>
ေမွာက္ေမွာက္ မည္းမည္း လုလု
၀င္းေပၚေမာင္
မတ္ ၂၇၊ ၂၀၀၈
ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳေရး ဆႏၵခံယူပြဲသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ အလွည့္အေျပာင္း တခုကို အမွန္တကယ္ ျဖစ္ထြန္းေစပါ့မလား။ ျပည္သူလူထုက မည္သို႔ေရြးခ်ယ္ တုံ႔ျပန္မည္ကို ယတိျပတ္ ေျပာဆိုႏိုင္သည့္အခ်ိန္ ေရာက္ၿပီလား။ ျမန္မာလူထု၏ ႏိုင္ငံေရး လိမၼာပါးနပ္မႈက အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ပါ့မလား။
ႏွစ္ဖက္ သုံးစု
ေမလတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ အေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳေရး ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ၌ ေထာက္ခံမဲ ရရွိေရးအတြက္ နအဖ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ လက္ပါးေစမ်ားက အျပင္းအထန္ ႀကိဳးစားေနၾကခ်ိန္တြင္၊ ဒီမိုကေရစီ လိုလားသူမ်ားက ဆႏၵခံယူပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ေရးႏွင့္ ကန္႔ကြက္မဲထည့္ေရး အျပင္းအထန္ ျငင္းခုံလ်က္ ရွိေနၾကပါသည္။
ျမန္မာျပည္၌ စစ္တပ္ ထာ၀ရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို ထူေထာင္လိုေသာ ဘက္ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထူေထာင္လိုေသာ ဘက္တို႔၏ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ဒုတိယမၸိ အျမင့္ဆုံး ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ပြဲတြင္၊ လက္ေတြ႕လုပ္ကိုင္မည့္ နည္းလမ္းက သုံးစု ကြဲေနသည့္ အေျခအေန ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ ဆႏၵခံယူပြဲ အထေျမာက္မေျမာက္ကုိ မည္ကဲ့သို႔ သတ္မွတ္မည္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိၾကရေသးပါ။ အေျခခံဥပေဒကို မည္ကဲ့သို႔ အတည္ျပဳမည္ကိုလည္း သဲသဲကြဲကဲြ မသိၾကရေသးပါ။ မဲေပးခြင့္ရွိသူ ဘယ္ေလာက္ရွိႏိုင္သည္၊ ေထာက္ခံမဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ဘယ္ေလာက္ရႏိုင္သည္၊ မဲမထည့္သူ ဘယ္ေလာက္ ရွိႏိုင္သည္၊ စသည့္ ခန္႔မွန္းခ်က္ စာရင္းဇယားမ်ားကိုလည္း အစအနပင္ မျမင္ရေသးပါ။ စမ္းသပ္ မဲေပးပြဲမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနမ်ိဳး မရွိပါ။ လူထုဆႏၵကို အလြတ္သေဘာ ေစာေက်ာၾကည့္ရန္ပင္ သိပ္မလြယ္ကူလွပါ။ ဤသို႔ ႐ႈပ္ေထြးေ၀၀ါးသည့္ အေျခအေနေၾကာင့္ အျငင္းအခုံျပဳစရာမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရသည္မွာ သဘာ၀တရား ျဖစ္ပါသည္။
နအဖႏွင့္ အေပါင္းပါမ်ားဘက္ကေတာ့ `တဖက္-တစု´ ျဖစ္၍ ရွင္းပါသည္။ ဒီမိုသမားမ်ားဘက္က `တဖက္-ႏွစ္စု´ ျဖစ္ေနသည္မွာလည္း လြတ္လပ္စြာ ကြဲလြဲျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ဘက္အျမင္မ်ားကို ျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ တင္ျပလာႏိုင္သည့္ အခ်ိန္၊ အေျခခံက်သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္စုံခိုင္မာလာသည့္အခ်ိန္တြင္ မည္သည့္နည္းလမ္းက အမ်ားစု လုိက္လုပ္လိုသည့္ နည္းလမ္းျဖစ္သည္ကို ဆုံးျဖတ္ႏိုင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဒီမိုကေရစီ လိုလားေသာ လူထုဆႏၵမွာ စစ္တပ္ ထာ၀ရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အတည္မျပဳႏိုင္ေရး တခုတည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဦးတည္ခ်က္ တူညီၿပီးသားျဖစ္၍ နည္းလမ္းေရြးခ်ယ္မႈ အေပၚတြင္ အစြဲအလမ္းႀကီးေနၾကမည္ မထင္ပါ။ ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ အခ်ိန္တန္လွ်င္ အသင့္ေလ်ာ္ဆုံးကို ေရြးခ်ယ္ လုပ္ေဆာင္သြားၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ထိုးစစ္ ခံစစ္
