စက္တင္ဘာလ သမိုင္း (History of September)
သန္းဝင္းလိႈင္
စက္တင္ဘာ ၁၂၊၂၀၁၃
စက္တင္ဘာလသည္ လက္တင္ဘာသာစကား ῾ စက္တင္᾽ (Septem) မွဆင္းသက္လာျပီး ῾ ခုနွစ္ခု᾽ ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ျပင္သစ္ဘာသာ၌လည္း စက္တင္ဘာလကို September ဟူ၍ စာလံုးေပါင္းသည္။ ျပင္သစ္ဘာသာ၌ Sept ၏ အဓိပၸာယ္သည္ ခုနွစ္ခု ဟုအနက္ရသည္။ ေရာမဧကရာဇ္ ῾ ဂ်ဴလိယက္ဆီဇာ᾽ (Caius Julius Ceasar ) သည္ ဂရက္ဂိုရီယမ္ ( Gregorian )အား ျပကၡဒိန္ကို ဇန္န၀ါရီမွ အစျပဳ၍ ၁၂လအထိ ျပန္လည္ေရးဆြဲေစေသာအခါ စက္တင္ဘာလသည္ ခုနွစ္ခုေျမာက္လ အျဖစ္မွ ကိုးခုေျမာက္လအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရေလသည္။ သို႔ရာတြင္ အျခားေသာလမ်ား၌ ရက္အတိုးအေလ်ာ့ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း စက္တင္ဘာလမွာ ရက္တိုးရက္ေလ်ာ့ မခံခဲ့ရဘဲ မူလအတိုင္း ယေန႔တိုင္္ ရက္ ၃ဝ ရွိခဲ့ေလသည္။
 |
| 9-SEPTEMBER-birthstone-symbol |
ေရွးအခါက ေရာမလူမ်ိဳးတို႔သည္ စက္တင္ဘာလ၌ ေကာက္သိမ္းပြဲမ်ားက်င္းပကာ လယ္ယာေကာက္ ပင္ သီးႏွံတို႔ကို အစိုးရသည္ဟု ယူဆေသာ ῾ ဆီးရက္နတ္သမီး᾽ (Ceres ) အား ဂုဏ္ျပဳပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ဂရိလူမ်ိဳးတို႔ကလည္း ၄င္းတို႔၏ လယ္ယာနတ္သမီး ῾ ဒီမီးတား᾽ ( Demeter) အား ပူေဇာ္ပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ဒီမီးတား နတ္သမီးသည္ ဂရိုးနက္စ္နွင့္ ရီးယာမိဖုရားတို႔မွ ဖြားျမင္ေသာ သမီးေတာ္ ျဖစ္သည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးနွင့္ သီးနွံေပါၾကြယ္မ်ုကို စိုးမိုးသူ ၊ အိမ္ေထာင္ေရးကို ေစာင့္ေရွာက္သူ နတ္ေဒ၀ီ အျဖစ္ အထြတ္အျမတ္ထားၾကသည္။
 |
| brithstone of setptember |
ယခုေခတ္တြင္လည္း ဥေရာပနုိုင္ငံမ်ား၌ စက္တင္ဘာလေနာက္ပိုင္းရက္မ်ားတြင္ ေကာက္သိမ္းပြဲ ေတာ္ကို ကစားမ်ိဳးစံု ၊အစားမ်ိဳးစံု တို႔ျဖင့္ တခမ္းတနား တေပ်ာ္တပါးက်င္းပၾကေလသည္။ စက္တင္ဘာလ၏ ၀ိေသသ ပန္းမွာ ကန္စြန္းပန္းျဖစ္သည္။ ေမြးနံေက်ာက္မ်က္မွာ နီလာျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့သမိုင္း၌ စက္တင္ဘာလအတြင္း ထူးျခားေသာျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ –
၁၁၉၇ စက္တင္ဘာလ ၁ ။ ။ပုဂံဓမၼရာဇိက ဘုရားကို နရပတိစည္သူမင္းက တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။
၁၂၈၃ စက္တင္ဘာ ၂၂ ။ ။မင္းသား ဆင္ခူဒါ ( Sang qu Dar ) ဦးစီးေသာ မြန္ဂိုတပ္မ်ား ျမန္မာနုိင္ငံေျမာက္ပိုင္း ေဒသသုိ႔ စစ္ခ်ီလာသည္။
၁၃၆၇ စက္တင္ဘာလ ၅ ။ ။အငး္၀မင္းဆက္၏ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရင္မင္းၾကီးစြာ နန္းတက္သည္။
၁၅၄၁ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ။ ။စာဆိုေတာ္ ရွင္မဟာသီလဝံသ ေတာင္တြင္းၾကီး၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။
၁၅၇၀ စက္တင္ဘာ ၁၅ ။ ။ ဘုရင့္ေနာင္ မင္းၾကီး ပဲခူးေရႊေမာ္ေဓါ ဘုရားကို ျပဳျပင္မြမ္းမံသည္။
၁၅၇၅ စက္တင္ဘာ ၂၆ ။ ။ ဘုရင့္ေနာင္မငး္ၾကီး ဟံသာ၀တီ ေနျပည္ေတာ္မွ အညာသို႔ ခ်ီတက္သည္။
၁၅၉၇ စက္တင္ဘာ ၅ ။ ။ ျပည္ဘုရင္ မင္းၾကီးေနွာင္း နတ္ရြာစံသည္။
၁၆၀၈ စက္တင္ဘာ ၂၁။ ။ အေနာက္ဘက္သာလြန္မင္းသည္ ျပည္ျမိဳ႔တြင္ ညီေတာ္မင္းရဲသိဂၤါသူကို အေစာင့္ထား၍ အင္းဝသို႔ျပန္သည္။
၁၆၃၄ စက္တင္ဘာ ၂၉။ ။ သာလြန္မင္းက ရခိုင္သံတမန္ မ်ားနွင့္ေတြ့ဆံုသည္။
၁၆၃၈ စက္တင္ဘာ ၂၈။ ။ သာလြန္မင္းသည္ သာသနာေတာ္အက်ိဳး၊ ျပည္သူတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ေသာ မင္းဧကရာဇ္တို႔၏ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ အေရးအခင္းကိစၥမ်ားကို အမိန္႔ထုတ္သည္။
၁၆၈၅ စက္တင္ဘာ ၁။ ။ ေနာင္ရမ္းေခတ္ မင္းရဲေက်ာ္ထင္မင္း၏ မယ္ေတာ္္မဟာ ရတနာဓိပတိေဒ၀ီ နတ္ရြာစံသည္။
၁၆၉၅ စက္တင္ဘာ ၁၂ ။ ။ မင္းရဲေက်ာ္ထင္ မင္းသီရိပ၀ရ ပဏၰိတသီဟသုဓမၼရာဇာ ဘြဲ့ျဖင့္ ဥကင္သ ဖြင့္သည္။
