သမိုင္းလရာသီ ေဖေဖၚဝါရီ
ဇာဝါရီ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၃
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေပၚပင္အႏုပညာသမားမ်ား နဲ႔ ဘနဖူးသိုက္တူး စီးပြားေရးသမားမ်ားေၾကာင့္ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၄) ရက္ ခ်စ္သူမ်ားေန႔က သမိုင္းဝင္ေန႔မ်ားကို ဖံုးလႊမ္းစျပဳလာတာကို ေတြ႔ေနရတယ္။ ယေန႔ လူငယ္လူရြယ္မ်ားအေနနဲ႔ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၂) ရက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ နဲ႔ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၃) ရက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေမြးေန႔ (ကေလးမ်ားေန႔) မ်ားကို မသိသလို မ်က္ကြယ္ျပဳေနၾကၿပီး တိုင္းျခားကဝင္လာတဲ့ (import) ခ်စ္သူမ်ားေန႔ကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္ လုပ္ေနၾကတာကို ဝမ္းနည္းစြာ ေတြ႔ရတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာမဟုတ္တဲ့ ေန႔တေန႔က သမိုင္းဝင္ေန႔မ်ားကို ေမွးမိွန္ေအာင္ လုပ္လာတာ မျဖစ္သင့္တဲ့အရာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရတုိ႔အေနနဲ႔ သမုိင္းပညာရွင္မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ားနဲ႔အတူ ဂုဏ္ျပဳထိုက္သူ၊ ဂုဏ္ျပဳသင့္တဲ့ သမုိင္းဝင္ေန႔မ်ားကို တခမ္းတနား ဂုဏ္ျပဳေဖာ္ထုတ္ တင္ျပလုပ္ေဆာင္သြားၾကဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္ (စကားခ်ပ္)။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒီရက္လအတြင္း သမုိင္းဝင္ ရက္ထူးရက္ျမတ္မ်ားကို ဂုဏ္ျပဳလုပ္ေဆာင္ေနၾကခ်ိန္ တုိက္တိုက္ဆိုင္ဆုိင္ပဲ မိမိ ခိုလံႈေနရာ ေမြးစားတုိင္းျပည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း ေဖေဖၚဝါရီလအတြင္း ဂုဏ္ျပဳက်င္းပၾကတဲ့ သမုိင္းဝင္ေန႔ရက္မ်ားကို အေၾကာင္းစံုတိုက္ဆိုင္လို႔ ဒီေဆာင္းပါးေရးၿပီး တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေဖေဖၚဝါရီလ တတိယပတ္ တနလၤာေန႔ (ဒီႏွစ္ ၂၀၁၃ မွာ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၈ ရက္) မွာ က်ေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတမ်ားေန႔ကို ႏိုင္ငံနဲ႔အဝွမ္း ဂုဏ္ျပဳက်င္းပၾကဖို႔ စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ အေစာကာလပိုင္းမွာ သမၼတမ်ားေန႔ (Presidents’ Day) လို႔ မေခၚေဝၚဘဲ ေဖေဖၚဝါရီလ (၂၂) ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြါးတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ပထမဦးဆံုး သမၼတႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ ဝါရွင္တန္ (General George Washington) ကို ဂုဏ္ျပဳက်င္းပတဲ့ ေဂ်ာ့ခ်္ ဝါရွင္တန္ ေမြးေန႔ရက္ ျဖစ္တယ္။ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ (၁၆) ေယာက္ေျမာက္ သမၼတျဖစ္လာတဲ့ အယ္လ္ဘဟန္ လင္ကြန္း (Abraham Lincoln) ကလည္း ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြါးခဲ့သူျဖစ္ေတာ့ သူ႔ေမြးေန႔ကိုလည္း ဂုဏ္ျပဳသင့္တယ္လို႔ အဆိုျပဳခဲ့မႈေတြေၾကာင့္ သမၼတေတြရဲ ႔ ေမြးေန႔ေတြကို တစ္ရက္စီခြဲျခား မလုပ္ၾကဘဲ ေခတ္အဆက္ဆက္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ အားလံုးေသာ သမၼတမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳသင့္တယ္လို႔ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေဖေဖၚဝါရီလရဲ ႔ တတိယပတ္ တနလၤာေန႔ကို အစိုးရရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး သမၼတမ်ားအားလံုးကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္က်င္းပခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္တယ္ (တခ်ဳိ ႔ျပည္နယ္မ်ားမွာေတာ့ သူတုိ႔ျပည္နယ္ေဒသမွာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ သမၼတမ်ားကို သီးသန္႔ဂုဏ္ျပဳတဲ့ သမၼတေမြးေန႔ပြဲမ်ား ရွိၾကပါတယ္)။
