖဴမ်ား ၾသစေၾတးလ် တိုက္ ကို စတင္ ဝင္ေရာက္စဥ္ အခါ က ဌာေန တိုင္းရင္းသား Aboriginal Australians ေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ ေနာက္ပိုင္းတလွ်ာက္လည္း Aboriginal ေတြကို ခြဲျခား ဆက္ဆံ ျပဳမူ ခဲ့ မႈေတြ စတဲ့ အမွား အားလံုးကို ႏိုင္ငံ့ သမိုင္းမွာ၊ ျပတိုက္ေတြမွာ၊ စာေပ၊ အႏုပညာ ပစၥည္းေတြမွာ မဖံုးမဖိ၊ မျခြင္းမခ်န္ အရင္းတိုင္ ေဖာ္ျပေလ့ ရွိတယ္။ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ Aboriginal ေတြကို ျပန္လည္ ပစား ေပးမႈ အစီအစဥ္ေတြ အေျမာက္အျမား စီစဥ္ထားတယ္။ ဒီ အခ်က္က ၾသဇီေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ျမင့္မားလာပံု၊ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ႏွလံုးရည္ ရွိလာျခင္းကို ေဖာ္ျပရာ က်သလို လူမ်ိဳး တမ်ိဳး မွာ စြဲကပ္ေနတဲ့ မိမိ လူမ်ိဳး မွ မိမိ လူမ်ိဳး စိတ္ႀကီးဝင္ေနမႈ ကိုလည္း ေကာင္းေကာင္း ေလွ်ာ့ခ် ပစ္ႏိုင္တယ္။
ဒီလို ရပ္ဝန္း ေနာက္ခံ၊ စနစ္အဖြဲ႕အစည္း ကေန ႏိုင္ငံသား အားလံုး ဘာသာ၊ လူမ်ိဳး၊ အသား အေရာင္၊ ဇာတိ ေနာက္ခံ မၾကည့္ မခြဲဘဲ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရရွိ ခံစားေစတဲ့ တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳး ခ်မ္းသာၿပီး (၂၁) ရာစု ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ ကို ထုဆစ္ ပံုေဖာ္ေပးလိုက္တယ္။
အခု အခ်ိန္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့ ဗုဒၶေန႔ ပြဲေတာ္ လိုမ်ိဳးကို အခ်က္အခ်ာ က်ရာ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ တက္ တခမ္းတနား က်င္းပေနေပမယ့္ ဘယ္လူျဖဴ ခရစ္ယာန္ ေဒသခံ တေယာက္ က မွ ငါတို႔ ၿမိဳ႕ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ဝင္ စီး ေနၿပီ၊ ႏို္င္ငံျခားသားေတြ လႊမ္းမိုးေနၿပီ၊ တရုတ္ေတြ မင္းမူေနၿပီ၊ ငါတို႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေတာ့ ကြယ္ေပ်ာက္ေတာ့မွပါပဲ လို႔ မဆိုၾကဘူး။ မတူကြဲျပားတဲ့ အယူဝါဒ၊ ဓေလ့ ထံုးစံေတြကို သာ လာေရာက္ ေလ့လာ စူးစမ္းၾကတယ္။ မတူကြဲျပားမႈေတြကို လက္သင့္ခံ ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ အမ်ားစု ရင္ဘတ္ ႏွလံုးသားေတြက က်ယ္ျပန္႔ သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္တယ္။
ၾသဇီေတြ ထဲမွာ အခု အခ်ိန္အထိ Racist အေတြးအေခၚ ရွိေနသူေတြ အနည္းအက်ဥ္း ရွိေသးတာေပါ့။ ႏိုင္ငံျခားသား Immigrants ေတြ က သူတို႔ရဲ႕ အလုပ္ ေတြ ဝင္လုေနၿပီ၊ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ယာေတြကို က်ဴးေက်ာ္ေနၿပီ၊ သူတို႔ရဲ႕ သမီး၊ ႏွမမ်ားကို သိမ္းပိုက္ေနၿပီ ဆိုခ်င္သူေတြ အနည္းအမ်ားေတာ့ ရွိေသးတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ကို လူနည္းစု အေနအထားသာ ျဖစ္ေတာ့တယ္။ ဒီလို အျမင္က်ဥ္းေျမာင္း သူ လူတစု ရဲ႕ အမုန္းတရားေတြ၊ တလြဲ အျမင္ေတြကလည္း လူထု ကို လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ စာေပ၊ စာနယ္ဇင္း၊ ရုပ္ရွင္၊ သဘင္ မီဒီယာ စံုနဲ႔ ပညာေရး စနစ္ အေပၚ ဘယ္လိုမွ မသက္ေရာက္ေတာ့ အမုန္းပြားခ်င္သူေတြဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဝါဒျဖန္႔ခြင့္ မသာပါဘူး။ ေယဘုယ် သေဘာ သာမန္ လူအမ်ားကေတာ့ ဖန္တီး ပံုေဖာ္ ထားတဲ့ စနစ္အဖြဲ႕အစည္း ေကာင္းမႈ ေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အယူဝါဒ စံုရာ ဗဟုေလာက ရဲ႕ ေလာကီ ခ်မ္းသာ နိဗၺာန္ သေဘာကို ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ နားလည္ လက္ခံ ကာ လူေပါင္းစံု၊ ဝါဒစံု၊ ဓေလ့ စံု Cosmopolitan ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပည့္ဝ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္ရွိတဲ့ ဗဟုယဥ္ေက်းမႈ Multiculturalism ကို အမ်ားစု ေကာင္းေကာင္း ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္ေနၾကၿပီ ျဖစ္တယ္။
စာေရးသူ အေနနဲ႔ စိတ္ဝင္စားမႈ ရွိတဲ့ အတြက္ ေဒသခံေတြရဲ႕ ႏို္င္ငံျခားသား Immigrants ေတြ အေပၚ အျမင္၊ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ လာေရာက္ ခိုလံႈသူ Asylum Seekers ေတြ အေပၚ ထားတဲ့ သေဘာထား၊ ေနာက္ဆံုး အဆင့္ ေလွ နဲ႔ ခိုးဝင္လာသူ ဒုကၡသည္ေတြ အေပၚ သူတို႔ ဘယ္လို ျမင္သလဲ ဆိုတာေတြကို အခြင့္ၾကံဳတိုင္း ေမးျမန္းေလ့ ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ သာမန္ ပညာ အေျခခံသာ ရွိတဲ့ လုပ္ခ၊ ဝင္ေငြနည္း အေျခခံ လူတန္းစားေတြရဲ႕ အျမင္ကို အေလးထား စူးစမ္းမိတယ္။ ဘာလို႔ဆို သူတို႔က ဒီ ဒဏ္ ေတြကို အခံရဆံုး ျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ။ အမ်ားစုကေတာ့ ႏို္င္ငံျခားသား Immigrants ေတြရဲ႕ တိုင္းျပည္ အေပၚ ျပန္လည္ အက်ိဳးျပဳမႈ တန္ဖိုးကို နားလည္တယ္၊ ဒုကၡသည္ ကိစၥ ဆိုရင္လည္း အေျခခံ အားျဖင့္ သူတို႔ မွာ လံုျခံဳ ေအးခ်မ္း ခိုလံႈစရာ ေနရာ တေနရာ ရွိသင့္တယ္ ဆိုတာကို စာနာ သေဘာေပါက္ ေပးႏိုင္ၾကတယ္။
စာေရးသူ ရဲ႕ မ်က္စိေရွ႕မွာတင္ ညပိုင္း အလုပ္ေတြ နဲ႔ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္ ဝမ္းေၾကာင္းေနရတဲ့ ၾသဇီ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလး တဦးကို “ေလွစီး ခိုးဝင္ေတြက မင္းတို႔ရဲ႕ အခြန္ ေငြ ေတြကို အသံုးျပဳေနသလို ျဖစ္ေနတာ၊ အစိုးရက မင္းတို႔ ပိုက္ဆံေတြကို သူမ်ား လူမ်ိဳးျခား အတြက္ အသံုးခ် တလြဲ ျဖဳန္းတီးေနသလို ျဖစ္ေနတာ မင္းေက်နပ္ ႏိုင္ရဲ႕လား” ေမးၾကည့္ဖူးတယ္။ “ငါ့ ပိုက္ဆံ ကို (အခြန္ကို) အလုပ္ မလုပ္ဘဲ အစိုးရ ေထာက္ပံ့ေၾကး ထိုင္စားေနတဲ့ ၾသဇီ လူဝ ငပ်င္းေတြ ကို ေပးရတာထက္ စာရင္ ကမၻာ့ ေထာင့္ တေနရာရာ က ဖိႏွိပ္မႈ၊ ခြဲျခားမႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ၊ စစ္ပြဲ တခုခု ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရတဲ့ ေလွစီး ခိုးဝင္ေတြကို ေပးရတာ ငါ ေက်နပ္တယ္” လို႔ သူ က ျပန္ေျဖတယ္။ အေျဖၾကားေတာ့ စာေရးသူ မွာ ၾကက္သီးေမြးညင္းထ ရတယ္။ သူ႔ ရဲ႕ က်ယ္ျပန္႔ တဲ့ အျမင္၊ ႀကီးမားတဲ့ စိတ္ ႏွလံုးကို ျမင္လိုက္ရလို႔ပါ။ အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ဆိုတာ အေျခခံ ပညာ အဆင့္၊ အသက္ (၂၀) အရြယ္ ကေလးပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ အျမင္၊ သူ႔ အေတြးအေခၚ ကေတာ့ လံုးဝ လူပီသ လူယဥ္ေက်း လူႀကီးႀကီး ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ဆိုခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္မွာ စီမံထားတဲ့ စနစ္ အဖြဲ႕အစည္း ေနာက္ခံ ေကာင္းမႈ ေၾကာင့္ပဲေပါ့။
စာေရးသူ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့ ေမြးရပ္ ဇာတိ ဗမာျပည္ မွာေတာ့ အႀကီးဆံုး ၿမိဳ႕ ရန္ကုန္မွာေတာင္ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မွာ စာၾကည့္တိုက္ ရွာခ်င္ရင္ ၿဗိတိသွ်ေကာင္စီ စာၾကည့္တိုက္ ေသးေသးေလးကို ေျပးရတယ္၊ စာၾကည့္တိုက္ က လူသာမန္ လူတန္းစားမ်ားလည္း အနားမကပ္ႏိုင္။ ပညာရပ္ဝန္း တကၠသိုလ္ေတြက ၿမိဳ႕ျပင္ ေရာက္ေနတယ္။ ျပတိုက္ေတြ ဆိုတာ သုသာန္ တစျပင္ အလား ျဖစ္ေနတယ္၊ ျပတိုက္ေတြရဲ႕ တင္ဆက္မႈကလည္း တေျမထဲဖြား မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳး-ဘာသာ ေနာက္ခံရွိတဲ့ ႏိုင္ငံသား အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီးမႈ ကို တိုးပြားေစဖို႔ ပံုေဖာ္မႈ နည္းတယ္၊ တမ်ိဳး-တဘာသာ ေဇာင္းေပး ပံုေဖာ္မႈကသာ အမ်ားစု ျဖစ္ေနတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ စံုညီ ပြဲမ်ိဳးဆိုတာေတြလည္း ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ လူလက္လွမ္းမီႏိုင္တဲ့၊ လူအမ်ား တက္ဖို႔လြယ္တဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ မရွိဘူး။ သတင္း မီဒီယာ မွာ ေဖာ္ျပရံု၊ လူၾကားေကာင္းရံု ဘာသာေပါင္းစံု ခ်စ္ၾကည္ေရးပြဲေတြသာ ႀကိဳးၾကားႀကိဳးၾကား ေတြ႕ရတယ္။
အႏုသုခုမ ဆိုရင္လည္း ရန္ကုန္က အမ်ိဳးသား ျပဇာတ္ရံု ဆိုတာ က်ီးနဲ႔ဖုတ္ဖုတ္ သာ ျဖစ္တယ္၊ လူအမ်ားတြက္လည္း လက္လွမ္းမမီ။ အၿငိမ့္၊ ျပဇာတ္၊ ဂီတ၊ လူထု ေဟာေျပာပြဲ၊ ေလဟာျပင္ပြဲေတြ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မွာ မေတြ႕ရေတာ့တာ ႏွစ္ငါးဆယ္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ သက္ႀကီးစကား၊ သက္ငယ္ၾကားနဲ႔သာ ဘုရင္မ ပန္းျခံ (မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံ) မွာ အဂၤလိပ္ေခတ္ နဲ႔ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦး တုန္းက ေလဟာျပင္ (Open Air) အၿငိမ့္ေတြ၊ ပြဲေတြ၊ လူထု ေဖ်ာ္ေျဖေရး၊ ပညာေပးေရးေတြ ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိရေတာ့တယ္။ ျပည္သူလူထု စုစုေဝးေဝး ျဖစ္မွာ အျမဲ အလာဂ်ီ ျဖစ္၊ ေၾကာက္တတ္တဲ့ သူေတြ တိုင္းျပည္ ႀကီးစိုးကတည္းက ဒါမ်ိဳး လူထု ေဖ်ာ္ေျဖေရးပြဲေတြလည္း ေပ်ာက္ခဲ့ရတယ္။ အက်ိဳးဆက္ အေနနဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ့ ဓေလ့ ေနာက္ခံရွိ ျပည္သူလူထု အမ်ား အတူတကြ တေနရာတည္းမွာ ေတြ႕ဆံု ရင္းႏွီးခြင့္ေတြလည္း နည္းပါးလာခဲ့ရတယ္။