၁၇၅၉ စက္တင္ဘာ ၂၁ ။ ။ အေလာင္းမင္းတရားအဖြဲ ့ ျပည္ျမိဳ႔မွ ရန္ကုန္သို႔ ဆက္လက္ထြက္ခြာသည္။
၁၇၉၀ စက္တင္ဘာ ၄ ။ ။ ဗဒံုမင္းက မဟာမုနိဘုရားအား ေရႊသင္းက်စ္လွဴဒါန္းသည္။
၁၇၉၆ စက္တင္ဘာ ၁၁ ။ ။ ၾကည့္ကန္ရွင္ၾကီးက စြယ္စံုေက်ာ္ထင္ က်မ္းကို ေ၇းသား ျပဳစုျပီးသည္။
၁၈၀၃ စက္တင္ဘာ ၂၅ ။ ။ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ ထင္ရွားခ့ဲသည့္ ေရနံေခ်ာင္းျမိဳ႔၀န္ၾကီး ဦးေရႊစိုကို ဖြားျမင္သည္။
၁၈၁၅ စက္တင္ဘာ ၃၉ ။ ။ စႏၵမုနိဘုရားရွင္ကို မင္းကြန္းမွ ေရႊျမိဳ႔ေတာ္သို႔ ပင့္ေဆာင္ေစသည္။
၁၈၂၃ စက္တင္ဘာ ၂၄ ။ ။ ရွင္မျဖဴကြ်န္းေပၚ၌ တပ္ခြဲထားေသာ ျဗိတိသွ်တပ္ကို ျမန္မာတို႔ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္။
၁၈၂၄ စက္တင္ဘာ ၆ ။ ။ ထားဝယ္နွင့္ ျမိတ္ျမိဳ႔မ်ားကို ျမိဳ႔ဝန္နွင့္ တကြ အဂၤလိပ္တို႔ သိမ္းယူရ ရွိသည္။
၁၈၂၅ စက္တင္ဘာ ၂၉။ ။ စစ္ကိုင္းမင္း၏ ညီေတာ္ေတာင္ငူမင္း သီရိမဟာသီဟသူရ ဓမၼရာဇာ ေတာင္ငူျမိဳ႔ေတာ္၌ ကံကုန္ေတာ္မူသည္။
၁၈၂၆ စက္တင္ဘာ ၂၁ ။ ။ ဟံသာဝတီမင္းၾကီး မဟာမင္းလွရာဇာက ရႏၱပိုစာခ်ဳပ္တြင္ က်န္ရွိေနေသးသည့္ ေငြအတြက္ ရက္္ ၁ဝဝ မျပည့္မွီ ရန္ကုန္ျမိဳ႔သို႔ သြားေရာက္ေပးေခ်ရန္ အမိန္႔ခ်သည္။
၁၈၄၁ စက္တင္ဘာလ ၂။ ။ သာယာဝတီမင္းသည္ မိဘုရားေခါင္ၾကီးနွင့္တကြ သ ားေတာ္ ၊ ညီေတာ္၊ မွဴးမတ္အေပါင္းျခံရံ၍ အမရပူရျမိဳ႔ေတာ္မွ ဟံသာ၀တီ ရန္ကုန္သို႔ ထြက္ခြာသည္။
၁၈၆၄ စက္တင္ဘာ ၆ ။ ။ ကုလားကုန္သည္ ေဟာေလဒီဘိို လုပ္ ကုမၸဏီမွ ေဆာက္လုပ္သည့္ မီးသေဘၤာကို ῾ စၾကၤာယာဥ္မြန္ ᾽ ဟု ကမၸည္းတင္သည္။
၁၈၇၁ စက္တင္ဘာ ၁၂ ။ ။ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီး ျပီးဆံုးသည္။
၁၈၇၈ စက္တင္ဘာ ၁၉ ။ ။ သီေပါမင္းသားကို အိ္မ္ေရွ႔ဥပရာဇာ အပ္နွင္းေၾကာင္း အမိန္႔ထုတ္ ျပန္သည္။
၁၈၈၅ စက္တင္ဘာလ ၈ ။ ။ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္နန္းျမိဳ႔ေတာ္ရွိ လႊတ္ေတာ္ေရွ႔တြင္ တည္ေဆာက္ျပီးစီးသည့္ စာပံုနွိပ္စက္ရံုၾကီ း စတင္ ပံုနွိပ္သည္။
၁၈၈၅ စက္တင္ဘာ ၁၀ ။ ။ ျမန္မာဘုရင္လႊတ္ေတာ္က ဒဏ္ေငြကို အခ်ိန္မီွ မေပးသြင္းပါက ဘံုေဘဘားမားသစ္ ကုမၸဏီပိုင္ဆင္နွင့္ သသ္ေဖာင္မ်ားကို သိမ္းဆည္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမိန္႔ထုတ္သည္။
၁၈၈၆ စက္တင္ဘာ ၂၄ ။ ။ ျမန္မာနုိ္င္ငံ ဥပေဒမ်ား အက္ဥပေဒ ( Burma Laws Act 1886 ) ကို ျပဌာန္းသည္။
၁၈၈၆ စက္တင္ဘာ ၂၅ ။ ။ ဆာခ်ားလ္ဘားနဒ္ သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ မဟာ၀န္ရွင္ေတာ္ မင္းၾကီး အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသျဖင့္ ျမန္မာနုိင္ငံ၏ ပထမဆံုး မဟာဝန္ရွင္ေတာ္မင္း ၾကီးျဖစ္လာသည္။
၁၉၂၀ စက္တင္ဘာ ၂၆ ။ ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ အက္ဥပေဒကို ျမန္မာနိိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္က လက္ခံသည္။
၁၉၂၁ စက္တင္ဘာ ၁၇ ။ ။ ျမန္မာနို္င္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္က the Burma Rural Self – Government Act 1921 ကို သေဘာတူသည္။
၁၉၂၁ စက္တင္ဘာ ၂၃ ။ ။ မင္းတုန္းမင္း၏ သားေတာ္ ျမင္ကြန္းမင္းသား ဗီယက္နမ္နုိင္ငံ ဆိုင္ဂံုျမိဳ ့(ယခု ဟိုခ်ီမင္းျမိဳ႔ေတာ္) ၌ ကံကုန္သည္။
၁၉၂၆ စက္တင္ဘာ ၆ ။ ။ ေရႊဘိုနယ္၌ မင္းေလာင္း ဗႏၶကရေသ့က အဂၤလိပ္တို႔ကို ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ရန္ လွံဳ႔ေဆာ္သည္။
၁၉၂၈ စက္တင္ဘာ ၂၈ ။ ။ မင္းေလာင္းဗႏၶကရေသ့ အားဖမ္းဆီးရမိသည္။
၁၉၂၉ စက္တင္ဘာ ၉ ။ ။ ျမန္မာ့အမ်ိဳးသားတို႔အား နို္င္ငံေရးစိတ္ နိုးၾကားလာေအာင္ ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အာဇာနည္ အရွင္ဦးဝိစာရ ( ၁၈၈၉ – ၁၈၂၉) ေထာင္အတြင္း၌ ဥပုသ္သီတင္းျပဳခြင့္မရသျဖင့္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပရာမွ ဆႏၵျပရက္ေပါင္း ၁၆၆ ရက္ေျမာက္ေန႔ ညေန ၉ နာရီ ၂ဝ မိနစ္တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။