သမၼတမ်ားေန႔နဲ႔အတူ ေဖေဖၚဝါရီလရဲ ႔ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ဒီလကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) မ်ဳိးႏြယ္မ်ားကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ သမုိင္းလလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) သမိုင္းလ (African-American/Black History) လုိ႔ သတ္မွတ္ရသလဲလို႔ ေမးစရာရွိလာတယ္။
ဒီေနရာမွာ ၾကားျဖတ္ေျပာစရာရွိတာကေတာ့ အမ်ားစု မွတ္မိၾကပါလိမ့္မယ္ – လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ကာလ ဇန္နဝါရီလ (၂၁) ရက္ေန႔မွာ က်င္းပျပဳလုပ္သြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ ႔ ပထမဦးဆံုး လူမည္းသမၼတျဖစ္တဲ့ ဘာရက္ အိုဘားမား (Barack Obama) ရဲ ႔ ဒုတိယ သမၼတသက္တမ္း က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိပြဲေန႔ဟာ လူ႔အခြင္အေရးနဲ႔ အသားအေရာင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို အၾကမ္းမဖက္ ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားႀကီး၊ လူမည္းမ်ားရဲ ႔ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီးလို႔ မွတ္ေက်ာက္တင္ခံရသူ ေဒါက္တာ မာတင္လူသားကင္ ဂ်ဴနီယာ (Dr. Martin Luther King Jr.) ရဲ ႔ ေမြးေန႔ျဖစ္တယ္ (ေဒါက္တာကင္းအေၾကာင္း ဂုဏ္ျပဳထိုက္သူ လူသားတဦး အမည္နဲ႔ မုိးမခစာစဥ္မွာ ေရးသားခဲ့တယ္)။ အမ်ားစုမွာ သမၼတ အိုဘားမားရဲ ႔ ဒုတိယအႀကိမ္ သမၼတသက္တမ္း က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပြဲကို အာရံုစိုက္ေနၾကတာနဲ႔ ေဒါက္တာကင္း ေမြးေန႔ကို အမွတ္မရ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါလိမ့္မယ္။
ေဖေဖၚဝါရီဖြား ႏိုင္ငံေတာ္ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး သမၼတႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ ဝါရွင္တန္ နဲ႔ အယ္လ္ဘဟန္ လင္ကြန္းတို႔ ေမြးေန႔မ်ားေၾကာင့္ ေဖေဖၚဝါရီလအတြင္းမွာ သမၼတမ်ားေမြးေန႔ကို သတ္မွတ္က်င္းပသလို၊ လူမည္းအာဇာနည္ ေဒါက္တာကင္း ေမြးေန႔က်ေရာက္တဲ့ ဇန္နဝါရီလကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) မ်ား သမုိင္းလလုိ႔ ဘာေၾကာင့္ မသတ္မွတ္ဘဲ ေဖေဖၚဝါရီလကို ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ထားခဲ့သလဲဆုိေတာ့ ဒီရက္ျဖစ္တည္ခဲ့တာ ေဒါက္တာကင္း မေမြးခင္၊ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ကျဖစ္ၿပီး လူမည္းသမုိင္းပညာရွင္ ေဒါက္တာ ကာတာ ဝုဒ္ဆန္ (Dr. Carter Woodson) နဲ႔ နီဂရို ဘဝ နဲ႔ သမုိင္းေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (Association for the Study of Negro Life and History) တုိ႔က ေဖေဖၚဝါရီလ ဒုတိယပတ္ကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္ သမုိင္းရက္သတၱပတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္က်င္းပဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။
