>
အျမင္မတူတဲ့အေတြးမ်ား
ဘိကၡဳဓမၼပိယ(USA)
စက္တင္ဘာ၁၄၊ ၂၀၁၁
လူ႔ဘဝနဲ႔အေတြး။ လူ႔ဘဝကိုရလာသူတုိင္းအေတြးဆုိတာရွိစျမဲပါ။ အေတြးကိုအေျခခံျပီး အထက္တန္းစား ဘဝ မ်ားသုိ႔ ေရာက္ရွိသြားသူမ်ားရွိသလုိ၊အေတြးကုိအေျခခံျပီး ေအာက္တန္းစားဘဝမ်ားသုိ႔ ေရာက္ရွိသြားသူေတြကလဲဒုနဲ႔ေဒး။ လူ႔ဘဝမွာအေရးပါလွတဲ့အေတြးဆုိတဲ့အေရးကိစၥမွာ မွန္ကန္တဲ့အေတြး၊ မွားယြင္းတဲ့အေတြး၊ ဒီအေတြးႏွစ္ခု ဘယ္သင္းကိုအရင္စလုိ႔ဘယ္သင္းကိုေနာက္ခ်ျပီး ေတြးသင့္တယ္ဆိုတာ ေတြးၾကည္႔ဖုိ႔ပါ။
အဲဒီအေတြးႏွစ္ခုကိုမစဥ္းစားမီ စဥ္းစားစရာတစ္ခု ျဖစ္လာတာက အေတြးဆုိတာဘာလဲ။ အေတြးကို ဗုဒၶအဘိဓမၼာ (ဗုဒၶစ္(စ္)ဆုိက္ကိုလုိဂ်ီ)မွာ “ဝိတကၠ” လုိ႔ အသုံးရွိျပီး၊ ျမန္မာမွဳျပဳေတာ့ “ဝိတက္”၊ ျမန္မာလိုအဓိပၸါယ္ျပန္ေတာ့“အေတြး”တဲ့။ “ညကဝိတက္ေတြမ်ားေနလို႔ အေတာ္နဲ႔ကို အိပ္မေပ်ာ္နဳိင္ဘူး”ဆုိတဲ့ စကားအသုံးအႏွဳံးကိုလူတုိင္းနီးနီးၾကားဖူးမွာပါ။ အေတြးမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိတယ္ ဆိုေပမဲ့လုိ႔ ေတြးခ်င္ရာေတြးလုိ႔ေတာ့မသင့္ေတာ္ဘူး။ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ေတြးတတ္ရင္ ကုသုိလ္ (စိ္တ္) ျဖစ္နဳိင္ျပီး၊ မေတြးတတ္ရင္ေတာ့ အကုသုိလ္(စိတ္)ေတြျဖစ္သြားနဳိင္တယ္။ကုသုိလ္ျဖစ္ေအာင္ ေတြးတတ္တဲ့အေလ့အက်င့္မ်ဳိးဆုိတာ အေလ့အက်င့္လုပ္ထားမွျဖစ္နဳိင္တာ။ဒီလုိဆုိ ကုသုိလ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုေတြးမလဲ။
ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရဆုိရင္“အေတြး”ကို စိတ္ကေဆာင္ရြက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေစတသိက္ကေဆာင္ရြက္တာ။ စိတ္ကတျခား၊ အေတြးကတျခားဆုိတာကိုသိထားရမွာပါ။ “ေတြးတဲ့”ကိစၥကို ေစတသိက္(၅၂)ပါးထဲမွာပါတဲ့ ဝိတက္ဆုိတဲ့ ေစတသိက္က ေဆာင္ရြက္တာ။လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စိတ္နဲ႔ အေတြးကို အတူတူပဲလုိ႔ ထင္မွတ္ထားၾကတာ။ အဘိဓမၼာသေဘာအရ အာရုံကိုသိတတ္တဲ့စိတ္ကတစ္မ်ဳိး၊ထုိစိတ္ကို မွီတြယ္ျပီးျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေစတသိက္ကတစ္မ်ဳိး ဒါကုိ ခဲြျခားသိဖုိ႔ပါ။ ထုိနည္းတူစြာပဲခ်စ္စိတ္၊ မုန္းစိတ္၊ မနာလုိစိတ္၊ ဝန္တုိစိတ္၊ ေမတၱာစိတ္၊ ကရုဏာစိတ္တုိ႔ဆုိရာမွာလဲအလားတူပဲ ခဲြျခားသိဖုိ႔ပါ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္မွတ္သားထားသင့္တာကေတာ့ အေတြးဆုိတာ ေစတသိက္တစ္ခုရဲ့အမည္နာမပဲလုိ႔ရုိးရုိးရွင္းရွင္းေလးပဲ မွတ္ထားဖုိ႔ပါ။
