ခင္ေမာင္တိုး (၁) ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ: သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕သဘာဝ
(၁၅-ႏိုဝင္ဘာ-၂၀၁၃ တြင္ ကြယ္လြန္ျခင္း တႏွစ္ျပည့္မည့္ ဂီတပညာရွင္ ခင္ေမာင္တိုး အမွတ္တရ မိုးမခ အစီအစဥ္ – ၃)
နုုိဝင္ဘာ၊ ၀၇၊ ၂၀၁၃
မိုးမခ
ခင္ေမာင္တိုး (၁၉၅၀-၂၀၁၂)
ဓာတ္ပံုမွ်ေဝသူ – ေဇာ္မင္းကို (Khin Maung Toe မဇၥ်ိမလိႈင္း Facebook Group)
Suffering is the origin of consciousness.
Dostoevski (1821-1881)
ခင္ေမာင္တိုး အမွတ္တရ မိုးမခ ရက္သီတင္းပတ္ အတြက္ တတိယ အစီအစဥ္ အေနနဲ႔ “သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕ သဘာဝ” ကို ေရြးခ်င္ပါတယ္။
ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဂီတ ဘဝ ကို ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ အရ မၾကည့္ဘဲ ေအာင္ျမင္မႈ အထြတ္အထိပ္ ရခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကာလ အပိုင္းအျခား အရ ခြဲျခား ေလ့လာၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ “မဟာဆန္သူ” ေတးစု ထြက္ ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဆယ္စုႏွစ္ (၁၉၈၅-၁၉၉၅) ဟာ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ “ေရႊေရာင္ႏွစ္မ်ား ဆယ္စုႏွစ္” လို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ဒီ ဆယ္စုႏွစ္ မွာ ခင္ေမာင္တိုး ဟာ သူ႔ ဘဝ မွတ္တိုင္ ေတးစု ေတြ အမ်ားအျပား ထြက္ရွိႏိုင္ခဲ့သလို ေအာင္ျမင္တဲ့ ရုပ္ရွင္ ဇာတ္ဝင္သီခ်င္းေတြလည္း အမ်ားအျပား သီဆိုခဲ့တယ္။ ဒီ ဆယ္စုႏွစ္ ရဲ႕ ေႏွာင္းပိုင္း ကာလ ေအာင္ျမင္မႈ အျမင့္ဆံုးအခ်ိန္ ၁၉၉၃ မွာ ခင္ေမာင္တိုး ဟာ (“သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕ သဘာဝ” ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ပန္ေတာ္ဦး ေတးစု အပါအဝင္) တကိုယ္ေတာ္ ေတးစု ႏွစ္ခု တႏွစ္တည္း ဆက္တိုက္ ထြက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အျပင္ တကိုယ္ေတာ္ စင္ျမင့္ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ (၂၇-ႏိုဝင္ဘာ-၁၉၉၃) ကိုလည္း ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
ခင္ေမာင္တိုး ႏွင့္ သူ ၏ ပရိသတ္မ်ား (၁၉၉၃)
ဓာတ္ပံုမွ်ေဝသူ – ေဇာ္မင္းကို (Khin Maung Toe မဇၥ်ိမလိႈင္း Facebook Group)
ဒါဟာ ဇြဲရွိရွိ၊ တစိုက္မတ္မတ္ ျဖတ္သန္းလာခဲ့တဲ့ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဂီတ ဘဝ ခရီးၾကမ္းရွည္ႀကီးရဲ႕ ျဖစ္တည္ခဲ့မႈ၊ ရပ္တည္ခဲ့မႈ (Existence) မွန္ကန္ခဲ့ျခင္းရဲ႕ အသီးအပြင့္ ေအာင္ျမင္မႈ ကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ခံစားရျခင္း ျဖစ္တယ္။