၁၉၃၅ စက္တင္ဘာ ၉ ။ ။ အိႏၵိယအစိုးရက အက္ဥပေဒျပဌာန္းသည္။ က်န္ဥပေဒအရ ျမန္မာနို္င္ငံသည္ အိႏၵိယနို္င္ငံ ျပည္နယ္တစ္ခု မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျဗိတိသွ် အင္ပါယာအတြင္း သီးျခားနိုင္ငံျဖစ္လာသည္။
၁၉၃၇ စက္တင္ဘာ ၄ ။ ။ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး အမွဳေဆာင္အစည္းအေ၀းကို ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ေဆာင္းတန္း ေမာ္လျမိဳင္ဇရပ္၌ ျပဳလုပ္၍ ဗမာ့လက္ရံုးတပ္ဖြဲ့ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒကို အတည္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၃၈ စက္တင္ဘာ ၂၂ ။ ။ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရ ျပည္ထဲေရးဌာနက ကုလား- ျမန္မာ အဓိကရုဏ္း စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီကို ဖြဲ ့စည္းေပးသည္။
၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၁။ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ အေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴးမွာသခင္ေအာင္ဆန္းျဖစ္သည္။
၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၉ ။ ။ ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားအား နို္င္ငံေရးမ်က္စိဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ( ၁၈၉၇- ဒီဇင္ဘာ ၂၇ – ၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၉) ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုၾကီး၌ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။
၁၉၄၀ စက္တင္ဘာ ၇ ။ ။ ဦးဘေဘ တင္သြင္းသည့္ ဦပုအစိုးရ အေပၚ အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုကို မဲခြဲရာ အဆိုဖက္မွ အနုိင္ရွိ၍ ဦးပုညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ ျပဳတ္က်သြားသည္။
၁၉၄ဝ စက္တင္ဘာ ၉ ။ ။ ဂဠဳန္ဦးေစာ ေခါင္းေဆာင္သည့္ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ဖြဲ့စည္းသည္။
၁၉၄၁ စက္တင္ဘာ ၂၃ ။ ။ နန္းရင္းဝန္ ( ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္) ဂဠဳန္ဦးေစာနွင့္ အတြင္းဝန္ ဦးတင္ထြဋ္တို႔ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အေရးဆိုရန္ အဂၤလန္ျပည္သို႔ထြက္ခြာသည္။
၁၉၄၂ စက္တင္ဘာ ၆ ။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ေဒၚခင္ၾကည္တို႔ ရန္ကုန္ ဘီအိုင္ေအ ေဆးရံုၾကီး၌ ထိမ္းျမားလက္ထပ္သည္။
၁၉၄၂ စက္တင္ဘာ ၉ ။ ။ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ရန္နုိ္င္ေစ်း ( ယခုဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်း) က်န္းမာ ေရးျပခန္း၌ အစည္းအေ၀းက်င္းပကာ ျမန္မာနိ္ုင္ငံ စာေရးဆရာမ်ား အသင္းဖြဲ့စည္းရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။
၁၉၄၂ စက္တင္ဘာ ၂၆ ။ ။ ျမန္မာပညာရွိ အေဝးေရာက္ ဦးေအာင္ၾကီး ေရႊဘိုျမိဳ႔၌ ကြယ္လြန္ သည္။
၁၉၄၃ စက္တင္ဘာ ၁၆ ။ ။ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ကို ဗမာ့အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ ( Burma National Army) ဟု အမည္ေျပာင္း သည္။
၁၉၄၃ စက္တင္ဘာ ၂၃ ။ ။ ေရနံေျမသပိတ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး သခင္ဘိုးလွၾကီး ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ ေဆးရံုၾကီး၌ ကြယ္ လြန္သည္။
၁၉၄၄ စက္တင္ဘာ ၂ ။ ။ ဂ်ပန္စစ္တပ္က ျဗိတိသ်ွ ဗိုလ္မွဴး ဆီးဂရင္းမ္ နွင့္ ကရင္အမ်ိဳးသား ၇ ဦးတို႔အား သူလွိဴမဳွုျဖင့္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ သခ်ၤိဳင္းကုန္း၌ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ကြပ္မ်က္သည္။
