>
ေခါင္းေလွ်ာ္ကာ တေရာ္ ကင္ပြန္းရယ္နဲ႔
ရန္ဝင္း (ေတာင္တံခါး)
ဧၿပီ ၁၆၊ ၂၀၁၁
“ေခါင္းေလွ်ာ္ကာ တေရာ္ ကင္ပြန္းနဲ႔
ေလးကၽြန္းေအာင္ေျမ
အတာ ႏွစ္ကူးရက္ေပ”
သေျပခက္နဲ႔ ေရပက္၊ မၾကည္ေအာင္
တေရာ္ ကင္ပြန္းနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္တယ္ဆိုတာ ျမတ္ႏိုးစရာ ျမန္မာ့႐ိုးရာဓေလ့တခုပါပဲ။ ေရွးအခါတုန္းက ေယာက္်ားေတြမွာ ေရာင္ထံုး၊ မိန္းမေတြမွာ ဆံထံုးကို အထြတ္အျမတ္ထားၾကေတာ့ ျမန္မာ့႐ိုးရာမွာ ေခါင္းေလွ်ာ္တဲ့ဓေလ့က အေရးပါပါတယ္။
ေခါင္းေလွ်ာ္သင့္တဲ့ေန႔ေတြကို ‘အိုး စည္ တီး’ တနဂၤေႏြ၊ အဂၤါ၊ စေနေန႔ လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး၊ ေခါင္းမေလွ်ာ္သင့္တဲ့ေန႔ေတြကို ‘က ရင္ သား ေမြး’ တနလၤာ၊ ဗုဒၶဟူး၊ ၾကာသပေတး၊ ေသာၾကာေန႔ လို႔ သတ္မွတ္ထားခဲ့ၾကတယ္။ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြနဲ႔ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြရိွရင္လည္း အထူး အေလးအနက္ထားၿပီး ေခါင္းေလွ်ာ္တဲ့ အေလ့အထရိွပါတယ္။ ေရွးေခတ္ ဘုရင္ေတြက ေခါင္းေဆးမဂၤလာရယ္လို႔ ပြဲလမ္းသဘင္ က်င္းပတဲ့ အစဥ္အလာလည္း ရိွခဲ့ဖူးတယ္။
ေခါင္းေလွ်ာ္ဖို႔ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ ေဖာ္စပ္တဲ့အခါ အဓိကပါဝင္တာက တေရာ္ နဲ႔ ကင္ပြန္း ႏွစ္မ်ဳိးပါ။ တေရာ္ဆိုတာက တေရာ္ပင္ရဲ႕အေခါက္ပါ။ တေရာ္ေခါက္ကို နည္းနည္းထုေပးၿပီး တညသိပ္ေလာက္ ေရစိမ္ရပါတယ္။ ကင္ပြန္းကေတာ့ ကင္ပြန္းသီး ကုိ ေခၚတာပါ။ ကင္ပြန္းသီးအေျခာက္ကို ေရတန္သင့္႐ံုနဲ႔ျပဳတ္ၿပီး အေအးခံထားရတယ္။ တေရာ္စိမ္ေရနဲ႔ ကင္ပြန္းသီးျပဳတ္ေရကို ေရာစပ္လုိက္ရင္ တေရာ္ ကင္ပြန္း ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကို ရပါၿပီ။ အဲဒီ တေရာ္ ကင္ပြန္း ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကို ေခါင္းေပၚ ေလာင္းခ်လိုက္ၿပီး ေခါင္းေလွ်ာ္လိုက္ရရင္ျဖင့္ ဦးေရတင္မက ရင္ထဲအထိ ေအးျမသြားတာပါပဲ။
တေရာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သတၱိက ဆံပင္ကို နက္ေမွာင္ ေခ်ာေမြ႔ ေတာက္ေျပာင္ေစတယ္။ ကင္ပြန္းကေတာ့ ကပ္ၿငိေနတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ေပးပါတယ္။ အင္မတန္မွ လိုက္ဖက္ညီၾကတာမို႔ တေရာ္ နဲ႔ ကင္ပြန္းကို အၿမဲတြဲဖက္ၿပီး ထားရပါေတာ့တယ္။
တေရာ္ပင္
ကင္ပြန္းသီး
ကင္ပြန္းပင္
ျမန္မာ့႐ိုးရာဓေလ့ ေခါင္းေဆးမဂၤလာကို ႏွစ္သစ္ကူး သႀကၤန္အတာအခ်ိန္မွာ အေလးအနက္ထားၿပီး ျပဳလုပ္ေလ့ရိွၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဂါဝရ နိဝါတတရားအေနနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အို လူႀကီးသူမေတြကို ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးၾကတဲ့ဓေလ့ကို အစဥ္အလာတခုအေနနဲ႔ ဒီကေန႔အထိ က်င့္သံုးေနၾကဆဲပါပဲ။
အတာကူးတဲ့ တန္ခူးလ သႀကၤန္အခ်ိန္ေရာက္ျပန္ၿပီဆိုမွျဖင့္ တႏွစ္ၿပီးတႏွစ္ အခ်ိန္ကာလေတြ ေျပာင္းလဲလာတာေတြကို သတိရမိေစပါတယ္။ ပါဠိဘာသာ ‘သကၤႏၲ’ က ဆင္းသက္လာတဲ့ ‘သႀကၤန္’ ဆိုတာ ကူးေျပာင္းတဲ့အခ်ိန္အခါပါပဲ။ ႏွစ္တႏွစ္ရဲ႕ ‘အဆံုး’ လို႔ျပန္ဆိုရမယ့္ ‘အႏၲ’ ကေနၿပီး ‘အတာ’ ရယ္လို႕ ျဖစ္လာတဲ့အေၾကာင္း ေရွးကစာေတြမွာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားတာလည္း ရိွပါတယ္။ အဲဒီ အတာအခ်ိန္မွာ ေရသြန္းေလာင္းပက္ဖ်န္းၾကတာမို႔ သႀကၤန္ေရကို အတာေရ လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။
“ႏွစ္ဆန္းငယ္ သႀကၤန္
သစ္သစ္သာ ဖန္ေတာ့တယ္
ႏိုင္ငံေၾကာ့ ျပည္သူမွာ
ပန္ဆုယူ တာေရသြန္းခ်ိန္မို႔
လြမ္းလွတယ္ေလး”
တန္ခူးလဖြဲ႔ လြမ္းခ်င္း
မဟာအတုလမင္းႀကီး
ပန္ဆုယူ တာေရသြန္းခ်ိန္မို႔
တန္ခူးလအခ်ိန္က ‘တန္ခူး ေရကုန္၊ ကဆုန္ ေရခန္း’ ဆိုတဲ့ အညာရပ္က ဆို႐ိုးစကားအတိုင္းပဲ ေခ်ာင္းေရ ကန္ေရေတြေျခာက္ခန္းလုမတတ္ အင္မတန္မွ အပူရိွန္ျပင္းတဲ့အခ်ိန္ပါပဲ။ အဲဒီလို ပူျပင္းလွတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ေအးျမသြားၾကေစဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး တဦးကိုတဦး ဆုမြန္ေကာင္းေတြေတာင္းၾကရင္း အတာေရ ပက္ဖ်န္းၾကတာက အင္မတန္မွ ျမတ္ႏိုးစရာေကာင္းတဲ့ ႐ိုးရာဓေလ့တခုပါ။ ေရဆိုတာ ေအးျမတဲ့ ေမတၱာကို ကိုယ္စားျပဳထားသလိုပဲ မေကာင္းတဲ့ ကံၾကမၼာေတြကိုလည္း ေဆးေၾကာပစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ‘ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ ႏွလံုး’ သံုးပါးစလံုးကိုလည္း စင္ၾကယ္ေစႏိုင္တယ္။
သႀကၤန္ေရဆိုတာ အႏၲရာယ္ကင္းပါသတဲ့။ အဲဒီလို ရန္ေျပမာန္ေျပ ေမတၱာေတြ အျပည့္အဝသယ္ေဆာင္လာတဲ့ သႀကၤန္ေရကိုေတာင္မွ အသံုးလြဲမွားခဲ့ရင္ေတာ့ ‘ေစတနာက ေဝဒနာ’ ျဖစ္သြားႏိုင္တာပါပဲ။ တသက္တာ ဘဝတေလ်ာက္လံုး ေျဖမဆည္ႏိုင္တဲ့ ေသာကေဝဒနာ ရင္နာစရာျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သာဓကေတြမွာ သင္ခန္းစာ ယူစရာေတြလည္း ရိွခဲ့တယ္။
သမိုင္းတေခတ္ ပုဂံေခတ္ေႏွာင္းအခ်ိန္က ျဖစ္ရပ္ကေလးတခုပါ။ အေပ်ာ္အပါး ဝါသနာထံုပံုရတဲ့ နရသီဟပေတ့မင္းႀကီးက သူခ်စ္တဲ့ မိဖုရားေစာလံုကို အက်ီစားသန္မိခဲ့ေလတယ္။ တခုေသာသႀကၤန္မွာ ေရကစားၾကရင္းနဲ႕ မိဖုရားေစာလံုရဲ႕ ဦးေခါင္းဆံဖ်ားကစၿပီး တကိုယ္လံုး ရႊဲရႊဲစိုေအာင္ ေရေလာင္းၾကေစလို႔ မင္းႀကီးရဲ႕ ခိုင္းေစခ်က္အတိုင္း ေမာင္းမ မိႆံေတြကလည္း အၾကမ္းပတမ္း ေရကစားခဲ့ၾကေလတယ္။
‘အက်ီစားသန္ ရန္ျဖစ္’ ဆိုတဲ့အတိုင္း မိဖုရားေစာလံုက သူ႔ကိုအရွက္ခြဲေလခ်င္းရယ္လို႔ မွတ္ယူၿပီး မင္းႀကီးရဲ႕အေပၚမွာ အမ်က္သို အမွတ္အေတးထားခဲ့ၿပီ။
ပုဂံေခတ္ေကာင္းစားစဥ္အခ်ိန္တုန္းက ‘စုလည္ထံုး’ လို႔ေခၚတဲ့ ဆံပင္ထံုးနည္းေပါင္း ၅၅ မ်ဳိး ထံုးေလ့ရိွၾကၿပီး ဆံထံုး ထံုးပံုကိုျမင္ရတာနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးတို႔ရဲ႕ အဆင့္အတန္း ရာထူးဂုဏ္သိန္ကို သိႏိုင္ပါသတ့ဲ။ အဲဒီ ဆံထံုးဓေလ့ကမွတဆင့္ ‘မိန္းမတို႔ဘုန္း ဆံထံုး’ ရယ္လို႔ အစဥ္အလာ စကားတရပ္ကို အသိအမွတ္ျပဳလာခဲ့ၾကတယ္။
