အာဏာ႐ွင္ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ ဇာတ္သိမ္းခန္း – အပိုင္း (၈)
သန္းဝင္းလိႈင္
နုုိ၀င္ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၃
● အဘယ္ေၾကာင့္ အာဏာသိမ္းပိုက္ခဲ့သနည္း
၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ သိမ္းယူခဲ့ျခင္းမွာ ပထစ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕သည္ တပ္မေတာ္အႀကီးအကဲမ်ား၏ ၾသဇာအာဏာကို ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ပထစအစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ (ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္၀င္) က ေျပာဆိုခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ၿပီးစ ႏုိင္ငံငယ္မ်ားႏွင့္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးစ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားတြင္ စစ္တပ္အင္အား ႀကီးမားခဲ့ေၾကာင္း ၊ထို႔ေၾကာင့္ ထိုႏိုင္ငံငယ္မ်ားတြင္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကိုလည္း မည္သို႔ျပဳျပင္လ်င္ သင့္မည္ဟု ပထစေခါင္းေဆာင္မ်ား နည္းလမ္း ႐ွာေဖြခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္အရာ႐ွိႀကီးမ်ားအား သုံးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ေျပာင္းလဲေပးလွ်င္ ေကာင္းမည္၊ သို႔မဟုတ္ အၿငိမ္းစားေပးလွ်င္ သင့္ေလ်ာ္မည္၊ သို႔မဟုတ္ အၿမဲတမ္း စစ္တပ္မထားဘဲ အ႐ြယ္ေရာက္သူတိုင္းအား စစ္ပညာမ်ားသင္ေစ၍ အမႈထမ္းေစလွ်င္ အဆင္ေျပမည္တို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ေဆြးေႏြးေသာသတင္းသည္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္းထံ သတင္းေပါက္သြားေသာေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက အာဏာသိမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္မည္ဟု ထင္ေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဗိုလ္မွဴးေအာင္က ေဆြးေႏြးေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယင္းေျပာဆိုခ်က္ မွတ္တမ္းကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းသုေတသနဌာနက ကိုယ္ေတြ႔ေျပာၾကားခ်က္မ်ား (ဝ၁၂၂) ျဖင့္ သိမ္းဆည္းထားသည္။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လအတြင္း ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း ဗိုလ္မွဴးေအာင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခဲ့ရာတြင္မူ ၎က –
“ကၽြန္ေတာ္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး လုပ္တဲ့အခါ National Service Act ဆိုတာ စစ္မႈမထမ္းမေနရ ဆိုတဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္ ပါလီမန္မွာတင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္တယ္။ အဲဒီတင္ဖို႔ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ေဖက နယ္ေတြမွာ သြားၿပီးေတာ့ တပ္ေတြကို ေျပာတယ္။ ဒီကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ငါတို႔ တပ္မေတာ္ကို ဖ်က္ဖို႔ လုပ္ေနၿပီ။ ဘယ္လိုလဲဆိုရင္ National Service Act အရ လူတိုင္း လူတိုင္း ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္တဲ့ က်ား မ ၄၅ ႏွစ္အတြင္းမွာ႐ွိတဲ့ က်ားမ အားလုံး၊ စစ္ပညာ မသင္မေနရ ဆိုတာ လုပ္မယ္။ ဒီေတာ့ တပ္က ဘယ္ေလာက္ထားမလဲ။ ေလ့က်င့္ေရးအတြက္ေပါ့ေလ။ ငါးေသာင္းထားမယ္။ ေတာ္ၿပီ။ ပိုတဲ့ အရာ႐ွိ အၾကပ္ တပ္သားေတြကို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ဒီမိုကေရစီ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က အစားသြင္းမယ္။ အၾကပ္ တပ္သား ဆိုလည္း ေက်း႐ြာကာကြယ္ေရးတို႔ ဘာတို႔ေပါ့ေလ။ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔ ဘာတို႔၊ အဲဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဟိုဒင္း ျဖစ္တယ္။ တပ္မေတာ္က ပိုလာတဲ့ အရာ႐ွိေတြထဲက တခ်ိဳ႕က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ျပန္ထည့္မယ္။ ပညာအရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ ဒီတပ္ဗိုလ္ေတြကို