>Than Soe Hlaing – Media Responsibility and Disinteresting the Public

>

မီဒီယာတာ၀န္နဲ႔ လူထုနစ္နာမႈ
သန္းစိုးလိႈင္
ဒီဇင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၀၉
မီဒီယာက ဖြတယ္ဆိုတာ
          မီဒီယာဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္၊ watchdog (မသကၤာစရာ ေတြ႕လ်င္သတိေပးမည့္)၊ ျပည္သူ႔နားႏွင့္ မ်က္ေစ့ စသျဖင့္ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ဖြင့္ဆိုထားၾကပါတယ္။ ထိုသို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ အညီ မီဒီယာကလည္း ေဖၚထုတ္စရာ ရွိရင္ေဖၚထုတ္ဖို႔၊ ေျပာစရာရွိတဲ့ အခါေျပာဖို႔၊ ေျပာခြင့္ရေအာင္ႀကိဳးစားဖို႔ အၿမဲလုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပါ။ အဲဒီလို ေဖၚထုတ္မယ့္၊ ေျပာဆိုမယ့္ အက်ိဳးဟာလည္း တဖြဲ႔၊ တဦး၊ တေယာက္ရဲ႕ အက်ိဳးမဟုတ္ရပဲ အမ်ားစုရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ရပါမယ္။
          အၿမဲတမ္းေျပာဖို႔ ႀကိဳးစားေန၊ ထုတ္ေဖၚဖို႔ႀကိဳးစားေနတာေၾကာင့္လည္း မီဒီယာကလူေတြက ဖြတယ္လို႔ ထင္ျမင္လာၾကရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဖြတယ္၊ ေျပာတယ္ဆိုတဲ့ ေနာက္ကြယ္က ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြားအတြက္၊ တေယာက္ဆိုလ်င္လည္း မတရားခံေနရတဲ့တေယာက္ အတြက္ မ်ိဳးသာျဖစ္ရပါမယ္။ အဲဒါမွာ မီဒီယာရဲ႕တာ၀န္နဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္မွန္မွာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
          ဒါေၾကာင့္မီဒီယာက ဖြတယ္ဆိုတဲ့စကားလံုးကို ေကာင္းတဲ့အဓိပၸါယ္နဲ႔ ေကာက္ယူမယ္ဆိုရင္ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဖြေပးတာလို႔ပဲ ဆိုရမွာပါ။
ေဒါက္တာၾကည္စိုး ၊ S S C နဲ႔ မခုိင္ရႊန္းလဲ့ရည္
          လတ္တေလာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ကုသမႈ ေပါ့ေလ်ာ့ျခင္းေၾကာင့္ လူနာအသက္ဆံုးရံႈးရျခင္း အေပၚမူတည္ၿပီး အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ထြက္ေပၚလာတဲ့အနက္ အခ်ဳိ႕ေသာသူမ်ားက ဆရာ၀န္ဘက္ကေန ကာကြယ္ေျပာဆို ေရးသားၾကပါတယ္။ သူတို႔အျမင္ကိုလည္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခြင့္ရွိပါတယ္။
          မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္ ေသဆံုးခဲ့ရမႈမွာ ဆရာ၀န္ အျပစ္မကင္းဘူးလို႔ ထင္ျမင္ယူဆတဲ့သူေတြက သူတို႔အျမင္ကို ေျပာဆိုခြင့္ ရွိသလိုပဲ ေဒါက္တာာၾကည္စိုးဘက္က ေပါ့ေလ်ာ့မႈ မရွိဘူးလို႔ ျမင္သူေတြအေနနဲ႔လည္း ကိုယ့္ နာမည္နဲ႔ ကိုယ့္အျမင္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုခြင့္ရွိၾကပါတယ္။
          အင္တာနက္ အီးေမးလ္ေပၚမွာ အမည္မေဖၚဘဲ ေရးသားတာ မ်ိဳးမဟုတ္ပဲ မီဒီယာနဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီးျဖစ္ေစ တင္ျပေျပာဆိုခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ အျမင္နဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြကို တင္ျပမွလဲ အျဖစ္အပ်က္မွန္က ေပၚလြင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာမွာကေတာ့ သက္ဆိုင္တဲ့ ေဆးေကာင္စီ ေသာ္လည္းေကာင္း တရားစီရင္ေရး ကသာျဖစ္ရမွာပါ။ မီဒီယာက အမွားအမွန္ကို စီရင္မယ့္ အဖြဲ႕အစည္းတခုမဟုတ္ပါဘူး။ မီဒီယာက တိုင္းျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီရင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ျဖစ္ပ်က္တဲ့အျဖစ္အပ်က္ကို ဂရုစိုက္လာေအာင္ ႏိႈးေဆာ္ေပးဖို႔သာ တာ၀န္ရွိတာပါ။