ျဖစ္တည္မႈ ပဓာန အတၱဘဝမွန္ဝါဒ အရ လူသားရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ (Existence) ဟာ အဓိပၸာယ္ (Essence) မတိုင္မီ တည္ရွိရတယ္။ ျဖစ္တည္မႈ က သာ ပဓာန၊ ျဖစ္တည္မႈ ကို အမွီသဟဲ ျပဳၿပီးမွသာ “ျဖစ္တည္မႈရဲ႕ အဓိပၸာယ္” က ျဖစ္ေပၚ တည္ရွိလာရတယ္။ ျဖစ္တည္မႈ၊ ရည္တည္မႈ၊ မူဝါဒ ခိုင္မာ၊ မွန္ကန္၊ မေသြဖီ၊ မေဖာက္ျပန္ျခင္း က လူသားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ ကို ပံုေဖာ္တယ္၊ ပံုေပၚေစတယ္။
ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဗမာ့ဂီတ အေပၚ ျပဳခဲ့တဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြကို ေစာေၾကာၾကည့္ရင္ ေအာင္ျမင္မႈ မရေသးခင္ နဲ႔ ရအၿပီး မွာ မေျပာင္းမလဲ ျဖစ္တည္မႈ၊ ရပ္တည္မႈ မွန္ကန္ခဲ့ျခင္း၊ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ မိမိ ယံုၾကည္ရာ ဂီတပံုစံ လမ္းေၾကာင္းကို ေပၚပင္မလိုက္၊ ေစ်းကြက္ အႀကိဳက္ မၾကည့္ဘဲ ေရရွည္ ရပ္တည္၊ ျဖစ္တည္ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ျခင္း ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ဟာ အႀကီးဆံုး ျဖစ္တယ္။ အသိအမွတ္ အျပဳထိုက္ဆံုး ျဖစ္တယ္။
Life begins on the other side of despair.
Sartre (1905-1980)
၁၉၇၁ စတီရီယိုေခတ္ဦးကတည္းက ဗမာ့ ဂီတေလာက ကို ႀကိဳးစား ေျခခ်ခဲ့တဲ့ ခင္ေမာင္တိုး ဟာ ၁၉၈၄ “မဟာဆန္သူ” ေတးစု က် မွသာ တျပည္လံုး အတိုင္းအတာ နဲ႔ စီးပြားေရး အရ၊ ေစ်းကြက္အရ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီ့မတိုင္ခင္ က ခင္ေမာင္တိုး နဲ႔ လိစၦ၀ီမ်ား ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္သံစဥ္ ေတးစုႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ “အဥၨလီအတြက္ ဂီတအဥၨလီ” (၁၉၈၀)၊ “ဝိုင္းရဲ႕ဆည္းဆာ” (၁၉၈၁) နဲ႔ ေရွးဦးေတးစု ေတြမွာ ဂီတ အႏုပညာ တန္ဖိုး၊ ဂုဏ္ ကို သာ ရရွိခဲ့တယ္။ ဒီလို ေစ်းကြက္ အရ ေအာင္ျမင္မႈ မရခဲ့တဲ့ ပထမ ဆယ္ငါးႏွစ္ မွာ ဇြဲမေလ်ာ့၊ အားမေပ်ာ့၊ ရပ္တည္ခ်က္ မေပ်ာက္ခဲ့ျခင္းဟာ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဂုဏ္၊ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္တယ္။ အလားတူပဲ ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ဆက္လက္ ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ က်န္ဂီတဘဝ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ကို အလြဲသံုးစားမလုပ္၊ ေငြေၾကး အဓိက မရွာဘဲ အႏုပညာ ဂုဏ္ကိုသာ ပဓာန ထား အားျပဳ မယိုင္မလဲ ျဖစ္တည္မႈ မွန္ကန္ခဲ့ျခင္းဟာလည္း ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဂုဏ္၊ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္တယ္။