သူတုိ႔ ဒီရက္ကာလကို ဘာေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ၾကသလဲဆုိေတာ့ အေမရိကတိုက္ နယ္ေျမသစ္ကို ဥေရာပတိုက္မွ လူျဖဴမ်ား စတင္အေျခခ်လာခ်ိန္ ၁၅၀၀ ခုႏွစ္ကတည္းက သူတုိ႔ အတင္းအဓမၼ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာခဲ့တဲ့ လူမည္းေက်းကၽြန္မ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မ်ဳိးရိုးစဥ္ဆက္ လူမဆန္စြာ ညွဥ္းပန္းႏိွပ္စက္၊ ဖိႏိွပ္အုပ္ခ်ဳပ္ကာ၊ လူသားခ်င္း ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို ေက်းကၽြန္ျပဳဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လူမည္းေက်းကၽြန္တခ်ဳိ ႔ စတင္ပုန္ကန္ေတာ္လွန္ၾကၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ျခားနားသူမ်ားစြာ ေပၚထြန္းခဲ့တယ္။
အဲဒီလို ေက်းကၽြန္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ခဲ့တဲ့ လူမည္းအာဇာနည္ သူရဲေကာင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားအနက္ ထင္ရွာသူ တဦးကေတာ့ ေက်းကၽြန္မိသားစုမွ ေမြးဖြားလာသူခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ၿပီး မိမိအစြမ္းအစနဲ႔ ပညာရွာေဖြၿပီး သတင္းစာဆရာ၊ တရားေဟာဆရာ၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္ျဖစ္လာသူ၊ အေမရိကန္ ေတာင္-ေျမာက္ ျပည္တြင္းစစ္ကာလအတြင္း ေတာင္ပိုင္းေဒသ လူမည္းကို ျပည္ေထာင္စု (Union Army) စစ္တပ္ထဲ ဝင္ေရာက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ေပးၿပီး စစ္ၿပီးတဲ့အခါ ေက်းကၽြန္အျဖစ္မွ လြတ္ေျမာက္ဖို႔ သမၼတလင္ကြန္းကို တုိက္တြန္းအႀကံျပဳခဲ့သူ၊ ေနာက္ပိုင္း သမၼတႀကီးလင္ကြန္းရဲ ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ မိတ္ေဆြျဖစ္လာခဲ့သူ ဖရက္ဒရစ္ခ္ ေဒါက္ဂလပ္စ္ (Frederick Douglass, ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၈၁၈) ေမြးေန႔ နဲ႔ ငယ္စဥ္တကည္းက လူမဆန္တဲ့ ေက်းကၽြန္စနစ္ကို စက္ဆုပ္ရြံရွာခဲ့သူ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ ႔ေန၊ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ေက်းကၽြန္စနစ္ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနတဲ့ ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ား ေက်းကၽြန္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေျဖရွင္းၿပီး သမၼတအာဏာနဲ႔ ေက်းကၽြန္မ်ား လြတ္ေျမာက္ေရး (Emancipation Proclamation) ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဥပေဒျပဌာန္းခဲ့သူ ေဖေဖၚဝါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔ဖြား သမၼတႀကီး အယ္လ္ဘဟန္ လင္ကြန္း (၁၈၆၁-၁၈၆၅) တို႔ကို ရည္စူးဂုဏ္ျပဳၿပီး အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) မ်ား သမိုင္းလအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။
၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွာ ကန္႔ျပည္နယ္ တကၠသိုလ္ (Kent State University) လူမည္းေက်ာင္းသားမ်ား ညီညႊတ္ေရးအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရက္သတၱပတ္တစ္ပတ္အစား ေဖေဖၚဝါရီလ တစ္လလံုးကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) သမုိင္းလအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳက်င္းပရန္ အဆိုျပၿပီးေနာက္ အဲဒီ ကန္႔ျပည္နယ္တကၠသိုလ္မွာပဲ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မွာ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေဖေဖၚဝါရီလတစ္လလံုးကို အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) မ်ား သမုိင္းလအျဖစ္ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဖယ္ဒရယ္အစိုးရကလည္း ၁၉၇၆ ခုႏွစ္မွာ လူမည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာခဲ့ၿပီး၊ ႏိုင္ငံသမုိင္းမွာ အက်ည္းတန္ခဲ့တဲ့ ေက်ကၽြန္းစနစ္၊ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) တုိ႔ရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရး၊ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးရရွိေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားဆက္ဆံေရးစနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးစတဲ့ သမိုင္းဝင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔အတူ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ၊ လူေနမႈဘဝ၊ တုိးတက္ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ကို တရားဝင္ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ အခုဆိုရင္ အစိုးရရံုးဌာနမ်ားနဲ႔ ေက်ာင္းမ်ားမွာ နံရံကပ္ပိုစတာမ်ား၊ မွတ္တမ္းဓါတ္ပံုမ်ား ခင္က်င္းျပသျခင္း၊ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္မ်ား၊ ေဟာေျပာပြဲမ်ားနဲ႔ Black History Month အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳက်င္းပၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္။
ဒီလို ႏွစ္ေပါင္းရာေက်ာ္ လူမည္းမ်ဳိးႏြယ္၊ မ်ဳိးဆက္အဆက္ဆက္တို႔ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ ေက်းကၽြန္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရး၊ လူမ်ဳိး (အသားအေရာင္) ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ပေပ်ာက္ေရး၊ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေရး၊ မဲေပးခြင့္၊ တူညီတဲ့ ရာထူးအခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေရးစတဲ့ လူသားတစ္ဦး ရသင့္ရထုိက္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေတာ္လွန္တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေဒါက္တာ မာတင္လူသားကင္ရဲ ႔ ထင္ရွားတဲ့ မိန္႔ခြန္း “က်ေနာ့္ (မွာ) အိပ္မက္တစ္ခု မက္ (ရွိ) တယ္ – I have a dream”
I have a dream that one day on the red hills of Georgia, the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at the table of brotherhood.
တစ္ေန႔က်ရင္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ ေတာင္တန္းနီမ်ားေပၚက ေက်းကၽြန္ေဟာင္းမ်ားရဲ ႔ သားသမီးေတြနဲ႔ ေက်းကၽြန္ပိုင္ရွင္ေဟာင္းမ်ားရဲ ႔ သားသမီးေတြ ညီအကိုရင္ပမာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္သြားၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္ အိပ္မက္မက္ၿပီး ျမင္ေယာင္ေနမိတယ္။
သူ႔ရဲ ႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အိပ္မက္အတိုင္း ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွတဲ့ ေက်းကၽြန္စနစ္ နဲ႔ လူမ်ဳိး (အသားအေရာင္) ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ စနစ္ဆိုးႀကီးလည္း (၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ) တရားဝင္ပ်က္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၿပီး လူမည္းမ်ဳိးႏြယ္မ်ားနဲ႔ တျခား အသားအေရာင္ မတူကြဲျပားသူမ်ားအေနနဲ႔ လူျဖဴမ်ားနဲ႔ တန္းတူရည္တူ ပညာသင္ၾကားခြင့္၊ မဲေပးခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္မ်ား ရရွိခဲ့သလို၊ အားကစားၿပိဳင္ပြဲမ်ားမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္၊ အႏုပညာ (ရုပ္ရွင္) ေျဖေဖ်ာ္မႈမ်ားမွာလည္း အဓိက ဇာတ္လိုက္ မင္းသားမင္းသမီးအခန္းမွ ပါဝင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ သီဆုိေဖ်ာ္ေျဖခြင့္စတဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားလည္း ရရွိခဲ့ၿပီး အခုဆိုရင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပညာတတ္ (ရွင္) မ်ား၊ အားကစားသမားမ်ား၊ အႏုပညာရွင္မ်ားကို ေနရာေဒသ၊ ဌာနအသီးသီးမွာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ လူမည္းမ်ဳိးႏြယ္ထဲမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ ႏုိင္ငံေရးအာဏာ အျမင့္ဆံုးရာထူးမ်ားကို ဦးစြာပထမ (ေရြးခ်ယ္ခံ) ရရွိခဲ့ၾကသူမ်ားအနက္ ထင္ရွားၾကသူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေတာ္တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာသူ Thurgood Marshall, ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Shirley Chisholm နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Carol Mosely Braun, စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Colin Powell, ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Condoleezza Rice, နဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ (၄၅) ေယာက္ေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာသူ ဘာရက္ အုိဘားမား တို႔ ျဖစ္ၾကတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဖေဖၚဝါရီလအတြင္းမွာ က်င္းပတဲ့ သမုိင္းဝင္ေန႔မ်ားကို လူကိုယ္တုိင္ ပါဝင္မဆင္ႏႊဲႏိုင္ေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဂုဏ္ျပဳက်င္းပတဲ့ ေဖေဖၚဝါရီလ သမုိင္းဝင္ေန႔ရက္မ်ားကို ေလ့လာမွတ္သားရင္ ဒီ ေဆာင္းပါးေလးနဲ႔ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (လူမည္း) သမုိင္းနဲ႔ အေမရိကန္သမၼတမ်ားေန႔အေၾကာင္းကို မွ်ေဝလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြမ်ားလည္း စိတ္ဝင္စား မွတ္သားဖြယ္ရာ သမုိင္းဝင္ေန႔မ်ားအေၾကာင္းကို အခ်ိန္ေပး ေလ့လာၾကဖို႔ တိုက္တြန္းအႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္ ။ ။ လူမည္းမ်ားကို လူမည္း (black)၊ အာဖရို-အေမရိကန္ (Afro-American)၊ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ (African-America) လို႔ ေခၚဆိုျခင္းက ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္ၿပီး၊ အေစာပိုင္း အသားအေရာင္ ခြဲျခား၊ ေက်းကၽြန္ကာလအတြင္း နာမ္ႏွိမ္ေခၚဆိုခဲ့တဲ့ နီဂရို (Negro)၊ နစ္ဂါ (Nigger) လို႔ ေခၚဆိုျခင္း ေရွာင္က်ဥ္းပါ။ ယခုအခ်ိန္မွာ နီဂရို၊ နစ္ဂါလို႔ ေခၚဆိုျခင္းကို တရားဥပေဒအရ ျပင္းထန္စြာ အေရးယူႏိုင္သည္။
ဖတ္မွတ္ေလ့လာသင့္တဲ့ စာအုပ္မ်ား –
– Joseph J. Ellis’s His Excellency: George Washington
– Doris Kearns Goodwin’s Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln (Movie – Lincoln)
– Carter G. Woodson’s The Negro in Our History and other writings
– Frederick Douglass’s Narrative of the Life of Frederick Douglas
– Brook T. Washington’s Up From Slavery
– Martin Luther King Jr.’ စာအုပ္မ်ား
– Malcolm X’s The Autobiography of Malcolm X
– Toni Morrison’s Beloved
– Richard Wright’s Black Boy and Native Son
– Ralph Ellson’s Invisible Man
– Harriet Beecher Stowe’s Uncle Tom’s Cabin
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
