“ ဖခင္မ်ား မဟုတ္ၾကေလေရာ့သလား … ’’
ဓမၼေဘရီ အရွင္ဝီရိယ(ေတာင္စြန္း)၊ ဇန္န၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၃
အဂၤုတၲရနိကာယ္၊ တိကနိပါတ္၊ အဓိပေတယ်သုတ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က၊ ေလာကသာသနာ၊ ႏွစ္ျဖာ ေကာင္းက်ိဳး၊ မ်ားတိုးေစဖို႔အတြက္ အေလးအနက္ထားရမယ့္တရား သံုးပါးရွိတယ္။
(၁) မိမိကိုယ္ကိုယ္ အေလးအနက္ထားျခင္း (အတၲာဓိပေတယ်)။
(၂) ျမင္အပ္,မျမင္အပ္တဲ့ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ေလာကအေပၚ အေလးအနက္ထားျခင္း (ေလာကာဓိပေတယ်)။
(၃) ေကာင္းတာျပဳရင္ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔တံု႔ျပန္၊ မေကာင္းတာျပဳရင္ မေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ တံု႔ျပန္တတ္တဲ့ ေလာကပါလ ဓမၼအေပၚ အေလးအနက္ထားျခင္း(ဓမၼာဓိပေတယ်) ဆိုတဲ့ တရားသံုးမ်ိဳးတို႔ပါ။
“အတၲာ ဟိ အတၲေနာ နာေထာ” ဆိုတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕လမ္းညႊန္ဩဝါဒအတိုင္း လူတိုင္းအတြက္ အေရး အႀကီးဆံုး ပထမလူဟာ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ပဲျဖစ္လို႔ “လူတိုင္းဟာ ပထမဦးဆံုး မိမိကိုယ္ကိုယ္ အေလးအနက္ ထားရမယ္”လို႔ ျမတ္ဗုဒၶက ေဟာညႊန္ထားတာပါ။ ဒီေနရာမွာ “မိမိကိုယ္ကိုယ္”ဆိုတာ မိမိတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ကိုသာ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး၊ မိမိအပါအဝင္ မိမိကိုအေျခခံၿပီး တိုးတက္ေပါက္ဖြားလာမဲ့ မိမိရဲ႕သားစဥ္ေျမးဆက္ အားလံုးကိုပဲ “မိမိကိုယ္တိုင္”အျဖစ္ အေလးအနက္ ထားၾကရမွာပါ။
လူတိုင္းဟာ မိမိတို႔လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေကာင္းမႈဆိုးမႈမ်ားအတိုင္း “ရရွိျခင္း ဆံုး႐ံႈးျခင္း”။ “ေလးစား သိမွတ္ၿခံရံေပါမ်ားျခင္းနဲ႔ အထီးက်န္ျခင္း”။ “ေလးစားျမတ္ႏိုးတန္ဖိုးထားခ်ီးမြမ္းခံရျခင္းနဲ႔ ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ခံရျခင္း”။ “ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ခ်မ္းသာသုခရျခင္းနဲ႔ ဆင္းရဲဒုကၡရျခင္း” ဆိုတဲ့ ေလာကဓံရွစ္မ်ိဳး (ေလးစံု)ကို မျငင္းမဆန္ လက္ခံရၿမဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလာကဓံရွစ္မ်ိဳးထဲမွာလဲ အဆိုးေလာကဓံမ်ိဳးနဲ႔ႀကံဳရတဲ့အခါမွာ မိမိတစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲက ခံစားလို႔ ရႏိုင္ေပမဲ့ အေကာင္းေလာကဓံတရားေလးမ်ိဳးမွာေတာ့ ေလာကုတၲရာခ်မ္းသာသုချဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာက လြဲလို႔ ေလာကီေကာင္းက်ိဳးျဖစ္တဲ့ ေလာကဓံေကာင္းမွန္သမွ်ဟာ ေလာကႀကီးကအသိအမွတ္ျပဳျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ ၿပီးေတာ့မွသာ ခံစားခ်မ္းသာႏိုင္တာပါ။ အသိအမွတ္ျပဳေပးတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာကမရွိဘူးဆိုရင္ သတၲေလာက ဆိတ္သုဥ္းေနတဲ့ သုညကမၻာဆိုတာမ်ိဳးမွာ ေလးကြ်န္းလံုးကို အာဏာစိုးပိုင္တဲ့ စၾကာဝေတးမင္းႀကီးျဖစ္ေနဦးေတာ့ ၿခံရံခစား ေလးစားသိမွတ္သူမွမရွိဘဲ ဘယ္လိုလုပ္ ခ်မ္းသာသုခတို႔ ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ေစာျခင္းတို႔ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေလာကီလူသားတိုင္းဟာ ဒုတိယဦးစားေပးအျဖစ္နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ ေလာကအေပၚ အေလးအနက္ ထားရမယ္လို႔ ဆိုတာပါ။