အတိတ္ကိုလိုနီေခတ္ ေကာင္းေမြ တခု အေနနဲ႔ ဗမာျပည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဟာ အသြင္ သဏၭာန္ အားျဖင့္ေတာ့ ဘာသာစံု၊ လူမ်ိဳးစံုရဲ႕ ဘုရားေက်ာင္းေတြ၊ ဗိသုကာ လက္ရာေတြ နဲ႔ Cosmopolitan ျဖစ္ေနဆဲပါ။ လူမ်ား-ဘာသာစံုလည္း မွီတင္း ေနထိုင္ေနဆဲပါ။ ဒါေပမယ့္ အတြင္း အႏွစ္္ သေဘာမွာေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ ရာစုဝက္ေက်ာ္ ႀကီးစိုး ပံုေဖာ္ခဲ့တဲ့ တမ်ိဳး-တဘာသာ အားျပဳ ေခတ္စနစ္ဆိုးရဲ႕ စနက္ဒဏ္ ကို ခံကာ ဘာသာ-လူမ်ိဳး မတူသူခ်င္းၾကား အျမင္ မၾကည္လင္မႈေတြ၊ အမုန္းေတြ မ်ားျပား၊ နားလည္မႈေတြ လြဲမွား ျဖစ္ေနရတယ္။
လူမ်ိဳး/ဘာသာ စံု ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့စံု ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီး၊ တေယာက္ အေၾကာင္း တေယာက္ သိနားလည္ေရး၊ ဓေလ့၊ စရိုက္၊ အယူဝါဒ မတူညီသူမ်ားကို နားလည္ လက္ခံေပးေရး ဆိုတာေတြ ဟာ ပညာေရး စနစ္မွာ၊ စာနယ္ဇင္းမွာ၊ ရုပ္ရွင္၊ သဘင္ အႏုပညာ ပစၥည္းေတြမွာ မပါသေလာက္ အားနည္းေနတယ္။ ဒါနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ ဘာသာ/လူမ်ိဳး မတူသူခ်င္း အမုန္းပြားေစတဲ့ တရားေတြ၊ စကားေတြ သာ ေနရာစံုမွာ တရား ဓမၼ ပြဲ နဲ႔ ကေလးမ်ား ယဥ္ေက်းလိမၼာ ေႏြရာသီ သင္တန္းမွာပါမက်န္ ဝမ္းနည္းဖြယ္ လႊမ္းမိုးေနတယ္။
ဒီလို ေနာက္ခံမ်ိဳးမွာ ဘယ္လို ေပမီ၊ ေဒါက္မီ အျမင္၊ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ရင္ဘတ္ႏွလံုးသားနဲ႔ ယဥ္ေက်းၿပီး လူႀကီး လူေကာင္း၊ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ႏိုင္ငံႀကီးသားေတြ အမ်ားစု ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ လူမ်ိဳး/ဘာသာ ေရး အမုန္းေတြ၊ အစြဲေတြ၊ ခြဲျခားမႈေတြ၊ အျမင္ေတြ လူထု လူအမ်ားၾကားမွာ က်ယ္ျပန္႔ ေနေသးတာ၊ ပဋိပကၡေတြ၊ ရန္ပြဲေတြ မ်ားေနတာဟာ အံ့အားသင့္စရာ ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ခံ ရာသီဥတု စနစ္ အဖြဲ႕အစည္းကမွ မေကာင္းဘဲကိုး။ ဒီအခ်က္ကို ျပင္ႏိုင္မွသာ တိုင္းျပည္ မွာ အေတြးအေခၚ ျမင့္မား၊ အျမင္က်ယ္ျပန္႔၊ ႏွလံုးရည္ ျပည့္တဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးသားေကာင္းေတြ မ်ားမ်ား ေပၚထြန္းလာႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။
ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ နဲ႔ ဗမာျပည္ ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ ခ်မ္းသာ ၾကြယ္ဝမႈ ဓန အင္အား ေနာက္ခံခ်င္း မတူညီတဲ့ အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈ ျပတိုက္ႀကီးေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ႀကီးေတြ၊ အႏုပညာ ျပခန္းႀကီးေတြ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မွာ တည္ေဆာက္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျပဳျပင္ရမယ္လို႔ စာေရးသူ အေနနဲ႔ မဆိုလိုပါ။ ဗမာျပည္မွာ ယခု ေလာေလာလတ္လတ္ ဝင္ေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္တဲ့ Immigrants ျပႆနာလည္း အႀကီးအမား မရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ အတူတကြ တေျမထဲေန၊ တေရထဲေသာက္လာခဲ့သူ ဘာသာ-လူမ်ိဳးစံု အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေရး၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၿငိမ္းခ်မ္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အလို႔ငွာ အတြက္ေတာ့ စာေပ၊ စာနယ္ဇင္း၊ ပညာေရး စနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း ကုန္က်စာရိတ္ နည္းနည္းနဲ႔ တမ္းလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ စနစ္ပံုေဖာ္သူေတြ နဲ႔ လူမ်ားစု အုပ္စုဝင္ လူထု က ဆႏၵ ရွိဖို႔သာ လိုပါတယ္။
ေဆာင္းပါးမွာ ဆိုခဲ့တဲ့ ၾသစေၾတးလ် က ဗုဒၶ ပြဲေတာ္ လို ဗမာျပည္ က လူနည္းစု မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာကြဲေတြရဲ႕ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္ေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ လူအမ်ား လက္လွမ္းမီရာ ေနရာမွာ က်င္းပ ျပဳလုပ္ဖို႔ ဆိုတာလည္း ကုန္က်စရိတ္ မ်ားတဲ့ ကိစၥမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို လုပ္ျခင္းရဲ႕ ေကာင္းမႈ အက်ိဳး သက္ေရာက္ခ်က္ကေတာ့ တကယ္ ရွိပါတယ္။ လူတိုင္း မတက္ႏိုင္တဲ့ ၾကယ္ငါးပြင့္ ဟိုတယ္ႀကီးေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြခ်ည္း သက္သက္ ၾကည္ေစ၊ ေအးေစ၊ ၿငိမ္းေစ လုပ္ေနတာထက္စာရင္ လက္ေတြ႕ လူမႈဘဝ ကို ပံုေဖာ္ ထုဆစ္ေနတဲ့ သာမန္လူတန္းစား လူထု အခ်င္းခ်င္း ေပးေတြ႕၊ ဆံုဆည္း ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ရာ ၾကံေဆာင္ျခင္း က လက္ေတြ႕ အက်ိဳးမ်ားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပညာေရး စနစ္၊ စာနယ္ဇင္း၊ စာေပ၊ သဘင္၊ ရုပ္ရွင္၊ မီဒီယာစံု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔ အတူ လူထု အခ်င္းခ်င္း ပိုမိုဆံုေတြ႕ ရင္းႏွီးခြင့္ တည္ေဆာက္ႏိုင္တဲ့ ဘာသာ/လူမ်ိဳး စံုယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္မ်ား ခပ္မ်ားမ်ား၊ ဗမာျပည္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ရြာ အႏွံ႔ လူအမ်ား တကယ္ လက္လွမ္းမီ တက္ႏိုင္တဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စီစဥ္ ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုေနေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာ အစုိးရ အဖြဲ႕အစည္း တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား နဲ႔ လူထု အမ်ား သိျမင္ေစဖို႔ အလို႔ငွာ တည္ၿငိမ္၊ ေအးခ်မ္း၊ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေစရာ “ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေပါင္းစံုရာ ရပ္ဝန္းေလး ဆီသို႔..” ရည္သန္ ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုက္ေၾကာင္းပါ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
