>
သူ႔ကို ဘယ္လိုေျပာရပါ့
မိမိခိုိင္
ေမ ၂၅၊ ၂၀၁၁
ေမ ၂၅၊ ၂၀၁၁
(PLHA – People living with HIV/ AIDS)
(ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေ၀ဒနာသည္တို႔ရဲ့ ပင္ကိုယ္ေရး ခံစားခ်က္မ်ား)
အစ္ကိုေဆးရုံတက္ေတာ့ AIDS လို႔ သိရတယ္၊ အဲဒီတုန္းက ၂၀၀၆ ခုႏွစ္။ ဆရာ၀န္ႀကီးက ကၽြန္မ တို႔သားအမိသံုးေယာက္ကိုလည္း ေသြးစစ္ေပးတယ္၊ ကၽြန္မမွာလဲ HIV ပိုးရွိတယ္လို႔သိလိုက္ရတယ္၊ အရမ္းကို ၀မ္းနည္းသြားတယ္၊ ရွက္လည္း ရွက္တယ္၊ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း မေျပာရဲဘူး၊ ေနာက္မၾကာဘူး၊ အစ္ကိုဆံုး သြားတယ္ ။ အစ္ကိုနဲ႔ ဂ-ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ေပါင္းလိုက္ရတယ္။
အစ္ကိုက ကားသမား၊ ကၽြန္မက မႏၱေလးကားႀကီး၀င္းထဲက ထမင္းဆိုင္မွာ လုပ္တယ္၊ အစ္ကိုနဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ က်မ ၁၆ ႏွစ္ေတာင္ မျပည့္တတ္ေသးဘူး၊ အစ္ကိုနဲ႔ ……မွာ လိုက္ေနတယ္၊ က်မ ဘာမွ မလုပ္ရပါဘူး၊ အစ္ကိုလုပ္စာနဲ႔ အစစ အဆင္ေျပပါတယ္။
ေဆးရုံႀကီးက ေသြးစစ္ေပးၿပီးကတည္းက စထရင္ (၁၅) ရက္စာေပးလိုက္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြက လည္း ေျပာတယ္၊ AIDS မဟုတ္ေသးဘူး၊ HIV ကူးစက္ခံရတာ၊ အရမ္းေၾကာက္စရာမလိုဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီေနာက္ ရြာျပန္ခဲ့တယ္။
ရြာမွာ ေနာက္အိမ္ေထာင္က်တယ္၊ ေနာက္အိမ္ေထာင္ကို HIV ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ ကြန္ဒံုးသံုးရမယ့္ အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္၊ သူက သိပ္နားမလည္ဘူး၊ ညေရးညတာမွာ ခနခန စကားမ်ားရတယ္၊ ဒီလိုသာ ေနရမယ္ဆိုရင္ ငါေနာက္တစ္ေယာက္ ရွာမိလိမ့္မယ္ဆိုေတာ့ တစ္ခါတစ္ခါ ရန္ျဖစ္ရတာေပါ့ေလ။ ရြာမွာ မေနေတာ့ဘဲ ေရႊဘိုေျပာင္းလာခဲ့တယ္၊ အရင္ေယာကၡမအိမ္နားမွာ အိမ္ငွားေနတယ္၊ ေနာက္ က်မ ကိုယ္၀န္ ရတယ္။ ကေလးက ဗိုက္ထဲမွာတင္ ေသေနလို႔ ေဆးရုံတက္ ခြဲရတယ္၊ အဲဒီမွာ အရပ္ထဲက က်မ HIV ရွိတာ သိသြားတယ္။ သူ႔ကို က်မနဲ႔ မေပါင္းဖို႔၊ နင္ဆက္ေပါင္းရင္ နင္လဲျမန္ျမန္ေသမွာတို႔ ၀ိုင္းေျပာၾကေတာ့ က်မေဆးရုံက မဆင္းခင္မွာဘဲ သူအိမ္ကထြက္သြားတယ္၊ ဖဲြကားလိုက္တဲ့ ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ဘဲ ထြက္ေျပးသလိုလို ၾကားရတယ္၊ က်မေဆးရုံမွာ ၁၅ ရက္ၾကာခဲ့တယ္။
ေဆးရုံက ဆင္းဆင္းခ်င္း က်မနားလို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္ရတယ္၊ အ၀တ္အငွား ေလွ်ာ္တယ္၊ မၾကာဘူး၊ ေသြးေတြဆင္းလာလို႔ ေဆးရုံထပ္ တက္ရတယ္။ ေဆးရုံမွာ ကၽြန္မေဘး ဘယ္သူမွ မရွိပါဘူး၊ ေယာင္းမတစ္ေယာက္ဘဲ၊ ပထမ ေယာက်္ားရဲ႕ညီမ၊ အစ္ကိုရဲ႕ညီမေလ၊ သူဘဲ တစ္ခါတစ္ရံ လာၾကည့္တယ္၊ သူကလဲ ၾကည့္ရုံကလြဲလို႔ ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူး၊ ေဆးရုံေရာက္လာတာကိုက ဒီအတိုင္းႀကီး ဒီမွာ ေသလိမ့္မယ္ဆိုၿပီး အိမ္ရွင္ကဆိုလား ဆိုက္ကားငွား တင္ေပးလိုက္လို႔ ေရာက္လာရတာ၊ ဆိုက္ကားက လည္း တင္ၿပီး ျပန္သြားေရာ၊ ေယာက္မက ကၽြန္မကေလးေတြကိုလဲ ထိန္းထားရေသးတယ္။
ေဆးရုံမွာ ဆရာ၀န္ႀကီးက လူႀကီးတစ္ေယာက္ကို ေျပာေနတယ္၊ ဒီလူနာမွာ ေငြလဲမပါဘူး၊ လူနာေ စာင့္လဲ မပါဘူး၊ ေသြးက၄-ပုလင္းေလာက္ လိုမယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူ႔မွာ HIV ရွိတယ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ေပး ႏိုင္မလားဆိုေတာ့ အဲဒီလူႀကီးက သူတို႔အဖြဲ႔က လုပ္ေပးမဲ့အေၾကာင္း ေျပာေနသံ ၾကားရတယ္၊ အဲဒီလူႀကီးဟာ ေရြျခေသၤ့က ဦးဝင္းသူဆိုတာေတာ့ ေနာက္မွသိရတယ္။
ကၽြန္မေဆးရုံမွာ ရက္၂၀-ေလာက္ၾကာခဲ့တယ္၊ ေဆးရုံကဆင္းေတာ့ ကၽြန္မေနတဲ့၀င္းရဲ႕ေရွ႕မွာ ကၽြန္မ ပစၥည္းေတြကို အကုန္အျပင္ ထုတ္ခ်ထားတယ္။ ေသတၱာရယ္၊ ဖ်ာရယ္၊ အိုးခြက္ပန္းကန္ေလးေတြ ရယ္ေပါ့၊ ကၽြန္မလဲ ဘာလုပ္ရမွန္း မသိဘူး၊ အဲဒီပစၥည္းေတြနားမွာပဲ ထုိင္ၿပီး ကေလးေတြဖက္ၿပီး ငုိေနလိုက္တယ္။ သားမိသုံးေယာက္လုံး လမ္းေပၚမွာပဲ ထုိင္ေနၾကတယ္။ ေဆးရုံကဆင္းခါစ၊ ခ်ဳပ္ရုိးကလည္း ေျဖခါစ၊ ေသြးႏုႏုနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ကလည္း ပိန္တိပိန္ေျဖာ့နဲ႔ အရုိးေျခာက္လိုပဲ။ ဘယ္သူမွ ကူညီမယ္႔သူ မရွိဘူး။ လူေတြကလည္း ၀ိုင္းၾကည့္ေနၾကတယ္။ သိသာပါတယ္၊ သူတို႔ပံုစံက ရြံသလိုလို၊ ေၾကာက္သလိုလို၊ တခါမွဘဲ မျမင္ဘူးသလိုလို။
ေနာက္ေတာ့ ေဆးရုံကဆင္းရင္ ေရြျခေသၤ့လာခဲ့ဘို႔ ေျပာထားတာကို သတိရၿပီး အဲဒီကိုသြား၊ အက်ဳိး အေၾကာင္းေျပာျပေတာ့ သူတို႔က ဘယ္မွာ အသိမိတ္ေဆြ ရွိလဲ၊ စဥ္းစားပါအံုးဆိုေတာ့ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ကို သြားသတိရတယ္၊ သူက …… အရပ္မွာေနတာ၊ အရင္တစ္ေခါက္ ေဆးရုံတက္တုန္းက လာေမးေသးတယ္၊ က်မမွာ HIV ပိုးရွိတာကိုလဲ သိတယ္၊ သြားၿပီး အက်ဳိးအေၾကာင္းေျပာျပေတာ့ သူ႔အိမ္မွာ လာေနတဲ့၊ အဆင္ ေျပသြားတယ္၊ ဒါနဲ႔ ေရႊျခေသၤ့ကို ျပန္ေျပာျပေတာ့ ဆန္ရယ္၊ ဆီရယ္၊ ပိုက္ဆံရယ္ ေပးလိုက္တယ္။
က်မက ပထမအိမ္ေထာင္နဲ႔တုန္းက က်မတို႔လဲ အခုမိတ္ေဆြအိမ္နားမွာ ေနတာ၊ အဲဒီတုန္းက က်မတို႔က ေတာ္ေတာ္အဆင္ေျပတယ္၊ သူတို႔ကို အကူအညီအမ်ားႀကီး ေပးခဲ့ဘူးတယ္၊ က်မအိမ္မွာေတာင္ ထမင္းဟင္းေတြ ခ်က္ေပးတတ္ေသးတယ္၊ သူ ေထာင္ ၆ လက်ဘူးတယ္၊ ဖဲရုိက္မႈနဲ႔၊ အဲဒီတုန္းကဆို ေငြေၾကးအကူအညီတင္ တစ္သိန္းခြဲေလာက္ရွိမယ္၊ အဲဒီေက်းဇူူူူးေတြကို ေထာက္တယ္လို႔ ထင္တယ္၊ ဒီအေျခ အေနေလးကလဲ သိပ္မၾကာလိုက္ပါဘူး၊ ဘယ္သူကေျပာလုိက္တယ္ မသိဘူး၊ က်မHIV ရွိတာ ပတ္၀န္းက်င္က သိသြားတယ္၊ ညည္းကေလးကို ကူးလိမ့္မယ္၊ သူ႔ဆက္ထားရင္ တစ္ေန႔မဟုတ္ တစ္ေန႔ကူးႏိုင္တယ္နဲ႔ ေျပာပါမ်ားေတာ့ သူကေနစရာရွာဘို႔ ေျပာလာတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ ႏွင္ခ်တယ္ဘဲ ထားပါေတာ့။