ဒီလိုေတြ႔ႀကံဳခံစားရတဲ့ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ဆိုးျပစ္မ်ားဟာလဲ ပုဂၢလာဓိ႒ာန္အားျဖင့္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဘက္မလိုက္ တဲ့ ကမၼနိယာမတရားကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးတာျဖစ္လို႔၊ မိမိတို႔ရဲ႕အထြတ္အထိပ္အျဖစ္နဲ႔ အမွန္တရားဆိုတဲ့ “ဓမၼ”ကို အေလးအနက္ထားရမယ္လို႔ ေဟာညႊန္ေတာ္မူတာပါ။
အေလးအနက္ထားရမဲ့ ဒီအဓိပေတယ်တရား သံုးပါးထဲက “အတၲာဓိပေတယ်”ဆိုတဲ့ မိမိနဲ႔ မိမိရဲ႕ သားစဥ္ေျမးဆက္မ်ား အေပၚ အေလးအနက္ထားျခင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပစၥကၡမ်က္ေမွာက္မွာ အတုယူအားက် လိုက္နာစရာ သာဓကတစ္ခုအေနနဲ႔ ကဗ်ာဆရာႀကီးဦးတင္မိုးရဲ႕ “ငါကား ဖခင္ျဖစ္ေခ်ၿပီ”ဆိုတဲ့ ကဗ်ာဟာ တကယ္ကို ေကာင္းမြန္ေျပာင္ေျမာက္လွပါတယ္။
(ဒီကဗ်ာကို ပဲခူး အ.ထ.က(၃)ကထုတ္တဲ့ အမ်ိဳးသားေန႔ ေရႊရတုသဘင္အထိမ္းအမွတ္မဂၢဇင္းမွာ ေရးခဲ့တာ ျဖစ္ေပမဲ့ “အေတြးအျမင္” မဂၢဇင္းမွာ ဆရာေမာင္ဝံသက ေဆာင္းပါးအျဖစ္ ျပန္ေရးျပလိုက္မွ ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ သိခြင့္ရၾကတာပါ)
ဆရာတင္မိုးရဲ႕ကဗ်ာက-
“တို႔အေဖကား
ေရႊေငြဥစၥာ၊ အာဏာမင္းစက္
ရာထူးမက္”ဟု
သားရွက္မခံေတာ့ပါၿပီ။
“တို႔အေဖကား
ေနရာတစ္ခု၊ ရလိုမႈတြက္
အလုအယက္၊ ေျခကိုဖက္”ဟု
သားရွက္မခံေတာ့ပါၿပီ။
ငါ၏စိတ္ထား၊ ငါ့စကားသည္
သားတို႔တန္ေဆာင္ သားတို႔ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေခ်ၿပီ … တဲ့။
ဒီကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆရာေမာင္ဝံသအိမ္မွာ ဆရာတင္မိုးနဲ႔ဆံုမိၿပီး စကားစျမည္ေျပာျဖစ္တဲ့အခါ ဆရာတင္မိုးက-
“ဆရာမင္းသုဝဏ္ရဲ႕ ဩဝါဒစကားတစ္ခုရွိတယ္ဗ်၊ လူဆိုတာ ေသခါနီးျပန္စဥ္းစားမိတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္တိုင္သာဓု ေခၚသြားႏိုင္တဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ႏိုင္ခဲ့ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္တဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ကိုယ္လုပ္ခဲ့ တာေတြအတြက္ ကိုယ့္သားသမီးေတြ ရွက္စရာမျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနရတုန္းပါဗ်ာ”လို႔ ေလးတြဲ႕စကား ဆိုပါသတဲ့။ (ေမာင္ဝံသ၊ ဒုတိယအေတြး၊ ၁၀၂။)
အေတြးအျမင္မဂၢဇင္းမွာ ဒီကဗ်ာအေၾကာင္းကိုဖတ္ရတဲ့ နယ္ကေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳ အျဖည့္ပိုဒ္ကေလးတစ္ခုကိုလဲ ဆရာေမာင္ဝံသရဲ႕ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္မွာ ဖတ္လိုက္ရဖူးပါတယ္။
နယ္က အထက္တန္းေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ အာဇာနည္ေန႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခမ္းအနားတစ္ခုအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ၾကတဲ့အခါ အဲဒီေက်ာင္းဆရာက သူ႔တပည့္မ်ားထဲက စာစီစာကံုးအေရးအသား အလြန္ေတာ္တဲ့ တပည့္တစ္ေယာက္ကို အာဇာနည္ေန႔ ေဟာေျပာပြဲ၊ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားမွာ မပ်က္မကြက္တက္ေရာက္ဖို႔ လက္ေရြးစင္အျဖစ္ နဲ႔ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္လိုက္ပါသတဲ့။
