ခုုိင္လင္း (ေမဃ၀တီ) – အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြား ခ်ိန္ခြင္အေပၚ တင္ၾကည့္ျခင္း

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒမွာပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံသားသတ္မွတ္ခ်က္အား ျပင္ဆင္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းကို ၂၀၁၃ ၾသဂုတ္(၂၃)ရက္မွာ ေဒါက္တာေအးေမာင္က အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းတာကို အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြ့ံၿဖိဳး ေရးပါတီမွ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးလွေဆြက ကန့္ကြက္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္လုုိ႔ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ့အဆိုကို ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ ေရးႏွင့္ဖြံ့ၿဖိဳးေရးပါတီက ထက္၀က္ေက်ာ္ေထာက္ခံျခင္း၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အမတ္ႏွစ္ေယာက္စလံုး ေထာက္ခံခဲ့ျခင္း၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြ အားလံုးေထာက္ခံခဲ့ျခင္းေတြက အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားအေပၚမွာ ရပ္ၿပီး ေထာက္ခံခဲ့တယ္လုုိ႔ျမင္ ပါတယ္။ 

ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ့ အဆိုက ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒႏွစ္ခုအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒမွာပါ၀င္တဲ့ ဥပေဒပုဒ္မ(၄) ပုဒ္မခြဲ(က) ၊ ပုဒ္မ(၅) ပုဒ္မခြဲ(ဃ)နဲ့ ပုဒ္မ(၁၀) ပုဒ္မခြဲ(က)တုုိ႔ကို ျပင္ဆင္လိုတယ္။ ဆိုလိုတာက ႏိုင္ငံ ေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့၁၉၈၂ ခု ႏိုင္ငံသားဥပေဒအတိုင္း ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံု တင္ျခင္းဥပေဒကို ညီညြတ္ေအာင္ျပင္ဆင္လိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးလွေဆြက ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္သလိုျဖစ္ ေနတဲ့အတြက္ ကန့္ကြက္ျခင္းျဖစ္တယ္လုုိ႔ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၀၄(က)(ခ)ကို သူကိုးကား ပါတယ္။ သူကိုးကားတဲ့ ပုဒ္မေတြက

၄၀၄။ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ရပ္သည္-(က)ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး၊တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မွဳမၿပိဳကြဲေရးႏွင့္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးတုုိ႔ကို ဦးတည္ခ်က္ထားရွိရမည္။

(ခ)ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေက်းဇူးသစၥာကို ေစာင့္သိရိုေသရမည္ – လုုိ႔ေတြ့ရပါတယ္။  

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ပုဒ္မေတြအျပင္ သူက “ အဲလိုျဖစ္တဲ့သူေတြဟာ ဒီမွာ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူ ႏိုင္ငံသားဆိုၿပီးေတာ့ က်ယ္ျပန့္စြာေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တန္းတူအခြင့္အေရးရတယ္၊ ဒါေတြကို အေျခခံဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး ျပန္ျပင္မယ္ဆိုရင္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္မို့ ဒီအဆိုကို ကန့္ကြက္ပါတယ္” လုုိ႔ေျပာဆိုပါတယ္။ သူ့ရဲ့ ကိုးကားခ်က္ဟာ အရွင္း လင္းဆံုး ေျပာရရင္ ခုတ္ရာတျခား ရွရာတျခားျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ “ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရသူ ႏိုင္ငံသား ဆိုၿပီးေတာ့ က်ယ္ျပန့္စြာေဖာ္ျပထားတာ” စသျဖင့္ ေျပာဆိုခ်က္ဟာလည္း အကိုးအကားမဲ့ လက္တန္းေျပာသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ယ္ျပန့္စြာ ေဖာ္ျပထားတာက ဘာကို ညြန္းဆိုမွန္းမသိေပမယ့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကိုပင္ ညြန္းဆိုေနတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိက်င့္သံုးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ တခုလံုးကို ျပန္ၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္။ သူေျပာသလို ဧည့္ႏိုင္ငံသားေတြ ပါတီေထာင္ခြင့္၊ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာကို တလံုးတပါဒမွ မေတြ့ရပါဘူး။ 