အဲဒီေန႔ကဆို ဘယ္သြားရမွန္း မသိတာနဲ႔ က်မတို႔ သားမိသံုးေယာက္ ေျမႀကီးေပၚမွာဘဲ ျခင္ေဆးေခြ ထြန္းၿပီး အိပ္ခဲ့ရတယ္၊ ဒါနဲ႔ဘဲ ပထမေယာကၡမဆီ ျပန္ေျပာင္းလာခဲ့ရတယ္၊ အဲဒီကိုေရာက္ေတာ့ မံု႔လင္မယားလုပ္ေရာင္းခ်င္လို႔ ကူညီပါအံုးဆိုေတာ့ ေရႊျခေသၤ့က အရင္းအႏီီွးထုတ္ေပးတယ္၊ အဲဒါလဲ မၾကာပါဘူး၊ ျပဳတ္သြားတယ္၊ စားမယ့္သူ မရွိလို႔ေလ၊ ေယာကၡမႀကီးက က်မမွာ HIV/AIDS ျဖစ္ေနပါတယ္ဆိုၿပီး ရပ္ကြက္ထဲ ေလွ်ာက္ေျပာထားလို႔ေလ၊ တခ်ဳိ႕လဲ သိေတာ့သိထားၿပီးသားေပါ့၊
ေနာက္တစ္ခါ ကြမ္းယာဆိုင္ ထြက္မယ္ဆိုေတာ့လဲ အရင္းအႏီွးထုတ္ေပးၾကပါေသးတယ္၊ အဲဒီမွာလဲ စားမယ့္သူမရွိ၊ တစ္ေနကုန္ ငုတ္တုတ္ထိုင္ေနရတာ၊ မၾကာဘူး၊ အရင္းျပဳတ္ျပန္ေရာ၊ ဒါနဲ႔ဘဲ အစား အေသာက္နဲ႕ပတ္သက္တာ ဘာမွ ေရာင္းဘို႔ စိတ္မကူးရဲေတာ့ဘူး၊ ကိုယ္လုပ္တတ္တဲ့ ထမင္းခ်က္လဲ ငွားမယ့္သူမရွိဘူးဆိုေတာ့ အ၀တ္ဘဲ အငွားေလွ်ာ္ရေတာ့တယ္၊ အဖြဲ႔ေတြက ေထာက္ပံ့တာနဲ႔ စားေတာ့ စားေလာက္ပါတယ္၊ ေယာကၡမႀကီးနဲ႔က ဘယ္လိုမွ ေနမျဖစ္ေတာ့ ထြက္လာခဲ့ရတယ္၊ အဲဒီနားမွာ အစိုးရပိုင္ ၀င္းႀကီးရွိတယ္၊ အဲဒီထဲက အေဆာက္အဦတစ္ခုရဲ႕ အဖီမွာ ေနခြင့္ရေတာ့ ေရြျခေသၤ့က အမိုးေလး အကာေလး လုပ္ေပးတယ္။
က်မ တတိယအိမ္ေထာင္ထပ္က်တယ္၊ သူ႔မွာလဲ မယားရွိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကြဲေနၾကတာ တစ္ႏွစ္ ေလာက္ရွိၿပီ၊ က်မတို႔ ရြာျပန္ခဲ့ၾကျပန္ေရာ၊ အရင္ရြာက ေခၚသြားတဲ့သူအေၾကာင္းေတာ့ အေမးခံရတာေပါ့ေနာ္၊ ရြာနားက စက္မႈလုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ သူက တြင္ဆရာလုပ္တယ္၊ သူ႔ကို က်မ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပပါတယ္၊ သူကလဲ သိပါတယ္၊ က်မက စာသိပ္တတ္တာမဟုတ္ေတာ့ အဖြဲ႔ေတြကေပးတဲ့ ပညာေပးစာရြက္စာတမ္း ေတြဆို သူကဖတ္ၿပီး ရွင္းျပတတ္ပါတယ္၊ ေဆးေသာက္ဖို႔ဆို သူကေတာင္ ပိုဂရုစိုက္ေသး၊ ေဆးကေတာ့ စထရင္နဲ႔ အားေဆးပါ၊ ပထမဆံုး စသိကထဲက ေဆးရုံကေပးတယ္၊ ေရြျခေသၤ့ေဆးခန္းက ေပးတယ္၊ က်မရြာ ျပန္မယ္ဆိုေတာ့ ေရႊျခေသၤ့ကဘဲ မႏၱေလးေဆးရုံႀကီးက အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ခ်ိပ္ေပးထားတယ္၊ အဲဒီမွာ သြားယူျဖစ္ တယ္၊ ေဆးကေတာ့ အခုထိလဲ ျပတ္တာေတာက္တာ မရွိခဲ့ဘူး၊ အခု မႏၱေလးမွာ ARV ေဆးရဖို႔ တိုးထားတယ္။