လူရွင္းတဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီလက္ေရြးစင္ေက်ာင္းသားက ဆရာ့အခန္းေရာက္လာၿပီး မရႊင္မပ် မ်က္ႏွာနဲ႔ သူမတက္ေရာက္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း အသနားခံ ခြင့္ေတာင္းလာတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲလို႔ ေမးေတာ့၊ သူ႔အဖိုးက အာဇာနည္ႀကီးေတြကို လုပ္ႀကံတဲ့အထဲမွာ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ သူ လိပ္ျပာမသန္႔ ျဖစ္ရေၾကာင္း၊ မ်က္ရည္ဝဲၿပီး ေျပာခဲ့ပါသတဲ့။
ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႔အေနနဲ႔ ဆရာဦးတင္မိုးရဲ႕ ကဗ်ာထဲမွာ –
“တို႔အေဖကား
တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာ၊ မညႇာမေထာက္
သစၥာေဖာက္ဖ်က္၊ သူျပဳရက္”ဟု
သားရွက္မခံေတာ့ပါၿပီ။
ဆိုတဲ့အပိုဒ္ တစ္ပိုဒ္ေလာက္ ထပ္ၿပီးျဖည့္စြက္လိုက္ခ်င္ပါတယ္လို႔ စာေရးလာပါသတဲ့။
ဒီေန႔ အရပ္သတင္းေတြမွာေရာ၊ ဂ်ာနယ္သတင္းေတြ၊ အင္တာနက္သတင္းေတြမွာေရာ ေရႊေငြဥစၥာ အာဏာ မင္းစက္အတြက္ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာကိုပင္ မေထာက္မညႇာဘဲ၊ တို႔ဘိုးဘြားပိုင္ အေမြစစ္သယံဇာတေတြကို တိုင္းတစ္ပါးလက္ ဝ,ကြက္ၿပီး ထိုးအပ္ေနၾကတာေတြ။ ႏိုင္ငံပိုင္ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတေတြကိုေရာ၊ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနၾကတဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားတို႔ရဲ႕ ေျမယာေတြကိုေရာ၊ ႀကိဳက္သလို ျခယ္လွယ္သိမ္းယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ အထက္လူကိုေျခဖက္၊ ေအာက္လူကိုေျခကန္လုပ္ေနၾကတဲ့ ခ႐ိုနီ ဆိုသူေတြ။ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကဗ်ာထဲကလို “တိုင္းျပည္ကိုလု၊ လူထုကိုႏွိမ္၊ စည္းစိမ္ကိုခံ၊ ေရနံကိုသိမ္း၊ ေက်ာက္စိမ္းကိုလစ္၊ ကြ်န္းသစ္ကိုယူ၊ ဆန္ျဖဴကို စား၊ စပါးကိုခိုး၊ ႏြားသိုးကိုဆြဲ၊ လယ္တဲကိုဖ်က္၊ ေျမကြက္ကိုစီး၊ သမီးကိုေတာင္း၊ ကားေကာင္းကိုဖမ္း၊ ထင္တိုင္း ရမ္းေနၾကသူေတြ။” သူ႔ဘာသာတရားကို ခ်ဲ႕ခြင့္ေပးၿပီး၊ ကိုယ့္ဘာသာတရားကို ႏွဲ႔ေနၾကသူေတြအေၾကာင္း မျမင္ခ်င္ မၾကားခ်င္အဆံုး၊ ျမင္ေန၊ ၾကားေန၊ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ အခါ၊ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားထားတဲ့ အဓိပေတယ် တရားေတာ္နဲ႔ ဆရာတင္မိုးရဲ႕ကဗ်ာကို သတိရေနမိသလို၊ သတင္းစာဆရာႀကီး ေမာင္မဲ(သခင္တင္ဟိန္း)ေျပာျပဖူးတဲ့ “ကိုလိုနီလက္သစ္”ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကိုလဲ သတိရေနမိပါတယ္။
၁၉၉၄-ခုႏွစ္ေလာက္ကပါ၊ ဖားအံ႔ၿမိဳ႕၊ ေတာင္ကေလးေက်ာင္းတိုက္မွာရွိေနတဲ့ အဖိုးဆရာမဲထံမွာ မိမိက စာေရးသားမႈလက္ေတြ႕ေလ့က်င့္သင္ၾကားရင္း သံုးလေလာက္အတူ သြားေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သတင္းေတြ၊ သတင္းစာေတြထဲမွာ “ျပည္ပအားကိုး ပုဆိန္႐ိုး”တို႔၊ “နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ”တို႔ “ကိုလိုနီလက္သစ္” တို႔ ဆိုတဲ့ စကားေတြက ေန႔စဥ္ ၾကားေန၊ ေတြ႕ေနရတယ္။
ဒီစကားေတြထဲက “ကိုလိုနီလက္သစ္”ဆိုတာကို မိမိသိပ္သေဘာမေပါက္တဲ့အတြက္ ကုိလုိနီမွာ လက္သစ္နဲ႔ လက္ေဟာင္း ဘယ္လုိထူးသလဲလုိ႔ ေမးၾကည့္တဲ့အခါ၊
အဖိုး(ဆရာမဲ)က-
