ဒဂုန္တာရာအတြက္ ဗာဂ်ီးနီးယားမွ ဆုေတာင္းလႊာ
ေမာင္ေအာင္မြန္၊ ေမ ၁၅၊ ၂၀၁၃
ဆရာခင္ဗ်ာ …
ဆရာ့သူငယ္ခ်င္းကိုေအာင္ဆန္းက ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳအား ေဖ်ာင္းဖ်နားခ်တဲ့ေလသံနဲေခၚလိုက္ပါရေစ။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီေျပာၾကားခ်က္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕မိန္႔ခြန္းေတြထဲ စိတ္အရွည္ဆံုး အညင္သာဆံုးလို႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္ျခည္ သန္းလာေစခ်င္သူ ဆရာဒဂုန္တာရာေမြးေန႔အတြက္ ဆုေတာင္း ခြင့္ရ ၾကည္ႏူးလို႔ ရင္တြင္းကလႈိက္လႈိက္လွဲလွဲနဲ႔ေခၚလိုက္တဲ့အသံပါ။
အရုဏ္ဦး၀တ္ျပဳအၿပီး ေကာ္ဖီခြက္ေဘးခ်ကာ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ ဒီစာကိုစေရးပါတယ္။ေျပာစရာေတြက မ်ားလြန္းလွသမို႔ ဘယ္ကစေရးလို႔ ဘယ္ဟာေတြခ်န္ရမွန္းမသိ၊ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊား ကေမာက္ကမနဲ႔ ဟိုေရာက္ သည္ေရာက္ျဖစ္ေနလွ်င္လည္း ခြင့္လႊတ္ပါဆရာ။ ေအာင္ေက်ာ္ေန႔အခန္းအနားသို႔ ဆရာတက္ေရာက္ေၾကာင္း ၾကားရကတည္းက ၀မ္းသာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာ့ ၉၄ ႏွစ္ေမြးေန႔ပြဲသတင္းနဲ႔ဓာတ္ပံုေတြ႕ရေတာ့ စုိးရိမ္မိတယ္ဆရာ။ ဗာဂ်ီးနီးယားကေန ဒီဆုေတာင္းလႊာလွမ္းေရးရတဲ့အတြက္ေတာ့ ဂုဏ္ယူမဆံုးပါ။
ဒဂုန္တာရာ၏ႀကီးမားၾသဇာ
၁၉၅၃ ခုႏွစ္ က်ေနာ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေရာက္လာၿပီး တ-က-သ ကို မၾကာခဏသြားေလ့ရွိလို႔လည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးခြင့္ရလိုက္ပါတယ္။ဒါေပမယ္လို႔ ဆရာ့စာေတြထဲမွာပါတဲ့ တကသ က ပိုလွေနသလို ရင္ထဲခံစားရတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ေခတ္ၿပိဳင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုစိုးသိန္း၊ကိုတင္ထြန္း တို႔ကိုသာမက ဆရာတို႔ေခတ္က ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ ကိုဗဟိန္းတို႔ကိုေတာင္ ဆရာ့လို ကိုတပ္ေခၚခ်င္တဲ့ေရာဂါ က်ေနာ္တို႔မွာ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ၾကည့္ပါ၊ ဒီကေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အတန္အသင့္ အသက္ရလာၾကေပမယ့္ ကိုတပ္ေခၚေနၾကေသးတယ္ေလ။ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကလည္း ၿပံဳးလို႔။