လူတုိင္းလူတုိင္းဘဝအခက္အခဲေတြကို ေတြ႔ဖူး၊ ၾကဳံဖူးၾကတာခ်ည္းပဲ။ မေတြ႔ဖူး၊ မၾကဳံဖူးသူရယ္လုိ႔ ဒီေလာကမွာရွိမွမရွိနဳိင္တာ။ လူဆုိတာ ဘဝအခက္အခဲေတြနဲ႔ၾကဳံလာျပီဆုိရင္ တစ္စုံတစ္ခုကိုလုပ္ဖုိ႔ေတြးၾကတာခ်ည္းပဲ။ “လူဟာ ၾကံရင္း ေသတယ္၊ ငွက္ဟာပ်ံရင္းေသတယ္” “လူဟာေတြးရင္းေသတယ္၊ ျမင္းဟာေျပးရင္ေသတယ္”ဆုိတဲ့စကားပုံ ေတြလဲ ရွိေနတာပဲ။ ေတြးတာဟာ လူေတြရဲ့ဓမၼတာသေဘာလုိ႔ဆုိနဳိင္ေပမဲ့ ေလာကအေၾကာင္းကိုေတြးတဲ့အခါမွာ ေတြးသင့္တဲ့ အရာရွိသလို၊ မေတြးသင့္တဲ့အရာေတြလဲရွိေနတာပဲ။
မွန္ကန္စြာ ေတြးတတ္ရင္မဂၢင္(၈)ပါးမွာပါဝင္တဲ့ သမၼာသကၤပၸ (မွန္ကန္ေသာအေတြး)ျဖစ္လုိ႔ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလမ္းစဥ္တစ္ခုျဖစ္တယ္။မွားမွားယြင္းယြင္းေတြးျပီ ဆုိရင္ေတာ့ အဲဒီအေတြးကိုအေျခခံျပီး ထင္ရာစုိင္းတတ္ၾကတယ္။အဲဒီထင္ရာျမင္ရာစုိင္းတဲ့အမွဳက အပါယ္ေလးပါးထိ က်သြားနဳိင္တယ္။
သာသနာသမုိင္းမွာထင္ရွားလွတဲ့ေဒဝဒတ္ရဲ့အေတြးမ်ဳိးကိုဒီေနရာမွာ နမူနာအျဖစ္ ထုတ္ျပခ်င္တယ္။ မျဖစ္စေလာက္ေလး သူရထားတဲ့တန္းခုိးကိုအဟုတ္ၾကီးထင္ျပီး သူ႔ကုိယ္သူစိတ္ၾကီးဝင္ခဲ့တယ္။ တန္းခုိးရွင္ျဖစ္တဲ့ ဘုရားကိုသတ္ျပီးသူကိုယ္တုိင္ဘုရားလုပ္မယ္ ဆုိတဲ့အေတြး။ ကုိယ္ေတြးတဲ့အေတြးကို “မွားတယ္၊ မွန္တယ္” ျပန္လွန္မေတြးနဳိင္ေတာ့ သူဒုကၡေရာက္တာေပါ့။ အေတြးေနာက္စိတ္ပါျပီး မလုပ္သင့္တာေတြကုိလုပ္ခဲ့တယ္။မွားယြင္းတဲ့ အေတြးကိုအေျခခံျပီး မလုပ္သင့္၊ မလုပ္ထုိက္တာေတြကို လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ငရဲမွာက်ျပီး ဆင္ရဲဒုကၡေတြကို ခံစားရေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေတြးစိတ္ဆုိတာ ဒီေလာက္အေရးမၾကီးဘူးလုိ႔ထင္ရေပမဲ့ မေတြးတတ္ရင္ ငရဲထိ က်သြားနဳိင္တယ္ဆုိတာကို သတိျပဳနဳိင္ဖုိ႔ပါ။
အေတြးက ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားရွိနဳိင္တယ္။အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးကေတာ့
(၁) မွားယြင္းတဲ့အေတြး၊
