ျပႆနာရွာခဲ့သူႀကီးသို႔ ေနာက္ဆံုးဦးညြတ္ျခင္း
ၿငိမ္းခ်မ္းေအး
ဒီဇင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၃
Nelson Mandela Graffiti by Thierry Ehrmann,
Abode of Chaos Museum, France.
အက်ဥ္းစံ ဘဝမွာ က်ေနာ့္ ရဲ႕ လူျဖဴေတြ အေပၚ ထားရွိတဲ့ ေဒါသ ဟာ ေလ်ာ့နည္း ခဲ့တယ္..။ စနစ္ အေပၚ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈ အမုန္းက ႀကီးထြားလာခဲ့တယ္..။
နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား (၁၉၁၈-၂၀၁၃)
ဒီေန႔ ကမၻာႀကီးဟာ ႀကီးျမတ္တဲ့ လူသား တေယာက္ကို ဆံုးရံႈးလိုက္ရတယ္။ နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ကြယ္လြန္ျခင္း ဆိုတဲ့ သတင္း ဟာ ကမၻာ့ ပထဝီဝင္ ကာလ၊ ေဒသ အႏွံ႔ လူအားလံုး ကို သက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ အသက္ ၉၅ ႏွစ္ အရြယ္ အိုမင္းမစြမ္း နာမက်န္းျဖစ္ေနတဲ့ အဘိုးအိုႀကီး တေယာက္ ကြယ္လြန္တာကို အခုလို ကမၻာ က လူအမ်ား အေရးတယူ လုပ္ရျခင္းက သူ ဟာ ကမၻာ ျဖစ္ေနလို႔ ပါပဲ။
နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလား ဆိုတဲ့ အမည္ နာမ ဟာ ကမၻာ့ လူသား အားလံုး နဲ႔ ထပ္တူ က်ေနတယ္။
အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြ ကို မလုပ္ႏိုင္စြမ္းေတာ့တဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း အရြယ္လြန္ လူအိုႀကီး တေယာက္ အသက္ ရွင္ တည္ရွိေနျခင္း ဟာ ေသြးသားရင္းခ်ာ နဲ႔ ပုဂၢလိက ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိသူ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေတြ၊ သူ ေခါင္းေဆာင္ ခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္၊ သူ လြတ္ေျမာက္ေစခဲ့တဲ့ ျပည္သူျပည္သားမ်ား အတြက္ တန္ဖိုးရွိ၊ အေရးပါတာ မဆန္းလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မန္ဒဲလား လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီး တေယာက္ အသက္ရွင္ ေနမႈက ဒီထက္ပို သက္ေရာက္ပါတယ္။ သူ ရဲ႕ ဘဝတေလွ်ာက္ စြမ္းေဆာင္လာခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္အစုစု ဟာ လူသားျဖစ္တည္မႈ ရဲ႕ ျပယုဂ္ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ သူ တည္ရွိေနမႈ ဟာ ကမၻာ့လူသား အားလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္၊ လူသား အားလံုး အတြက္ အေရးပါေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ကမၻာ က ပူေဆြးေသာက ေရာက္ေနရတာပါပဲ။
အခုေတာ့ သူ ကမၻာေျမကေန ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါၿပီ။ သူ ထားေပးခဲ့တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ၊ တန္ဖိုးေတြ ကို ဆက္လက္က်င့္ၾကံ ဖို႔၊ မေပ်ာက္ပ်က္ေစဖို႔ အတြက္ ကမၻာ့ လူသားအားလံုး မွာ တာဝန္ရွိတယ္။
မန္ဒဲလား ကို လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္သူ၊ အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈ စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္သူ၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီ အေရးကို စြမ္းေဆာင္သူ၊ ႏိုင္ငံေရး သမား၊ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္၊ လူထု ေခါင္းေဆာင္ စသျဖင့္ အားလံုး သိၾကပတယ္။
ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ နားလည္ခဲ့တဲ့ မန္ဒဲလား က ေတာ့ ရိုးရွင္းပါတယ္။ မန္ဒဲလား ဟာ လူသား ျဖစ္တည္မႈ ျပႆနာ ကို ရွာခဲ့သူ၊ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သူ၊ ေနာက္ဆံုး ေနာက္ဆံုး ေအာင္ျမင္ၿပီးေမာက္တဲ့ အေျဖတခုကိုပါ ေပးသြားခဲ့သူ ျဖစ္တယ္။