၁၉၄၄ စက္တင္ဘာ ၇ ။ ။ ဂ်ီစီဘီေအ ဥကၠဌ ဦးစိုးသိမ္း ကြယ္လြန္သည္။
၁၉၄၄ စက္တင္ဘာ ၈ ။ ။ ဂ်ပန္ေခတ္ ျမန္မာအစိုးရသည္ နုိင္ငံျခားအမည္ျဖင့္ မွည့္ေခၚထားသည့္ ျမိဳ႔မ်ားနွင့္ လမ္းမ်ားကို ျမန္မာ အမည္သို႔ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
၁၉၄၅ စက္တင္ဘာ ၇ ။ ။ အာရွအေရွ့ေတာင္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္ေမာင့္ဘက္တန္နွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၊ သခင္သန္းထြန္း တို႔က ကႏၷီသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။
၁၉၄၆ စက္တင္ဘာ ၂၇ ။ ။ ျမန္မာနုိ္င္ငံ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန့္ခ္ နွင့္ အမွုေကာင္စီကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ပါ၀င္ေသာအမွဳေဆာင္(၁ဝ) ဦးျဖင့္ ဖြဲ့စည္းေၾကာင္းေၾကညာသည္။
၁၉၄၆ စက္တင္ဘာ ၅ ။ ။ ျဗတိသ်ွအစိုးရအား ဆန္႔က်င္ေသာ ျပည္လံုးကြ်တ္ ပုလိပ္သပိတ္ ေမွာက္သည္။
၁၉၄၆ စက္တင္ဘာ ၁၇ ။ ။ ဆာေပၚထြန္း အစိုးရ ျပဳတ္က်သည္။
၁၉၄၇ စက္တင္ဘာ ၁၆ ။ ။ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ အတြင္းဝန္မ်ားရံုး အတြင္းရွိ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အေဆာက္အအံုေရွ႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္တကြ က်ဆံုးေလျပီးေသာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား အထိမ္း အမွတ္ ေမာ္ကြန္းတိုက္ေက်ာက္တိုင္ ဖြင့္ပြဲျပဳလုပ္သည္။
၁၉၄၇ စက္တင္ဘာ ၂၅ ။ ။ တိုင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ တတိယ ညီလာခံက်င္းပ၍ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနို္င္ငံ၏ ယာယီသမၼတအျဖစ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားၾကီး စ၀္ေရႊသိုက္အားလည္းေကာင္း၊ ယာယီနုိင္ငံေတာ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သခင္နုအား လည္းေကာင္း ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္သည္။
၁၉၅၄ စက္တင္ဘာ ၃၁ ။ ။ရပ္ေစာက္ျမိဳ ့၌ ဗိုလ္မွဴးၾကီး ဗထူးအား ဂုဏ္ျပဳတည္ေဆာက္ေသာ ဗထူးျမိဳ႔ ေဆာက္လုပ္ျပီးစီးသည္။
၁၉၅၈ စက္တင္ဘာ ၂၆ ။ ။ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးနုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းအမွဴးျပဳေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ အဖြဲ ့သို႔ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳအာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးသည္။
၁၉၆၈ စက္တင္ဘာ ၂၄ ။ ။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီဥကၠဌ သခင္သန္းထြန္းအား ῾ျမၾကီး᾽ဆို သူက လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ေသာေၾကာင့္ ပဲခူးရိုးမ ျမရာပင္ေတာ၌ က်ဆံုးသည္။
၁၉၈၇ စက္တင္ဘာ ၂၂ ။ ။ ျပည္ေထာင္စုဘဏ္မွ ၄၅ က်ပ္တန္ နွင့္ ၉၀ က်ပ္တန္ေငြစကၠဴ အမ်ိဳး အစားသစ္ကို စတင္ထုတ္ေဝသည္။
၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ။ ။ န၀တ၏ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ ၁/ ၈၈ ျဖင့္ နုိင္ငံေတာ္ အာဏာကို တတိယအၾကိမ္အျဖစ္ စစ္တပ္မွ သိမ္းပိုက္သည္။
၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၂၇ ။ ။ နို္င္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ဥပေဒအမွတ္ ၄ / ၈၈ ကို နဝတ အစိုးရက ထုတ္ျပန္သည္။
ကမၻာ့သမိုင္း၌ စက္တင္ဘာလ အတြင္းပထမဆံုး က်ေရာက္ေသာ တနဂၤေႏြေန႔ကို ῾ ဖခင္မ်ားေန႔᾽ အျဖစ္ ၾသစေၾတးလ် နွင့္ နယူးဇီလန္ နုိ္င္ငံတို႔က သတ္မွတ္ၾကသည္။