“ကိုလိုနီဆိုတာ (၁) တိုင္းျပည္နယ္ေျမကိုသိမ္းပိုက္လိုျခင္း၊ (၂) သယံဇာတကို အပိုင္စီးလိုျခင္း၊ (၃) လူမ်ိဳးကို ကြ်န္ျပဳ လိုျခင္းဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္သံုးခုအတြက္ လက္နက္နဲ႔ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီး ဇြတ္အတင္းဝင္ေရာက္အုပ္ခ်ဳပ္ တာေပါ့။ ဒီသံုးမ်ိဳးလံုးကိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္မ်ိဳး ႏွစ္မ်ိဳးကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုးအပ္လိုက္ရၿပီဆိုရင္၊ အဲဒါ သူ႕ ကိုလိုနီ ျဖစ္သြား တာပဲ၊ ဒါက ကုိလုိနီလက္ေဟာင္းေပါ့။”
ဒီလိုဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အခါ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံႏိုင္ငံအတြက္ လံုၿခံဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြါးေရးစတဲ့ အေထြေထြတာဝန္ေတြကိုလဲ ကိုလိုနီျပဳတဲ့သူက တာဝန္ယူရတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္က ကိုလိုနီျပဳၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တုန္းကလိုေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္ႏိုင္ငံတစ္ခုကို က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္မႈလဲျဖစ္တယ္။ အအုပ္ခ်ဳပ္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားက မေက်နပ္လို႔ေတာ္လွန္ပုန္ကန္တာ မ်ိဳးျဖစ္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြဘက္က ေသေၾက ပ်က္စီးရတာမ်ိဳးလဲ ရွိလာတယ္။
ဒါေတြကိုၾကည့္ၿပီး ခုေခတ္မွာေတာ့ သူတစ္ပါးတိုင္းျပည္ထဲကို ဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္တာမ်ိဳး မလုပ္ၾကေတာ့ဘူး။ လက္နက္အင္အား၊ ဓနအင္အားေတြနဲ႔ တိုင္းတစ္ပါးအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္လႊမ္းမိုးၿပီး သယံဇာတကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ရယူတာတို႔၊ လူမ်ိဳးကို ကြ်န္ျပဳတာတို႔ပဲ လုပ္ၾကေတာ့တယ္။ တန္ရာတန္ေၾကး မေပး, မေကြ်းဘဲ ကိုယ္လိုသလို ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတာေပါ့။ ဒါဟာ ကုိလိုနီလက္သစ္ေပါ့။ သူက်ေတာ့ သူ႔ကုိလိုနီ ျပဳတဲ့ႏုိင္ငံအေပၚ ဘာမွ တာ၀န္မယူရေတာ့ဘူး။ သယံဇာတနဲ႔ လူမ်ဳိးကုိပဲ ထင္သလုိ ခ်ယ္လွယ္ေတာ့တာေပါ့။ အဲဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးေရာက္သြားတဲ့ ႏိုင္ငံကို “ကိုလိုနီလက္သစ္ႏိုင္ငံ”လို႔ ေခၚၾကၿပီး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကိုယ္ အဲဒီအျဖစ္မ်ိဳး ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြကိုလဲ “ကိုလိုနီလက္သစ္၊ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစေတြ”လို႔ ေခၚၾကတာေပါ့။ အဲဒီလိုၾကည့္လိုက္ရင္ ဒီေန႔ – နယ္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစ၊ ျပည္သူ႔ပုဆိန္႐ိုး၊ ကိုလိုနီလက္သစ္ဆိုတာ ဘယ္သူေတြ ျဖစ္မလဲဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့” ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဒီေန႔ ေတြ႔ျမင္ၾကားသိေနရတဲ့ ကမၻာမေၾကႏိုင္ေလာက္ေအာင္၊ ျမန္မာေၾကရတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုေျပာခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာႀကီးႏွစ္ဦးတို႔ရဲ႕ ကဗ်ာနဲ႔စကားအတိုင္းဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ား ေကာက္ခ်က္ခ်ရမလဲ၊ ဆရာတင္မိုး ေျပာသလို ဖခင္မ်ား မဟုတ္ၾကေလေရာ့သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆရာႀကီးေမာင္မဲ ေျပာသလို … ။ ။
ဓမၼေဘရီအရွင္ဝီရိယ(ေတာင္စြန္း)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