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီခရီးသည္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ၾကာသည့္တိုင္ အေျဖ မထြက္လာေသးသည္မွာ ႏွစ္ဖက္စလုံးတြင္ အင္အားခ်င္း တူမွ်ေန၍ ျဖစ္ပါသည္။
လက္ေတြ႔အရ နအဖက ႏုိင္ငံအာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္ ဆိုေသာ္ျငား၊ ဒီမိုအင္အားစုမ်ားကို အဆုံးတိုင္ မေခ်မႈန္းႏိုင္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ေန႔ဖ်က္မယ္ ညဖ်က္မယ္, ဥပေဒအရ ဖ်က္လို႔ရတယ္ႏွင့္ ႏႈတ္သီးေကာင္းလွ်ာပါး လုပ္ေနေသာ္လည္း တကယ္ မဖ်က္ႏိုင္သည္မွာ လက္ေတြ႔ ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဒီမိုအင္အားစုမ်ားက ဖိအားအမ်ိဳးမ်ိဳး ထိုးႏွက္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ နအဖကို ဇက္သတ္ထားႏိုင္သည္ ဆုိေသာ္ျငား အဆုံးတုိင္ မဖယ္ရွားႏိုင္ပါ။ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈအား, စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈအား, ႏိုင္ငံေရး အံတုမႈအား, စစ္ေရး ဟန္႔တားမႈအားတို႔က နအဖကို ဟိန္းႏိုင္ေဟာက္ႏိုင္ေသာ္လည္း တကယ္ မခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ေသးသည္မွာ လက္ေတြ႕ျဖစ္ပါသည္။
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း ထိုးစစ္ ခံစစ္ သူတလွည့္ ကိုယ္တလွည့္ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္မွာ အရွည္အလ်ား ျဖစ္ပါသည္။
နအဖက ထိုးစစ္ခံစစ္ျဖင့္ ရာႏႈန္းျပည့္ ေအာင္ပြဲရယူမည္ ဆိုသည့္ အေတြးအေခၚကို ယေန႔တိုင္ ဆုပ္ကိုင္ထားသျဖင့္ စားပြဲ၀ိုင္းကို ေက်ာခိုင္းထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး, ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေရး, ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေရး ဆိုသည္မ်ားကို ခံစစ္နည္းဗ်ဴဟာမ်ား အျဖစ္သာ က်င့္သုံးေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ကူးယဥ္မႈႏွင့္ အာဏာယစ္မူးမႈအတြင္း နစ္ျမဳပ္ေနသည့္ နအဖက ၄င္းတို႔၏ ထိုးစစ္ျဖင့္ ေအာင္ပြဲရႏိုင္သည္ဟု ထင္ျမင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာအမ်ိဳးသား အားလုံး၏ အက်ိဳးတူထြက္ေပါက္ ျဖစ္သည့္ `ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာ၍ အမ်ဳိးသား သင့္ျမတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ရန္´ လမ္းစဥ္ကို ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က မဟာဗ်ဴဟာအျဖစ္ ကမ္းလွမ္းထားသည္ကို ျမန္မာလူထုက ေထာက္ခံေၾကာင္း ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးျဖင့္ ျပသလိုက္ေသာအခါ နအဖသည္ ၄င္း၏ ေနာက္ဆုံးထိုးစစ္ကို အႀကီးအက်ယ္ ျမႇင့္တင္လိုက္ပါေတာ့သည္။
နအဖက ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ ၇ ခ်က္ကို ထုတ္ျပၿပီး၊ စစ္တပ္ ထာ၀ရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးု တည္ေဆာက္မည္ ဆိုေသာအခါ ဒီမိုသမားမ်ားက ထိုခုနစ္ခ်က္ကို အဆင့္တိုင္းမွာ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ပစ္မည္ဟု တန္ျပန္လမ္းစဥ္ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ နအဖကလည္း အတင္း ဇြတ္တိုး, ဒီဘက္ကလည္း အတင္းဆန္႔က်င္။ ဤသို႔ႏွင့္ အဆင့္ ၄ ျဖစ္သည့္ ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ေတာ့မည္ ဆိုသည့္ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့သည္။