ႏုိင္ငံျခားမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ပညာထပ္သင္မယ္။ တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ လိုတဲ့ ပညာေတြကိုေပါ့ေလ။ အဲသလို ပညာသင္ၿပီးေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ သုံးမယ္ဆိုတဲ့ဟာ၊ အဲဒီ National Service Act စစ္မႈမထမ္းမေနရဆိုတဲ့ ဥပေဒလုပ္ဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ ၊ အဲဒီဟာ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ေဖက ပထမဆုံး သူက တပ္က အရာ႐ွိေတြ ေခၚၿပီးေတာ့ သူ ႐ွင္းတယ္။ တို႔တပ္မေတာ္ေတာ့ အဖ်က္မခံႏိုင္ဘူး။ ငါတို႔ေတာ့ တစ္ခုခုေတာ့ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ ကို သူေျပာတယ္။
ဝ နယ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သြားေတာ့ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေမာင္္ေ႐ႊက သူက တိုင္းတပ္မွဴး၊ အစ္ကိုႀကီးတဲ့ ဒီက အရာ႐ွိေတြက အကိုႀကီးနဲ႔ Interview ေတာင္းတယ္။ အဲဒီအရာ႐ွိ ၂ဝဝ နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႔တယ္။ ေတြ႔ေတာ့ အဲဒီ National Service Act အေၾကာင္း သူတို႔က ေမးၾကတယ္။ ေမးေတာ့ အဲဒါ ႐ွင္းျပတယ္။ ဟ… ဒါဆို ေကာင္းသားပဲတဲ့။ ဒီသူပုန္ရန္ကလည္း အဲဒီအခ်ိန္က ေအးသြားၿပီ။ ေပါင္းလိုက္လို႔မွ ဆိုရင္ ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ၄ဝဝဝ ေလာက္ပဲ ႐ွိတယ္။ အဲဒီ ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ၄ဝဝဝ ေက်ာ္ေတြကလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ အလင္းဝင္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ႐ွိတယ္။ အမ်ိဳးသား စစ္ဝန္ထမ္း ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆင့္ဆင့္ ကၽြန္ေတာ္ ႐ွင္းျပေတာ့ အဲဒီအရာ႐ွိေတြက ဟာ.. ဒါ ေကာင္းသားပဲ။ ဒါ… တပ္မေတာ္ဖ်က္တာမွ မဟုတ္ဘဲ။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တစ္ခုလုံး တပ္မေတာ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာတဲ့။ ဒါ လက္ခံစရာ အေၾကာင္း႐ွိတယ္။ ဒီဥစၥာဟာ အိုစီ (O.C – Officer Commanding တပ္မွဴး) ကြန္ဖရင့္က စီဒီ (C.O – Commanding Officer) ကြန္ဖရင့္က ႏွစ္ႀကိမ္ တပ္မေတာ္အရာ႐ွိက ႏွစ္ႀကိမ္ သူတို႔ သေဘာတူၿပီးသား။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ေဖက ဟိုတုန္းက ပုသိမ္သြားၿပီးေတာ့ ရင္ဘတ္ထုၿပီးေတာ့၊ (ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး) ကေတာ့ တပ္မေတာ္ဖ်က္ၿပီ၊ ဟုတ္လား၊ လာ႐ိႈးမွာလည္း တပ္မေတာ္ဖ်က္ၿပီ။ ေတာင္ႀကီးမွာလည္း တပ္မေတာ္ဖ်က္ၿပီ။ သူက ေ႐ွ႕ေလွ်ာက္ေျပာ ၊ကၽြန္ေတာ္က ေနာက္ကလိုက္ရွင္း ၊ ဒီလိုျဖစ္ၾကတာ။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ေဖ ဒီလိုေလွ်ာက္ေျပာတဲ့ဟာ ဆိုလို႔႐ွိရင္ ဒီစိုးရိမ္စိတ္ ႐ွိခ်င္လည္း႐ွိ၊ ခြန္ထီးနဲ႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ စကားေျပာတာပဲ။ အဲဒီ ခြန္ထီးတို႔ ဘာတို႔ကေတာ့ အဲဒါေတြ ေလွ်ာက္ေျပာတာပဲ။ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာပဲ ဒါ ေျပာတယ္။ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အဲဒါေတြ ေျပာတာေပါ့။ ဒါ၊ ဒီ၊ ဖက္ဒရယ္ေၾကာင့္ ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တပ္မေတာ္က သူတို႔ တပ္မေတာ္ကို ဖ်က္တဲ့အတြက္ ဒါစိုးရိမ္လို႔ သိမ္းတာလည္း ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီလိုပဲ ယူဆတယ္ေလ” ဟူ၍ ႐ွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ စစ္တပ္မွ ျပည္သူ႔အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို လက္နက္အားကိုးျဖင့္ အတင္းအဓမၼသိမ္းယူလိုက္ခ်ိန္မွစ၍ ေက်ာင္းသားသမဂၢအဖြဲ႔မွဦးေဆာင္၍ေက်ာင္းသားမ်ားဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားသည္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးစ မတ္လတြင္ တစ္ႀကိမ္၊ ဇူလိုင္လတြင္ တစ္ႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ပထမအႀကိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို မတရားဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္၍ တစ္ကၽြန္းပို႔ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္၍ ကိုကိုးကၽြန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေက်ာင္းမွ ထုတ္ပယ္လိုက္ၿပီး၊ တခ်ိဳ႕မွာ ဝရမ္းေျပးဘဝသို႔ ေရာက္႐ွိသြားခဲ့ရသည္။ စစ္အာဏာ႐ွင္မ်ားသည္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္႐ုံမွ်မကဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေနေရး၊ စားေရး၊ ပညာသင္ၾကားေရး စသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ အခ်က္ ၂၂ ခ်က္ပါ အမိန္႔ ၊ ဥပေဒ၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ စသည္တို႔ကို ေမလ ၉ ရက္ေန႔၌ ျပင္းထန္စြာ ထုတ္ျပန္လာခဲ့သည္။ တဖန္ ေမလ ၁ဝ ရက္ တကၠသိုလ္ေကာင္စီကိုပါ ဖ်က္သိမ္း၍ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ ေၾကညာခ်က္ အမိန္႔အမွတ္ ၃ဝ ျဖင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားမပါဘဲ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္မ်ားသာ ပါဝင္သည့္ တကၠသိုလ္ ေကာင္စီကို ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့သည္။
ထိုသို႔ အေထြေထြဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားကို နည္းေပါင္းစုံျဖင့္ ျပဳလုပ္၍ အားမရေသးဘဲ ဇူလိုင္လ ၆ ရက္က ည ၂ဝးဝဝ နာရီတြင္ စစ္အစိုးရမွ တကၠသိုလ္နယ္ေျမကို ပုဒ္မ ၁၄၄ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာေသာေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ (၄) လေက်ာ္ခန္႔ အၾကာတြင္ ႀကီးမားျပင္းထန္ေသာ ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ လႈပ္႐ွားမႈ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ သပိတ္ေမွာက္ရသည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ –
(၁) ၁၉၆၂ မတ္လ ၂ ရက္ စစ္တပ္မွ မတရား အာဏာသိမ္းယူမႈ
(၂) ေက်ာင္းသားမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ခြင့္မ်ားကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ အမိန္႔မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒေၾကညာခ်က္မ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းရန္ျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပ သပိတ္ေမွာက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ယင္းသပိတ္ႀကီးသည္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး႐ွိ ေက်ာင္းသားထုမ်ားအၾကား လ်င္ျမန္စြာ ျပန္႔ႏွံ႔ကူးစက္ကာ ဇူလိုင္လဆန္းတြင္ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ႀကီးမားျပင္းထန္လာခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားမွ ဦးေဆာင္လႈပ္႐ွားခဲ့ၿပီး စစ္အာဏာ႐ွင္စနစ္ႏွင့္ တရားမွ်တမႈမ႐ွိေသာ ဥပေဒမ်ားအား ဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။ သမိုင္းတြင္ရစ္မည့္ ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးအား ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔ ညေန ၁၈ း ၃ဝ နာရီခန္႔တြင္ စစ္အာဏာ႐ွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေန၀င္း၏ ခါးပိုက္ေဆာင္ စစ္တပ္မွ ေမာင္းျပန္ ဂ်ီသရီး၊ ဂ်ီဖိုး၊ စက္ေသနတ္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ၿဖိဳခြင္းခဲ့ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ေသြးေျမက်ခဲ့ရသည္။ မေသဘဲ က်န္ေနခဲ့သူ ေက်ာင္းသား ေျမာက္မ်ားစြာလည္း ဖမ္းဆီးျခင္းခံရ၍ ေထာက္ခ်ႏွိပ္စက္ခံရျခင္း၊ ကိုကိုးကၽြန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္၍ ႏွိပ္စက္ခံရျခင္း၊ အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေပါင္းမ်ားစြာသည္ ေက်ာင္းထုတ္ခံရျခင္း၊ အခ်ိဳ႕မွာ ထြက္ေျပး တိမ္းေ႐ွာင္ကာ အနာဂတ္ဘဝမ်ား ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္မႈသမိုင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုေသာ အႀကံျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အဓိကစု႐ုံးစည္းေ၀းရာ သမိုင္းဝင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဇူလိုင္လ ၈ ရက္ေန႔ မနက္ ဝ၃း၃ဝ နာရီတြင္ ဒိုင္းနမိုက္မ်ားျဖင့္ ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီး၍ အစေဖ်ာက္ခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဆႏၵကို မလိုက္ေလ်ာသည့္ျပင္ ျပင္းထန္စြာ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈသည္ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္မွ ၾကည့္ပါက စစ္အာဏာသိမ္းစဥ္က လက္ခံက်င့္သုံး ေနဆဲျဖစ္ေသာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒပါ အခန္း (၂) မူလအခြင့္အေရးမ်ားပါ လြတ္လပ္မႈ အခြင့္အေရးမ်ား၏ အပိုဒ္ (၁၇) တြင္၊ တရားဥပေဒႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မဆန္႔က်င္လွ်င္ ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ေအာက္ပါ အခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သုံးစြဲႏိုင္ရမည္။
(က) မိမိယုံၾကည္ခ်က္ ၊ ထင္ျမင္ခ်က္တို႔ကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရး။
(ခ) လက္နက္မပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရး စသည္တို႔ ေဖာ္ျပပါ႐ွိသည္။
သို႔ေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသည့္ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ သပိတ္ႀကီးမ်ားတြင္ စစ္အာဏာ႐ွင္မ်ားသည္ လိုက္ေလ်ာေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့ျခင္းမ်ား တစ္စုံတစ္ရာမွ် မ႐ွိခဲ့သည့္အျပင္ အၾကမ္းဖက္ကာ ရက္စက္စြာ ပစ္ခတ္၍တစ္မ်ိဳး၊ တရားမွ်တမႈ မ႐ွိေသာ အမိန္႔မ်ား၊ ဥပေဒမ်ား၊ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္၍ တဖုံစသည့္ လူမဆန္သည့္ လုပ္ရပ္တို႔ျဖင့္သာ ေျဖ႐ွင္းေပးခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ အထက္မွ ခိုင္းသည့္အတိုင္း သတ္ျဖတ္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္သူမ်ားကို တည္ဆဲျပဌာန္းထားသည့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၃ဝ၂ (၁) (ခ) ျဖင့္ အေရးယူႏိုင္ေပသည္။
ပုဒ္မ ၃ဝ၂ (၁) (ခ) တြင္ မည္သူမဆို တင္ကူးရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ လူသတ္မႈကို က်ဴးလြန္လွ်င္ ထိုသူကို ေသဒဏ္ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ ေငြဒဏ္ကို္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔အျပင္ သမိုင္းဝင္ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဒိုင္းနမိုက္ျဖင့္ ဖ်က္ဆီးၿဖိဳခ်လိုက္သည့္ လုပ္ရပ္သည္လည္း ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္သူမ်ား အေနျဖင့္ ျပဌာန္းထားဆဲျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၄၃၆ ကို က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္သည္။
ပုဒ္မ ၄၃၆ တြင္ မည္သူမဆို ကိုးကြယ္ဝတ္ျပဳေသာ ေနရာအျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေနအိမ္အျဖစ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ပစၥည္းမ်ား သုိေလွာင္ထိန္းသိမ္းေသာ ေနရာအျဖစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သာမန္အားျဖင့္ အသုံးျပဳေသာ အေဆာက္အအုံကို ဖ်က္ဆီးရန္ အႀကံျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ မိမိက ထိုသို႔ ပ်က္စီးေစမည္ ျဖစ္တန္ရာသည္ကို သိလ်က္ႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ မီးျဖင့္ သို႔မဟုတ္ ေပါက္ကြဲတတ္ေသာအရာျဖင့္ အက်ိဳးဖ်က္ဆီးမႈကို က်ဴးလြန္လွ်င္ ထိုသူကို တသက္တကၽြန္းဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ၁ဝ ႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္တစ္မ်ိဳး ကိုျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ဟူ၍ ျပဌာန္းထားသည္။
ထိုသို႔ က်ဴးလြန္ေစရန္ အမိန္႔ေပးညႊန္ၾကားခဲ့သည့္ သူမ်ားကို အားေပးကူညီမႈ ပုဒ္မမ်ား (က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ မူရင္းျပစ္မႈမ်ားအတိုင္း ျပစ္ဒဏ္ခံစားရသည့္ ပုဒ္မမ်ား) ျဖင့္ အေရးယူေပးရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းသို႔ တရားစီရင္မႈ ျပဳလုပ္မွသာ တရားမွ်တမည္ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းသို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္သူမ်ား အမိန္႔ေပးခဲ့သည့္သူမ်ားကို အေရးယူအျပစ္ေပးျခင္း တစ္စုံတစ္ရာကိုမွ် စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္သည္ယေန ့တိုင္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ျခင္း မ႐ွိေပ။
● ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ ၁၂ ႏွစ္၊ လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရေခတ္ ၁၄ ႏွစ္၊ ၂၆ ႏွစ္ ကာလအတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းသည္ ထိုစဥ္က ကမၻာတြင္ ေခတ္စားေနေသာ “ဆို႐ွယ္လစ္” ဆိုင္းဘုတ္ကို ေကာက္ခ်ိတ္ၿပီး ရာဇပလႅင္ေပၚတက္ထိုင္ကာ အာဏာသုံးရပ္ကို အျပည့္အဝ ခ်ဳပ္ကိုင္၍ မစားရ ဝခမန္း စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ကာ ဆိုဗီယက္ပုံစံ တစ္ပါတီ ဆို႐ွယ္လစ္အာဏာ႐ွင္ စနစ္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ သယံဇာတ ေပါၾကြယ္လွေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၄၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ (၉၆) ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၄၂/၄၂၈) အရ ကမၻာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးႏိုင္ငံ (အဆင္းရဲဆုံးႏိုင္ငံ) စာရင္းသို႔ သြတ္သြင္းခံလိုက္ရေလသည္။
သို႔ကလို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ စစ္တပ္မွ ျပည္သူ႔အခ်ဳပ္အျခာအာဏာမ်ားကို လက္နက္အားကိုးျဖင့္ အတင္းအဓမၼ သိမ္းယူလိုက္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ ဦးေဆာင္၍ မတ္လတြင္ တစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ဇူလိုင္လတြင္ တစ္ႀကိမ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ပထမအႀကိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို မတရားဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္၍ တစ္ကၽြန္းပို႔ျပစ္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္၍ ကိုကိုးကၽြန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေက်ာင္းမွ ရာသက္ပန္ ထုတ္ပယ္လိုက္သည္။ တခ်ိဳ႕မွာမူ ၀ရမ္းေျပးဘ၀သို႔ ေရာက္႐ွိသြားရေတာ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းသည္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္႐ုံမွ် အားမရေသးဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စားေရး ေနေရး ပညာသင္ၾကားေရး စသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အေျခခံ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သည့္ စည္းကမ္းခ်က္ ၂၂ ခ်က္ပါ ညႊန္ၾကားခ်က္တို႔ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ေမလ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ တကၠသိုလ္ ေကာင္စီကိုပါ ဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္သည္။
ထိုသို႔ အေထြေထြ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားကို နည္းေပါင္းစုံျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားသပိတ္သည္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး႐ွိ ေက်ာင္းသားထုမ်ားအတြင္းသို႔ လ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကူးစက္လာကာ သမိုင္းတြင္ရစ္ခဲ့သည့္ ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ ေက်ာင္းသားလႈပ္႐ွားမႈ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ စစ္အစိုးရသည္ ဇူလိုင္လ ၆ ရက္ေန႔၊ ည ၈ နာရီတြင္ တကၠသိုလ္နယ္ေျမကို ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔၊ ည ၆း၃ဝ နာရီခန္႔တြင္ စစ္အာဏာ႐ွင္မ်ား၏ ခါးပိုက္ေထာင္ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ေမာင္းျပန္ေသနတ္မ်ားျဖင့္ ရက္စက္စြာ ပစ္ခတ္ႏွိမ္ႏွင္းၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား အေျမာက္အျမား ေသေၾက ဒဏ္ရာ ရ႐ွိိခဲ့သည္။ မေသဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသား အမ်ားအျပားလည္း ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံခဲ့ရသည္။