(၂) မွန္ကန္တဲ့အေတြး-ႏွစ္မ်ဳိးပါ။
ေတြးစိတ္မွာ အစြမး္သတၱိေတြပါဝင္တယ္။မွားယြင္းတဲ့အေတြးမွာ အျပစ္ေတြပါဝင္ေနတယ္၊ ထုိအျပစ္ေတြက ဆင္းရဲတဲ့အက်ဳိးကိုေပးတယ္။မွန္ကန္တဲ့အေတြးမွာ အျပစ္ကင္းစင္တဲ့ ဂုဏ္သတၱိေတြပါဝင္ေနတယ္။ အဲဒီဂုဏ္သတၱိေတြက ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကိုျဖစ္ေစတယ္။ကိုယ့္ကိုယ္လုိလဲ ေမးၾကည့္ပါ။ လူ႔ဘဝမွာေနရတုံးခဏေလးမွာ ဘယ္လုိ အေတြးမ်ဳိးနဲ႔ေနမွာလဲ။မွားယြင္းတဲ့ အေတြးနဲ႔ေနမလား၊ မွန္ကန္တဲ့အေတြးေတြနဲ႔ေနမလား။ You သေဘာပါ။ ေလာက သေဘာအရမွန္ကန္တဲ့အေတြးဟာ မွားယြင္းတဲ့အေတြးထက္ပုိျပီ အရင္ျဖစ္သင့္တယ္လုိ႔ထင္ရေပမဲ့ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးကေတာ့ လမ္းညႊန္တဲ့အခါမွာ အမွန္လုပ္ဖုိ႔ထက္ အမွားမလုပ္ဖုိ႔ကို အရင္ညႊန္ျပတယ္။လိုက္ရမဲ့ လမ္းထက္ မလုိက္ရမဲ့လမ္းကို အရင္ညႊန္းျပတယ္။
ဓမၼစကၠပဝတၱနသုတ္မွာအစြန္း(၂)ပါးျဖစ္တဲ့ မလိုက္သင့္တဲ့လမ္းကို အရင္ညႊန္ျပျပီး၊ လိုက္သင့္တဲ့ မဇၥ်ိမပဋိပဒါလမ္းကိုေတာ့ေနာက္မွညႊန္ျပထားတာကိုေတြ႔ရတယ္။ မဂၤလသုတ္မွာလည္း အေသဝနာ စ ဗာလာနံ (လူမုိက္ကို မေပါင္းရဘူး)ဆုိတဲ့မလုပ္သင့္တဲ့အရာကို အရင္ညႊန္ျပျပီး၊ ပ႑ိတာနဥၥ ေသဝနံ (ပညာရွိကို ေပါငး္ရမယ္)ဆုိတဲ့ လုပ္သင့္တဲ့အရာကိုေနာက္မွညႊန္ျပထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ သဘာဝက်ပါတယ္။ လုိက္ရမဲ့လမ္းကို မလိုက္ရင္ အဆင္မေျပရုံပဲရွိမယ္။ဒုကၡေတာ့ မေရာက္နဳိင္ဘူး။ မလိုက္ရမဲ့လမ္းကို လိုက္မိရင္ေတာ့ အဆင္လဲမေျပနဳိင္ဘူး။ အၾကီးအက်ယ္လဲဒုကၡေရာက္သြားနဳိင္တယ္။
အေဖကိုသတ္ခဲ့မိတဲ့အဇာတသတ္မင္းသားေလးရဲ့ ျဖစ္အင္ကို ၾကည့္နဳိင္တယ္။ အဇာတသတ္မင္းသားဟာ တကယ္ေတာ့ သူေတာ္ေကာင္းေလးပါ။မေပါင္းသင္း၊ မေပါင္းထုိက္တဲ့လူကို ေပါင္းသင္းမိလို႔ သူ႔ဘဝမွာ ေပးဆပ္လို႔မကုန္နဳိင္တဲ့အမွားေတြကိုလုပ္ခဲ့မိတယ္။ ဒါဟာ သင္ခန္းစာယူသင့္တဲ့အခ်က္ပဲ။ အေတြးမွားရင္ အယူမွားတတ္တယ္၊ အယူမွားရင္ေတာ့အလုပ္ပါမွားတတ္တာမို႔ စနစ္တက်ေတြးတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ယူထားဖုိ႔ပါ။ ေတြးတတ္ရင္ ခ်မ္းသာမယ္။မေတြးတတ္ရင္ ဆင္းရဲမယ္။ ဒါဟာ သီအုိရီပဲ။