ဘယ္ႏိုင္ငံမွာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူေတြဟာ မဲေပးပိုင္ခြင့္၊ အေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္၊ ပါတီေထာင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္သိ သေလာက္ မေတြ့မိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာလည္း ခြင့္ျပဳထားျခင္းမရွိေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံု တင္ျခင္းဥပေဒဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူ ဧည့္ႏိုင္ငံသားေတြကို ခြင့္ျပဳထားျခင္းက ေရွ့ေနာက္မညီသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့ ဆန့္က်င္ေနပါတယ္။ ဒီလို ဆန့္က်င္ဘက္ျဖစ္ေနတာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္ပံုအေျခခံဥပေဒနဲ့အညီ ျပင္ဆင္ဖို့အဆိုတင္သြင္းတဲ့ ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ့အဆိုကို ဦးလွေဆြက “အေျခခံဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ျပင္တယ္” လုုိ႔ယူဆခ်က္ကေတာ့ အေတာ့္ကို လြဲေနတယ္လို့ျမင္ပါတယ္။ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ဦးလွေဆြ ကိုးကားခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၀၄ (က)(ခ)ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကိုသာ ရည္ညႊန္းတဲ့ ဥပ ေဒျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားဖြဲ႔စည္းျခင္း ၊ မဲေပးခြင့္(ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခြင့္)နဲ့ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္ (အမတ္ ေလာင္းအျဖစ္ အေရြးခံပိုင္ခြင့္)ဆိုတာ ႏိုင္ငံသားမ်ားသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိလို့ပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ “ႏိုင္ငံသားမ်ားကိုသာ ရည္ညႊန္းတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ တယ္”လုုိ႔ေျပာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ေျပာရသလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၈(က)မွာ “  ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေရြး ေကာက္တင္ေျမွာက္ခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံပိုင္ခြင့္ရွိသည္” ဆိုတဲ့ ပုဒ္မအရ ေျပာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပုဒ္မမွာ “ ႏိုင္ငံ သားတိုင္းသည္” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ ဦးလွေဆြေျပာတဲ့ ဧည့္ႏိုင္ငံသား မပါဘူးဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒထဲမွာ ဧည့္ႏိုင္ငံသားကို မဲေပးခြင့္၊ အေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္စတဲ့အခြင့္အေရးေတြ ရွိတယ္လုုိ႔ေဖာ္ျပထားတာ မရွိေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒမွာ ဧည့္ႏိုင္ငံသားေတြကို ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ေပးထားျခင္းဟာ မွားယြင္းမွဳတခုျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပင္ဆင္ရန္ၾကိဳး ပမ္းမွဳဟာ ဦးလွေဆြေျပာသလို “ အေျခခံဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီးေတာ့ “  ျပန္ျပင္တာမဟုတ္ဘဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၊ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒႏွစ္ရပ္စလံုးနဲ့ ညီညြတ္ေၾကာင္းကို ေအာက္မွာ ရွင္းလင္းပါမယ္။

ေဒါက္တာေအးေမာင္က ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒပုဒ္မ ၄ ပုဒ္မခြဲ (က)မွာ ပါရွိတဲ့ “ ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံ သားျပဳခြင့္ရသူ သို့မဟုတ္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူျဖစ္ျခင္း” ဆိုတဲ့ စကားရပ္အစား “ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း” လုုိ႔ျပင္ဆင္ရန္၊ ပုဒ္မ ၅ ပုဒ္မခြဲ(ဃ)မွာ ပါရွိတဲ့ “  ပုဒ္မ ၄ ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ ပါတီတည္ေထာင္လိုသူမ်ား၏ အမည္၊ အဘ အမည္၊ အလုပ္အကိုင္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ေမြးေန့သကၠရာဇ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပားအမွတ္၊ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္အမွတ္၊ ဧည့္ႏိုင္ငံ သားလက္မွတ္ အမွတ္၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္လက္မွတ္ သို့မဟုတ္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ အမွတ္” ဆိုတဲ့ စကားရပ္အစား “ပုဒ္မ ၄ ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ ပါတီတည္ေထာင္လိုသူမ်ား၏ အမည္၊ အဘအမည္၊ အလုပ္အကိုင္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ေမြးေန့သကၠရာဇ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပားအမွတ္ “ လုုိ႔ျပင္ဆင္ရန္နဲ့ ပုဒ္မ ၁၀(က)မွာ ပါရွိတဲ့ “ ႏိုင္ငံသား၊ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ သို့မဟုတ္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူျဖစ္ျခင္း “ ဆိုတဲ့ စကားရပ္အစား “ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း”  လုုိ႔ျပင္ဆင္သင့္တဲ့ အေၾကာင္း အမ်ိုးသားလႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဆိုလိုတာက ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူကို ႏိုင္ငံေရးပါတီ တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳ ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒရဲ့ အားနည္းခ်က္ကို ျပင္ဆင္လိုတာျဖစ္တယ္။ 