ထို႔အျပင္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈ သမိုင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုေသာ အႀကံျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသား သမဂၢအဖြဲ႔၀င္မ်ား အဓိကစု႐ုံးရာ သမိုင္း၀င္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဇူလိုင္လ ၈ ရက္ေန႔ ၊ မနက္ ဝ၃း၃ဝ နာရီတြင္ ဒိုင္းနမိုက္မ်ားျဖင့္ ေဖာက္ခြဲၿဖိဳခ်ဖ်က္ဆီး၍ အစေဖ်ာက္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦကို လက္၀ါးခ်င္း႐ိုက္ၿပီး ဗုံးေဖာက္ခြဲခဲ့သည့္ တရားခံမွာ ဗိုလ္ေန၀င္းႏွင့္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ႀကီး တို႔သာ ျဖစ္သည္။ ယင္းေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီသည္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ၁၉၆၄ အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး ကို ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒကို ျပဌာန္း၍ အသင္းအဖြဲ႔ပါတီအားလုံးကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေလသည္။
၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံဘဏ္မွ ထုတ္ေ၀ထားသည့္ က်ပ္ ၁၀၀ တန္ႏွင့္ က်ပ္ ၅၀ တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို တရား၀င္ ေငြစကၠဴအျဖစ္မွ ရပ္စဲလိုက္သည္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ေၾကးမုံ၊ ဂါးဒီးယန္း၊ ဗိုလ္တေထာင္ ပုဂၢလိကပိုင္ သတင္းစာမ်ားကုိ ျပည္သူပိုင္ သိမ္းပိုက္၍ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္လိုက္သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ေရးဆြဲခဲ့ေသာ မဆလ တစ္ပါတီ အာဏာ႐ွင္စနစ္ကို ကိုယ္စားျပဳထားေသာ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳသည့္ အတုအေယာင္ ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းခဲ့သည္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ေမ၊ ဇြန္လမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္တြင္ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈမ်ားႏွင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴး ဦးသန္႔၏ ႐ုပ္ကလာပ္သၿဂိဳဟ္မည့္ ကိစၥကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဦးသန္႔အေရးအခင္း၊ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ရာျပည့္အေရးအခင္း ဆက္တိုက္ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။
၁၉၇၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ မဆလပါတီ အာဏာ႐ွင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ရန္ ႀကံစည္မႈႏွင့္ သီးျခားရခိုင္ျပည္နယ္ သီးျခားအစိုးရဖြဲ႔ရန္ ကိစၥရပ္မ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားလည္း တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္း ပ်က္စီးလာစဥ္အတြင္း ၁၉၈၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ ရက္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း လွည့္လည္ သုံးစြဲလ်က္႐ွိေသာ ေငြစကၠဴက်ပ္ ၁ဝဝ တန္၊ က်ပ္ ၅ဝ တန္ႏွင့္ က်ပ္ ၂ဝ တန္တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ၂၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္ႏွင့္ ၇၅ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို လည္းေကာင္း တရားဝင္ေငြအျဖစ္မွ ရပ္စဲလိုက္ေသာေၾကာင့္ လူထုတစ္ရပ္လုံး အေထြေထြ မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။ ၃၅ က်ပ္တန္ ႏွင့္ ၇၅ က်ပ္တန္တို႔ကို ထုတ္ေဝထားသည္မွာ ၂ ႏွစ္ခန္ ့သာ ႐ွိေသးသည္။ ထိုစဥ္အတြင္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ႀကိဳ႕ကုန္း အေနာက္ရပ္ကြက္မွ လူငယ္အခ်ိဳ႕ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ အစိုးရက အၾကမ္းဖ်က္ ၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ကမၻာေက်ာ္ “႐ွစ္ေလးလုံး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပုံႀကီး” တစ္ျပည္လုံးတြင္ အုံၾကြ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
