>
ထိန္လင္း
ေအာက္တုိဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၀
သမိုင္းစာမ်က္ႏွာကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ျဖစ္ရပ္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ မွတ္တမ္းေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္သလို လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ဳိးစံုကိုလည္း ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ကမၻာေက်ာ္ ျဖစ္ရပ္ေပါင္းမ်ားစြာလည္း ပါဝင္ေနပါလိမ့္မယ္။
ဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေတြးမိတာက ေပၚေပါက္ရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ ျဖစ္ရပ္ေတြပါ။ ဆိုၾကပါစုိ႔ အရိွန္အဟုန္ၾကီးမားတဲ့ ရုရွားေတာ္လွန္ေရး၊ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရး ဆိုတာေတြက အဖိနိွပ္ခံ လူတန္းစားနဲ႔ ဖိနိွပ္သူ လူတန္းစားတုိ႔ရဲ႕ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ပဋိပကၡေတြကို ျမစ္ဖ်ားခံခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ ၾကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကမၻာစစ္ၾကီးေတြမွာလည္း ေသးငယ္တယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္တဲ့ လတ္တေလာ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚမွာ အရင္ကတည္းက ရိွခဲ့တဲ့ မေၾကလည္မႈေတြ၊ မသင့္ျမတ္မႈေတြ ေပါင္းစပ္ရာက အၾကီးမားဆံုး စစ္ပဲြေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို ဥပမာေတြနဲ႔ နိဒါန္းပ်ဳိးလာရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ျမန္မာျပည္က ျဖစ္ရပ္ေတြကိုပါ ဆက္စပ္ေတြးေတာ ၾကည့္ေစခ်င္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္း ျမန္မာျပည္မွာလည္း ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးလုိ႔ အမည္တပ္ခ်င္ တပ္လုိ႔ရႏုိင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရး ဆိုတဲ့ အသံုးအနႈန္းက ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အသံုးအနႈန္း၊ မဆလ အသံုးအနႈန္း မဟုတ္ဘဲ တကယ့္ကို ေခတ္ကို ေျပာင္းလဲေစတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးမ်ားကို ရည္ညႊန္းတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းထဲက ၁၃ဝဝ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု၊ အျခား လြတ္လပ္ေရး အေရးေတာ္ပံုေတြဟာ မလြတ္လပ္မႈ၊ အခြင့္အေရး မညီမွ်မႈ၊ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးလိုမႈေတြေၾကာင့္ တိုင္းတပါးလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ေတာ္လွန္ၾကတဲ့ ျပည္သူ႔အံုၾကြမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ရပ္ေတာ္လွန္ေရးေတြက ၾကီးမားထင္ရွားျပီး မျမင္ႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေပါင္းမ်ားစြာက ဒီျဖစ္ရပ္ေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ရိွေနပါတယ္။
ျမန္မာ့သမိုင္းရဲ႕ အၾကီးမားဆံုး လူထုေတာ္လွန္ေရးၾကီး ျဖစ္တဲ့ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုၾကီးဟာလည္း အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းေပါင္းမ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းျပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးၾကီးပါ။ အလုပ္သမား အေရးအခင္း၊ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းေတြ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ျဖတ္သန္းခဲ့ရ၊ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္သူေတြ အဖမ္းခံရ အသတ္ခံရျပီးမွ ေပၚေပါက္ခဲ့ရသလို အခိ်န္ကာလေပါင္းမ်ားစြာလည္း ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုၾကီး ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ားစြာအနက္ ‘ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔’ လုိ႔ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူေတြ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ စက္မႈတကၠသိုလ္ အေရးအခင္းဟာ အထင္ကရ အျဖစ္အပ်က္ျဖစ္သလို ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈကေန ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုအထိ တြန္းပုိ႔လိုက္တဲ့ အရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒီျဖစ္ရပ္ကို ၾကည့္တဲ့အခါ မဆလ အစိုးရ ေျပာခဲ့သလို သာမန္ အရပ္သားနဲ႔ ေက်ာင္းသား ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားတဲ့ကိစၥက စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈကို ေျဖရွင္းမႈ မမွန္ကန္တာ၊ အာဏာ ရိွသူေတြက အာဏာကို အလဲြသံုးစားလုပ္ျပီး ေျဖရွင္းတာေတြက ေနာက္ဆက္တဲြျဖစ္ရပ္ေတြကို ေပါက္ဖြားေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူလူထုအဖုိ႔ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြ ဘယ္ေလာက္ ဆံုးရံႈးေနရျပီလဲ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္ရဲ႕ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ပဲြခ်င္းျပီး ကြယ္လြန္ခဲ့ရတဲ့ စက္မႈတကၠသိုလ္ ပဥၥမႏွစ္ ဓာတုအင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္၊ ေမလ ၅ ရက္ေန႔မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ ပဥၥမႏွစ္ သတၲုတူးေဖာ္ေရးအင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသား ကိုစိုးႏုိင္ တုိ႔ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးဆံုးရံႈးမႈရဲ႕ ျပယုဂ္ျဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ပိုင္း ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ မဆလေခတ္ တေလွ်ာက္လံုး မေပၚေပါက္ခဲ့သလို ခုေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ‘အေရးေတာ္ပံု ၄ ေစာင္တဲြ’ လို စုစည္းေဖာ္ျပတဲ့ စာအုပ္ေတြကလဲြလုိ႔ ျပည့္ျပည့္စံုစံု သီးျခားျပဳစုထားတာ မရိွေသးပါဘူး။ လက္ရိွ စစ္အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုမွတ္တမ္းေတြက စာတေစာင္ေပတဖဲြ႔ စုစုစည္းစည္း မထြက္လာေသးပါဘူး။ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံု နိဒါန္းလုိ႔ ေျပာရမယ့္ မတ္လ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ရွာေဖြဖတ္ရႈစရာ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရိွပါတယ္။