          တေန႔က အငွားယာဥ္ေမာင္းတဦးက ဆရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာၾကည္စိုးဟာ သေဘာေကာင္းသူ၊ ေဆးပညာမွာ ေတာ္သူ၊ ေလးစားစရာ ေကာင္းသူလို႔ ရႈျမင္ၿပီး မီဒီယာက ေရးသားမႈေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္သြားရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူ႔လိုပဲ ဆရာ၀န္ႀကီးနဲ႔ နီးစပ္သူအခ်ိဳ႕ကလည္း သူတို႔ဆရာကို အခုကိစၥမွာ မီဒီယာက ထိခိုက္ေရးသားၾကတယ္ လို႔ခံစားရၿပီး သူတို႔နဲ႔ သိတဲ့ ေရးသားသူေတြဆီကိုေတာင္ အီးေမးလ္ လွမ္းပို႔၊ ဖုန္းလွမ္းဆက္ၾကတာလည္း ၾကားသိရပါတယ္။ မီဒီယာက ဖြလို႔ ဆရာ၀န္ႀကီးဒုကၡေရာက္ရတယ္လို႔ သူတို႔ခံစားရသလို အခ်ိဳ႕ေသာ ဆရာ၀န္ေတြကလည္း သူတို႔ေလာကသားခ်င္း အတူတူမို႔လို႔ ကာကြယ္ေပးတာ လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေလာကသား အခ်င္းခ်င္းကာကြယ္ဖို႔လိုသလား
          ဆရာ၀န္အခ်င္းခ်င္းမို႔ကာကြယ္ေပးစရာ လိုသလားလို႔ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ကုိယ့္ေလာကသား ခ်င္းခ်င္းျဖစ္ရံုနဲ႔ေတာ့ ကာကြယ္ေပးစရာမလိုဘူး လို႔ထင္ပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား မီဒီယာေလာကမွ သူေတြလည္း တစံုတရာ မွားယြင္းစြာ ျပဳမႈလို႔ တပါးသူနစ္နာခဲ့ရင္ က်န္တဲ့ မီဒီယာသမားေတြက ေဖၚထုတ္ေရးသားဖို႔ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ကိုယ့္ေလာကသား အခ်င္းခ်င္းဆိုတိုင္း ကုိယ့္ဘက္က မွန္တယ္ဆိုၿပီး အကာအကြယ္ ေပးစရာမလိုပါဘူး။
           S S C အထူးကု ေဆးခန္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ၁၅ႏွစ္ အရြယ္ မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္ ေသဆံုးခဲ့ရမႈမွာ ဘယ္သူက အဓိကတာ၀န္ရွိသလဲ ဆိုတာကိုသာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈနဲ႔ စစ္ေဆးၿပီး အေရးယူသင့္ကယူ အေရးမယူသင့္ဘူးဆိုရင္လည္း မယူဖို႔ပဲ လူေတြက လိုလားခဲ့ၾကတာပါ။
          ဒီေနရာမွာ တခုပဲရွိပါတယ္။ ယခင္ကလည္း လူနာေတြ အသက္မဆံုးရံႈးသင့္ပဲ ဆံုးရံႈးခဲ့ရတယ္လို႔ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားစြာကို သက္ဆိုင္တဲ့ မိသားစုအသီးသီးက ခံစားခဲ့ဖူး၊ လူေတြလည္း ၾကားခဲ့ဖူးၿပီး ဘယ္လိုစစ္ေဆး အေရးယူမႈမ်ိဳးမွ မေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရတဲ့အတြက္ လူအမ်ားက ယခုကိစၥကို အရင့္အရင္ ကိစၥရ႔ပ္အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခု အျဖစ္နဲ႔ ျမင္ၾကၿပီး မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္ ေသဆံုးရတဲ့ ကိစၥကို စံုစမ္းစစ္ေဆး ေပးေစလိုၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
          ဒီကိစၥရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ အရင့္အရင္ကျဖစ္ပ်က္ခဲ့ဘူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ားစြာ ရပ္တည္ေနတဲ့သေဘာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
          ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနာေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မည္သည့္အခါကမွ် ေျပာဆိုခြင့္ တင္ျပခြင့္မရခဲ့ၾကတာ ေၾကာင့္ယခုအျဖစ္အပ်က္ဟာ စံျပအျဖစ္အပ်က္ တခုလိုျဖစ္ၿပီး အမ်ားရဲ႕ အာရံုစိုက္မႈကို ခံခဲ့ရတဲ့ သေဘာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
          မီဒီယာနဲ႔ ေဒါက္တာၾကည္စိုးနဲ႔ ယခင္ကလည္း ရန္ၿငိွဳး ရန္စမရွိခဲ့သလို ယခုကိစၥမွာလည္း ေဒါက္တာၾကည္စိုးေၾကာင့္ မီဒီယာအေနနဲ႔ အၿငိွဳးနဲ႔ ေရးသားျခင္းမဟုတ္ပါဘူး။ ယခုလို အျဖစ္အပ်က္ႀကံဳ လာရတဲ့အခါ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ၀ုိင္း၀န္းေရးသား ၾကတာသာျဖစ္ပါတယ္။
အစုိးရက ႏိုင္ငံေရး ရႈေထာင့္မွသာ ရႈျမင္ခဲ့