အဘိဓမၼာသေဘာနဲ႔ႏွီးေႏွာျပီးေျပာရရင္အေတြးဆုိတာ အမ်ဳိးမ်ဳးိရွိနဳိင္ေသးတယ္။ ေလာဘနဲ႔ေတြးတဲ့အေတြး၊ ေဒါသနဲ႔ေတြးတဲ့အေတြး၊မာနနဲ႔ေတြးတဲ့အေတြး၊ ေမတၱာနဲ႔ေတြးတဲ့အေတြး၊ ကရုဏာနဲ႔ေတြးတဲ့အေတြး-စသည္ျဖင့္ အေတြးေပါင္းေထာင္ေသာင္းမကရွိနဳိင္္တယ္။ ကိုယ္ေတြးခ်င္သလို ေတြးလို႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတြးတတ္ရင္ သက္သာတာေပါ့။
ေလာဘနဲ႔ေတြးရင္ ေလာဘေတြးေပါ့။ေလာဘအေတြးဆုိတာ ေလာဘေစတသိက္နဲ႔ယွဥ္တဲြေနတဲ့ အေတြးကိုေျပာတာ။ ေဒါသအေတြးဆုိတာ ေဒါသေစတသိက္နဲ႔ယွဥ္တဲြေနတဲ့အေတြးကိုေျပာတာ။ ဒီေလာက္ဆုိရင္ အေတြးသရုပ္ကို မွန္းဆနဳိင္ျပီေပါ့။ ေလာဘနဲ႔ေတြးေတြး၊ေဒါသနဲ႔ေတြးေတြး၊ ဒီအေတြးမ်ဳိးေတြကို အဘိဓမၼာရွဳေထာင့္က ၾကည့္ရင္ မေကာင္းတဲ့အေတြးလို႔ပဲေျပာရမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ့က ဒီလိုအေတြးမ်ဳိးေတြကိုေတြးတာ ေကာင္းတယ္လုိ႔ Debate (စကားစစ္ထုိးျခင္း၊စကားရည္လုျခင္း) လုပ္လိုၾကတယ္။
“ေလာဘနဲ႔ေတြးျပီးအလုပ္လုပ္ေတာ့ စီးပြားေတြပုိျဖစ္ထြန္းတယ္၊ ပုိမုိေအာင္ျမင္တယ္”လို႔ ထင္တတ္ၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္မွန္ပါတယ္။သုိ႔ေသာ္ေလာဘေဇာတုိက္ျပီးရွာထားတဲ့ စီးပြားဥစၥာေတြျဖစ္ေနေလေတာ့ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝမွဳရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာပူစရာ၊ ပင္စရာေတြကအမ်ားၾကီးရွိေနတတ္တယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေအာင္ျမင္မွဳေၾကာင့္ ေသြးနားထင္ေရာက္ေနတတ္ျပီမုိ႔အတၱၾကီးစုိးတဲ့မာနေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ ေမာဟေတြ၊ ဣႆာမစၦရိယေတြက ထုိသူရဲ့ႏွလုံးသားထဲကို တန္းစီျပီးဝင္လာတယ္။အတၱတရားေတြ၊ မာနတရား ေတြေၾကာင့္ ထုိသူရဲ့စီးပြားဥစၥာေတြ မပ်က္စီးသင့္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲပ်က္စီးရတတ္တယ္။ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ ထုိသူရဲ့သႏၱာန္မွာ ရွိေနတဲ့ အတၱေတြ၊ မာနေတြ၊ ေဒါသေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆုိတာအေျဖကရွင္းေနတာ။ ကိုယ္ပုိင္လြတ္လပ္တဲ့အေတြးနဲ႔ ကိုယ္တုိင္ဆင္ျခင္နဳိင္ဖုိ႔ပါ။
အတၱပါတဲ့အေတြး၊ မာနပါတဲ့အေတြး၊ေဒါသပါတဲ့အေတြးမ်ဳိးေတြဆုိတာ စိတ္ကိုပူေလာင္ေစတယ္။ ဣႆာ မစၦရိယပါတဲ့အေတြးမ်ဳးိကေတာ့စိတ္ကိုပင္ပမ္းေစတယ္။ ေမတၱာစိတ္နဲ႔ေတြးတဲ့ အေတြးမ်ဳးိၾကေတာ့ စိတ္လဲခ်မ္းသာတယ္။ ေက်လဲေက်နပ္စရာေကာင္းတယ္။ေမတၱာစိတ္နဲ႔ေနနဳိင္ျပီဆုိရင္ေတာ့ ေလာကၾကီးတစ္ခုလုံးဟာ အလွတရားေတြခ်ည္း ျဖစ္ေနတာ။ ဘဝမွာေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ေနခ်င္သူမ်ားဟာေမတၱာစိတ္နဲ႔ေနဖုိ႔ပါ။ ဝမ္းသာပီတိမ်ဳိးနဲ႔ ေနခ်င္ရင္ေတာ့ မုဒိတာစိတ္နဲ႔ေနဖုိ႔ပါ။ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ဘဝမ်ဳိးေလးကိုျမတ္နဳိးတယ္ဆုိရင္ေတာ့လဲ ဥေပကၡာႏွလုံးသားမ်ဳိးနဲ႔ ေနတတ္ ဖုိ႔ေတာ့လိုတာေပါ့။
တစ္ခုေတာ့သတိေပးပါရေစ။ေတြးတဲ့အခါမွာ အေတြးေတြ မေရာေထြးဖုိ႔လဲ အေရးၾကီးတယ္။ အေတြးေတြက ေရာေထြးလာျပီဆုိရင္အမွားကိုအမွန္ထင္၊ အမွန္ကုိလဲအမွားထင္တတ္တယ္။ မိစၦာဒိ႒ိဆုိတာ မွားယြင္းတဲ့အေတြးတစ္ခုကိုလက္ခံမိရာက ၾကီးမားတဲ့အမွားၾကီးကို ယုံၾကည္သြားတာကိုေျပာတာ။ ဒါေၾကာင့္ မိမိယူထားတဲ့အယူဝါဒတစ္ခု (သုိ႔မဟုတ္) မိမိယုံၾကည္ထားတဲ့ယုံၾကည္မွဳတစ္ခု ၾကီးထြားလာျပီဆုိရင္ေတာ့စာနဲ႔ေပနဲ႔တုိက္ဆုိင္ ၾကည့္ဖုိ႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္။ တုိက္ဆုိင္ၾကည့္ေတာ့ အမွားနည္းတာေပါ့။
ဥပမာေလးတစ္ခုကိုေျပာျပမယ္။ေလာဘစိတ္ဆုိတာ လိုခ်င္တဲ့ အကုသုိလ္စိတ္လုိ႔ ၾကားဘူးထားေတာ့ နိဗၺာန္ကိုလိုခ်င္တာ၊ တရားကိုလိုခ်င္တာ၊စာေပေတြတတ္ခ်င္တာ၊ ဆင္းရဲသူမ်ားကို ေပးကမ္းလုိ၍ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကိုလိုခ်င္တာ-စတဲ့ ဒီလိုခ်င္မွဳမ်ဳိးေတြဟာအကုသုိလ္တရားေတြလုိ႔ အထင္ရွိေန တတ္ၾကတယ္။ အထင္မမွားေစခ်င္ဘူး။ ေတာင္ျမဳိ့မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကဒီအေတြးမ်ဳိးေတြကို အထင္မမွား ေစခ်င္၍ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္(ႏွာ ၂၄)မွာ ေမတၱာစိတ္နဲ႔ေရးသားေဖၚျပထားတယ္။ မုဒိတာစိတ္န႔ဲဖတ္ရွဳဖုိ႔ပါ။
“လိုခ်င္မွဳသေဘာသည္ေလာဘတည္း။ “လိုခ်င္”ဆုိေသာ္လည္း ကာမဂုဏ္ဆုိင္ရာ လုိခ်င္မွဳမ်ဳိးကိုသာ ေလာဘဟုဆုိသည္။နိဗၺာန္ကုိလိုခ်င္မွဳ၊ တရားကိုလုိခ်င္မွဳ၊ စာေပတတ္ခ်င္မွဳ၊ ဆင္းရဲသူမ်ားကိုေပးကမ္းလို၍ပစၥညး္ကို လိုခ်င္မွဳ-စေသာ ေကာင္းေသာအရာ၌ လုိခ်င္မွဳမ်ဳိးကား ေလာဘမဟုတ္။ ဆႏၵ (ကုသလစၦႏၵ)သေဘာသာျဖစ္ေပသည္” ဟု အေတြးမွားေနသူမ်ားကို အေတြးမွန္ဖုိ႔ေထာက္ျပေတာ္္မူခဲ့တယ္။ အေတြးနဲ႔စပ္ျပီးဆင္ျခင္သင့္တဲ့အရာမ်ဳိးေတြကို ဆင္ျခင္နဳိင္ၾကပါေစ။