ေနာက္ေတာ့ ဆရာထြင္လိုက္တဲ့စကားလံုးေတြ။ ဥပမာ ေလႏုေအး၊ လိုက္သံုးလိုက္ေရးၾကလြန္းလို႔ ဂယက္ထခဲ့ရတယ္။၁၉၄၉ ခု၊ ဇြန္လထုတ္ ရႈမ၀ထဲက ၾကည္ေအးရဲ့ “မီ” ၀တၳဳနဲ႔အတူပါတဲ့ ဆရာ့အမွာစာက သတိေပးသလို ျဖစ္ခဲ့လို႔လည္း စာေရးတဲ့အခါ စကားလံုးေတြမေဖာင္းပြဖို႔ က်ေနာ္တို႔သတိထားတတ္လာၾကတာ ခုထိပါဆရာ။
တစ္ႀကိမ္မေတာ့ ကမ ၻာ့တင္းနစ္ခ်န္ပီယန္တစ္ေယာက္ အင္မတန္ေတာ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အရုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ေတြလုပ္ေနပံု အသံလႊင့္တဲ့အခါ၊ ဘယ္လိုေျပာရမလဲ? လူတစ္ကိုယ္စိတ္ႏွစ္မ်ိဳး၊ အဆိုးနဲ႔ အေကာင္းတြဲလ်က္ စသျဖင့္ ဘယ္သင္းကိုမွ စိတ္တိုင္းမက်။ အခက္ႀကံဳေနတုန္း ဆရာ့၀တၳဳေခါင္းစဥ္ကိုေျပးၿပီး သတိရလို႔ “ဘ၀ႏွစ္ျမႊာ” လို႔သံုးလိုက္တာ ႏွစ္သက္သေဘာက်ၾကေၾကာင္း ေသာတရွင္ေတြထံကလာတဲ့စာေတြ ဆရာ့ကိုျပခ်င္လိုက္တာ။
ဒဂုန္တာရာႏွင့္ အသိျဖစ္ရၿပီ
စာစမေရးမီကတည္းက မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ စာေရးဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕စာမ်ားကို ေလ့လာရ၊ လူခ်င္းဆံု စကားေျပာခြင့္ရျခင္းဟာ က်ေနာ့အဖို႔ကံထူးေလစြ။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက တပည့္ရင္းပမာ လမ္းညႊန္သြန္သင္ေပးတာ အႀကိမ္ႀကိမ္နားေထာင္ဖူးသလို၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္က်ျပန္ေတာ့လည္း အမွားေတြ႕တိုင္း အေဖကသားကိုျပင္ေပး သလိုမဆိုင္းမတြ ေထာက္ျပစၿမဲပါ။စာေရးဆရာ ျမသန္းတင့္က်ေတာ့ စာေပ၀ါကကြာလွမ္းသေလာက္ အသက္ အရြယ္ခ်င္းကမကြာ၊ ၿပီးေတာ့အေနနီး အေတြ႕အဆံုမ်ား၊ မိသားစုခ်င္းပါ ရင္းႏွီးၾကသမို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရဲ ဆိုရဲရွိၾကတယ္။
သူေခၚသြားလို႔ ေကာလိပ္ဂ်င္ေန၀င္းအိမ္မွာ ဆရာ့ကိုအနီးကပ္ျမင္ဖူးရၿပီ။ ဆရာတို႔ႏွစ္ေယာက္ေျပာဆို ေဆြးေႏြးေနၾကတာ နားေထာင္ရတာကိုပဲ က်ေနာ္ကေတာ့ ေက်နပ္၀မ္းသာလို႔မဆံုး။ သို႔ေသာ္လည္း ဆရာကမူ ေဘးမွာေနခြင့္မေပး၊ စကား၀ိုင္းတြင္း ဆြဲသြင္းပံု၊ ဒဂဂုန္တာရာ၏အရွိန္အ၀ါေၾကာင့္ ခပ္ရြံ႕ရြံ႕ျဖစ္ေနသူ က်ေနာ့ကို ကေလာင္သမားခ်င္းလို႔ တန္းတူသေဘာထားျပလိုက္ပံုတို႔ဟာ လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွာ အဖိုးတန္အေရးပါလာ ခဲ့တာယေန႔အထိပါခင္ဗ်ာ။
ဒဂုန္တာရာႏွင့္ ဦးခင္ေဇာ္
