>
လွည္းတန္းမွ လွည္းတန္းသုိ႔
မိုးမခ
ဇူလိုင္ ၁၂၊ ၂၀၁၁
၂၀၁၁ ခု၊ ေမလအတြင္းထြက္ရွိခဲ့ေသာ “အက္ေဆး လွည္းတန္း” စာအုပ္မွ အက္ေဆး (Essay) – ရသစာတမ္း (၂) ေစာင္ကုိ မုိးမခမွ ေကာက္ႏႈတ္တင္ ဆက္လုိက္ရပါသည္။
(ျပည္ပေရာက္ “လွည္းတန္းသူ၊ လွည္းတန္းသားမ်ား” အလြမ္းေျပၾကပါေစ။)
မုိးမခ
ရတနာကန္ႀကီးရဲ႕ အခန္းကေလးမ်ား
ေမာင္သာခ်ဳိ
(တစ္)
အခန္းေတြကုိ က်ေနာ္ စိတ္ဝင္စားပါသည္။ အထူသျဖင့္ လူတေယာက္ရဲ႕ ဘဝအခ်ဳိးအေကြ႔တခုအျဖစ္ ခရီးတေထာက္နားခုိေမွးစက္ခဲ့ရာ အခန္ကေလးေတြကုိဆုိရင္ က်ေနာ္ပုိ၍ စိတ္ဝင္စားပါသည္။ အခန္းကေလးေတြတုိင္းမွာ ရာဇဝင္ကုိယ္စီႏွင့္ရွိတတ္ၾကသည္ မဟုတ္လား။
က်ေနာ္ မၾကာခဏ သြားသြားၿပီး ေခ်ာင္းၾကည့္ခဲ့ဖူးေသာ အခန္းကေလးတခန္းမွာ ကံ့ေကာ္ေတာထဲက အခန္းကေလးျဖစ္ပါသည္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားဘဝ ရွည္လ်ားလွေသာ ႏွစ္ကာလတုိ႔ကုိ က်ေနာ္ ျဖတ္သန္းသြားေနရစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ထဲက ပဲခူးေဆာင္အေပၚထပ္သုိ႔ မၾကာခဏ ေရာက္ပါသည္။ အဓိပတိလမ္းႀကီး၏တဖက္သည္ ေနရာတဝုိက္၌ အမ်ဳိးသားေဆာင္ေတြ ရွိပါသည္။ စစ္ကုိင္း၊ ပင္းယ၊ အင္းဝ၊ သထုံ၊ ပဲခူး စသည့္ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား။
အဓိပတိလမ္းမႀကီးဘက္သို႔ မ်က္ႏွာမူထားေသာ ပဲခူးေဆာင္အေပၚဆုံးအထပ္က အခန္းနံပါတ္ (၁၁၃) သည္ က်ေနာ္ မၾကာခဏ သြားသြားေခ်ာင္းၾကည့္မိသည့္ အခန္းျဖစ္ပါသည္။ ေသာ့ခေလာက္ကေလးက ထာဝရခ်ိတ္လုိ႔၊ ကုိေအာင္ဆန္းဆုိသည့္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားတေယာက္ တကုိယ္စာေနထုိင္သြားခဲ့သည့္ အခန္းကေလး၊ သစ္သား တ႐ုတ္ကပ္ေလးကုိ အသာဆြဲဟကာ အထဲကုိေခ်ာင္းၾကည့္လုိက္ေတာ့ လူမေနသည့္ အိမ္အုိႀကီးတလုံးလုိ မႈန္မႈိင္း တိတ္ဆိတ္လုိ႔။ လူတေယာက္ လဲေလ်ာင္းရာ သစ္သားကုတင္ကေလးတလုံးက နံရံဘက္ဆီ အတင္းတုိးကပ္ကာ ဖုန္ေတြအလူးလူးနဲ႔။ စားပြဲကေလးရယ္၊ ကုလားထုိင္ကေလးတလုံးရယ္၊ သစ္သားကုတင္ေလးေအာက္က ခပ္ေမွာင္ေမွာင္ အရိပ္ေအာက္မွာ သံေသတၱာက ေလးတုံးထင္ပါရဲ႕။ နံရံတေနရာမွာ ေယာက္်ားေဆာင္း ဖဲထီးတလက္ကုိ ခ်ိတ္လုိ႔။ အကုန္လုံး ဖုန္ေတြနဲ႔ပါပဲ။ ဘယ္သူ႔ကုိမွ ေနထုိင္ခြင့္မေပးေတာ့ဘဲ ထာဝရေသာ့ပိတ္ခတ္ကာ အမွတ္တရ အျမတ္တႏုိး ထိန္းသိမ္းထားခဲ့တဲ့ အခန္းကေလးပဲ မဟုတ္လား။