လူတေယာက္ ေမြးလာ၊ ျဖစ္တည္လာခ်ိန္မွာ တၿပိဳင္တည္း တည္ရွိတဲ့ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရး (တနည္း သဘာဝ အခြင့္အေရး)၊ ေနထိုင္ရာ လူ႔မႈအသိုင္းအဝန္း မွာ ရွိရမယ့္ လူမႈအခြင့္အေရး (တနည္း ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး (ဝါ) ျပည္သူ႔အခြင့္အေရး)၊ ေနထိုင္ရာ စနစ္အဖြဲ႕အစည္း မွာ က်င့္သံုးခြင့္ရွိရမယ့္ အခြင့္အေရး (တနည္း ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး) ဒီလို လူသားျဖစ္တည္မႈ ရဲ႕ ပကတိ တန္ဖိုး ျဖစ္တဲ့ အခြင့္အေရး မဲ့ ေနျခင္း ျပႆနာ ကို သူ ဟာ ေဖာ္ထုတ္ေထာက္ျပခဲ့တယ္၊ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တယ္၊ ဒီ ျပႆနာ ရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ စနစ္အဖြဲ႕အစည္း ကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ခဲ့တယ္၊ အေျဖရွာေပးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ သူ႔ ဘဝ အလုပ္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ပထဝီ ေဒသ တခု ရဲ႕ စနစ္တခု ရဲ႕ ျပႆနာ တခု ဆိုတဲ့ အဝန္းအဝိုင္း အထက္ အမ်ားႀကီးပိုတယ္။
မန္ဒဲလား ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ လူျဖဴႀကီးစိုးမႈ၊ လူျဖဴ-လူမည္း ခြဲျခားမႈ၊ အသားအေရာင္ခြဲျခား မႈ စနစ္ “အပါထိုက္” ဆိုတာ က လူျဖစ္တည္မႈ ကို အသိအမွတ္မျပဳ ဆန္႔က်င္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အျမင္၊ တနည္း ျပႆနာႀကီး ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုသာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မန္ဒဲလား ေတာ္လွန္ခဲ့ပံု စနစ္ နဲ႔ အေတြးအေခၚ ကေတာ့ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ လူသားျဖစ္တည္မႈ အေပၚ တနည္း ျပႆနာႀကီး တခုလံုး အေပၚ အေျခခံ ေမးခြန္းထုတ္ ေျဖရွင္းခဲ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ မန္ဒဲလား ဟာ သူ႔ ဘဝတခုလံုး ကို အာဖရိကန္ေတြ ရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ အသံုးခ်ခဲ့တယ္။ လူျဖဴမ်ား အခြင့္ထူးခံရ ႀကီးစိုးေနမႈ စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ခဲ့တယ္။ တၿပိဳက္တည္းမွာပဲ လူမည္း ႀကီးစိုးမႈ ကို ဆန္႔က်င္ခဲ့တယ္။ လူမည္း ႀကီးစိုးဖို႔ရာ အတြက္ လူျဖဴ ကို ဖိႏွိပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာ မရွိခဲ့ဘူး။ သူ႔ ရဲ႕ လုပ္ရပ္၊ ခံယူခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္၊ ဆန္႔က်င္မႈ၊ ေတာ္လွန္မႈ၊ ေထာက္ခံမႈ မွာ လူျဖဴ၊ လူမည္း ဆိုတဲ့ အေသြးအေရာင္ ေပၚ မမူတည္ခဲ့ဘူး။ အာဖရိက အႏြယ္၊ ဥေရာပ အႏြယ္ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳး ခြဲျခားမႈ မရွိခဲ့ဘူး။
မတရား ဖိႏွိပ္သူ နဲ႔ တရားမဲ့ အဖိႏွိပ္ခံေနရသူ ဆိုတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဖက္ ကိုသာ အေျခခံခဲ့တယ္။ လူသား ျဖစ္တည္မႈ ကို ဆန္႔က်င္သူ (သို႔) စနစ္ အဖြဲ႕အစည္း (သို႔) ဓေလ့ (သို႔) အေတြးအေခၚ အားလံုးကို ေတာ္လွန္တယ္၊ လူသားျဖစ္တည္မႈ ကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး လူသားအားလံုး ခြင့္တူ၊ ညီမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ႏိုင္တဲ့ လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္း တခု ကို ရည္သန္ ေဖာ္ေဆာင္တယ္။ ဒီ အတြက္ ေနခဲ့တယ္၊ ဒီ အတြက္ တိုက္ခဲ့တယ္၊ ဒီ ခံယူခ်က္ အျမင္ နဲ႔ပဲ အခု ေသသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ သူ႔ လုပ္ရပ္ နဲ႔ အေတြးအေခၚ ဟာ ကမၻာ့ ေနရာ အႏွံ႔ အျပား က စနစ္အဖြဲ႕အစည္းတိုင္း မွာ တည္ရွိေနတဲ့ လူသားျဖစ္တည္မႈ ကို ဆန္႔က်င္ဖိႏွိပ္ေနမႈ ျဖစ္စဥ္ ျပႆနာ တိုင္း အတြက္ အေျဖျဖစ္တယ္၊ နမူနာ လမ္းျပမႈ ျဖစ္တယ္၊ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခြန္အား ျဖစ္တယ္။