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ(၃)ခုကို ျပင္ဆင္လိုတဲ့ ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ့ အဆိုဟာ ဦးလွေဆြေထာက္ျပသလို ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဆန့္က်င္သလို မျဖစ္ဘူးဆိုတာ အထက္မွာ ရွင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူ့ရဲ့အဆိုဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ့ေရာ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ့ပါညီညြတ္ေအာင္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္တယ္လုုိ႔ေဒါက္တာေအးေမာင္ကေျပာပါတယ္။ ဆိုေတာ့ သူေထာက္ျပတဲ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒပုဒ္မသံုးရပ္က —

“ ပုဒ္မ ၂ (ခ) ႏို္င္ငံသားဆိုသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားကိုဆိုသည္။ပုဒ္မ ၃ ၊ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ပါ၀င္ေသာ နယ္ေျမတခုခု၌ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၈၅ ခုႏွစ္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကာလမွစ၍ ပင္ရင္းႏိုင္ငံအျဖစ္ အၿမဲေနထိုင္ခဲ့ေသာ ကခ်င္၊ကယား၊ ကရင္၊ဗမာ၊ မြန္၊ရခိုင္၊ရွမ္းစသည့္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္သည္။ပုဒ္မ ၅၊ တိုင္းရင္းသားတိုင္းသည္လည္း ေကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူတိုင္းသည္လည္းေကာင္း ေမြးရာပါႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္ “ဆိုတဲ့ဥပေဒအပိုဒ္သံုးခုျဖစ္ပါ တယ္။ ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မႏွစ္ခုကို ေထာက္ျပပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုကေတာ့ “ ပုဒ္မ ၃၄၅ ၊ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အရည္အခ်င္းတစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္ – (က) ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ တိုင္းရင္းသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ” ။ပုဒ္မ ၃၆၉(က)  “ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဤဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ျဖစ္ေစ၊သက္ဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားႏွင့္ျဖစ္ေစ မဆန့္က်င္လွ်င္ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသၾကီး လႊတ္ေတာ္ သို့မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ရပ္တြင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံ ပိုင္ခြင့္ရွိသည္၊” ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြပါ ။ သူေထာက္ျပတဲ့အခ်က္တိုင္းမွာ ဧည့္ႏိုင္ငံသားဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို မေတြ့ရဘဲ “ ႏိုင္ငံသား” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုဘဲ ေတြ့ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူေတြကိုပါ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ျပဳျခင္းကို ျပင္ဆင္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအတုိင္း မွန္ကန္တယ္လုုိ႔ယံုၾကည္ပါတယ္။