သႀကၤန္မွာ ေခါင္းေဆးမဂၤလာျပဳထားၿပီး ဆံပင္ကို အျမတ္တႏိုးထံုးထားခဲ့ရာက ပရိသတ္ လူဗိုလ္ပံုအလည္မွာ ေရေတြစိုရႊဲလို႔ ဆံပင္ဖားလ်ားနဲ႔ မဖြယ္မရာ ‘အရွက္တကြဲ အက်ဳိးနည္း’ ျဖစ္သြားရပံုကလည္း မိဖုရားေစာလံုအတြက္ မေျဖႏိုင္စရာပါပဲ။ အဲဒီအၿငိဳးေၾကာင့္ မၾကာခင္မွာ မင္းႀကီးရဲ႕စားေတာ္ပြဲထဲကို အဆိပ္ခတ္ၿပီးလုပ္ႀကံခဲ့ေပမယ့္ ဘဝကံၾကမၼာက ဖန္လာျပန္ေလေတာ့ မေအာင္ျမင္ဘဲ အမႈေပၚသြားေလတယ္။ မိဖုရားေစာလံုလည္း ‘အခ်စ္ႀကီးေတာ့ အမ်က္ႀကီး’ တဲ့ မင္းႀကီးရဲ႕ အကြပ္အမ်က္ကို ခံရရွာေလတယ္။ ‘ေနာင္တဆိုတာ ေနာင္မွ တ’ ရစျမဲမို႔ ေနာင္တ အတန္တန္ရၿပီး ‘ေစာလံုေရ ေစာင့္ပါခလွည့္’ လို႔ မင္းႀကီးက ဘယ္လိုပဲတမ္းတေနေပမယ္လို႔ မိဖုရားေစာလံုက ျပန္မလာႏိုင္ေတာ့ၿပီေကာေလ။
“ေဒါပံုအလွည့္သံသရာ
ေရအျပင္မွာ ႂကြားသူတို႔ကျဖင့္
သေဘာမဆံုသနဲ႔ မခံခ်င္ပါလွ်င္လည္း
မကစားၾကေလနဲ႔
ေခ်ာဂုဏ္နဲ႔ ႏြဲ႔ရွာတ့ဲ
ေစာလံုရဲ႕ ပုဂံရာဇဝင္တရား”
ပုဂံရာဇဝင္ ေလးခ်ဳိးႀကီး
သခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း
ႏွစ္သစ္ကူးေတာ့မယ့္ အတာသႀကၤန္အခ်ိန္မွာ တဦးနဲ႔တဦး ရန္ေျပမာန္ေျပ ေမတၱာေရေတြ အျပန္အလွန္ ပက္ျဖန္းၾကေရာ့မယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာ တေရာ္ ကင္ပြန္းနဲ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ၾကရင္ျဖင့္ အကိုေတြ၊ ေမာင္ကေလးေတြ၊ ကုိုဘိုေကတို႔တေတြရဲ႕ ႏွစ္မေတြ၊ အမေတြ၊ ေဒၚေဒၚ၊ ႀကီးႀကီးတို႔ပါမက်န္ နန္းေတာ္ေရွ႕ ဆရာတင္ရဲ႕ မင္းဂံဘုတ္ သီခ်င္းထဲက စာသားကေလးအတိုင္း ‘ပိတုန္းေရာင္ေကသာ ျဖန္႔လိုက္ရင္ တကိုယ္လံုး ေဝေဝ ျဖာျဖာ လြင္လြင္’ အၿမဲျမင္ေနၾကရေပလိမ့္မယ္။
ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္းရဲ႕ သႀကၤန္သီခ်င္းကေလးတပုဒ္နဲ႔အတူ ျမန္မာ့ႏွစ္သစ္ဆုမြန္ေကာင္းေတြကို ျပည္ရြာအႏွံ႔ ျဖန္႔ေဝလိုက္ပါတယ္။
‘ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္း ေလာင္းစမ္းသႀကၤန္ေရ
မာပါေစ ေတာင္းဆုကိုေႁခြ
အဆင့္ဆင့္ အကိုေတြ ေမာင္ကေလးမ်ားေပ
ႏွစ္မေတြ၊ အမေတြ၊ ခင္မင္သူ ႀကီးႀကီးတို႔ေရ
က်န္းမာ ခ်မ္းသာ ရိွၾကပါေစေသာ္’
သန္႔ရွင္းျဖဴစင္၊ ၿမိဳ႕မၿငိမ္း
အထူးေက်းဇူးတင္စြာနဲ႔ ကိုးကားျခင္း
(၁) ဂႏၶဝင္ ကဗ်ာမ်ား နဲ႔ သီခ်င္းမ်ား
(၂) အင္တာနက္ကရတဲ့ ဓာတ္ပံုမ်ား
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