(စကားခ်ပ္ – ဒီေနရာမွာ ဒီလို ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ မွန္ကန္ခဲ့ျခင္း ဟာ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ေရာင္းရင္း မဇၨ်ိမလိႈင္း အုပ္စု နဲ႔ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ မိသားစု တို႔ရဲ႕ ရပ္တည္မႈ၊ ပံ့ပိုးမႈ ဟာ အေရးပါ ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ထည့္သြင္း အသိအမွတ္ျပဳရပါမယ္။)
ယခု အစီအစဥ္ “သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕ သဘာဝ” သီခ်င္း နဲ႔ အတူ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ “ျဖစ္တည္မႈ အဓိပၸာယ္” ကို ေဇာင္းေပး ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းက ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ရုပ္လံုးကို ေပၚေစခ်င္တဲ့ အျပင္ တင္ဆက္မယ့္ သီခ်င္းရဲ႕ ဒႆန နဲ႔ ဆက္စပ္ ျမင္ေစခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။
သီခ်င္းရဲ႕ မူလ က ပန္းခ်ီေမာင္ဒီ ရဲ႕ ကဗ်ာ ပါ။ ကဗ်ာ ကို စကားလံုး တလံုး တပါဒ မတည္း၊ မျဖတ္ဘဲ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ရဲေဘာ္ႀကီး ကိုရဲလြင္ က သံစဥ္သြင္း ေတးဖြဲ႕ခဲ့တယ္။
အႏုပညာ ပစၥည္းတခုခု ဟာ ဖန္တီးသူေတြ က အႏုပညာဂုဏ္ေျမာက္ေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ေနာက္မွာ အဓိပၸာယ္ ကို ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ သဘာဝ ယုတၱိကို ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ဒႆန ကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အပိုင္းေတြဟာ ခံစားသူ ရဲ႕ အသိ၊ အျမင္နဲ႔ ဖြင့္ဆိုမႈ ကသာ အဓိက ပိုက်တယ္။ “တကယ့္ အႏုပညာ” ဂုဏ္ေျမာက္တဲ့ အႏုပညာပစၥည္း တခု ဟာ ခံစားသူ တဦးခ်င္း ရဲ႕ အသိ၊ အျမင္၊ အေတြးအေခၚ ေရခ်ိန္ အေပၚ မူတည္ၿပီး အနိမ့္ဆံုး ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္တဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖေရး ဆိုတဲ့ အဆင့္ ကေန ဒႆနိက အေတြးအေခၚ တခုခု ေပးျခင္း၊ ဖြင့္ဆိုျခင္း ဆိုတဲ့ အျမင့္ဆံုး ရည္မွန္းခ်က္ အထိ ဂုဏ္ရည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး တည္ရွိတယ္။
ပန္းခ်ီ ေမာင္ဒီ ရဲ႕ စကားလံုး ျဖင့္ အေတြးအေခၚ တန္ဆာတင္မႈ၊ ကိုရဲလြင္ ရဲ႕ ဂီတဖြဲ႕စည္း ပံုေဖာ္မႈ၊ ခင္ေမာင္တိုး န႔ဲ မဇၨ်ိမလိႈင္း ရဲ႕ ဖန္တီး သီဆိုမႈ ရဲ႕ ရလဒ္ “သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕သဘာဝ” အႏုပညာပစၥည္း ကိုလည္း အဓိပၸာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ရႈေထာင့္ အဖံုဖံု က ေန ရႈျမင္ခံစား၊ သံုးသပ္ နားလည္ ႏိုင္ၾကပါမယ္။