အိႏၵိယနုိင္ငံတြင္မူ နွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ကို ဆရာမ်ားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္၍ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပၾကသည္။ ဘရာဇီးနိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးေန႔ကို စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔၌ က်င္းပသလို ၊ မကၠဆီကိုနုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။ ဥဇဘက္ကစၥတန္၏ လြတ္လပ္ေရးေန႔မွာ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္တြင္က်ေရာက္၍ ဗီယက္ အမ်ိဳးသားေန႔ကို စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔ တြင္ က်င္းပၾကသည္။ ထိုနည္းတူစြာ မိုဇမ္းဘဇ္ နုိင္ငံ၏ ေတာ္လွန္ေရးေန႔ကို စက္တင္ဘာလ ၂၅ တြင္ နွစ္စဥ္က်င္းပၾကသည္။
ဂ်ပန္နုိင္ငံ၌ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ား နိ၀ါတဂါဝရျပဳ ပြဲေတာ္ကို စက္တင္ဘာလ၏ တတိယအပတ္ တနလၤာေန႔တြင္ က်င္းပသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေက်ာင္းမ်ား၌ စက္တင္ဘာလ (၁၇) ရက္ေန႔ကို အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲျပီးစီးျခင္း အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ အေျခခံဥပေဒေန ့သတ္မွတ္ကာ က်င္းပၾကသည္။
စက္တင္ဘာလ၏ ဝိေသသပန္းမွာ ကန္စြန္းပန္းျဖစ္သည္။ စက္တင္ဘာလဖြားသူမ်ား၏ ေမြးနံေက်ာက္ မ်က္မွာ နီလာျဖစ္သည္။
 |
| hg_wells_1890 |
စက္တင္ဘာလတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၾကေသာ ကမၻာေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားတြင္ အနုျမဴသေဘာတရားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ အဂၤလိပ္ ဓါတုေဗဒနွင့္ ရူပေဗဒ ပညာရွင္ ဂြ်န္ေဒၚလတန္ ၊ အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္က်မ္း ျပဳဆရာၾကီးနွင့္ စာေရးဆရာၾကီး ဆင္ျမဴရယ္ဂြ်န္ဆင္၊ သိပၸံဝတၱဳေရးဆရာနွင့္ သမိုင္းပညာရွင္ အိပ္ခ်္ဂ်ီဝဲ ၊ ဓါတုေဗဒပညာရွင္ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး၊ အေမရိကန္ ဝတၱဳတိုဆရာ အိုးဟင္နရီ တို႔မွာ ထင္ရွားေလသည္။
 |
| The Alexander of the Great |
ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားအနက္ အဂၤလန္ျပည္ ပထမေျမာက္ အယ္လီဇဘက္ ဘုရင္မ ၊ ဂရိဧကရာဇ္ မဟာအလက္ဇန္းဒရား၊ ျပင္သစ္တတိယေျမာက္ ဟင္နရီဘုရင္၊ ျပင္သစ္ ၁၄ ဆက္ေျမာက္ လူ၀ီဘုရင္၊ အဂၤလိပ္ေရေၾကာင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး နယ္လဆင္၊ ဗက္တီကန္ ျမိဳ႔ေတာ္ သာသနာပိုင္ ပုတ္ရဟန္းမင္းၾကီး ဆဌမေျမာက္ေပါလ္။ကိုးရီးယားသမၼတနုိ္င္ငံ သမၼတ ပတ္ခ်ံဳဟီး၊ ဘယ္ဂ်ီယမ္ ဆဌမေျမာက္ ဘိုဒိုယင္ဘုရင္ တို႔သည္ စက္တင္ဘာလဖြားမ်ားျဖစ္သည္။
အေနာက္တုိင္း နကၡတၱေဗဒပညာအရ စက္တင္ဘာလ ၁ရက္မွ ၂ ရက္အတြင္း ေမြးဖြားသူမ်ားသည္ ဇြဲေကာင္း၍ မျဖစ္မေန ၾကိဳးစားတတ္သူျဖစ္သည္။ ပတ္၀န္းက်င္နွင့္ ေရလိုက္ငါးလိုက္ အဆင္ေျပေအာင္ ေနထိုင္တတ္ပါက ထိတ္တန္းသို႔ ေရာက္နိုင္သည္ဟု ဖြင့္ဆိုထားသည္။
စက္တင္ဘာလ ၂၂ ရက္မွ ၃ဝ အတြင္း ေမြးဖြားသူမ်ားမွာ တရားမွ်တမဳွုကို လိုလား၍ သတိဝီရိယ ၾကီးသူမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ အေတြးအျမင္ စိတ္ကူးေကာင္းသူမ်ားျဖစ္၍ အနုပညာ၊ဖက္ရွင္ လုပ္ငန္းတို႔ တြင္ ထြန္းေပါက္တတ္သည္ဟု ဆိုသည္။
စက္တင္ဘာလတြင္ ေအာက္ပါ ကမၻာ့သမုိင္းဝင္ျဖစ္ရပ္မ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္ –
လက္ရွိ ကမၻာသံုးျပကၡဒိန္ျဖစ္ေသာ ဂရက္ဂိုရီယမ္ ျပကၡဒိန္ကို အဂၤလိပ္နွင့္ အေမရိကန္ ကိုလိုနီနုိင္ငံမ်ားက ၁၇၅၂ ခု စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ စတင္လက္ခံအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ျပကၡဒိန္ကို စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ၁၁ ရက္ျဖဳိျပီး ၁၄ ရက္မွ စ၍ ေရတြက္ခဲ့ေလသည္။
ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးကာလတြင္လည္း ၁၇၉၂ ခု စက္တင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔၌ ေတာ္လွန္ေရးအင္ အားစုမ်ား ပါ၀င္ေသာ အမ်ိဳးသားညီလာခံကိုေခၚယူ ဖြင့္လွစ္သည္။ ထိုညီလာခံကပင္ ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ျပီးေနာက္ ျပင္သစ္ သမၼတ နုိ္င္ငံတည္ေထာင္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ျပင္သစ္ေတာ္ လွန္ေရး ျပကၡဒိန္ဟု ေခၚတြင္လာေသာ အဆိုပါျပကၡဒိန္ကို ၂၂ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ အသစ္တီထႊင္ အသံုး ျပဳခဲ့၏။
၁၈၁၂ ခု စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္တြင္ ျပင္သစ္ဘုရင္ နပိုလီယံ သည္ ေခ်ာဆြဲစစ္သား ငါးသိန္းျဖင့္ ရုရွားနိုင္ငံကို ခ်ီတက္၍ ေမာ္စကိုျမိဳ႔ကိုသိမ္းပိုက္ရာ ရုရွစစ္တပ္မ်ားက အေဆာက္အဦေပါင္း ၃ဝဝဝဝ ခန္႔ကို ေျမလွန္ဖ်က္ဆီးကာတပ္ဆုတ္ေပးရသည္။
 |
| o-henry |
ပရပ္ရွား၊ ၾသစၾတီးယားနွင့္ ရုရွားနုိင္ငံမ်ားက သာသနာ့နုိင္ငံေတာ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး သေဘာတူစာ ခ်ဳပ္ကို ၁၈၁၅ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။
၁၈၄၆ ခု စက္တင္ဘာ ၉ ရက္တြင္ အေမရိကန္လူမ်ိဳး အဲလစ္ဟိုးက ပထမဦးဆံုး အပ္ခ်ဳပ္စက္ ကိုတီထႊင္ေပးခဲ့သည္။ ၁၈၅၇ စက္တင္ဘာ ၁၄ ၇က္တြင္ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားစစ္မွဳထမ္းမ်ားက နယ္ခ်ဲ့ျဗိတိသ်ွ အစိုးရကို ေတာ္လွန္၍ ေဒလီျမိဳ႔ကို တိုက္ခိုက္ၾကသည္။
၁၈၆၂ စက္တင္ဘာလ ၂၂ ရက္တြင္ အေမရိကန္ ၁၆ ဦးေျမာက္ သမၼတ ေအဗရာဟင္လင္ကြန္းက ေငြဝယ္ကြ်န္မ်ား လြတ္ေျမာက္ေရး ေၾကညာခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး၍ ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့သည္။
၁၈၇၃ စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရးအသိအမွတ္ျပဳ စာခ်ဳပ္ကို ျဗိတိိန္က လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။
 |
| Samuel Johnson |
၁၉၃၈ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္တြင္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားပိုင္ ဆူဒက္တန္နယ္ေျမကို နာဇီေခါင္း ေဆာင္ ဟစ္တလာက ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ ျမဴးနစ္ကြန္ဖရင့္ စာခ်ဳပ္အရ ျပင္သစ္နွင့္ ျဗိတိန္တို႔က လိုက္ေလ်ာ ခဲ့ရသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ဟစ္တလာသည္ ျဗိတိန္နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ကိုခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။
၁၉၃၉ စက္တင္ဘာ ၁ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီက ပိုလန္ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ျပီး ဒန္းဇစ္ျမိဳ႔ကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။သို႔ျဖင့္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ကို စတင္မီးေမႊးလိုက္ေလသည္။
ထိုေနာက္ စက္တင္ဘာလ ၃ ၇က္ေန႔တြင္ ျဗိိတိန္နွင့္ ျပင္သစ္တို႔က ဂ်ာမနီကို စစ္ေၾကညာသည္။ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ အသက္၁၈ နွစ္ နွင့္ ၄၁ နွစ္ရွိေသာ ေယာကၤ်ားတိုင္း စစ္ထဲ ဝင္မေနရ အမိန္႔ကို ျဗိတိန္က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာ ၄ ၇က္ေန႔တြင္ ျဗိတိသ်ွစစ္သေဘၤာ ῾ ေအသင္နီးယား᾽ ကို ဂ်ာမနီေရကုပ္သေဘၤာက နစ္ျမဳပ္လိုက္ရာ အဂၤလိပ္ဘုရင္ ေလတပ္ကဂ်ာမနီစစ္သေဘၤာမ်ားကို ျပန္လည္ဗံုး ၾကဲတိုက္ခိုက္သည္။
၁၉၃၉ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ၾကားေနမည္ဟု ေၾကညာျပီး ေတာင္အာဖရိက၊ ၾသစေတးလ်နွင့္ နယူးဇီလန္နိုင္ငံမ်ားက ဂ်ာမနီကို စစ္ေၾကညာသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ဂ်ာမနီက ျဗိတိန္ကို ပထမဆံုး ဗံုးၾကဲတိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔၌ ရုရွစစ္ထဲ၀င္လာ၍ ပိုလန္နုိ္င္ငံေျမာက္ပိုင္းသို႔ စစ္ခ်ီသည္။ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ကေနဒါက ဂ်ာမနီကို စစ္ေၾကညာသည္။
စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီတပ္မ်ားနွင့္ ရုရွားတပ္မ်ားကို ပိုလန္နို္င္ငံ ဘရက္လစ္ေတာ့ ျမိဳ႔၌ဆံုၾကသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ရုရွားနွင့္ ဂ်ာမနီတို႔ စစ္မတိုက္ေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုၾကသည္။ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္တြင္ ၀ါေဆာျမိဳ႔ကိုသိမ္းပိုက္ျပိး ရုရွနွုင့္ ဂ်ာမနီတိုပက ပိုလန္ျပည္ကိုခြဲေဝယူေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔၌ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
 |
| Queen Elezabath |
၁၉၄၀ ျပည့္နွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ားက အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားကို ၀င္ေရာက္ တုိက္ခိုက္သည္။ ၁၉၄၇ စက္တင္ဘာ ၃ ၇က္ေန႔တြင္ အီတလီကို မဟာမိတ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ရာ ၈ ရက္ေန႔တြင္ အီတလီလက္နက္ခ်ရသည္။
၁၉၄၅ စက္တင္ဘာ ၂ ရက္တြင္ ဂ်ပန္တိုပက တရား၀င္ လက္နက္ခ်စာခ်ဳပ္ကို တိုက်ဳိပင္လယ္ေအာ္၌ ရပ္ထားေသာ အေမရိကန္စစ္သေဘာၤၾကီး ῾ မီဇူရီ᾽ ေပၚတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဒုတိယကမၻာ စစ္ၾကီး အၾကြင္းမရွိျပီးဆံုးသြားခဲ့ေလသည္။
၁၉၄၅ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေဒါက္ဂလပ္မက္အာသာသည္ ဂ်ပန္နုိင္ငံကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လႊဲေျပာင္းရယူသည္။
၁၉၄၆ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီ နာဇီစစ္ေခါင္ေဆာင္ ၂၂ ဦးအား ဒုတိယကမၻာစစ္ တရားခံမ်ား အျဖစ္ ဂ်ာမနီနို္င္ငံ ႏုရင္ဘတ္ျမိဳ႔ နို္င္ငံတစ္ကာစစ္ခံုရံုးက စစ္ေဆး၍ ေသဒဏ္ခ်မွတ္သည္။
ရုရွ၊ တရုတ္နွင့္ အိႏၵိယ နုိင္ငံမ်ား မပါဝင္ေသာ ၄၅ နိုင္ငံနွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၅၁ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ဆန္ဖရန္စစၥကုိ ျမိဳ႔၌ ဂ်ပန္တို႔က လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ဂ်ပန္ျပည္၌ အေမရိကန္တပ္မ်ား ဆက္လက္ထားရွိခြင့္ ပါ၀င္ေသာ ဂ်ပန္ ၊ အေမရိကန္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုၾကသည္။
ဂ်ဴးလုူမ်ိဳးမ်ားအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္အတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြအျဖစ္ ေဒၚလာ ၈၂၂ သန္းကို အစၥေရးနိုင္ငံအား ေပးရန္ ၁၉၅၂ စက္တင္ဘာ ၁ဝ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီနို္င္ငံက သေဘာတူခဲ့သည္။
၁၉၅၄ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ ၾသစေတးလ် ၊ နယူးဇီလန္၊ ဖိလစ္ပိုင္ ၊ ပါကစၥတန္ နွင့္ ယိုးဒယား (ထိုင္း) နုိ္င္ငံတို႔က အေရွ့ေတာင္အာရွ စုေပါင္းကာကြယ္ေရး စာခ်ဳပ္အဖြဲ့ ( South East Asia Collective Defense Treaty Organization – SEATO) ကို ဖြဲ ့စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။
 |
| King Baudouin |
အနုျမဴစြမ္အင္ကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အသံုးျပဳေရးနွင့္ ပတ္သက္ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာကြန္ဖရင့္ကို ၁၉၅၈ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဆြစ္ဇာလန္နုိင္ငံ ဂ်ီနီဗာျမိဳ႔၌ က်င္းျပသည္။
၁၉၆၁ စက္တင္ဘာ ၁၈ တြင္ ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းေရးမွုးခ်ဳပ္ ဒက္ဟန္မားရွိဳး ( ၁၉၀၅- ၁၉၆၁) ကြန္ဂိိုသို႔အသြား ေျမာက္ရိုဒီးရွားနို္င္ငံ အင္ဒိုလာျမိဳ႔အနီး၌ ေလယာဥ္ပ်က္က်၍ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။
၁၉၅၆ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ဂ်ာမန္အမ်ိဳးသား ေဆးပညာရွင္ ေဒါက္တာအယ္လ္ဘတ္ရြိဳင္ဇာ ( ၁၈၇၁- ၁၉၅၆) ကြယ္လြန္သည္။