ဦးခင္ေဇာ္ဟာ ျမန္မာ့အသံကိုဦးစီးတည္ေထာင္သူ၊ K ဆိုတဲ့ကေလာင္နဲ႔ ျမန္မာ့ဂီတအေၾကာင္း အဂၤလိပ္လိုေရးသားတဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက ေလးစားသူ၊ မင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ကဗ်ာေတြကို အသံသြင္းၿပီး ကေလးေတးျပဳလုပ္သူ စသျဖင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြတသီႀကီးနဲ႔ ပုဂၢလိုလ္ေက်ာ္ႀကီးပါ။ ဆရာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္မ်ား ရင္းႏွီးၾကသလဲဆို သူကတေယာထိုး ဆရာကစႏၶရားတီးနဲ႔ ဂီတမိတ္ဖက္မ်ားေတာင္ ျဖစ္လိုက္ၾကေသး။ ျပည္လမ္းကျမန္မာ့အသံ အေဆာက္အဦသစ္ႀကီးဖြင့္ပြဲသို႔ ဒဂုန္တာရာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဧည့္သည္အျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့တာကိုလည္း မမွတ္မိစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။
တစ္မနက္ ဆရာက်ေနာ့ဆီ ေရာက္လာေတာ့ ၀မ္းသာဂုဏ္ယူတာထက္ အံ့့ၾသျခင္းက ပိုႀကီးေနတယ္။ ဦးခင္ေဇာ္သာသိရင္ သူကိုယ္တိုင္မဟုတ္ေတာင္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကို ေစာင့္ႀကိဳခိုင္းမွာ အေသအခ်ာပါ။ ခုေတာ့ ျမန္မာ့အသံျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္မွာ အနိမ့္ဆံုးလစာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနသူ က်ေနာ့စားပြဲေရွ႕မွာထိုင္ေနတဲ့ ဆရာ့ကို ဘယ္လိုနားလည္ၾကရပါလိမ့္၊ သိခ်င္လိုက္တာ။ B Sc ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲ ေျဖေနတဲ့က်ေနာ့္ကို မံုရြာသား ကိုခ်စ္သိန္းဦး (C.T.O)က ေမာင္ေအာင္မြန္ျဖစ္ေနမွာေတာ့ ဘြဲ႕ရဖို႔လိုေသးလားလို႔ ေျပာဖူးတာကို သတိရမိေတာ့မွ ရွင္းသြားေပမယ့္ ဒဂုန္တာရာကိုယ္တိုင္ လာတာကိုေတာ့ ေမာင္ေအာင္မြန္ရဲ႕ အရိုးထဲအထိ စြဲသြားၿပီးဂုဏ္ယူေနမွာပါ။
ဒဂုန္တာရာရဲ႕ၿမိဳင္ႏွင့္ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ၿမိဳင္
ဆရာ့ကိုခင္မင္ေလးစားတဲ့ စာေရးဆရာေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ညိဳ ညစာဖိတ္ေကၽြးလို႔ စာအေၾကာင္း စကား၀ိုင္းေလးျဖစ္သြားတာ မွတ္မိမွာပါ။ ဆရာနဲ႔အတူ ျမသန္းတင့္၊ ပါရဂူ၊ လင္းယုန္ေမာင္ေမာင္၊ၿပီးေတာ့ ေမာင္ေအာင္မြန္ကိုလည္းဖိတ္တယ္။ က်ေနာ္က ဆရာေရးတဲ့ ၿမိဳင္၀တၳဳအေၾကာင္းစလိုက္ေတာ့ ျမသန္းတင့္က ၿမိဳင္ေရးတာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ပါလို႔ ေထာက္ျပလိုက္ေတာ့ က်ေနာ့ကို၀ိုင္းၾကည့္ၾကတယ္။ ခင္မင္ေလးစားတဲ့ ဆရာ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္နဲ႔ဆံုဖူး၊ သူ႔စာေတြမလြတ္တမ္းဖတ္ခဲ့ေပမယ္လို႔ ဘာ့ေၾကာင့္မွန္းမသိ၊ ရႈမ၀မွာအခန္းဆက္ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ၿမိဳင္က်ေတာ့ က်ေနာ္မဖတ္ဖူးဘူး။