ေတြးတယ္ဆုိတာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္(သုိ႔မဟုတ္) တစ္စုံတခုအတြက္္ တစ္ခုခုကိုျပဳလုပ္ ေပးလုိ၍ေၾကာင့္ၾကစိတ္နဲ႔ေတြးတာမ်ဳးိလဲရွိတတ္ပါတယ္။ ျပဳလုပ္နဳိင္စြမ္းမရွိပဲနဲ႔ ေတာင္ေျမာက္ေလးပါး၊ ေထြရာေလးပါးကို ေတြးတဲ့အေတြးမ်ဳိးေတြလဲရွိေနတတ္ပါေသးတယ္္။ အေတြးဋီကာခ်ဲ့ရင္ေတာ့ အေတြးသံသရာ ရွည္ရုံပဲရွိမွာပဲ။
အမ်ားအတြက္ တစ္စုံတစ္ခုကိုျပဳလုပ္ေပးခ်င္လုိ႔ေတြးတဲ့အေတြးမ်ဳိးကေတာ့ ဘုရားရဟႏၱာမ်ားေတာင္ မကင္းနဳိင္ဘူးတဲ့။ သိဒၶတၳဘုရားေလာင္း ေဗာဓိပင္ရင္းမွာဘုရားျဖစ္ျပီးတဲ့ေနာက္သူရရွိထားျပီးတဲ့တရားေတာ္မ်ားကို အျပန္အလွန္ ဆင္ျခင္ၾကည့္ေတာ္မူတယ္။ “ငါဘုရားသိထားတဲ့တရားေတာ္ေတြဟာ အလြန္ကိုသိမ္ေမြနက္နဲတယ္။ သိနဳိင္ဖုိ႔၊ ျမင္နဳိင္ဖုိ႔ဆုိတာ ပုထုဇဥ္ေတြအတြက္အလြန္ခက္ခဲလိမ့္မယ္။ၾကံစည္စဥ္းစားရုံမွ်နဲ႔လဲ ဥာဏ္မွာမထင္နဳိင္တဲ့တရားမ်ဳိး။ အာရုံမ်ားတဲ့ (အေတြးမ်ားတဲ့)ပုထုဇဥ္ေတြကို တရားေဟာလဲ ပင္ပမ္းရုံပဲရွိလိမ့္မယ္။ တရားမေဟာပဲေၾကာင့္ၾကမဲ့ေနျပီး တရားခ်မ္းသာနဲပဲေနရတာေကာင္းလိမ့္မယ္ထင္တယ္”လုိ႔ အၾကံျဖစ္ေတာ္မူတယ္။ ဆုိလိုတာက ျမတ္စြာဘုရား ဒီအေတြးကိုေတြးမိတယ္။ျမတ္စြာဘုရားဒီလိုေတြးေနတာကို သဟမၸတိျဗဟၼာၾကီးကသိေနတယ္။ “ဒုကၡပဲ၊ ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးသာတရားမေဟာပဲေနခဲ႔ရင္ ေလာကၾကီးေတာ့ပ်က္စီးေတာ့မွာပဲ”လို႔ ေတြးမိျပီး လူ႔ျပည္ကို ခ်က္ခ်င္းပဲဆင္းလာတယ္။ဘုရားကိုဖူးေမွ်ာ္ျပီး တရားမေဟာဘဲ မေနဖို႔ ေလွ်ာက္ထားတယ္။
ဘုရားရွင္ရဲ့စိတ္အၾကံအစည္ကိုသိထားတဲ့ျဗဟၼာၾကီးဟာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး တရားမေဟာပဲ ေနခဲ့ရင္ ဆုိတဲ့အေတြးကရွိေနေသးတာမုိ႔ တရားေဟာဖုိ႔အေၾကာင္းခုိင္လုံေအာင္ အတိတ္ကျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အမွတ္ရေစတယ္။