ဘာေၾကာင့္ ေမွာက္/မည္း
|
ေမွာက္ |
|
မည္း |
|
ဆႏၵခံယူပြဲကို မဲသြားမထည့္ဘဲ သပိတ္ေမွာက္လိုသူမ်ားက ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို လက္ကိုင္ ျပဳၾကပါသည္။ |
|
ဆႏၵခံယူပြဲသို႔သြားၿပီး ကန္႔ကြက္မဲထည့္ရန္ လိုလားသူမ်ားက ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို လက္ကိုင္ ျပဳၾကပါသည္။ * |
|
· နအဖ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ ၇ ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ဗ်ဴဟာအရ ေမွာက္ |
|
· နအဖ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ ၇ ခ်က္ကို ရပ္တန္႔သြားေစရန္ မည္း |
|
· မဲသြားထည့္လွ်င္ နအဖလုပ္သည္ကို လက္ခံရာ ေရာက္မည္စုိး၍ ေမွာက္ |
|
· ခိုင္လုံသည့္ ဆႏၵမဲရရွိမွ ဥပေဒ အတည္ ျဖစ္/မျဖစ္ ရွင္းလင္းမွာျဖစ္၍ မည္း |
|
· လြတ္လပ္ တရားမွ်တသည့္ ဆႏၵခံယူပြဲ မျဖစ္ႏိုင္၍ ေမွာက္
|
|
· ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္အရ ဆႏၵမဲေပးျခင္းျဖင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျခင္းက အမ်ားလက္ခံႏိုင္မည္ျဖစ္၍ မည္း |
|
· နအဖ ဖြဲ႔စည္းပုံကို (ေထာက္ခံ/ကန္႔ကြက္) မဲေပးျခင္းသည္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ပယ္ဖ်က္ရာေရာက္၍ ေမွာက္ |
|
· ဥပေဒ အတည္မျဖစ္လွ်င္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ မထိခိုက္ႏိုင္သျဖင့္ မည္း |
|
· ကတိ မတည္သူ နအဖ၏ ေနာက္ထပ္ ကတိကို မယုံႏိုင္၍ ေမွာက္ |
|
· လူထုအေနျဖင့္ အထိအခိုက္နည္းၿပီး လက္ေတြ႔လုပ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္၍ မည္း |
|
· လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေရးဆြဲတာ မဟုတ္သည့္ ဥပေဒျဖစ္၍ ေမွာက္ |
|
· လူထုအေနျဖင့္ ရလာသည့္ အခြင့္အေရး ျဖစ္၍ ရယူသင့္ၿပီး မည္း |
|
· ႏိုင္လွ်င္ (ကန္႔ကြက္မဲ အမ်ားရ) လည္း အေျခအေန မထူးႏိုင္ (နအဖက ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ မွာျဖစ္) ၍ ေမွာက္
|
|
· လူထုေထာက္ခံမဲ မရဘဲ နအဖက ဥပေဒကို အတည္ျပဳလွ်င္ သို႔မဟုတ္ ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္လွ်င္ သပိတ္ေမွာက္ပြဲကို ဆက္လက္ လုပ္ႏိုင္ေသး၍ မည္း |
|
· လူထုအင္အားျဖင့္ လူထုအစိုးရ ထူေထာင္ႏိုင္မွ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမွာျဖစ္၍ ေမွာက္ |
|
· ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းကိုသာ လိုလားေၾကာင္း ျပသရန္ ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံ၍ မည္း |
* ယခင္တုန္းက သေဘာမတူလွ်င္ အမည္း (အနက္) ေရာင္ မဲပုံးထဲ မိမိ မဲျပားကို ထည့္ရသည့္ စနစ္ က်င့္သုံးခဲ့သျဖင့္ အမည္းေရာင္သည္ ကန္႔ကြက္/သေဘာမတူသည့္ သေကၤတ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ယခုေတာ့ မဲစာရြက္စနစ္ ျဖစ္၍ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း အမွတ္အသား လုပ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အထာက်ေနၿပီျဖစ္သည့္ `မည္း´စကားကပင္ တြင္က်ယ္ေနပါသည္။
ဤတြင္ မေထာက္မညႇာတမ္း ေမးစရာ ေျဖစရာမ်ား ရွိလာပါသည္။