က်ေနာ္ေျပာေနတာက ၁၉၄၈ ခုေလာက္က ရႈမ၀မွာပါတဲ့၊ သံုးတန္းေက်ာင္းသားဘ၀က ပထမဆံုး ဖတ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ၿမိဳင္ပါ။ က်ေနာ့အသက္အရြယ္ကို ခ်င့္ခိ်န္ကာ ျမသန္းတင့္က ေစတနာနဲ႔ျပင္ေပးဟန္ တူပါရဲ့။ က်ေနာ္ကမရပ္ဘဲ ဆက္ေျပာရင္း ေမဂ်ာေအာင္ထြန္းရဲ႕အသံလားဆိုကာ လန္႔သြားၾကပံုေရာက္ေတာ့ ဆရာကၿပံဳးၿပီးေခါင္းညိတ္တယ္ မဟုတ္လား။
ဆရာေရ၊ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ၿမိဳင္က ဘယ္ေလာက္အထိေတာင္ လႊမ္းမိုးသလဲဆို က်ေနာ္အိမ္ေထာင္က်တဲ့ အခါမွာ ၿမိဳင္တို႔လို အိပ္ရာခင္းျဖဴျဖဴ ပရုပ္နံ႔သင္းသင္းနဲ႔ အိပ္ျဖစ္ေအာင္အိပ္လိုက္ေသးတယ္ဆရာ။
ေမႏွစ္အုပ္နဲ႔ အလုပ္ရႈပ္
က်ေနာ့မွာ ေမ၀တၳဳႏွစ္အုပ္ရွိၿပီး တစ္အုပ္က ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ေဌးၿမိဳင္စာေပျဖန္႔ခ်ီေရးက ထုတ္တဲ့ဒုတိယ အႀကိမ္ပံုႏွိပ္ျခင္းပါ။ အမွာစာေရးသူကိုဗဟိန္းရဲ႕ နာမည္ေအာက္မွာ သူဘယ္သူဆိုတာပါတယ္။ စာရြက္ေတြ ေဆြးေျမ့၊စာလံုးေတြေမွးမွိန္ေနေပမယ့္ တန္ဖိုးရွိမွာေနာ္။ ေအာင္ပန္းကို တယ္လီဖုန္းဆက္ေျပာေတာ့ ဆရာ့မွာ မရွိေတာ့လို႔ လိုခ်င္ေၾကာင္းေျပာတာ မွတ္မိတယ္မဟုတ္လား။
ေနာက္တစ္အုပ္ကေတာ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွ သီဟရတနာစာေပကထုတ္တဲ့ ဆဌမအႀကိမ္ပံုႏွိပ္ျခင္းပါ။ အမွာ ေရးသူကိုဗဟိန္း ဘယ္သူဆိုတာမပါေတာ့ဘူး။ ၀တၳဳအဆံုး ဒုတိယေနာက္ဆံုးစာေၾကာင္းထဲက “ဖာ” အစား “ျပည့္တန္ဆာ” ျဖစ္ေနလို႔ က်ေနာ္စဥ္းစားၾကည့္တယ္၊ စကားလံုးေျပာင္းေပးရံုနဲ႔ ေမ့ဘ၀ျပန္ေကာင္းလာႏိုင္ ပါ့မလားလို႔။
ဒဂုန္တာရာေရးတဲ့ေမနဲ႔ စာေပစီစစ္ေရးက ကယ္တင္လိုက္တဲ့ေမ၊ ေမႏွစ္ေယာက္ ၾကား ဗ်ာမ်ားေနသူ ကေတာ့ က်ေနာ္ေမာင္ေအာင္မြန္ပါ။
ဒဂုန္တာရာနဲ႔ဟဲမင္းေ၀း
အေမရိကန္စာေရးဆရာ Ernest Hemingway ေရးတဲ့ The Old Man and The Sea ကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ အတြက္ ႏိုဘဲလ္စာေပဆုေပးတဲ့အခါ၊ ဒီ၀တၳဳထဲက စာလံုးေလးတစ္လံုး ထုတ္လိုက္လွ်င္ အရသာေပါ့ပ်က္သြား ႏိုင္သလို၊ စာလံုးတစ္လံုးေလာက္ထပ္တိုးလိုက္ျပန္လွ်င္လည္း ေလးအီသြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာထဲ ေဖာ္ျပထားတာကို က်ေနာ္ ၁၇ ႏွစ္သားအရြယ္မွာ ဖတ္ခဲ့ရတာ ျပန္သတိရမိတယ္ဆရာ။