ဆိုေတာ့ မဲေပးခြင့္ထက္ ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္ကို က်ယ္ျပန့္စြာစဥ္းစားဖို့လိုတယ္။ ပါတီတည္ေထာင္လွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ရမယ္။ ေရြး ေကာက္ပြဲ၀င္လွ်င္ အနည္းအမ်ားဆိုသလို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဘ၀နဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္ရွိလာမယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္ရွိလာလွ်င္ တိုင္းျပည္ေကာင္းက်ိဳး ၊ ဆိုးက်ိဳးလုပ္တဲ့အဆင့္ကို မစဥ္းစားဘဲ အနိမ့္ဆံုးအဆင့္အေနနဲ့ ေျပာရရင္ “ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ သူတေယာက္က အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ သို့မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သို့မဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ထဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္တယ္  “ လို့ေျပာရမယ္။ အဲဒီအခြင့္အေရးမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ ျမန္မာကလႊဲရင္ ႏိုင္ငံတကာမွာ မရွိဘူးလုုိ႔ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လုုိ႔ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ အဲဒီအခြင့္အေရးကို ေပးထားျခင္းမရွိေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒက ခြင့္ျပဳထား ပါတယ္။ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ျဖစ္တယ္။ ဒီျပင္ဆင္ေရး ဥပေဒၾကမ္းကို ဦးလွေဆြ ကန့္ကြက္ခဲ့ေပမယ့္ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြအားလံုး၊ အာဏာရ ျပည္ေထာင္ စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြ့ံၿဖိဳးေရးပါတီက ထက္၀က္ေက်ာ္နဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ေယာက္ စလံုးေထာက္ခံခဲ့ျခင္း ေတြဟာ လႊတ္ေတာ္မွာဆက္လက္တင္သြင္းေဆြးေႏြးဖို့ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌကဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ Process သတင္းေတြ ေနာက္ထပ္ တက္မလာခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီအလုပ္ကို ဆက္လက္လုပ္ဖို့ လိုအပ္တဲ့အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲက ေႏွးေကြးေနရင္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပက တြန္းႏိုင္ေအာင္ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကေတာ့ ၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီလေလာက္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိတယ္လုုိ႔ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာပါတယ္။ 

အဲဒီ Process ေတြ မစခင္ ဦးေရႊေမာင္က ရုပ္သံအင္တာဗ်ဴးတခုမွာ (white card) ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ပန္းေရာင္ကတ္ေတြ ထုတ္ေပးသင့္ေၾကာင္း ၊ အဲဒီ မထုတ္ေပးခဲ့ရင္ ရခိုင္ျပည္က စခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြ မၿငိမ္းေအးဘဲ ပဋိပကၡေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနလိမ့္မယ္လုုိ႔ေျပာဆိုလာပါတယ္။ ဒါဟာ သြယ္၀ိုက္ၿခိမ္းေျခာက္မွဳတခုျဖစ္ၿပီး ျပႆနာေတြဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေအာင္လွံဳ့ေဆာ္သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့ျခင္းဟာႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒရဲ့အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲက စိန္ေခၚသံေတြကို ၾကားခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အားနည္းခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ျခင္းဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကာကြယ္ျခင္း ျဖစ္တယ္လို့ျမင္ပါတယ္။ 

ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ဘယ္ဘာသာ၀င္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရင္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြကို ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိရမယ္ဆိုတာ အျငင္းပြားစရာ ဆန့္က်င္စရာမလိုေပမယ့္ ဘယ္ဘာသာ၀င္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ရင္ ႏိုင္ငံသားေတြသာ ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္(မဲေပးခြင့္)နဲ့ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္(အမတ္ေလာင္းအျဖစ္အေရြးခံခြင့္)ရွိေနျခင္းကိုေတာ့ ဆန့္က်င္ပါတယ္။ ဒီဆန့္က်င္မွဳဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳး ၊ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားအေပၚမွာ ရပ္ၿပီး ဆန့္က်င္ျခင္းျဖစ္တယ္။ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္သို့ သြားေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီ ဆန္တဲ့ အဆိုတင္သြင္းပိုင္ခြင့္ ၊ ကန့္ကြက္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေတြရွိျခင္းသေဘာကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာၾကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လုုိ႔ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးစီးပြားခ်ိန္ခြင္အေပၚမွာ သို့မဟုတ္ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားခ်ိန္ခြင္အေပၚမွာ မတင္ၾကည့္ဘဲ လုပ္ေနရင္ေတာ့ ဘယ္သူဘဲ လုပ္လုပ္ လူထုရဲ့ ဆန့္က်င္မွဳ ၊ ေတာ္လွန္မွဳကို မလႊဲမေသ ခံရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။  ။