၁။ ေမး — နအဖ လမ္းစဥ္ကို အဆင့္တိုင္းမွာ တိုက္ဖ်က္ပစ္မည္ဆိုသည့္ ဗ်ဴဟာအရ ဆႏၵခံယူပြဲ အဆင့္ထိ ေရာက္မလာေအာင္ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ခဲ့သလား။
ေျဖ — မတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ ဆႏၵခံယူပြဲ မက်င္းပလာျဖစ္ေအာင္ ဒီမိုသမားမ်ား မတိုက္ဖ်က္ႏိုင္ခဲ့သည္ကို ပကတိအတိုင္း လက္ခံဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္က ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးသည္ နအဖလမ္းစဥ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ လူထုလိုလားခ်က္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ နအဖအၾကား ေဆြးေႏြးပြဲ ျပန္လည္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ နအဖလမ္းစဥ္ ေျပာင္းလဲ သို႔မဟုတ္ ရပ္တန္႔သြားသည္ အထိေတာ့ ေအာင္ပြဲ မရေသးပါ။
၂။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံ၍ မဲထည့္ျခင္းက နအဖလမ္းစဥ္ကို လက္ခံရာ ေရာက္သလား။
ေျဖ — ေရာက္ပါသည္။ စိတ္ခံစားမႈအရ နအဖလမ္းစဥ္ေနာက္ လိုက္လုပ္ဖို႔ စိတ္ပါလက္ပါ မရွိႏိုင္တာ မွန္ပါသည္။ ကိုယ္ မလိုလားသည့္ အရာကို လက္ခံႏိုင္ဖို႔ အေတာ္ခက္သည္မွာ လူ႔သဘာ၀ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္အတြက္လည္း အခြင့္အေရးမ်ား ရွိေနပါသည္။ စိတ္ခံစားမႈကို ဦးစားမေပးဘဲ လက္ခံလွ်င္ ဘာရမလဲ၊ လက္မခံလွ်င္ ဘာရမလဲ ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုလည္း အေလးထား စဥ္းစားသင့္ပါသည္။ ဤကိစၥအတြက္ အေကာင္းဆုံး ဥပမာမွာ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။
စင္စစ္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဆလအစိုးရ (ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္) ခ်ေပးခဲ့သည့္ လမ္းစဥ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုလမ္းစဥ္ကို န၀တ (နအဖ) က တာ၀န္ခံ၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္။ ထိုအခ်ိန္က န၀တလုပ္ေပးမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို အယုံအၾကည္မရွိ ဆိုကာ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည့္ ပါတီ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ပါသည္။ လူထုလႈပ္ရွားမႈ အရွိန္အဟုန္ကလည္း ေကာင္းေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လက္ခံၾကပါစို႔ဟူ၍ အမ်ားစုက ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
ထိုေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ အာဏာရပိုင္ခြင့္ တရား၀င္ ရရွိသူ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုရလဒ္ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေတာ္လွန္ေရးသည္ အုပ္စုတခု, ေဒသတခု, မ်ိဳးႏြယ္တခု၏ ေတာ္လွန္ေရး မဟုတ္ဘဲ တမ်ိဳးသားလုံး၏ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္လာသည္။ ထိုရလဒ္ကို မည္သူမွ် ဖ်က္၍မရ။ ထို တရား၀င္မႈသည္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ေပ်ာက္ပ်က္သြားမည္ မဟုတ္။ နအဖသည္ လႊတ္ေတာ္ ေခၚမေပးဘဲ ေပကပ္ေနသည့္တိုင္ ရလဒ္ကိုေတာ့ အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည္။ နအဖ ကိုယ္တိုင္က လြတ္လပ္ တရားမွ်တ၍ ေအာင္ျမင္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာၿပီးျဖစ္၍ ရလဒ္ကို သူကိုယ္တိုင္ ျပန္ဖ်က္ရန္ အခြင့္အလမ္း မရွိေတာ့ပါ။