ကိုယ္တိုင္ကေလာင္ကိုင္လာေတာ့လည္း စကားလံုးအပိုအလိုမရွိေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့သူမို႔ ေမ၀တၳဳထဲက စကားလံုးေတြ ျဖဳတ္လိုျဖဳတ္ ျပင္ခ်င္သလိုျပင္နဲ႔ ထင္ရာေလွ်ာက္လုပ္တာခံလိုက္ရေတာ့ ဆရာဘယ္လိုခံစားရ၊ ဘယ္ေလာက္ရင္နာမယ္ဆိုတာ ကိုယ္ခ်င္းစာမိပါတယ္။ ကိုယ္ေမြးလိုက္တဲ့ကေလးရဲ႕ ကိုယ္အဂၤါကိုျဖတ္ၿပီး ေျခတုလက္တုတပ္ေပးတာကို ၾကည့္ေနရတဲ့ မိခင္ပမာ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကိုျမင္ေနရပါတယ္။ တစ္ေန႔ ေသာအခါမွာေတာ့ ေမ၀တၳဳကို မိေမြးတိုင္းဖေမြးတိုင္း ဖတ္ၾကရတန္ေကာင္းပါရဲ႕။
ေရစီးေမ်ာရာ
စကားေလးလံုးနဲ႔ ေမရဲ႕ဘ၀ကိုသရုပ္ေပၚေအာင္ ဒဂုန္တာရာေရးျပသြားတာကို သတိရဖို႔ျဖစ္လာျပန္ၿပီ။ ျမန္မာျပည္မွာေမြး၊ ျမန္မာျပည္ကေလကိုရွဴ၊ ျမန္မာျပည္ကေရကိုေသာက္၊ ျမန္မာ့ေျမေပၚႀကီးတာခ်င္းအတူတူ
သူတို႔ကအသားမဲလို႔
သူတို႔ကစကား၀ဲလို႔
သူတို႔ကပညာနဲလို႔
သူတို႔ကအသျပာမြဲလို႔
ဆိုကာ၊ ေနာက္ခ်န္ခံၾကရ ေဘးဖယ္ခံၾကရတယ္။ ေဘးနားက ေနာက္နားက ႀကိဳးစားၿပီးလိုက္ျပန္ေတာ့လည္း ပခံုးနဲ႔တိုက္တာခံရ တေတာင္နဲ႔တြက္တာခံရလို႔၊ ၀င္တိုးလို႔မေပါက္ ၀င္ေရာလို႔မရခဲ့ဘူး။ ပက္လက္လက္လန္က် ေနာက္ေတာ့ ေျမာင္းထဲေရာက္၊ ေရစီးေမ်ာရာကေန ေမာင္ေအာင္မြန္ ဗာဂ်ီးနီးယားေသာင္မွာ လာတင္ေနတာပါ။
ဒီအေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ကမာၻအရပ္ရပ္ကလူေတြ လာေရာက္အေျခခ်ေနထုိင္ၾကတဲ့ထဲ ေဒၚလာသန္းနဲ႔ခ်ီ ပိုက္ကာ စီးပြါးေရးလာလုပ္ၾကသူေတြ၊ ပါရဂူဘြဲ႕ရပညာတတ္ေတြပါသလို A,B,C,D တစ္လံုးမွမတတ္ Yes, No ေတာင္မသိသူေတြ၊ စားရမဲ့ေသာက္ရမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အို စံုလို႔စံုလို႔။ ရရာ၀င္လုပ္ၾကတာပဲ။ ေရေမ်ာကမ္းတင္ ေမာင္ေအာင္မြန္လည္း ရုန္းရင္းကန္ရင္း ေအာင္ပန္းကိုတယ္လီဖုန္းဆက္ကာ အႀကိမ္ႀကိမ္ စကားေျပာခဲ့တာ မွတ္မိတယ္မဟုတ္လားဆရာ။
ဇာတိရြာက စာသင္ေက်ာင္းအတြက္ ေငြလွဴခဲ့တယ္၊ ေဆးေပးခန္းအတြက္ ေဆးေတြ၀ယ္ပို႔ခဲ့တယ္၊ ရြာစာၾကည့္တိုက္မွာ လွ်ပ္စစ္သြယ္ေပးခဲ့တယ္၊ ကိုယ္တိုင္ထမင္းႏွစ္နပ္ မစားရတဲ့ရက္မ်ားစြာ ႀကံဳဖူးသူမို႔ ရြာသူရြားသား ၄၀၀ ကို ေလးႀကိမ္က် ထမင္းေကၽြးခဲ့တာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းလိုလိုပါ ဆရာ။