အင္း တစ္ေန႔ေတာ့ ကံဆိုးတဲ့ တစ္ေန႔ေပါ့၊ သူနဲ႔ ေက်ာင္းသူေလးတစ္ေယာက္ ခ်ိန္းေတြ႔ေနတာကို က်မနဲ႔ သြားေတြ႔လိုက္တယ္၊ က်မက အိမ္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီေကာင္မေလးနဲ႔ ေပးစားေတာ့ က်မကို အိမ္တံခါး ပိတ္ၿပီး ရုိက္ေတာ့တာဘဲ၊ သူ႔ကို အရွက္ခြဲတယ္၊ ေထာင္က်ေအာင္လုပ္တယ္ဆိုၿပီး မ်က္ႏွာေတြ လက္သီး ေတြနဲ႔ထိုး၊ ေနာက္ရက္ေတြလဲ ဒီအတိုင္းဘဲ၊ ကိုယ္ကလဲ ဒါကိုေျပာျဖစ္၊ သူကလဲရုိက္၊ ကေလးေတြပါ ရုိက္တယ္၊ က်မလဲ ဘယ္လိုမွ မခံႏို္င္ေတာ့ဘူး၊ ၾကာရင္ က်မေသႏိုင္တယ္၊ ဒါနဲ႔ အရင္ေယာကၡမရွိရာကို ျပန္လာခဲ့တယ္၊ သူကေတာ့ က်မရြာမွာ က်န္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီေကာင္မေလးအမ်ဳိးေတြကလဲ ဒီအေၾကာင္းသိၿပီး ေကာင္မေလးကို သူ႔ရြာ ျပန္ပို႔လိုက္တယ္၊ သူနဲ႔ ၂-ႏွစ္တိတိျပည့္တဲ့ေန႔မွာ ျပတ္စဲခဲ့တာ၊ အရင္ေကာင္ေလးနဲ႔တုန္းကလဲ ၂-ႏွစ္နီး ပါးဘဲေပါ့၊ ျပန္ေရာက္ေတာ့လဲ ထံုးစံအတိုင္း အ၀တ္ေလွ်ာ္ေပါ့၊
ေရႊျခေသၤ့အဖြဲ႔က ဆန္ဆီအေထာက္အပ့ံရေနလို႔ ေတာ္ေသးတာေပါ့၊ သူတို႔က တျခားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔လဲ ခ်ိပ္ေပးတယ္၊ သူတိို႔ဆီကလဲ ဆန္ဆီရပါတယ္၊ အဲလို ရေနလို႔သာေပါ့၊ ႏို႔မို႔ဆို မလြယ္ဘူး၊ တခါတေလမွာ ေနေရးထက္ စားေရးက ပိုခက္ေနျပန္ေရာ။
ေရႊျခေသၤ့ကေပးတဲ့ ပညာေပးစာအုပ္ေတြကို ရပ္ကြက္ထဲနဲ႔ အရင္ေနခဲ့တဲ့၀င္းထဲကုိ သြားၿပီးေတာ့ ေပးတယ္။ သင္တန္းေတြတက္ၿပီး သိတဲ့ဟာေတြကိုလည္း ျပန္ေျပာျပခဲ့တယ္။ အခု ကၽြန္မပစၥည္းေတြကို လမ္းထုတ္ၿပီး ႏွင္ထုတ္တဲ့အိမ္ကပဲ ကၽြန္မကို ျပန္ၿပီးလက္ခံတယ္။ သေဘာထားေတြေျပာင္းလာတယ္။ အသိပညာေတြ ရလာလို႔လည္း ျဖစ္မွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ၾကားတာက သူတုိ႔ထဲမွာလည္း ေအအိုင္ဒီအက္စ္ျဖစ္တဲ့သူေတြ ရွိတယ္တဲ့၊ ႀကိတ္ကုထားၾကတာဆိုဘဲ၊ ဟုတ္မွာပါ၊ က်မကိုဆို အရင္ကနဲ႔ဆို ဘာမွ မဆိုင္ေအာင္ကို ဂရုစိုက္တာ၊ ဟင္းေတြဘာေတြလဲ ေပးတယ္၊ ကေလးေတြအတြက္ ဟင္းမရွိရင္ လာယူလို႔လဲ ေျပာတယ္၊ အခုဆို အဲဒီအိမ္မွာ ကၽြန္မက ထမင္းခ်က္တယ္။ သူတုိ႔ဆီကရတဲ့ ထမင္းခ်က္ခ၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္ခ ရတဲ့ပိုက္ဆံနဲ႔ မိသားစု စားေနရတယ္။