ယခု ဆႏၵခံယူပြဲ လက္ခံျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵကို တရား၀င္ ထပ္မံေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရႏိုင္ပါသည္။ နအဖက ဆႏၵခံယူပြဲသည္ သူ႔အတြက္ အခြင့္အလမ္း ျဖစ္မည္ယူဆထားသလို၊ လူထုအတြက္လည္း အခြင့္အလမ္းတခု ျဖစ္ေနပါသည္။
၃။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံျခင္းသည္ အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံရာ ေရာက္ပါသလား။
ေျဖ — မေရာက္ပါ။ ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံ၍ ေထာက္ခံမဲ ထည့္မွသာ အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံရာ ေရာက္ပါသည္။ ကန္႔ကြက္မဲထည့္လွ်င္ အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံရာ မေရာက္ပါ။
၄။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲကို လက္ခံျခင္းသည္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ပစ္ပယ္ရာ ေရာက္ပါသလား။
ေျဖ — မေရာက္ပါ။ အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္သြားမွသာ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ ပ်က္ျပယ္ရာ ေရာက္ပါသည္။
၅။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲ ျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးႏွင့္ အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရး အေၾကာင္းရပ္ႏွစ္ခုတြင္ ဘယ္အေၾကာင္းရပ္က အဓိက ျဖစ္ပါသလဲ။
ေျဖ — အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးက အဓိကအေၾကာင္းရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ နအဖအဖို႔ လမ္းစဥ္အဆင့္ ၅, ၆, ၇ ကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္ အဆင့္ ၄ တြင္ အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳႏိုင္မွ ျဖစ္ပါမည္။
အေျဖာင့္စဥ္းစားလွ်င္ ဆႏၵခံယူပြဲေအာင္ျမင္မွ ဥပေဒ အတည္ျပဳႏုိင္မည္။ ဆႏၵခံယူပြဲ မေအာင္ျမင္လွ်င္ ဥပေဒ အတည္ျပဳေရးမွာ အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆႏၵခံယူပြဲကို ပ်က္ေအာင္ဖ်က္ၾကရမည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ နအဖ၏ လက္ရွိ ထုတ္ျပန္ခ်က္/ဥပေဒမ်ားအရ “ဆႏၵခံယူပြဲ မျဖစ္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ အထမေျမာက္လွ်င္ ဥပေဒကို စစ္အစိုးရက အတည္မျပဳပါ´´ ဟု အဓိပၸာယ္ မေကာက္ယူႏိုင္သလို၊ “ဆႏၵခံယူပြဲ ျဖစ္တာႏွင့္ သို႔မဟုတ္ အထေျမာက္တာႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္မည္´´ ဟုလည္း အဓိပၸာယ္ မေကာက္ယူႏိုင္ပါ။
ဤအခ်က္မွာ နအဖက တမင္တကာကို မ႐ႈပ္မရွင္း လုပ္ထားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
၆။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲ ရလဒ္ႏွင့္ ဥပေဒအတည္ျပဳေရး မည္သို႔ ဆက္စပ္ေနပါသလဲ။
ေျဖ — ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိပါ။ ဥပေဒ အတည္ျပဳရမည့္ သတ္မွတ္ခ်က္ကို တခါတရံ ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားေလ့ရွိၿပီး၊ တခါတရံ အတည္ျပဳမည့္ ဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားေလ့ ရွိတတ္ပါသည္။ ယခု ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပမထားပါ။ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပထားမထား မသိရေသးပါ။
ဆႏၵခံယူပြဲဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၃ တြင္ “ေကာ္မရွင္သည္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပၿပီးစီးသည့္အခါ … ဆႏၵမဲ စာရင္းမ်ားႏွင့္ … ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ စာရင္းမ်ားကို တစ္ေပါင္းတည္း စာရင္းခ်ဳပ္၍ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူ ဦးေရ၊ ဆႏၵမဲေပးသူ ဦးေရ၊ ေထာက္ခံဆႏၵမဲေပးသူ ဦးေရႏွင့္ ယင္းတို႔၏ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္ကို ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ေၾကညာရမည္။´´ဟူ၍ ပါရွိပါသည္။
ဤအခ်က္ကိုေထာက္၍ နအဖက ဥပေဒ အတည္ျပဳေၾကာင္း ေၾကညာရန္ တခုတည္းအတြက္သာ ျပင္ဆင္ထားသည္ဟု တြက္ဆႏိုင္ပါသည္။
၇။ ေမး — နအဖမွာ အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳရန္ အျခားနည္း ရွိႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ — ရွိႏိုင္ပါသည္။ နအဖက ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ေထာက္ခံမဲ ရႏိုင္လွ်င္ ဒီအတိုင္း ဆက္သြားၿပီး ဥပေဒကို အတည္ျပဳမည္။ ေထာက္ခံမဲ မရႏိုင္လွ်င္ ဆႏၵခံယူပြဲကို ပ်က္ေအာင္ဖ်က္၍ ဥပေဒကို အျခား တနည္းနည္းျဖင့္ အတည္ျပဳမည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။ ပြဲပ်က္ေအာင္ဖ်က္ရာတြင္ ပြဲမတိုင္မီ ႀကိဳတင္ဖ်က္ႏိုင္သလို၊ ပြဲအတြင္းမွာလည္း ဖ်က္ႏိုင္ပါသည္။
အျခားတနည္းနည္းျဖင့္ အတည္ျပဳရာတြင္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲမ်ား (၀န္ထမ္း, စစ္တပ္, ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္ လူထုအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ခိုင္းျခင္း)၊ လူစုလူေ၀းအင္အားျပပြဲမ်ား (ၾကံ့ဖြံ႕, လက္ကိုင္တုတ္ႏွင့္ စစ္ေခြးမ်ားကို လမ္းေပၚထြက္ခိုင္းျခင္း)၊ လိမ္မဲခိုးမဲမ်ားျဖင့္ အတည္ျပဳမည္ဟု တြက္ဆႏိုင္ပါသည္။
၈။ ေမး — မဲသြားမထည့္ဘဲ ေနလွ်င္ သပိတ္ေမွာက္ရာ ေရာက္သလား။ သို႔မဟုတ္ ၾကားေနရာ ေရာက္သလား။
ေျဖ — သပိတ္ေမွာက္ရာလည္း မေရာက္၊ ၾကားေနရာလည္း မေရာက္ပါ။ သပိတ္ေမွာက္သည္ဆိုလွ်င္ သပိတ္ေမွာက္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားေအာင္ တနည္းနည္းျဖင့္ ေဖာ္ျပႏိုင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ၾကားေနမဲဟူ၍ မရွိပါ။ မဲလာမထည့္လွ်င္ ၾကားေနမဲအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ဟုလည္း မဆိုလိုပါ။ မဲသြားမထည့္ဘဲ ေနျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္အတြင္း ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ မရွိသည့္သေဘာ သို႔မဟုတ္ မိမိဆႏၵကို မေဖာ္ျပသည့္သေဘာသာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
၉။ ေမး — ကန္႔ကြက္မဲ အမ်ားစုထည့္လွ်င္ ဥပေဒကို အတည္မျပဳေၾကာင္း နအဖက ေၾကညာမွာလား။
ေျဖ — မေသခ်ာပါ။ နအဖ ေၾကညာခ်က္တြင္ အတည္ျပဳရန္အတြက္သာ ပါရွိပါသည္။ အတည္မျပဳရန္အတြက္ မပါရွိပါ။ သို႔ရာတြင္ လူထုအေနျဖင့္ ရရွိသည့္ အခြင့္အေရးကို လက္မလႊတ္ဘဲ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း အခိုင္အမာ ေဖာ္ျပထားႏိုင္မွသာလွ်င္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ ေနာက္တလွမ္းအတြက္ ကိုယ့္ဘက္က ေသခ်ာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ နအဖအေနႏွင့္ အမ်ားစုက တရား၀င္ ကန္႔ကြက္ထားလွ်င္ ဇြတ္တိုးရန္ အေတာ္ခက္ပါလိမ့္မည္။