အေမရိကန္က လူတိုင္းကိုင္ရတဲ့ မွတ္ပံုတင္ကပ္မွာ လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ ပညာအရည္အခ်င္းဆိုတာေတြ ဘာမွမပါဘူး။ အမည္ရယ္၊ ေမြးေန႔ရယ္၊ ေနရပ္လိပ္စာရယ္၊ ဓာတ္ပံုရယ္ ပဲပါတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕ရမ္းကား အႏိုင္က်င့္တာမခံရေအာင္ တရားဥပေဒက ကာကြယ္ေပးထားလို႔ လံုၿခံဳတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဗကသ နဲ႔ ဘိလပ္ျပန္သန္း
အဆိုေတာ္ဘိလပ္ျပန္သန္း ကြယ္လြန္သြားတဲ့ေန႔က ဆရာ့ထံတယ္လီဖုန္းဆက္ေျပာရင္း၊ ဗကသ ရန္ပံုေငြအတြက္ ဥကၠဌ ကိုလွေမာင္ (ေနာင္ ဗိုလ္ေဇယ်) လက္ထက္က ရုပ္ရွင္ရိုက္ဖို႔ စီစဥ္ၾကတဲ့အေၾကာင္း စကားစပ္မိသြားတယ္။ ကိုသိန္းေဖ (ျမင့္) ကဒါရိုက္တာ၊ ကိုဘညြန္႔ (ခ်စ္ဒုကၡ) ကမင္းသား၊ ဆရာျဖစ္သင္ ေကာလိပ္မွ မသန္းဧ (အဆိုေတာ္ဘိလပ္ျပန္သန္း) ကမင္းသမီး ဆိုတာ ဒဂုန္တာရာေရးခဲ့တာကိုး။
ျပန္ေရးဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့အခါ “ ဒီမွာ ဘယ္လိုလုပ္ေရးလို႔ရမလဲ၊ ခင္ဗ်ားက ေရးလို႔ ရတဲ့ေနရာကိုေရာက္ေနတာမို႔ ေရးဖို႔ တာ၀န္ရွိတယ္၊ ေမာင္ေအာင္မြန္ဆိုတာ အလကားေနရင္း ျဖစ္လာတာမဟုတ္ဘူးေနာ္” လို႔ေျပာတဲ့အသံ နားထဲ ခုေတာင္ ၾကားေယာင္ေနတယ္။ ကေလာင္တစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ တန္ဖိုးနဲ႔တာ၀န္ကို သတိရလိုက္လို႔လည္း ေခတ္ၿပိဳင္ ဂ်ာနယ္မွာ” ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဗကသ နဲ႔ ဘိလပ္ျပန္သန္း” ေဆာင္းပါးေရးခဲ့တာ ဆရာဖတ္ေစခ်င္တယ္။
ဒဂုန္တာရာႏွင့္မိတ္ေဆြ
ဆရာက မိတ္ေဆြဆိုတာကို အေတာ္ႏွစ္သက္ပံုရတယ္၊ ဆရာ့ကေလာင္ခြဲေတြထဲ “ မိတ္ေဆြ” ေတာင္ ပါလိုက္ေသး။ ၿပီးေတာ့ ဒဂုန္တာရာေျပာေနက် “ ရန္သူမရွိ မိတ္ေဆြသာရွိ၊ မုန္းသူမရွိ ခ်စ္သူသာရွိ” ဆိုတာ ကလည္း လူတိုင္းႏႈတ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားေနတယ္။ ဒီစာကိုေရးရင္း ပါးစပ္ကရြတ္ကာ ေမတၱာရပ္ခံပါရေစ။ မိတ္ေဆြဆိုတာကို အနက္ဖြင့္တဲ့အခါ၊ အႏိုင္က်င့္ခံေနရသူေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရသူေတြ (Discrimination) ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္တင္ျပခြင့္ေ၀းလို႔ အႏွိပ္စက္ခံရလို႔မွ မငိုရဲ ပါးစပ္ရွိပါလ်က္ကနဲ႔ အသံတိတ္ေနရတဲ့ (Voiceless) ေတြလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္းေျပာျပေပးပါခင္ဗ်ာ။