အပါထိုက္ မရွိပါဘူး ဆိုတဲ့ ေခတ္သစ္ ကမၻာ့ စနစ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးစံုမွာ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈ၊ ဘာသာေရး အရ ႏွိပ္ကြပ္မႈ၊ လူမ်ားစု က လူနည္းစု ကို ဖိႏွိပ္မႈ၊ လူနည္းစု က လူမ်ားစု အေပၚ လက္နက္အားကိုး နဲ႔ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ၊ က်ား-မ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခြဲျခားမႈ၊ လူမႈ တရားမွ်တမႈ ကင္းမဲ့မႈ၊ ဓန အင္အား အရ အဖိႏွိပ္ခံရမႈ၊ ေသြးစုပ္ခံရမႈ စတဲ့ လူသားျဖစ္တည္မႈ ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊ လုပ္ရပ္၊ စနစ္ေတြ အနည္း၊ အမ်ား ရွင္သန္ခဲ့၊ ရွင္သန္ေနတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ က မန္ဒဲလား ကို လိုအပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ ဟာ မန္ဒဲလား အေတြးအေခၚ၊ လုပ္ရပ္ ကို အနာဂတ္မွာလည္း က်င့္ၾကံဖို႔ လိုအပ္ေနဦးမွာ ျဖစ္တယ္။
မန္ဒဲလား ေမြးဖြားခ်ိန္မွာ ဖခင္ျဖစ္သူ ေပးခဲ့တဲ့ နာမည္ Rolihlahla ဟာ တိုင္းရင္းဘာသာ အရပ္သံုး စကား အရ “ျပႆနာရွာသူ (Troublemaker)” ပါတဲ့..။ သူ႔ ရဲ႕ ရွည္လ်ားခက္ထန္လွတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ခရီးၾကမ္းလမ္းတေလွ်ာက္မွာလည္း ဖိႏွိပ္သူမ်ားက မန္ဒဲလား ဟာ သူတို႔ ရဲ႕ တရားမဲ့ ဖိႏွိပ္မႈ စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေနသူျဖစ္တာေၾကာင့္ “ျပႆနာရွာသူ” လို႔ပဲ ေခၚတြင္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အက်ဥ္းစံ ဘဝ ေထာင္ထဲမွာ ဒီလို “ျပႆနာရွာသူ” သတ္မွတ္ခ်က္ ေၾကာင့္ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္အတန္း၊ အၾကမ္းတမ္း ဆံုး ဆက္ဆံမႈ ကို ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတယ္။
လူသား ရဲ႕ သဘာဝ-လူမႈ-စီးပြား-ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး၊ တနည္းအားျဖင့္ လူသား ျဖစ္တည္မႈ အခြင့္အေရး အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္ ျပႆနာ ရွာခဲ့သူ၊ ဘဝတေလွ်ာက္လံုး လုပ္ရပ္၊ အေတြးအေခၚ ႏွစ္ခုလံုး နဲ႔ လူသား ျပႆနာ အေျဖ အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သူ မန္ဒဲလားကို က်ေနာ္ ကလည္း “ျပႆနာရွာသူ” လို႔ပဲ ကင္ပြန္းတပ္ခ်င္၊ သတ္မွတ္ခ်င္တယ္။
သူ ဟာ လူသားျဖစ္တည္မႈ အခြင့္အေရး ကို ဖိႏွပ္ ဆန္႔က်င္ ျခင္းဆိုတဲ့ ျပႆနာႀကီးကို ေတာ္လွန္ ေမးခြန္းထုတ္ကာ ဦးေဆာင္ လမ္းညႊန္ ေျဖရွင္း ရွာေဖြခဲ့သူ လူသား ျဖစ္တည္မႈ “ျဗဟၼစိုရ္ဝါဒ (Humanitarianism)” ဘက္ေတာ္သား၊ လူသား အားလံုး အတြက္ ျဖစ္တည္မႈ လူသား အခြင့္အေရး ျပႆနာ ကို “ရွာေဖြေထာက္ျပ အမွားျပင္ဆင္၊ အမွန္ကို လမ္းျပေပးခဲ့သူ (Troubleshooter)”၊ တနည္း “ျပႆနာရွာခဲ့သူႀကီး” တေယာက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ ရဲ႕ ျပႆနာ ရွာေဖြ ေျဖရွင္းခဲ့တဲ့ နည္း ကေတာ့ လူသား ျဖစ္တည္မႈ ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ လူသား ျဖစ္တည္မႈ အတြက္ ဖိႏွိပ္သူကို ေတာ္လွန္ခဲ့ျခင္း၊ လူတိုင္းအတြက္ လူသားျဖစ္တည္မႈ လူမႈ-စီးပြား-ပညာ-ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး တေျပးညီ ရရွိ ခံစားေစျခင္းပဲ ျဖစ္တယ္။
ဒီ စာစုေလး နဲ႔ က်ေနာ့္ ရဲ႕ ျပႆနာရွာခဲ့သူႀကီး၊ လူသားအားလံုး အတြက္ ျပႆနာရွာခဲ့သူႀကီး ကို ဦးညြတ္ႏႈတ္ဆက္ ေနာက္ဆံုး ဂါရဝ ျပဳလိုက္တယ္။
လူသားျဖစ္တည္မႈ အခြင့္အေရး ကို ဖိႏွိပ္၊ ဆန္႔က်င္သူမ်ား က်ဆံုးပါေစ။