၁၀။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ကန္႔ကြက္မဲအမ်ားစု ေပးသည့္တိုင္ နအဖက သူ႔လမ္းစဥ္ကို တဇြတ္ထိုး ဆက္လုပ္မည္ဆိုလွ်င္ ဘာဆက္လုပ္ႏိုင္မလဲ။
ေျဖ — လူထုတိုက္ပြဲမ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၁။ ေမး — ဆႏၵခံယူပြဲၿပီးလွ်င္လည္း လူထုတိုက္ပြဲေတြ ဆက္လုပ္ရဖြယ္ရွိတဲ့ အတူတူ ပြဲမတိုင္ခင္ကတည္းက သပိတ္ေမွာက္ပစ္လိုက္တာ မေကာင္းဘူးလား။
ေျဖ — အေျခအေနခ်င္း မ်ားစြာ ကြာျခားႏိုင္ပါသည္။ ႀကိဳတင္ သပိတ္ေမွာက္ပြဲသည္ “လူထုအာဏာ ထူေထာင္ႏိုင္သည္အထိ” လုပ္ႏိုင္လွ်င္ ေကာင္းပါသည္။ ႏွစ္စုမကြဲဘဲ လူထုအားလုံး ပါ၀င္ႏိုင္လွ်င္ ေကာင္းပါသည္။ ကန္႔ကြက္မဲ အမ်ားစုရၿပီးမွ မျဖစ္မေန အေျခအေနေၾကာင့္ လူထုတိုက္ပြဲ ေပၚလာလွ်င္ ႏွစ္စုကြဲစရာအေၾကာင္း မရွိမွာေတာ့ ေသခ်ာပါသည္။
၁၂။ ေမး — အကယ္၍ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ ေထာက္ခံမဲ အမ်ားစု ျဖစ္သြားလွ်င္ ဘာဆက္လုပ္မလဲ။
ေျဖ — ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္ပါ။
လု ခိုး တည္
နအဖ၏ လက္ကိုင္တုတ္ ၾကံ့ဖြံ႕အဖြဲ႔အစည္းက လူထုအတြင္းဆင္း၍ ေထာက္ခံမဲထည့္ရန္ စည္း႐ုံးေနၾကပါသည္။ ေထာက္ခံမဲထည့္လိုက္မွ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္မည္၊ ကန္႔ကြက္မဲထည့္လွ်င္ စစ္အစိုးရက ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနလိမ့္မည္ဟု မလွိမ့္တပတ္ ေျပာဆိုစည္း႐ုံးမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။
ေဒသအာဏာပိုင္မ်ား ဦးေဆာင္၍ ေက်းရြာ ရပ္ကြက္မ်ားအတြင္း ဆင္းကာ ဘာလုပ္ေပးမည္ ညာလုပ္ေပးမည္ မက္လုံးမ်ားေပးကာ ေထာက္ခံဖို႔ စည္း႐ုံးေနၾကပါသည္။ မွတ္ပုံတင္မ်ား ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေပးျခင္း၊ ယာယီမွတ္ပုံတင္မ်ား ထုတ္ေပးျခင္း၊ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း မဲစာရင္းမ်ား ေကာက္ယူျခင္းတို႔ကို အလ်င္စလို လုပ္ေဆာင္ကာ ေထာက္ခံမဲ အေရအတြက္ အတိအက် ရရွိႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနသည္ကို ေတြ႕ေနရပါသည္။
၀န္ႀကီးေတြ တိုင္းမွဴးေတြကိုယ္တိုင္ ႐ုံးတကာ နယ္တကာလွည့္ၿပီး ဖုန္းေပးမည္, ေငြေခ်းမည္, လစာတိုးေပးမည္ စသည့္ မက္လုံးမ်ားေပးၿပီး စည္း႐ုံးေနၾကပါသည္။ ၿခိမ္းေျခာက္ေနၾကပါသည္။ ဥပေဒမဲ့စြာ, သိကၡာမဲ့စြာ, အရွက္မဲ့စြာ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ေနသည့္ သတင္းမ်ားကို ေန႔စဥ္လိုလို ၾကားသိေနရပါသည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မ်ားမွာ နအဖက ေထာက္ခံမဲကို ဓားျပတိုက္ `လု´ ယူေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
နအဖႏွင့္ ၄င္းတို႔လက္ပါးေစမ်ား ႀကီးၾကပ္သည့္ ဆႏၵခံယူပြဲတြင္လည္း မသမာမႈမ်ား, မဲလိမ္, မဲခိုး, မဲဓားျပတိုက္မႈမ်ားကို နားမဆံ့ေအာင္ ၾကားရဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေနာက္ အေျခခံဥပေဒကို ဇြတ္အတင္း အတည္ျပဳရန္ ႀကိဳးစားဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ လူထုရင္ထဲမွ ဆႏၵအမွန္ကို ေၾကာက္စိတ္ျဖင့္ လုယူႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေလ၊ အမုန္းစိတ္ေတြ ပိုမ်ားေလ ျဖစ္လာတတ္ပါသည္။
က်န္တာၾကည့္ ေရြးတာသိ