တပ္မေတာ္ရဲ႕ဖခင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ တုိင္းျပည္၏ အာဇာနည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သည္လုိ ပုဂၢဳိလ္တေယာက္ဟာ တခါက ဆယ္တန္း၊ ဟုိးအညာေဒသက နတ္ေမာက္ ၿမိဳ႕ကေလးကေန ဆယ္တန္းေအာင္ျမင္ေလေသာအခါ ပညာသင္ဖုိ႔ သည္အင္းလ်ားေက်ာင္းေဆာင္ အေပၚဆုံးထပ္ အခန္းနံပါတ္ (၁၁၃) ထဲ သူ႔အထုပ္အပုိးကေလးေတြပစ္ခ်၍ ခရီးတေထာက္ နားခုိးသြားခဲ့ဖူးေလသတဲ့။ သည္အခန္းထဲမွာ သူ စာဖတ္ခဲ့၊ သည္အခန္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားအေရးေတြကုိ သူေဆာင္ရြက္ခဲ့၊ သည္အခန္းထဲမွာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကုိ သူ အိပ္မက္ခဲ့။
အခန္း …. အခန္း
ပဲခူးေဆာင္ အေပၚထပ္ နံပါတ္ (၁၁၃) အခန္း။
(ႏွစ္)
မြန္ဘာသာအလုိအားျဖင့္ ကမာဆုိသည့္က ေရကန္၊ ရြတ္ဆုိသည္က ရတနာျဖစ္ရာ၊ သည္ရတနာေရကန္ႀကီး အင္းလ်ား၏ပတ္ဝန္းက်င္မွာ စိတ္ဝင္စားစရာ အခန္းကေလးေတြ အမ်ားအျပားရွိပါသည္။
ေနာင္အခါ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ဟု ထင္ရွားလာမည့္ ဖ်ာပုံၿမိဳ႕က ေမာင္သိန္းဟန္ ဆုိေသာ ေက်ာင္းသားကေလး တေယာက္ရဲ႕ ပဲခူးေဆာင္ထဲက အခန္းကေလး တခန္းထဲမွာ နားခုိသြားခဲ့ဖူးပါသည္။
ေနာင္အခါ ဆရာမင္းသုဝဏ္ဟု ထင္ရွားလာမည့္ ကြမ္းျခံကုန္းၿမိဳ႕မွာ ေမာင္ဝန္ဆုိေသာ ေက်ာင္းသားကေလး တေယာက္ ပဲခူးေဆာင္ထဲက အခန္းကေလး တခန္းထဲမွာ ေမွးစက္သြားခဲ့ဖူးပါသည္။
ေနာင္အခါ ဆရာ ဒဂုန္တာရာ ဟု ထင္ရွားလာမည့္ က်ဳိက္လတ္ၿမိဳ႕က ေမာင္ေဌးၿမိဳင္ ဆုိေသာ ေက်ာင္းသား ကေလးတယာက္ စကုိင္းေဆာင္ထဲက အခန္းကေလးတခန္းထဲမွာ အရိပ္ခုိသြားခဲ့ဖူးပါသည္။
ေနာင္အခါ သိန္းေဖျမင့္ျဖစ္လာမည့္ ဘုတလင္ၿမိဳ႕က ေမာင္သိန္းေဖ ဆုိေသာ ေက်ာင္းသားကေလးတေယာက္ ပင္းယေဆာင္ထဲက အခန္းတခန္းထဲမွာ ခရီးတေထာက္ နားသြားခဲ့ဖူးပါသည္။
ေနာင္အခါ လူထုေဒၚအမာျဖစ္လာမည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ မအမာတေယာက္ အင္းလ်ားေဆာင္ထဲက အခန္းကေလးတခန္းထဲမွာ စတည္းခ်သြားခဲ့ဖူးပါသည္။
ကံ့ေကာ္ေတာႀကီး၏ အတြင္းထဲသာမဟုတ္ သည္ရတနာေရကန္ႀကီးအပါးက လွည္းတန္း ကမာရြတ္ ရပ္ကြက္ကေလးေတြထဲမွာလည္း အခန္းကေလးေတြ … အခန္းကေလးေတြ။
(သုံး)
ထူးအိမ္သင္ျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ပန္းခ်ီမုတ္သုံျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ခင္ဝမ္းျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ခင္ေမာင္တုိးျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ကုိေနဝင္းျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ဝင္းမင္းေထြးျဖစ္လာမည့္ လူငယ္တေယာက္၊ ထုိ႔အျပင္ မႈိႏွင့္ မွ်စ္ကုိ ႏႈတ္မည့္လူငယ္၊ အိမ္တံစက္ၿမိတ္ေအာက္ကေန ထြက္ခြာမည့္လူငယ္၊ ဉာဏ္ပညာေနာက္ကုိ အငမ္းမရေလွ်ာက္လုိက္ေနသည့္လူငယ္၊ လူငယ္ေတြ၊ လူငယ္ေတြ သည္အင္းလ်ားကန္းေတာ္မဟာႏွင့္ သည္ကံ့ေကာ္ေတာအုပ္ႀကီးတဝုိက္ အခန္းကေလးေတြ အခန္းကေလးေတြထဲကေန ထြက္ထြက္လာလုိက္ၾကတာ။
ကုတင္ကေလးတလုံး၊ စားပြဲကုလားထုိင္ ကေလးတစုံမွ်ႏွင့္ လူတေယာက္ ေလ်ာင္းသာ႐ုံ၊ လွည့္သာ႐ုံ အခန္းကေလးေတြမွ်သာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာင္ေသာအခါ လြမ္းစရာေကာင္းေသာ သူတုိ႔နားခုိသြားၾကရာ အခန္းကေလးေတြျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ရာဇဝင္ထဲက အခန္းကေလးေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ လွည့္လွည့္ၾကည့္ၾကည့္ေနရသည္ မဟုတ္ပါလား။
ကမာရြတ္လွည္းတန္း၏ အမွတ္တရ သမုိင္းမွတ္တုိင္မ်ား
ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္ဝင္း
ကမာရြတ္ လွည္းတန္းထိပ္ဟု ယခုေခၚတြင္ေသာ လွည္းတန္းမီးပြဳိင့္အေနာက္ ေျမာက္ေထာင့္ ေနရာတဝုိက္ကုိ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္မ်ားက လွည္းတန္းထိပ္၊ ထုိေနရာရွိ အင္းစိန္လမ္းမ၊ ျပည္လမ္း၊ လွည္းတန္းလမ္းမ၊ တကၠသုိလ္ရိပ္သာလမ္းတုိ႔ဆုံရာကုိ လွည္းတန္းအဝုိင္းဟု ေခၚတြင္ခဲ့ပါသည္။ အဝုိင္း ဟုေခၚရျခင္းအေၾကာင္းမွာ ထုိေနရာတြင္ ဟံသာဝတီအဝုိင္းကဲ့သုိ႔ အဝုိင္းႀကီးတခုရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအဝုိင္းႀကီးမွ တကၠသုိလ္ ရိပ္သာလမ္းဘက္သုိ႔ ေလွ်ာက္သြားလွ်င္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္စာတုိက္ႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ အဝင္ဝသုိ႔ေရာက္ပါသည္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ “လုိင္းထဲ” ဟုတြင္ေသာ တကၠသုိလ္မွ ႐ုံးဝန္ထမ္းအိမ္ရာမ်ား ရွိပါသည္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း အေပါက္ဝရွိ ဘတ္စ္ကားမွတ္တုိင္ကုိ ေက်ာင္းမွတ္တုိင္ဟု ေခၚပါသည္။ ေက်ာင္းမွတ္တုိင္၏ အေနာက္ဘက္ရွိ တကၠသုိလ္ဓမၼာ႐ုံေရွ႕တြင္လည္း ဘတ္စ္ကားဂိတ္တခုရွိပါသည္။ ၎ကုိ ဓမၼာ႐ုံမွတ္တုိင္ဟု ေခၚပါသည္။