ဒီစာကိုေရးေနခ်ိန္မွာ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ “ မတ္လေတာ္လွန္ေရး “ ကဗ်ာထဲက “ မိုးျပာကိုျဖတ္၊ ပတၱျမားရည္စီးလည္အဟုန္၊ နီျမန္းကုန္သည္ အရုဏ္ေပၚစ၀ိုးတ၀ါး”ဆိုတာထက္ ေကာင္းကင္မွာ အေရာင္ အေသြးပိုစံုလာေနၿပီမို႔ အားတက္စရာေကာင္းလွပါဘိ။ အဲဒီေတာ့ ဆရာရယ္၊ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ ကေလာင္ စုတ္တံနဲ႔ နင္းျပားေတြအတြက္ အေရာင္ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ မဟုတ္ေတာင္ ခပ္ေမွးေမွး ခပ္မွိန္မွိန္၊ အလယ္တို႔ အျမင့္တို႔လို ေနရာေကာင္းမဟုတ္ေတာင္ ေဘးနားေခ်ာင္နားမွာ တစ္ခ်က္ေလာက္တို႔ေပးပါလား။
အဲဒီအခါမွာ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ မိတ္ေဆြဆိုတာ ပိုမိုပီျပင္ ပိုမိုစံုလင္လာေပလိမ့္မယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ က်ယ္၀န္းေလးနက္ေၾကာင္း သိလာၾကမွာပါ ဆရာ။
ပန္းေလာက္မွမလိမၼာ
ခ်ယ္ရိမဂၢဇင္းမွာ ေမာင္ေအာင္မြန္ ေရးခဲ့တဲ့ “ ရြက္လွသည္လည္းပန္း “ ၀တၳဳကို သတိရၿပီး ဒီအေတြး ေခါင္းထဲ၀င္လာတာပါ။ သန္႔စင္ပန္းက ေတာ္၀င္တယ္၊ ခံပြင့္က ဂုဏ္ငယ္တယ္ ဆိုတာဟာ လူေတြသတ္မွတ္ ၾကတာေလ။ ကန္႔ေကာ္ပြင့္က သူကသာျမင့္ေနနဲ႔နီးဆိုၿပီး စံပယ္ပြင့္ေတြကို ငံု႔ၾကည့္မယ္မထင္ဘူး။ ဆူးေတြက ႏွင္းဆီပြင့္ဖတ္နုအိအိကို ရန္မလိုတဲ့အျပင္ အကာအကြယ္ေပးေနတယ္ မဟုတ္လား။ သူတို႔ပန္းေလာကထဲမွာ အပြင့္မရွိတဲ့ ရြက္လွကိုမထည့္ဘဲ ေဘးဖယ္ထား ပထားမယ္ဆိုရင္ “ သေျပညို “ လည္းဘယ့္ႏွယ္လာပန္းျဖစ္ ေအာင္အတိတ္ ေအာင္နမိတ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါ့မလဲ။
ဆရာ့သူငယ္ခ်င္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္းဆန္း ယေန႔ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကို ငံု႔ၾကည့္ရင္း “သက္ရွိသတၱ၀ါေတြထဲ အသိဥာဏ္အျမင့္ဆံုးလို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့လူစာရင္းထဲပါလ်က္သားနဲ႔၊ ဘာ့ေၾကာင့္မ်ား လူလူခ်င္းလူလိုမျမင္ လူသားစိတ္ထား (Humanism) မဲ့ေနၾကရတာလဲ၊ ပန္းေလးေတြေလာက္မွ မလိမၼာၾက ပါကလား” လို႔ ေျပာေနတဲ့အသံ ၾကားေယာင္မိတယ္ ဆရာ။
ဒဂုန္တာရာအတြက္ ဆုေတာင္း
ဆရာ ဒဂုန္တာရာ အမႈတစ္ရာမႀကံဳဘဲ၊ အသက္တစ္ရာေက်ာ္ရွည္ပါေစ၊ ရာျပည့္ပြဲသို႔လာေရာက္ကာ ဆရာအင္မတန္လိုခ်င္ေနတဲ့ ေမ(ဒုတိယပံုႏွိပ္ျခင္း) ကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ေပးအပ္ကာ ဆရာဧည့္ခံမယ့္ ေအာင္ပန္းလိေမၼာ္သီးလည္း စားရလိုပါ၏ အရွင္ဘုရားလို႔။
ခင္မင္ေလးစားလ်က္
ေမာင္ေအာင္မြန္
၂၀၁၃ ခု၊ ေမ ၁၄ ရက္။
Alexandria, VA 22309, U.S.A.
(Photo – MoeMaKa)