          ယခုကိစၥမွာ အစိုးရကေတာ့ လူနာနဲ႔ ေဆးကုသတဲ့ ေဆးကုခန္း၊ ဆရာ၀န္အၾကားျဖစ္ပြားတဲ့ နစ္နာမႈတခု ဆိုတာထက္ကို နိုင္ငံေရး ရႈေထာင့္ကေနရႈျမင္ၿပီး လူအမ်ားစိတ္၀င္စားေနတဲ့ ကိစၥ၊ အဆိုပါ ကိစၥရပ္ကေန တဆင့္တက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ႀကီးဌါနတို႔ရဲ႕ တာ၀န္ရွိတာေတြ ေပါ့ေလ်ာ့တာေတြအထိ လူေတြက ဆက္စပ္စဥ္းစားၿပီး မွ်ားဦးလွည့္လာမွာ စိုးရိမ္ပံုရပါတယ္။ ထို႔အတူ S S C ေဆးရံုရဲ႕ ရွယ္ယာ၀င္ေတြ ပိုင္ဆိုင္သူေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကိုကာကြယ္ေပးဖို႔ ဆိုတဲ့ ရႈေထာင့္ကလည္း သံုးသပ္ခဲ့ပံုရပါတယ္။
          ဒီအတြက္ေၾကာင့္ အဆိုပါကိစၥကို တပတ္ ၁၀ရက္အတြင္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ စံုစမ္းစစ္ေဆးခုိင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္ျမန္ခ်ကာ လူအမ်ားရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈ အရွိန္က်သြားေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးေနာက္မွာ မည္သည့္ ဂ်ာနယ္မွာမွ အဆိုပါကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထပ္မံေရးသား ေဖၚျပျခင္း မျပဳဖို႔ ပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။
          မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္ မိသားစုက ေဆးရံုမွ ေလ်ာ္ေၾကး က်ပ္သိန္း ၁ေထာင္ရတဲ့ သတင္းေတာင္မွ ေဖၚျပခြင့္ မျပဳေတာ့ပါဘူး။ အဆိုပါ အျဖစ္အပ်က္ကို ျပည္ဖံုးကာခ်လိုက္တဲ့ သေဘာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
မီဒီယာရဲ႕ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ ျပည့္ျပည့္၀၀မရေသး
          မီဒီယာမွာ အထက္ကလို မတရားမႈေတြ နစ္နာမႈေတြ ေဖၚထုတ္တင္ျပခြင့္ ရၿပီလားလို႔ အေကာင္းျမင္ေနခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕ ၀မ္းသာမႈေတာင္ ၾကာရွည္မခံလိုက္ပါဘူး။ နစ္နာမႈေတြကို ေျပာေပးဖို႔ တင္ျပေပးဖို႔ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေအာင္ ႏႈိးေဆာ္ေပးဖို႔ဟာ စတုတၳမ႑ိဳင္လို႔ေခၚတဲ့ မီဒီယာရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ တာ၀န္တခုပါ။ ဒီတာ၀န္ကို ႏို၀င္ဘာလမွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္မွာ ခတၱခဏ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရလိုက္တဲ့ သေဘာသာရွိပါတယ္။
          ေနာက္ေနာင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြမွာ ေရးသားေဖၚထုတ္ခြင့္ ရဖို႔မေသခ်ာေတာ့ပါဘူး။
          ယခုအျဖစ္အပ်က္ ျဖစ္ပ်က္ၿပီး မၾကာမီမွာပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ လပိုင္းအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ နစ္နာမႈေတြ၊ မတရား ခံရတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြ ကို ကာယကံ ရွင္မိသားစုေတြ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြက မီဒီယာကို ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုလာၿပီး ေရးသားၾကဖို႔ အကူအညီေတာင္းလာပါတယ္။
          မၾကာမီလပိုင္းကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္း ျမင္းကကုန္းေက်းရြာက မိန္းကေလး ရန္ကုန္အလံုၿမိဳ႕နယ္မွာ အိမ္ေဖၚလုပ္ကိုင္ေနစဥ္ ေက်ာကို ဓါးနဲ႔မႊန္းၿပီး ညွင္းဆဲခံရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုကိုလည္း ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္ အနည္းဆံုး ၂ေစာင္က ေရးသားၿပီး စိစစ္ေရးကို တင္ခဲ့ေပမယ့္ စိစစ္ေရးက လံုး၀ ေဖၚျပခြင့္ မျပဳခဲ့ပါဘူး။
          ထို႔အတူ အျခားေသာေဆးကုသၿပီး ေသဆံုးခဲ့ရမႈေတြလည္း က်န္ရစ္တဲ့ မိသားစုက အေထာက္အထားနဲ႔ တကြ မီဒီယာကို လာေရာက္ေပးၿပီး ေဖၚျပေပးဖို႔ အကူအညီေတာင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္လို႔ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွစြာပဲ ေဖၚျပခြင့္မရၾကေတာ့ လူအမ်ားရဲ႕ ေရွ႕ကိုအဆိုပါ အျဖစ္အပ်က္ေတြ မေရာက္လာ ရေတာ့ပါဘူး။

သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
MoeMaKa English Site

Similar Posts