လွည္းတန္းထိပ္၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္တြင္ လွည္းတန္းေစ်းသည္ ယခုရွိေသာ ေနရာတြင္ ရွိပါသည္။ လွည္းတန္းထိပ္တြင္ ထင္ရွားေသာ ေနရာသုံးခုမွာ အေသာက စတုိး၊ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္ႏွင့္ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။ အာေသာကစတုိးသည္ အေရွ႕ဘက္သုိ႔ မ်က္ႏွာမူေနၿပီး ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္ႏွင့္ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္တုိ႔မွာ ေျမာက္ဘက္ (အင္းစိန္ဘက္) သို႔ မ်က္ႏွာမူေနပါသည္။ ယူနီယံဓာတ္ပုံဆုိင္ႏွင့္ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္တုိ႔ၾကားတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားတစီး ဝင္ဆံ့ေသာ ေျမႀကီးလမ္းတခုရွိပါသည္။ ထုိလမ္းကုိ ဝင္သြားလွ်င္ လွည္းတန္းေစ်းသူ ေစ်းသားမ်ား အမ်ားဆုံးေနထုိင္ေသာ လုံးခ်င္းအိမ္မ်ားရွိပါသည္။ လွည္းတန္းေစ်းသူ ေစ်းသား မဟုတ္ေသာ အိမ္အနည္းငယ္မ်ားထဲမွ အခ်ဳိ႕မွာ စာေရးဆရာ ထင္လင္းႏွင့္ အဂၤလိပ္စာ က်ဴရွင္ဆရာ ခင္ေမာင္လတ္တုိ႔ အိမ္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။
တကၠသုိလ္ဖြင့္ခ်ိန္ဆုိလွ်င္ လွည္းတန္းေစ်း၊ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္၊ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္၊ အေသာက စတုိးတုိ႔သည္ အထူးစည္ကားေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ထုိအခ်ိန္က အလိမၼာ စာေပ ဟူေသာ အမည္ တြင္/မတြင္ ကုိေတာ့ မသိပါ။ ထုိစာအုပ္ဆုိင္သည္လည္း ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္ေဘးတြင္ ရွိပါသည္။ ေနာက္ထပ္သတိရလုိ႔ ေျပာရဦးမယ္ဆုိလွ်င္ အေသာက စတုိးႏွင့္ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္ၾကားတြင္ ေရႊဗဟုိရ္အမည္ရွိေသာ တ႐ုတ္ထမင္းဆုိင္ တဆုိင္လည္း ရွိပါသည္။ ထုိတ႐ုတ္ထမင္းဆုိင္တြင္ အထင္ရွားဆုံးေသာ စားေသာက္ဖြယ္ရာမွာ အသားကင္၊ အေခါက္ကင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ား အမ်ားစုသည္ ထမင္းတပြဲ၊ အသားကင္တပြဲ၊ အေခါက္ကင္တပြဲျဖင့္ နံနက္စာ ညေနစာ စားၾကပါသည္။
လွည္းတန္းထိပ္မွ ေတာင္ဘက္ (ၿမိဳ႕ထဲဘက္) သုိ႔ေလွ်ာက္လွ်င္ အာတီးယားလမ္းသုိ႔ ေရာက္ပါသည္။ အာတီးယားလမ္း၏ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္တြင္ လုိင္းေပါက္မွတ္တုိင္ အမည္ရွိ ဘတ္စ္ကားမွတ္တုိင္ရွိပါသည္။ အာတီးယားလမ္းကုိ အနည္းငယ္လြန္လွ်င္ ႀကိဳးစက္ဟု အမည္တြင္ေသာ ဘတ္စ္ကား မွတ္တုိင္ရွိပါသည္။ ႀကိဳးစက္ ဟူေသာအမည္ကုိ ယခုအခါ သိေသာသူ အေတာ္ရွားပါလိ့မ္မည္။ ႀကိဳးစက္ မွတ္တုိင္အလြန္တြင္ ျပည္ရိပ္သာလမ္း ရွိပါသည္။ ထုိအခ်ိန္က ဤလမ္းကုိ ျပည္ရိပ္သာလမ္းဟုပင္ မေခၚၾကပါ။ ထုိလမ္းတြင္ လမ္းနာမည္ဟူ၍ပင္ မရွိပါ။ လုိင္းေပါက္နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ႀကိဳးစက္မွတ္တုိင္အလြန္ဟူ၍ သာေခၚၾကပါသည္။ ထုိလမ္း၏အဝတြင္ ေတာင္ဘက္၌ နံပါတ္ (၅၀၅)၊ ေျမာက္ဘက္၌ (၅၀၇) ဟူ ေသာ နံပါတ္ႏွစ္ခုရွိပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤလမ္းကုိေျပာခ်င္လွ်င္ ၅၀၅ – ၅၀၇ ျပည္လမ္းဟူ၍ ေျပာတတ္ၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိသုိ႔ေျပာလွ်င္ ဘယ္သမွ မသိၾကပါ။ သိေအာင္ ဘယ္လုိေျပာသလဲဟူသည္ကုိလည္း မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ယခု လွည္းတန္း အေၾကာင္းကုိ ဆက္ပါဦးမည္။
လွည္းတန္းထိပ္တြင္ စည္းကားေသာေနရာ ေနာက္တေနရာမွာ ဆရာဦးခင္ေမာင္လတ္၏ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္း ေက်ာင္းျဖစ္သည္။ ထုိသင္တန္းမ်ားသည္ တကၠသုိလ္ ပထမႏွစ္မွ ေနာက္ဆုံးႏွစ္အတြက္ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္က တကၠသုိလ္တြင္ အဂၤလိပ္စားသည္ မယူမေနရ ဘာသာတခုလည္းျဖစ္သည္။ အဆင့္လည္းျမင့္ရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား အခက္အေတြ႔ဆုံး ဘာသာျဖစ္သည့္အတြက္ ညေနပုိင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားျဖင့္ စည္ကားေနသည္။
က်ေနာ္ ျပန္ေတြးမိတုိင္း မခံခ်င္းစိတ္ျဖင့္ ယခုထက္တုိင္ပင္ အသည္းနာခဲ့ရေသာ အျဖစ္အပ်က္တခုရွိပါသည္။ ထုိ႔သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ကာယကံရွင္မ်ားကိုယ္တုိင္ ထုိအျဖစ္အပ်က္ကုိ မွတ္မိခ်င္မွ မွတ္မိေတာ့မည္။ က်ေနာ္ ကုိယ္တုိင္ကေတာ့ အမည္ႏွင့္တကြ အားလုံးကုိ မွတ္မိေနဆဲပါ။ အျဖစ္အပ်က္မွာ ဤသုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
ထုိအခ်ိန္က က်ေနာ္တုိ႔အိမ္ႏွင့္ မလွမ္းမကမ္းတြင္ ညီအမ သုံးေယာက္ရွိပါသည္။ (ညီအမသုံးေယာက္ ဟု ဆုိလုိက္သည့္အတြက္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ဘယ္လုိဇာတ္လမ္းမ်ဳိးပါလိမ့္ဆုိၿပီး စာေရးသူကုိ သိပ္အထင္မႀကီးသြားပါနဲ႔။ အျဖစ္အပ်က္ကုိ ဆုံးေအာင္ဖတ္ၾကည့္ပါဦး။ ၿပီးရင္ေတာ့ ဒါေလးမ်ားဟု ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။) အျဖစ္အပ်က္မွာ သႀကၤန္တြင္းတခုက ျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္ႏွင့္ က်ေနာ့္အေပါင္းအသင္းမ်ားသည္ လူငယ္ပီပီ သႀကၤန္ေရကစား ၾကပါသည္။ ထုိညီအမသုံးေယာက္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ ေရလာကစားၾကပါသည္။ ေနာက္ဆုံး အတက္ေန႔သုိ႔ ေရာက္လာသည္။ အတက္ေန႔တြင္ ညေနအထိေရကစားၿပီး ညေနစာ စားေသာက္၍ စာေရးသူႏွင့္ အေပါင္းအသင္းမ်ားသည္ ဆရာဦးထင္လင္း၏ အိမ္ေရွ႕တြင္ ေအးေအးေဆးေဆးထုိင္၍ စကားေျပာေနၾကသည္။ က်ေနာ္တုိ႔အခ်င္းခ်င္း ဟုိအေၾကာင္း ဒီအေၾကာင္းေျပာရင္း ရယ္ၾက၊ ေမာၾက ေနေနၾကရာ၊ ထုိညီအမသုံးေယာက္သည္ ေရပုံးႀကီးမ်ားသယ္၍ အနားေရာက္လာသည္ကုိ သတိမျပဳမိၾကပါ။ သူတုိ႔သည္ သူတုိ႔သယ္လာေသာ ေရပုံးမ်ားျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ေရေလာင္းၿပီး ထြက္ေျပးသြားၾကရာ သူတုိ႔အိမ္ထဲသုိ႔ ဝင္ေျပးၿပီး ျပန္ထြက္မလာၾကေတာ့ေခ်။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္မွာကဲ့သုိ႔ ႏွစ္ဆန္းတရက္တြင္ ေရကစားသည့္ ထုံးစံကလည္း မရွိေခ်။ ထုိ ညီအမသုံးေယာက္သည္ ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိေတြ႔တုိင္း “ေနာက္ႏွစ္က်မွ ေရပက္ၾကရေအာင္ေနာ္” စသည္ျဖင့္ ေျပာ၍ ေနာက္ျပာင္ေနခဲ့သည္ကုိ ေအာင့္သက္သက္ျဖင့္ ခံခဲ့ရပါသည္။ ေနာက္ႏွစ္တြင္ကား ေရကစားစျဖစ္သလားကုိေတာ့ က်ေနာ္ မမွတ္မိေတာ့ပါ။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ လွည္းတန္းထိပ္၏ ပထ၀ီအေနအထားသည္ အလြန္ႀကီးက်ယ္ေသာ အေျပာင္းအလဲတခုျဖင့္ ၾကံဳရပါသည္။ ထုိအေျပာင္းအလဲျဖစ္ရျခင္း၏အေၾကာင္းမွာ ၾကည့္ျမင္တုိင္ ဆင္မလုိက္၊ သရက္ေတာ တလမ္း၊ ႏွစ္လမ္း၊ သုံးလမ္း၊ ေလးလမ္း၊ ငါးလမ္း၊ နတ္စင္လမ္းတုိ႔မွ စတင္၍ေလာင္ေသာမီးသည္ လွည္းတန္းထိပ္တခုလုံး ျပာက်သည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။
ထုိအခ်ိန္က ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ထူးထူးျခားျခားေဆာင္ရြက္ခ်က္တခုကုိ ဤေနရာတြင္ မွတ္တမ္းတင္သင့္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ လွည္းတန္းထိပ္သုိ႔ မီးကူးေတာ့မည္ကုိ သိေသာအခါ ထုိေနရာရွိ ဆုိင္မ်ား အိမ္မ်ားထဲမွ ပစၥည္းမ်ားအားလုံးသယ္ယူ၍ လွည္းတန္းအဝုိင္းေပၚတြင္ တင္ထားေပးသည္။ သူတုိ႔ကုိ ဘယ္သူက ေခါင္းေဆာင္၍ မည္ကဲ့သုိ႔ ႀကီးၾကပ္ၿပီးလုပ္လုိက္သည္ မသိပါ။ အိမ္မ်ားအားလုံး ျပာက်ၿပီးသြားေသာအခါတြင္ အဝုိင္းေပၚ၌ ပစၥည္းမ်ားသည္ သူ႔ေနရာႏွင့္ သူ႔အပုံလုိက္ ရွိထားၿပီးျဖစ္သည္။ အိမ္နံပါတ္မ်ားကုိပင္ခြာယူ၍ ပစၥည္းမ်ားေရွ႕တြင္ ေထာင္ထားေပးသည္။ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္၊ အေသာက စတုိး၊ ေရႊဗဟုိရ္၊ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္မွ ပစၥည္းမ်ားမွာလည္း သူ႔ေနရာႏွင့္ သူ႔အပုံလုိက္ ခ်ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ အျခားလုပ္ငန္းမ်ားကုိေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ မီးေလာင္ၿပီး ႏွစ္ရက္ေလာက္အၾကာတြင္ ထုိပစၥည္းပုံမ်ားၾကားတြင္ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္သည္ သူ၏လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္၍ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည္ကုိေတြ႕ရဥည္။
လွည္းတန္းသူ လွည္းတန္းသားမ်ားအေပၚ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေက်းဇူးသည္ ႀကီးပါေပသည္။ ထုိေက်ာင္းသားမ်ား ဘယ္သူဘယ္ဝါ ျဖစ္ၾကသည္ကုိေတာ့ မသိေတာ့ပါ။ သူတုိ႔ကုိ ျပန္လည္၍ ေက်းဇူးဆပ္ရန္လည္း အခြင့္မၾကံဳေတာ့ပါ။
မီးေလာင္ၿပီးသည့္ေနာက္ လွည္းတန္းထိပ္ကုိ ျပန္လည္၍ အကြက္ခ်၊ အိမ္ရွင္မ်ားလည္း ေျမကြက္အသစ္မ်ားတြင္ အိမ္အသစ္မ်ားေဆာက္ၾကသည္။ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာတြင္ အေသာက စတုိး၊ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္၊ အလိမၼာ စာေပ၊ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံတုိ႔သည္ ယခင္ေနရာမ်ားမဟုတ္ေသာ္လည္း ဆက္လက္၍ ရွိၾကသည္။
အတြင္းတြင္ ေျမကြက္မ်ားကုိ ျပန္လည္၍ အကြက္ခ်ထားသည္။ ဝင္ေပါက္ ႏွစ္ေပါက္ျဖစ္သြားသည္။ တေပါက္မွာ အေရွ႕ဘက္ အာေသာက စတုိးအနီး၊ ေနာက္တေပါက္မွာ ေျမာက္ဘက္၊ ေနာက္ပုိင္းေရာက္လာေသာ ရတနာထြန္း၊ စတုိးဆုိင္ေဘးနားျဖစ္သည္။ ယခင္ေရႊဗဟုိရ္ စားေသာက္ဆုိင္ေနရာတြင္ အျခားစားေသာက္ဆုိင္တဆုိင္ ေရာက္လာသည္။ မ်က္ႏွာစာ၏အျခားေနရာမ်ားတြင္ ဆုိင္မ်ား၊ ေဆးခန္းမ်ား စသည္ျဖင့္ ေရာက္လာသည္။
က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ေရေလာင္းသြားခဲ့ေသာ ညီအမသုံးေယာက္၏ ဇာတ္လမ္းေနာက္ဆက္တြဲကုိေျပာရလွ်င္ ညီမ အငယ္ဆုံးသည္ ေရပက္ခံခဲ့ရေသာ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်၍ လွည္းတန္းတြင္ ေနထုိင္ၾကသည္။ က်ေနာ္ေတာင္အသက္ (၇၀) ရွိၿပီဆုိေတာ့ သူတုိ႔ေတြလည္း မငယ္ၾကေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။
