>
ဗန္းစကား (၁)
မုိးကုပ္စက္၀ုိင္း
ဇန္န၀ၝရီ ၆၊ ၂၀၀၇
ေခတ္စကား
ေခတ္ေပၞစကားမဵားသည္လည္း ဗန္းစကားတၾင္ အကဵႂံး၀င္သည္။ ဗန္းစကား၊ ေခတ္စကားမဵားကုိ ေခတ္လူငယ္တုိႛက ပုိမုိအသုံးဴပႂဳကသည္။ နာမည္ေကဵာ္ႎုိင္ငံေရးသမား ကုိမုိးသီးဇၾန္က ရၾက္မၾန္ အင္တာနက္စာမဵက္ႎႀာတၾင္ “ေခတ္စကားနဲႛ ေဴပာရရင္ေတာ့ အဓိပတိလမ္းမ တရားေဟာစင္ဴမင့္ေပၞမႀာ ကဵေနာ္ေဟာခ့ဲတ့ဲမိန္ႛခၾန္းက ေပၝက္တယ္ေပၝ့ဗဵာ။ … “ ဟု ေရးသားခ့ဲသည္။ (ရၾက္မၾန္ ၈-၉-၂၀၀၇)
သူသုံးခ့ဲသည့္ ေပၝက္သည္ ဟူေသာ စကားမႀာ လူ႒ကိႂက္မဵားသည္ဟု အဓိပၯာယ္ရသည္။ ေပၝက္ေဴမာက္ေအာင္ဴမင္သည္၊ ေအာင္ဴမင္ေပၝက္ေရာက္သည္ ဟူသည့္သေဘာ။ အထူးသဴဖင့္ ေပၝက္သည္ ဟူေသာ စကားကုိ အဆုိေတာ္မဵား၏ ေတးသီခဵင္းမဵား လူ႒ကိႂက္မဵားမႁကုိ ေဖာ္ဴပရာတၾင္ သုံးဳကသည္။
ဳကၾက္တၾင္း
အဂႆလိပ္ဘန္းစကားတစ္ခုဴဖစ္သည့္ rat hole (႐ကၾက္တၾင္း) ကုိ အရက္ အလၾန္အက႗ံေသာက္ေလ့ရိႀသူ အရက္သမားဟု ဖၾင့္ဆုိႎုိင္သည္။ ဴမန္မာဴပည္တၾင္လည္း ထုိသုိႛေသာ ေသာက္သုံးသူမဵားကုိ ႐ကၾက္တၾင္းဘဲၾႛ ေပးဳကသည္။ ႐ကၾက္တၾင္းထဲသုိႛ ေရမည္မ႖ထည့္ထည့္ ဴပည့္လ႖ံသၾားသည္ဟူ၍မရိႀ၊ သုိႛမဟုတ္ ႐ကၾက္တၾင္းဴပည့္ဖုိႛ ေရမဵားစၾာ ေလာင္းထည့္ရမည္။ သင့္ေလဵာ္သည့္ တင္စားခဵက္ဴဖစ္သည္။
႐ကၾက္မဵားကုိ ကမၲာအႎႀံႛေတၾႛႎုိင္သဴဖင့္ ထုိစကားလုံး၊ ထုိဗန္းစကားကုိ ႎုိင္ငံအေတာ္မဵားမဵားတၾင္ သုံးဳကမည္ဟု ယူဆရသည္။ သုိႛေသာ္လည္း ကဵေနာ့္မိတ္ေဆၾအေမရိကန္အခဵႂိႛက သူတုိ ထုိစကားလုံးကုိ ႛ မသုံးေတာ့ဟု ဆုိသည္။ ငၝးလုိပဲေသာက္တယ္ drink like a fish ဟု သုံးသည္။ သုိႛေသာ္ သူတုိႛအေမရိကန္အသုံးက ႐ကၾက္တၾင္းေလာက္ မပီဴပင္။ မပီဴပင္ေသာ္လည္း ႐ကၾက္တၾင္းကုိ သုံးရမႀာ ၀န္ေလးပုံရသည္။ ႐ကၾက္တၾင္း rat hole ဆုိသည္ကလည္း သူတုိႛ ဴပစ္ဴပစ္ႎႀစ္ႎႀစ္ ဆဲေရးသည့္အခၝ သုံးသည့္ ‘*** hole’ ႎႀင့္ ဆင္တူေရာင္ကဲၾဴဖစ္ေနသည္။