မတ္လ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာလို အေစာဆံုး ဖတ္ရႈႏုိင္တဲ့စာအုပ္က ဘာတီးလ္လင့္တနာ (Bertil Lintner) ရဲ႕ Outrage – Burma’s Struggle for Democracy စာအုပ္ကို စံဝင္းေမာင္ ႏွင့္ မင္းမ်ဳိးႏုိင္ ျမန္မာျပန္ဆိုထားတဲ့ ‘ေဒါမာန္ဟုန္ – ဗမာျပည္ဒီမိုကေရစီတိုက္ပဲြ’ စာအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္က ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့စာအုပ္ျဖစ္ျပီး စာအုပ္ရဲ႕ အခန္း (၁) မွာ ‘ရန္ကုန္ကို ကိုင္လႈပ္ေသာ ထို ၇ ရက္’ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ မတ္လ လႈပ္ရွားမႈအေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၁၆ မ်က္ႏွာရိွတဲ့ အဲဒီအခန္းမွာ မဆလ အစိုးရရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ျပင္ဆင္ေနပံု၊ မတ္လ ၁၂ ရက္ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အရပ္သားေတြ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈ၊ မတ္လ ၁၃ ရက္ ရပ္ကြက္အာဏာပိုင္ေတြက အရပ္သားဘက္က ဘက္လိုက္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြ မေၾကမနပ္ျဖစ္မႈ၊ အဲဒီအေပၚ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ တရားလက္မဲ့ ျပဳက်င့္မႈ စတာေတြကို မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔အထိ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ေတြကို ကိုးကားျပီး ရက္စဲြနဲ႔ ခဲြျခားေရးသားထားပါတယ္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီ)က ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂ဝ ျပည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ သမဂၢစာစဥ္မွာေတာ့ ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ျမင့္ေဇာ္၊ ကိုစိန္ဟန္၊ ကိုမင္းေဇာ္၊ ကိုမ်ဳိးဝင္းတုိ႔ရဲ႕ ေဆာင္းပါးနဲ႔ ေျပာျပခ်က္ေတြ ကိုေအာင္မ်ဳိးမင္း၊ ကိုမင္းေဇာ္ တုိ႔နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေတြကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ ၂၈ မ်က္ႏွာပါဝင္တဲ့ အဲဒီစာစဥ္မွာ ေနာက္ဆက္တဲြအေနနဲ႔ ‘လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး တိုက္ပဲြမ်ားတြင္ က်ဆံုးခဲ့ၾကေသာ သူရဲေကာင္းမွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕’ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္၊ ဟယ္ရီတန္၊ ဆလိုင္းတင္ေမာင္ဦး၊ ဝင္းေမာ္ဦး၊ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ သံဃာ့အေရးေတာ္ပံုအတြင္း ကြယ္လြန္ခဲ့ရတဲ့ သက္ပိုင္စိုး၊ ကိုကိုဝင္း တုိ႔အေၾကာင္း ဓာတ္ပံုမ်ားနဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီစာစဥ္မွာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ ပထမဆံုး ‘ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔’ အခမ္းအနားအေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပထားျပီး ကိုဖုန္းေမာ္ ကြယ္လြန္တဲ့ေန႔ကို လူ႔အခြင့္အေရးေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ျဖစ္ခဲ့တာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ စိတ္ကူးလုိ႔ အမ်ားက ေျပာဆိုၾကသလို၊ တခ်ဳိ႕ကလည္း ဒီလို သတ္မွတ္ဖုိ႔ ဦးႏုက ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာဆိုေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီအဆို ၂ ခုမွာ ပထမအဆိုက ပိုျပီး မွန္လိမ့္မယ္လုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာပဲ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရံုးမွာ ကိုဖုန္းေမာ္ကြယ္လြန္ျခင္း ၁ ႏွစ္ျပည့္ အခမ္းအနား ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး အဲဒီအခမ္းအနားအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အမ်ားအျပား ထည့္သြင္းေျပာခဲ့လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိန္႔ခြန္းကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ျပည္ပမွာ ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္ေရြးစင္မိန္႔ခြန္းမ်ား’ စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားျပီး အစမွာတင္ အခုလို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုေျပာၾကားျပီးေနာက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းရဲ႕ နိဒါန္းပိုင္းကို ဖတ္ျပရင္း အခြင့္အေရးေတြ လိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ဒီအခြင့္အေရးေတြကို ခံစားခ်င္လုိ႔ခ်ည္း မဟုတ္ဘဲ ဒီအခြင့္အေရးေတြရိွမွ တိုင္းျပည္ေရာ ကမၻာပါ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း၊ တရားမွ်မွ်တတ ရိွႏုိင္မယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ရမယ့္အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ က်န္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ မရခင္ လူသားတိုင္း ရရိွရမယ့္ ေမြးရာပါ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြ ရိွေနဖုိ႔က ပိုျပီးအေရးၾကီးတယ္ မဟုတ္ပါလား။
ျမန္မာျပည္သူမ်ား ေအးခ်မ္းတဲ့ အရိပ္ေအာက္မွာ ေနထိုင္ခြင့္ ရရိွပါေစ။
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ံ
ထိန္လင္း (၈၊ ၃၊ ၂ဝ၁ဝ)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