ေနာက္ပုိင္းတြင္ လွည္းတန္း၏အေနအထားသည္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာရွိပါသည္။ စာေရးသူကုိယ္တုိင္ပင္ လုိက္မမီ၊ အျပည့္အစုံေဖာ္ျပႏုိင္စြမ္းမရွိပါ။ ဥပမာ – ေစာေစာက အေရွ႕ဘက္တြင္ အေသာက စတုိး၏ေဘးမွဝင္ေသာ လမ္းတခုရွိေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေသာအခါ အေသာကစတုိးေဘးတြင္ ဂုိ႐ႈိးအမည္ရွိ စတုိးဆုိင္ရွိသည္။ ဂုိ႐ႈိးေဘးတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားဝပ္ေရွာ့ရွိသည္။ ဝပ္ေရွာ့ေဘးတြင္ လမ္းရွိသည္။ လမ္း၏ အေနာက္တဖက္တြင္ Royal ဗီြဒီယုိအငွားဆုိင္ႏွင့္ စတုိင္းဆုိင္ရွိသည္။ ထုိလမ္းမွ ဝင္သြားလွ်င္ ေျမာက္ဘက္သုိ႔ ထြက္ေသာလမ္းေရာက္သည္။ ေျမာက္ဘက္တြင္ ဓႏုျဖဴ ေဒၚေစာရီ ထမင္းဆုိင္ႏွင့္အဝတြင္ ရတနာထြန္း စတုိးဆုိင္ ရွိသည္။
ဆရာခင္ေမာင္လတ္၏ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းမ်ားသည္လည္း အေျခအေနအရ ေျပာင္းလဲခဲ့ရသည္။ စာေမးပြဲအတြက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အဂၤလိပ္စာ ဗဟုသုတကုိဦးစားေပးေသာ စကားေျပာသင္တန္း (Speaking Class) ျဖစ္လာသည္။ အေျခခံအဆင့္တြင္ What to say အမည္ရွိ စာအုပ္ႏွင့္ တိတ္ေခြကုိ သင္သည္။ အဆင့္ျမင့္ သင္တန္းမ်ားတြင္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္၏ Colourful Myanmar, Pagoda Legends, Flowers and Festivals, အေနာ္ရထာတုိ႔ကုိ သင္ပါသည္။ ဆရာဦးခင္ေမာင္လတ္မရွိသည့္ေနာက္ တပည့္ျဖစ္သူ ဆရာဦးျမႀကိဳင္က ဆက္လက္၍ သင္ပါသည္။ အလြန္ေအာင္ျမင္ပါသည္။
လွည္းတန္းအေနအထားသည္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းတြင္ တႀကိမ္းေျပာင္းရျပန္သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္စီမံကိန္းအရ အေသာက စတုိး၊ ဝင္း ဆံပင္ညႇပ္ဆုိင္၊ အလိမၼာစာေပ၊ ယူနီယံ ဓာတ္ပုံဆုိင္၊ ဦးခင္ေမာင္လတ္ အဂၤလိပ္စာေက်ာင္း (ဦးျမႀကိဳင္ ဆက္လက္ သင္ၾကားေသာေက်ာင္း) ႏွင့္ လွည္းတန္းထိပ္ရွိ အိမ္မ်ားေနရာတြင္ ယခုကြန္ဒုိႀကီး ေဆာက္လ်က္ရွိပါသည္။ ထုိကြန္ဒုိႀကီးေဆာက္ၿပီးသြားလွ်င္ လွည္းတန္း၏သမုိင္းသည္ ေနာက္ထပ္အလွည့္အေျပာင္း တခုၾကံဳပါဦးမည္။ ယခုအခါတြင္ ယခင္ကရွိခဲ့ေသာ အေရွ႕ဘက္ကဝင္ေသာ လမ္းအေပါက္ဝႏွင့္ ေျမာက္ဘက္က အေပါက္ဝတုိ႔ကုိသာ ျမင္ႏုိင္ပါသည္။ စာေရးသူသိခဲ့ေသာ ကမာရြတ္လွည္းတန္း၏သမုိင္းမွာ ဤမွ်သာျဖစ္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