ဘန္းစကားသည္ အခဵည္းအႎႀီးမဟုတ္
“ဗန္းစကား သိပ္မေဴပာပၝနဲႛ၊ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသၾး ကဵတတ္တယ္။“ ဟု မိန္ႛဳကားသူမႀာ ႓ပီးခ့ဲသည့္ ဆယ္စုႎႀစ္အတၾင္း တဟုန္ထုိး ေကဵာ္ဳကားလာသည့္ ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိကဴဖစ္သည္။ ဗန္းစကားကုိ အလၾန္အက႗ံ အသုံးမဴပႂဖုိႛ သတိေပးလုိဟန္ရိႀသည္။ ဇင္ကုိလတ္ ဆုိသူ၏ အင္တာနက္စာမဵက္ႎႀာတၾင္ အထက္ပၝအတုိင္း ဆရာေတာ္၏မိန္ႛဆုိခဵက္ကုိ ေဖာ္ဴပခ့ဲသည္။
စာေရးဆရာ႒ကီး လႀသမိန္ ၏ အဆုိကုိလည္း ကုိးကားထားသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ “ဴမန္မာဗန္းစကား အဓိပၯာယ္ႎႀင့္ သုံးနည္း“ စာအုပ္မႀဴဖစ္သည္။ “ဗန္းစကားမဵားသည္ အခဵည္းအႎႀီးမဟုတ္ေပ။ လူမဵႂိး၏ ယဥ္ေကဵးမႁေနာက္ခံကားႎႀင့္ စ႟ုိက္သၾင္ဴပင္ကုိလည္းေကာင္း၊ စကားေဴပအတတ္ကုိလည္းေကာင္း၊ ဥပမာ၊ ဥပစာ သုံးစဲၾပုံကုိလည္းေကာင္း ေဖာ္ဴပလဵက္ရိႀေနေပသည္ …“ ဟူ၏။
ဗန္းစကားကုိ ပစ္ထားလုိႛလည္းမဴဖစ္၊ အလၾန္အက႗ံသုံးလုိႛလည္းမဴဖစ္သည့္သေဘာ။
ထင္ရႀားသူတုိႛေဴပာတ့ဲဗန္းစကား
နာမည္ေကဵာ္ထင္ရႀားသူတုိႛ၏ ေဴပာဆုိ ေရးသားခဵက္မဵားတၾင္လည္း ဗန္းစကားအခဵႂိႛကုိ ေတၾႛႎုိင္သည္။
ေခၝင္းစားသည္၊ ဦးေႎႀာက္စားသည္ – ဆုံးဴဖတ္ရခက္သည္။
( “ေဴပာရေကာင္းမလား၊ မေဴပာဘဲေနရေကာင္းမလားနဲႛ ေခၝင္းစားေနတာ။“
ေဒၞမာမာေအး၊ ဘီဘီစီ အသံလၿင့္ဌာန ဴမန္မာပုိင္း၊ ၂၂-၃-၂၀၀၇)
ဒုိး၊ လိမ့္၊ ယၾန္း၊ ေရၾႛ၊ ဂုိး- သၾားသည္။
(ကဲ … ဒုိးေတာ့မယ္ေနာ္ ဆုိ႓ပီး ေဴပးပၝေရာရႀင္။“
ေဒၞမာမာေအး၊ ဘီဘီစီ အသံလၿင့္ဌာန ဴမန္မာပုိင္း၊ ၂၉-၃-၂၀၀၇)
ဆဲၾေစ့- ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းသည္။
(“အေ၀းေရာက္ မိတ္ေဆၾမဵား မႎၨေလးက ကဵေနာ့္အိမ္ကုိလာရင္ အလာစရိတ္သာ ကုန္မႀာ၊ အဴပန္စရိတ္ မကုန္ေတာ့ဘူး။ ခင္ဗဵားတုိႛကုိ သူတုိႛက ဆဲၾေစ့ ထားမႀာေပၝ့ ခင္ဗဵ။“