(၂၀) ရာစု ရဲ႕ ထိပ္တန္း အေတြးအေခၚ ပညာရွင္တဦး ျဖစ္တဲ့ ျဖစ္တည္မႈ ပဓာန အတၱဘဝမွန္ဝါဒီ Sartre (1905-1980) က “လူသား ဟာ ဘဝ ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ ျပႆနာမ်ား၊ ေဝဒနာမ်ား၊ ဒုကၡမ်ား ကို သံုးသပ္ရာမွာ အက်ိဳး၊ အေၾကာင္း ဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႔ မိမိ ဘာသာ မိမိ ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ ဆင္ျခင္ႏိုင္ရမယ္။ မိမိရဲ႕ ကံၾကမၼာ၊ မိမိရဲ႕ အနာဂတ္ ကို မိမိ ဘာသာ ဖန္တီးႏိုင္စြမ္း ရွိရမယ္” လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။
အစီအစဥ္ တင္ဆက္သူ စာေရးသူ ရဲ႕ သေဘာ အရ “သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕သဘာဝ” က ေပးတဲ့ က်ိဳးေၾကာင္းသင့္ ဆင္ျခင္တံု တရား ဉာဏ္ အသိ နဲ႔ ခံစားေျမာ္ျမင္မႈ စ်ာန္ အသိ ဟာ လူသားရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈ ျပႆနာ နဲ႕ ကိုယ့္ ၾကမၼာ ကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္၊ ဖန္တီးျခင္း ေမးခြန္းေတြ ကို ေျဖဆိုႏိုင္ဖို႔ လမ္း ပြင့္ေစတယ္။ လမ္းဖြင့္ေပးတယ္။ ဒီ လမ္းစ ကို သိန္းငွက္ပ်ိဳ ရဲ႕ သဘာဝ ကို သေကၤတ ျပဳ ပံုေဖာ္မႈက တဆင့္ ခ်ျပခဲ့တယ္လို႔ ယူဆတယ္။
ဒီလို ေတြးစရာ ပါတဲ့၊ ယူစရာ ရွိတဲ့၊ ခံစားသူ အတြက္ ‘က်န္’ ခဲ့တဲ့၊ ေလးနက္တဲ့ အေတြးအေခၚ တခုခု၊ ေျမာ္ျမင္မႈ တခုခု ကို ေပးတဲ့၊ ‘ယူ’ ရင္ ‘ရ’ ႏိုင္တဲ့ အႏုပညာဂုဏ္ေျမာက္ ပစၥည္း အေျမာက္အမ်ား ကို ဂီတ ဆိုတဲ့ အႏုပညာ ရသ ပံုစံ တမ်ိဳး နဲ႔ လူသာမန္ လူအမ်ားစု ပါ ေသာတ အာရံု တြယ္ၿငိ ခံစား နားဆင္၊ နားဝင္လြယ္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ ေက်းဇူးျပဳေပးသြားခဲ့တဲ့ ဂီတပညာရွင္ ခင္ေမာင္တိုး ရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူး ကို ေအာက္ေမ့ ဂုဏ္ျပဳလ်က္…
သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕ သဘာဝ / ငွက္တို႔ရဲ႕ သဘာဝ
(ကဗ်ာ/သီခ်င္း စာသား)
သိ္န္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕.. ဘဝ.. အစ.. ဆိုတာ..
ဟို.. … ….
သစ္ပင္အိုႀကီးမ်ားရဲ႕.. ထိပ္ဖ်ားေလာက္ကေန..
ေအာက္ကို.. ခုန္ခ်လိုက္တာပဲ..
အဲဒီ.. အခါမွာ..
ငွက္ငယ္ဟာ.. ေၾကာက္လန္႔တၾကား.. နဲ႔..
တအား.. ေအာ္.. ဟစ္.. ရင္း..
အေတာင္မ်ားကို.. ျဖန္႔ကားလိုက္ရာ..
အာကာသ.. ထဲမွာ..
သူ႔.. ရဲ႕.. အသည္းႏွလံုး.. ဟာ..
ျဖဳန္း.. ဆို.. ေျပာင္းသြားခဲ့တယ္လို႔..တို႔.. အဖိုး.. က..
ကြမ္း.. တရိုးဝါးရင္းနဲ႔..
ေျပာျပခဲ့ဖူးတယ္..
သိန္းငွက္ပ်ိဳတို႔ရဲ႕သဘာဝ၊ စာသား – ပန္းခ်ီ ေမာင္ဒီ၏ ကဗ်ာ၊ သံစဥ္ – ကိုရဲလြင္၊ ေတးဆို – ခင္ေမာင္တိုး၊ ေတးဂီတ – မဇၨ်ိမလိႈင္း၊ ေတးစု – ပန္ေတာ္ဦး (၁၉၉၃)
သိန္းငွက္ပ်ဳိတုုိ႔ရဲ႕သဘာ၀ (ခင္ေမာင္တုုိး ၁၉၉၃)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