“အရွင္ဘုရား သတိတရားရေတာ္မူပါ၊ အရွင္ဘုရားသုေမဓာရွင္ရေသ့ဘဝကဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားရဲ့ေျခေတာ္ရင္းမွာ ဘုရားဆုကို ပန္ယူခဲ့စဥ္အခါက “ငါသာ သစၥာေလးပါးတရားကိုထုိးထြင္းသိခဲ့ မယ္ဆုိရင္ သတၱဝါေတြကိုလဲ သိေစမယ္ (ဗုေဒၶါ ေဗာေဓယ်)ံ။ ငါသာ သံသရာအေႏွာင္အဖဲြ႔မွလြတ္ေျမာက္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ သတၱဝါေတြကိုလည္း လြတ္ေျမာက္ေစမယ္ (တိေဏၰာ တာေရယ်ံ)။ ငါသာ မြန္းက်ပ္ေနတဲ့ဆင္းရဲဒုကၡေတြမွလြတ္ေျမာက္ခဲ့ မယ္ဆုိရင္ သတၱဝါေတြကုိလည္း လြတ္ေစရမယ္ (မုေတၱာ ေမာေစယ်ံ)”လုိ႔ အရွင္ဘုရားေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ဘူးသည္ကို အမွတ္ ရေတာ္မူပါဘုရား”တဲ့။
ျဗဟၼာၾကီးဟာ ဘုရားတရားမေဟာပဲေနမွာစုိးလုိ႔ ေလးသေခ်ၤနဲ႔ကမၻာတစ္သိန္းအလြန္ကစကားကိုဘုရားရွင္အားျပန္ျပီးအမွတ္ရေစတာ။ ျဗဟၼာၾကီးက ေဝေနယ်သတၱဝါေတြအတြက္ ဘုရားတရားမေဟာမွာကိုစိတ္ပူလုိ႔ ေလွ်ာက္ထားေနျခင္းပါ။ တကယ္ေတာ့ ဘုရားရွင္မ်ားဟာ ပါရမီေတာ္ေတြကုိ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းျဖည့္က်င့္ခဲ့တာဟာသတၱဝါေတြအတြက္ပါ။ သတၱဝါေတြကုိ တရားေဟာနဳိင္ဖုိ႔ ဘုရားတစ္ဆူမွာရွိသင့္ရွိထုိက္တဲ့ အရည္အေသြးမ်ဳးိေတြရွိလာေအာင္္ ပါရမီေတာ္ေတြကို ျဖည့္က်င့္ခဲ့တာပါ။ သတၱဝါေတြအေပၚမွာထားရွိတဲ့ ဘုရားေလာင္းမ်ားရဲ့မြန္ျမတ္တဲ့စိတ္ထားကို သိေစဖုိ႔ပါ။
တကယ္ေတာ့ လူတုိင္းလူတုိင္းအမ်ားအက်ဳိးရွိေစမဲ့ အလုပ္မ်ဳိးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးလုိတဲ့အေတြးမ်ဳိးေတြ အနဲဆုံး တစ္ၾကိမ္တခါေလာက္ေတာ့ျဖစ္ခဲ့ဖူးၾကမွာပါ။ အေၾကာင္းမညီညြတ္တာရယ္၊ ဆႏၵေတြနည္းသြားတာရယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားေတြကုိမေက်နပ္တာရယ္၊ အတၱဖက္မွာ အေလးသာသြားတာရယ္ … စတဲ့အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ မူလရည္ရြယ္ ခ်က္ေတြပ်က္ျပယ္ခဲ့ၾကတယ္။
အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ေလးေတြကိုျပန္ေျပာခြင့္ေပးပါ။ နဳိင္ငံျခားကို ပညာလာသင္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားအားလုံးနီးနီးသာ တုိင္းျပည္ကမထြက္ခြါခင္မွာေတာ့ “ငါသာ ေခတ္မွီပညာရပ္ေတြကို နဳိင္ငံျခားမွာ သင္ၾကားခြင့္ရခဲ့မယ္ဆုိရင္ငါ့တုိင္းျပည္၊ ငါ့လူမ်ဳိးေတြကိုလဲ ဒီေခတ္မွီပညာရပ္ေတြနဲ့ တုိင္းျပည္တုိးတက္ေအာင္ ငါျပန္လည္ျပဳလုပ္ေပးမယ္။ငါသာ လုံျခဳံမွဳမရွိတဲ့ဘဝအေႏွာင္အဖဲြ႔ေတြမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ငါ့တုိင္းျပည္၊ငါ့လူမ်ဳိး ေတြကိုလဲ ဘဝအေႏွာင္အဖဲြ႔ေဘးေတြမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ငါကူညီေပးမယ္။ ငါသာ ငတ္မြတ္က်ပ္တည္းဆင္းရဲႏြမ္းပါး တဲ့ေဘးေတြမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ငါ့တုိင္းျပည္၊ ငါ့လူမ်ဳိးကိုလဲဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ေဘးမွ လြန္ေျမာက္ေအာင္ ငါေဆာင္ရြက္ေပးမယ္” တဲ့။
ဒါဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုံးကေတာ့တကယ္ကို စစ္မွန္တဲ့ေစတနာနဲ႔ေတြးတဲ့ အေတြးေတြျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအေတြးေတြဟာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳးိေၾကာင့္အတိတ္မွာက်န္ရစ္ခဲ့ျပီ။ ေနျပည္ေတာ္လည္း ေမွ်ာ္ေလတုိင္း ေဝးခဲ့ရျပီ။ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့အေတြးပုံရိပ္ေလးေတြကလြမ္းခ်င္ဖြယ္ရာေတြျဖစ္ခဲ့ရၿပီ။ ဒီအေတြးမ်ဳိးေတြကို ကံရွုေထာင့္ကေန ၾကည့္ျပီး သုံးသပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ျပည့္သူေတြကပဲ ကံဆုိးတာလား၊ ကူညီခ်င္သူေတြကပဲကံဆုိးတာလား အေတြးနယ္ ခ်ဲ႔ရန္ ခက္လွပါဘိ။
ေျပာခ်င္တာရွိတာေလးေတြကိုေျပာေနရင္းစာကအေတာ္ရွည္သြားျပီး။ ဒီေတာ့လဲ ေတြးလက္စ အေတြးမ်ားကုိလဲ ရပ္တန္႔ရေတာ့မည္္။ ေရးလက္စစာေၾကာင္းမ်ားကိုလဲအက်ဥ္းခ်ဳံရေပေတာ့မည္္။ ဒါေပမဲ့ ေတြးလက္စအျမင္ေလး တစ္ခုေတာ့ က်န္ေနေသးတယ္။ ေျပာလက္စရွိေနျပီမုိ႔ဒါေလးတစ္ခုကိုေတာ့ ေျပာခြင့္ျပဳပါ။
ေလာကမွာ လူသား အားလုံးဟာဥာဏ္အရည္အခ်င္းခ်င္းလဲမတူ။ ၾကီးပ်င္းလာခဲ့ရတဲ့ ဘဝအေျခအေနျခင္းလဲမတူ။ စိတ္ဝင္စားတာျခင္းလဲမတူ။ အျမင္ျခင္းလည္းမတူၾကေတာ့ အေတြးခ်င္းတူဖုိ႔ဆုိတာ မလြယ္နဳိင္ဘူး။ အေတြးေတြကုိ တူညီေအာင္ညွိဖုိ႔ ဆုိတာကလဲ ဘယ္လိုနည္းနဲမ မျဖစ္နဳိင္ဘးူ။ ဒါကိုေတာ့ လူတုိင္းနားလည္ၾကမွာပါ။ ဒါေပမဲ့တူညီေနတာေလး တစ္ခုေတာ့လဲ ရွိေနေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လူတုိင္းေတြးတယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ပဲ။ ခ်မ္းသာစြာအိပ္စက္နဳိင္ၾကပါေစ…။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