လူ႟ၿင္ေတာ္ ဦးပၝပၝေလး၊ ဒီဗီၾဘီ အသံလၿင့္ဌာန ၂၃-၂-၂၀၀၃)
ေနာင္ဂဵိန္ – ခုိက္ရန္ဴဖစ္ပၾားသည္။
(“ေရၾးေကာက္ပၾဲမတိုင္ခင္ ေနာင္ဂဵိန္ေနာင္ဂဵိန္ ခဵေနတဲ့သူမဵားဟာ ေရၾးေကာက္ပၾဲ႓ပီးေတာ့ လက္ဆၾဲႎႁတ္ဆက္႓ပီး၊ ယဥ္ေကဵးသိမ္ေမၾႛတဲ့သူမဵားပီပီ ဆက္ဆံဳကတာပၝပဲ။”
ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္၊ ၁၉၉၅/၉၆ ခုႎႀစ္ မိန္ႛခၾန္းတစ္ခုမႀ)
ဘုရားေခဵးထက္ရႀားတယ္ – မရိႀသေလာက္ရႀားပၝးသည္။
(“ဇာတ္ေနာက္ပုိင္း ဇာတ္ထုပ္ဟာ ဘုရားေခဵးထက္ရႀားတယ္ လုိႛ ေဴပာစရာဴဖစ္ေတာ့မႀာပဲ။“
ယာေတာက သာေဴဗာ၊ ဴမန္မာ့ဂီတ ဴမန္မာ့၀ိညာဥ္ ေဆာင္းပၝး၊ မုိးမခ၊ ၃၀-၅-၂၀၀၇)
ရိႀႂင္း- ဴပင္ဆင္ခဵယ္သသည္။
” ေရေတၾဘာေတၾ ခဵႂိးလုိႛပၝလား။ ဟဲဟဲ … မမ လာမယ္ေလ၊ ဟုတ္သားပဲ၊ နည္းနည္းေတာ့ ရိႀႂင္းမႀ …”
(ေယာဟန္ေအာင္၊ ေတာင္တန္း၊ သစ္ပင္၊ ေသၾးစေတၾပဲ သက္ေသခံေနေတာ့တယ္ အပုိင္း ၅၊ ေယာဟန္ေအာင္ဘေလာ့ဂ္၊ ၁၉-၁၂-၂၀၀၇)
ဆရာက ဆရာပၝ ဆရာရယ္
“ဴမန္မာဴပည္ကုိ ကုလ လူႛအခၾင့္အေရး ကုိယ္စားလႀယ္ေတၾဴဖစ္တ့ဲ အုိဂၝတာေရာက္တယ္၊ ယုိကုိတာေရာက္တယ္၊ သူတုိႛကအေဴခခံကဵကဵအလုပ္လုပ္တယ္၊ ရန္ကုန္ကုိ ေရာက္ေရာက္ခဵင္း ေထာင္ထဲမႀာ သၾားေမးတယ္၊ ေထာင္အႎႀံႛေရာက္တယ္။ ေနာက္႓ပီးေတာ့ ကၾန္ဴမႃနတီေတၾ ဳကားထဲကုိ ၀င္တယ္၊ ခဵင္းပဲဴဖစ္ဴဖစ္၊ ကခဵင္ပဲဴဖစ္ဴဖစ္၊ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းပဲဴဖစ္ဴဖစ္၊ ဘုရားရႀိခုိး ေကဵာင္းပဲဴဖစ္ဴဖစ္၊ အဲသလုိ သၾားတယ္။ သၾား႓ပီးမႀ အန္ကယ္တုိႛနဲႛေတၾႛတယ္။ အဲ … ဒီဆရာ၊ အခုဆရာက (မစၤတာပီညဲ႟ုိးက) သူက ေဴပာင္းဴပန္လုပ္တယ္။ ဒီ သုံးေလးရက္က ဒီ အစုိးရအဖဲၾႛ အစည္းေတၾနဲႛပဲ သူ အခဵိန္ကုန္တယ္။“
(ဦးလၾင္၊ အဖဲၾႛခဵႂပ္ေခၝင္းေဆာင္၊ ဘီဘီစီ အသံလၿင့္ဌာန ဴမန္မာပုိင္း၊ ၁၅-၉-၂၀၀၁)