အရင္က လူသိမွာ စုိးရိမ္တယ္။ အခုေတာ့ မစုိးရိမ္ေတာ့ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း အသိပညာေတြ ရလာလုိ႔ အရင္ကေလာက္ မခြဲျခားေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာက သာမန္လူ တစ္ေယာက္လုိ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ေနထုိင္ႏိုင္လုိ႔ပါပဲ၊ ပညာေပးစာေစာင္ေတြက ရပ္ကြက္ထဲထိ ေရာက္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ျဖစ္မွာပါ။
ေျပာရမွာေတာ့ ရွက္စရာဘဲ၊ အခု က်မအိမ္ေထာင္က်ျပန္ပါၿပီ၊ ေကာင္ေလးက ၁၉-ႏွစ္၊ သူ႔အေမကလဲ က်မဘာဆိုတာ သိပါတယ္၊ သူကလဲ သိပါတယ္၊ က်မကလဲ ေျပာျပပါတယ္၊ သူ႔အေမက မင္းတို႔ခ်င္း ေမတၱာရွိမွေတာ့ ယူေပါ့ဆိုလို႔ တျမန္မေန႔ကဘဲ ရပ္ကြက္ရုံးမွာ သြားၿပီး လက္မွတ္ထိုးလိုက္တယ္၊ သူက ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီေမာင္းတယ္၊ ကြန္ဒံုးသံုးဘို႔ ေျပာရတာကေတာ့ သူလဲ လက္ေပါက္ကပ္ခ်င္တယ္၊ လူဆိုတာ ေသမ်ဳိးဘဲလို႔ေျပာေတာ့ ေသမ်ဳိးဆိုတာေတာ့ မွန္တယ္၊ မေသသင့္ေသးဘူးလို႔ ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။
ရြာမွာ က်န္ရစ္တဲ့သူဆီကလဲ ဖံုးလာလာေနတယ္၊ တစ္လတစ္ခါေလာက္ေတာ့ ဆက္ျဖစ္ၾကတယ္၊ သူကလဲ ဘယ္ေတာ့ ျပန္လာမလဲေပါ့၊ မရုိက္ေတာ့ပါဘူးေပါ့၊ သူလာေခၚရမလားနဲ႔ ရြာကေန ဖုန္းနဲ႔ ေမးလွၿပီ၊ သူ႔ကို ဘာမွ ျပန္မေျပာရေသးဘူး၊ အခုရတာက သူ႔တူ၊ သူနဲ႔ ျဖစ္တုန္းကထဲက သူ႔တူကလဲ ၿပိဳင္ပိုးခဲ့တာ၊ ကိုယ္က အဲဒီတုန္းက သူ႔ကို ေရြးခဲ့တယ္။
အခု ေကာင္ေလးက သူ႔ဦးေလးနဲ႔ ျပတ္ခဲ့ၿပီဆိုေတာ့၊ အင္း သူ႔ဦးေလးကို အဲ သူ႔ကို ဘယ္လိုေျပာရပါ့…………….။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