မၾကာမီအခ်ိန္တြင္ ဒီမိုကေရစီ လိုလားေသာ ျမန္မာလူထုအတြင္း ေမွာက္မလား မည္းမလား တခုခုကို အမ်ားစုဆႏၵျဖင့္ အၿပီးသတ္ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေတာ္လွန္ေရးတြင္ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈကို တရား၀င္ရရွိထားသည့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ထားပါသည္။
အထူးေၾကညာခ်က္ ၁ ႏွင့္ ၂ တြင္ နအဖ၏ ေၾကညာခ်က္ ၁/၂၀၀၈ ႏွင့္ ၂/၂၀၀၈ တို႔ႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ နအဖ စစ္အစိုးရသည္ ကတိက၀တ္ မတည္ေၾကာင္း၊ ဥပေဒႏွင့္ မညီၫြတ္ေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢ အၾကံျပဳခ်က္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း၊ အာဏာပိုင္တို႔၏ တဖက္သတ္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ အမ်ားျပည္သူ ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္ေစေၾကာင္း စသျဖင့္ ပါရွိပါသည္။ ေၾကညာခ်က္ ၃ တြင္ မဲေပးရမည့္ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို လူထုလက္၀ယ္ေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔လိုေၾကာင္း ပါရွိပါသည္။
ထိုေၾကညာခ်က္မ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ နအဖ၏ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ကို လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း မူ၀ါဒအရ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔ ညပိုင္း ဘီဘီစီမွ ထုတ္လႊင့္သည့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးဉာဏ္၀င္း က ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုသြားပါသည္။
ဘီဘီစီ — ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ လုပ္စရာနည္းကေတာ့ သုံးခုရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ သပိတ္ေမွာက္မယ္ ကန္႔ကြက္မဲထည့္မယ္ ေထာက္ခံမဲထည့္မယ္ ေပါ့ေလ။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အန္အယ္ဒီက ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲ။
ဦးဉာဏ္၀င္း — က်ေနာ္တို႔ အခုေျပာႏိုင္တာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္၊ သပိတ္ေမွာက္တဲ့အလုပ္ကို က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ဘူး။ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။
ဘီဘီစီ — တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လည္း ေထာက္ခံမဲေပးၿပီး အစိုးရနဲ႔ လက္တြဲၿပီး ကိုယ္လိုတဲ့ ပုံစံမ်ိဳးနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားရင္ ပိုေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာေနတာေတြလည္း ၾကားရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေကာ အန္အယ္ဒီအေနနဲ႔ ဘယ္လိုသေဘာရပါသလဲ။
ဦးဉာဏ္၀င္း — က်ေနာ္တုိ႔ အဲဒီနည္းလမ္းက ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့အေျဖ မရႏိုင္ဘူးလို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
အထက္ပါ အေမးအေျဖကို ၾကည့္လွ်င္ (၁) သပိတ္ေမွာက္ (၂) ကန္႔ကြက္မဲထည့္ (၃) ေထာက္ခံမဲထည့္ သုံးခုအနက္ ဦးဉာဏ္၀င္းက ႏွစ္ခုကို ျငင္းပယ္သြားတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ ေမးသူကလည္း မေမး, ေျဖသူကလည္း မေျဖဘဲ ခ်န္ထားခဲ့တာက က်န္တခုတည္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
ျငင္းတာ က်န္တာကို ၾကည့္လွ်င္ ေရြးတာကိုလည္း သိႏိုင္ပါသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