“ဆရာ” အသုံးက တၾင္ကဵယ္လႀသည္။ အဓိပၯာယ္အမဵႂိးမဵႂိးရိႀသည္။ သတင္းေထာက္က ႎုိင္ငံေရးသမားႎႀင့္စကားေဴပာရာတၾင္ သုံးေသာနမ္စားဴဖစ္လာသည္။ ႎုိင္ငံေရးသမားကလည္း သတင္းသမားႎႀင့္ေတၾႛလ႖င္ “ဆရာ” ေခၞဴပန္သည္။ “ညိႂဴမ” ေတာ့ အေခၞမခံႎုိင္ဘူးဆရာ ဟုလည္း သီခဵင္းထဲတၾင္ စပ္ဆုိဳကသည္။ သေဘာမကဵ၊ မႎႀစ္သက္သူကုိလည္း ဆရာဟု ေခၞေသးသည္။
“ဆရာ” နည္းတူ “ဆရာ႒ကီး” တၾင္လည္း အဓိပၯာယ္က အမဵႂိးမဵႂိး။ မူးယစ္ေဆးသုံးသူမဵားအဳကားတၾင္ “ဆရာ႒ကီး”က ေဆးေဴခာက္ဴဖစ္သၾားသည္။
ဗန္းစကား ႎႀင့္ အလကႆာ
အဂႆလိပ္စာ ေလ့လာသည့္အခၝ idiom ဆုိသည္ကုိ အမဵားအဴပားေတၾႛရသည္။ ဗန္းစကား(slang) သည္ ထုိ idiomေခၝင္းစဥ္႒ကီးေအာက္မႀ ေခၝင္းစဥ္အေသးေလးတစ္ခု ဴဖစ္ေနသည္။ အဂႆလိပ္စာ ေလ့လာသူအခဵႂိႛက ထုိ idiom မဵားကုိ ေလ့လာသင္ယူရခက္ခဲသဴဖင့္ ေဳကာက္ဳက၊ မုန္းဳကသည္။
“အဂႆလိပ္စာက ခက္လုိက္တာ၊ ဴမန္မာစကားမႀာေတာ့ idiom မရိႀဘူး ေကာင္းတယ္“ ဟု ဆုိသည္။ ဴမန္မာစာကုိ ေကဵာင္းစာအုပ္ထဲ ထားခ့ဲဳကေသာေဳကာင့္ သတိလစ္သၾားဳကဴခင္းဴဖစ္မည္။
ကမာရၾတ္႓မိႂႛနယ္မႀ အဂႆလိပ္စကားေဴပာသင္တန္းဆရာ ဦး၀င္းႎုိင္က idiom ကုိ အလကႆာဟု ဘာသာဴပန္လုိသည္ဟု ေဴပာဖူးသည္။
“သူ မသိတာထက္ လူမိတာခက္တယ္၊ … ပတ္၀န္းကဵင္က အလၾမ္းသမား ေသာကသည္ လုိႛ၊ ဗန္းစကားနဲႛ ေဴပာရတယ္ကၾယ္ …” ဟူေသာ လၿမ္းမုိးသီဆုိခ့ဲသည့္ သီခဵင္းတစ္ပုဒ္မႀ စကားလုံးမဵားကုိ ဳကည့္ပၝ၊ “အလၾမ္းသမား ေသာကသည္” ဟူေသာ ဖဲၾႛဆုိခဵက္ကုိ ေတၾႛႎိုင္သည္။ ထုိဖဲၾႛဆုိခဵက္မႀာ အလကႆာေဴမာက္ေသာ္လည္း သီခဵင္းေရးသူက ဗန္းစကားဟုသာ ဆုိထားသည္။ “အလၾမ္းသမား”ႎႀင့္ ကာရန္ကုိက္ညီေစလုိ၍ “ဗန္းစကား“ ဟူသည့္ စကားလုံးကုိ ေရၾးထားဴခင္းဴဖစ္မည္။ သုိႛေသာ္လည္း အဓိပၯာယ္ေဴပာင္းလဲဴခင္းလည္းမရိႀ၊ သေဘာသဘာ၀လည္း တူညီသဴဖင့္ ထုိသုိႛေရၾးထားဴခင္းလည္း ဴဖစ္မည္။ ဤသုိႛဴဖင့္ ကဵေနာ္တုိႛသုံးေနေသာ “ဗန္းစကား” မဵားႎႀင့္ “အလကႆာ” မဵား အဴပန္အလႀန္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