ယခုနွစ္ ၂၀၁၃ (အဂၤလိပ္) စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာ ၀ါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ မွ ၀ါေခါင္လ ကြယ္အထိ ၄ ရက္ပါ၀င္၍ ေတာ္သလင္းလဆန္း ၁ရက္မွ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ ေန႔အထိ ၂၆ ရက္ပါ၀င္သည္။
ေတာ္သလင္းလသည္ ျမန္မာလမ်ားတြင္ ဆဌမေျမာက္လျဖစ္သည္။ မိုးဥတု၌ ပါ၀င္သည္။ ေတာ္သလင္းလကို ေရွးအခါက ῾ သစ္ဆင္း᾽ လဟုေခၚသည္။ သစ္ဆင္းလေခၚပံုအေၾကာင္းကို ေ၀ါဟာရ လိနတၳိဒီပနီတြင္ “ေရစီးအဟုန္မည့ံမခ်င္း။ ျမစ္တြင္းသာေသာေၾကာင့္ သစ္ေဖါင္၀ါးေဖာင္မ်ား စုန္ဆင္းသည္။ ေတာ္သလင္းကို ျမစ္တြင္းသင္ျဖဴးခင္း ဟု ေရွးသူေဟာင္းတို႔ ဆိုရိုးရွိသည္နွင့္ ေထာင္ခ်င့္၍ ဆင္ျခင္” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ပုဂံေက်ာက္စာမ်ားတြင္မူ ေတာ္သလင္းလကို ῾ တာၤသႅင္᾽ ဟူ၍၄င္း၊ တာၤသႅင္ ဟူ၍၄င္း၊ ေရးသားထား သည္ကိုေတြ့ရ၏။ ေဗဒင္အေခၚအားျဖင့္ ေတာ္သလင္းလကို ကန္ရာသီဟုေခၚသည္။ ထိုရာသီတြင္ ဘျဒနကၡတ္ နွင့္ လမင္းယွဥ္ျပိဳင္ကာ မြန္းတည့္၏။ ဘရဂုဏၰီနကၡတ္ နွင့္ ေနမင္းယွဥ္သည္။ ရာသီရုပ္မွာ မိန္းမရုပ္ နွစ္ရုပ္ျဖစ္၏။ ရာသီပန္းမွာ ရင္းမာပန္းတည္း။
ေတာ္သလင္းလတြင္ လွိဳင္းေလမ်ား ျငိမ္သက္၍ ျမစ္တြင္းပ်ံ့ပ်ဴးေသာေၾကာင့္ ေရွးျမန္မာမင္း မ်ားရွိစဥ္က ေလွျပိဳင္ပြဲဆင္ယင္က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ဤသည္ကိုရည္၍ ဦးေအာင္ၾကီး၏ အင္း၀ျမိဳ႔ဘြဲ့ ၁၂ရာသီ လူတား ေတာ္သလင္းလ ဘြဲ ့တြင္-
“ သာစြေလ၊ ျမစ္ေရကမ္းျပည့္၊ ထန္းလည္းမွည္႔၍ ၊ စည့္စည့္မိုဃ္းလ ၊ ဗဒၵရနွင့္ ျပည့္ဝအညီ၊ ကန္ရာသီဟု အာနီျမခိုင္၊ ရင္းမာလွိဳင္က၊ ေမႊးၾကိဳင္ပ်႔႔႔႔ံသင္း၊ ေတာ္သလင္းဝယ္၊ ျမစ္တြင္းရတု၊ ပန္းလုသဘင္၊ သစ္ဆင္းယင္လွ်က္၊ လက္သင္ေလွာ္ကား၊ ေရႊသားစက္ကြင္း၊ ေလွခ်င္းေလွာ္ျပိဳင္၊ ခြင့္ေရးလွိဳင္၍ “ ဟူ၍ စပ္ဆိုထားေလသည္။
ေရႊဗ်ိဳင္းေတာရြာ ထြန္းပေသာ ေတာ္သလင္းသမယတြင္ နံနက္စက္ ၄ နာရီ ၅ နာရီ မိနစ္ ၅ဝ ၌ ေနထြက္၍ ညေနစက္ ၄ နာရီ ၆ နာရီ ၁ဝ မိနစ္ ၌ ေနဝင္သည္။ ျမန္မာနာရီအားျဖင့္ ေန႔ ၃၂ နာရီ၊ ည ၂၈နာရီ ရွိသည္။ ဤသည္ကိုရည္၍ ဦးယာ၏ ဆယ့္နွစ္လရာသိထူးတား ေတာ္သလင္းဘြ႔ဲ၌ –
 |
| demeter-goddess-facts |
“ တာယာေရႊဗ်ိဳင္း၊ ဆီးတဲ့ဆိုင္းသား၊ မရိုင္းေနာက္က၊ အလွ်ံျပ၍၊ ထြန္းပေရာင္လူ၊ ေရႊဇမၺဴရာဇ္၊ မွန္ပံုခလွ်က္၊ တက္သစ္စံရႊင္၊ ပဘကၤရ၊ ေတာက္ပဝင္း၀ါ၊ ေနစၾကၤာနွင့္ ဥတၱရာမွီ၊ ဘရဂုဏၰီဟု၊ ျပည့္ညီနကၡတ္၊ လွည့္ပတ္အတူ၊ ဇမၺဴမေဇၥ်၊ လက္ေဗြေရာက္ျငား၊ ဘ၀ါးဗီသ၊ တြက္ရမွန္ညီ၊ နာရီေန႔တြင္၊ သံုးဆယ္ျမင္၍ႏွစ္လွွ်င္ စြန္းပါ၊ ညဥ့္ခါအ႒ ၊ စမၼသို႔ေန “ ဟူ၍ စပ္ဆိုထားေလသည္။
ေတာ္သလင္းလတြင္ ဗုဒၶဟူးနွင့္ ေသာၾကာေန႔တို႔မွာ ျပႆဒါး ( လုပ္ငန္းေဆာင္တာ မေဆာင္ရြက္ ေကာင္းေသာဟု ယူဆထားေသာရက္ ) ေန႔မ်ားျဖစ္ၾက၍ ၊ ၾကာသပေတး၊ စေန ေန႔မ်ားမွာ ရက္ရာဇာ (ရက္ေကာင္းရက္ျမတ္) ေန႔မ်ားျဖစ္သည္။
ေတာ္သလင္းလဖြား ထင္ရွားေသာ ေရွးျမန္မာဂႏၱ၀င္တတ္ပညာရွင္မ်ားမွာ စတုတၱေက်ာ္ေအာင္ စံထားဆရာေတာ္ က၀ိႏၵ၊ ဒုတိယေရႊေတာင္ဆရာေတာ္ ရွင္ပဏၰိတ၊ တလုတ္ျမိဳ႔ဆရာေတာ္ ရွင္သုနႏၵ၊ ရာဇဝင္ခ်ဳပ္ ကာလ၀ိမုတ္ အဆံုးအျဖတ္က်မ္း စသည္တို ့ကို ျပဳစုခဲ့ေသာ ေရႊခံုတိုင္ဆရာေတာ္ ရွင္ဝရဏ၊ ေ၀သႏၱရဇာတကာလကၤာရက်မ္း စေသာက်မ္းေပါင္း ၁ဝ ေက်ာ္ျပဳစုခဲ့ေသာ ဝဇီရာရာမ ဆရာေတာ္ရွင္ ပညာသီရိ၊ အဘိဓမၼတၳသာရေမဒီိနီက်မ္း စသည္တို႔ကို ျပဳစုခဲ့ေသာ ပန္းေတာင္းဆရာေတာ္ ရွင္၀ါသဝ၊ ဥမၼာဒႏၱီပ်ိဳ႔ကို သီကံုးခဲ့ေသာ မဟာမင္းလွမင္းေခါင္ေက်ာ္ ဦးရႊန္းတို႔ ပါ၀င္ေလသည္။
 |
| Ceres |
လက္ရိွအႏုပညာေလာက၌ထင္ရွားေသာ စက္တင္ဘာလဖြားမ်ားမွာ ေနတိုး(စက္တင္ဘာ ၉)၊လြင္မိုး(စက္တင္ဘာ၁၇)၊ နန္းဆုရတီစိုး (စက္တင္ဘာ၁၈)၊ ခိုင္သင္းၾကည္(စက္တင္ဘာ ၂၇)၊ စိုးျပည့္သဇင္(စက္တင္ဘာ ၂၂)တို ့ျဖစ္ၾကသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
