ေမာင္ရစ္ – ဦး၀င္းတင္ေမြးေန႔ ေနာက္ၾကည့္မွန္
(မိုးမခ) မတ္ ၁၃၊ ၂၀၁၉
ဦး၀င္းတင္သာ သက္ရွိထင္ရွားရွိေနရင္ အသက္ ၈၉ ႏွစ္ ရွိျပီ။ ဆရာကြယ္လြန္ေတာ့ ၈၄ ႏွစ္။ အခုျပန္စဥ္းစားလိုက္ေတာ့ ၈၄ ႏွစ္နဲ႔ ဆရာ ေရးခဲ့ ေျပာခဲ့ ရပ္တည္ခဲ့တာေတြက ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားလွတယ္။ ၈၈ အေရးေတာ္ပုံျဖစ္ေတာ့ ဆရာ့အသက္က ၅၈ ႏွစ္။ (၈၈ တုန္းက ၂၀ေက်ာ္သက္ေတြ အခုဆို ဆရာ့အဲသည္တုန္းကအသက္ ၅၀၊ ၅၅၊ ၆၀ တန္းေတြ ျဖစ္ေနၾကျပီ)။ ေထာင္က အႏွစ္ ၂၀ နီးပါး က်တယ္။ ဆရာက ေထာင္ထဲမွာ ေတာက္ေလ်ာက္လႈပ္ရွားတယ္။ အျမဲတန္း ထူရမယ္၊ ထရမယ္၊ ေထာင္ရမယ္ပဲ။ ေထာင္ကထြက္လာေတာ့ ဆရာ့အသက္ (၂၀၀၈ စက္တင္ဘာ) ၇၈ ႏွစ္။ ေတာက္ေလ်ာက္ ဆက္ရပ္တည္ လႈပ္ရွားတာပဲ။ NLD ပါတီအတြက္၊ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံၾကီး ဆက္လက္ခ်ီတက္ႏို္င္ေရးအတြက္။ ေထာင္ျပင္ေရာက္ျပီး ၇၈ ကေန ၈၄ ႏွစ္ – ၆ႏွစ္ပဲ အသက္ရွည္တယ္။ သို႔ေသာ္ ဆရာ၏ၾသဇာက ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားလွပါတယ္။
ဆရာနဲ႔ မိုးမခတို႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေတြ႔ၾကေတာ့ ၂၀၁၃ ႏွစ္ကုန္ခါနီး။ ဆရာ့အသက္ ၈၃ ႏွစ္။ ၈၃ ႏွစ္ အဖိုးအိုၾကီးတဦးဆီက ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြက ေမွ်ာ္လင့္တာ ေတာင္းဆိုတာ ခိုင္းေစတာေတြက မ်ားျပားေလးလံလွတယ္။ ေခတ္၀န္ကို ထမ္းထားရတာလည္း ၾကီးမားျပန္႔ေျပာလွပါတယ္။ ဆရာက ဘယ္ေတာ့မွ အျပဳံးမပ်က္ပဲ။ အဲသည္တုန္းက အင္တာဗ်ဴးမွာ ဆရာေျပာခဲ့တာကို ျပန္ ေကာက္ႏုတ္လိုက္ပါတယ္။ ဆရာ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ေနျပီ၊ အိပ္ယာထဲမဟုတ္ရင္ လူအိုရုံမဟုတ္ရင္ ဘာသာေရးတခုခုေနာက္ ေရာက္ေနၾကတဲ့ အရြယ္မွာ ဦး၀င္းတင္က ပန္းပန္လ်က္ပဲ။ မေမာမပမ္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ့ကို ဘာဆက္လုပ္မွာလဲလို႔ ေမးမိတာကေန သည္လို ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။
ငါ့ကိုု ေျပာၾကတာရွိတယ္။ ေသသည္အထိ ဆရာ စာေရးသြားပါ။ စကားေတြ ေျပာပါ။ တခ်ဳိ႔ေတြက ႏိုုင္ငံေရးလုုပ္တယ္။ ပါတီဘက္မွာ ရပ္ျပီးေတာ့ လုုပ္တယ္။ ပါတီမွာ တာ၀န္ယူမယ္။ ပါတီမွာ ေနာက္ဆုုံးအခ်ိန္အထိ ေနသြားမယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ေျပာၾကတယ္။
အဲသည္မွာ ငါ့အေနနဲ႔ ၾကဳံခဲ့တာေတြထဲက ျပန္ေျပာရရင္ … စာေရးဆရာၾကီး ေဇယ်ေပ့ါ။ သူမေသခင္က သြားေတြ႔ေတာ့ သတိသိပ္မေကာင္းေတာ့ဘူး။ သတိက ေမ့စျပဳေနတာ ေတြ႔ေနရျပီ။ ၁၉၆၉ ေလာက္တုုန္းက ငါက ဟံသာ၀တီသတင္းစာအတြက္ ေဆာင္းပါးအသစ္ ေရးေပးဖိုု႔ ေတာင္းတယ္။ ဆရာေဇယ်ဆီက။ သူ အရင္က ေရးခဲ့တဲ့စာေတြထဲက ၾကိဳက္တာ ယူသုံးဖိုု႔ေျပာတယ္။ စာအသစ္ မေရးႏိုုင္ေတာ့ဘူးတဲ့။ စာေရးတယ္ဆိုုတာ ရင္ထဲက ပါမွ ေရးလုုိ႔ရတာတဲ့။ ရင္ထဲကလာတာကိုု ဦးေႏွာက္ဆီကိုု ပိုု႔၊ ဦးေႏွာက္က စိစစ္လက္ခံျပီးမွာ စာအျဖစ္ လက္ထဲကေန စာရြက္ေပၚကိုု စီးဆင္းလာရတာ တဲ့။ စကားနဲ႔ ေျပာတာေတြ မွတ္ျပီး ျပန္ေရးတာေတြကိုု သူေရးတဲ့စာေတြလိုု႔ မသတ္မွတ္ဘူးတဲ့။ အခုု အဲသည္လိုုမ်ဳိး စာမေရးႏိုုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ အရင္ကေရးခဲ့တာေတြကိုု ၾကိဳက္သလိုု ကိုု၀င္းတင္က ယူျပီး သုုံးပါတဲ့။ အဲလိုု သူက ေျပာတယ္။
ေနာက္တဦးကေတာ့ … ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္း။ ၁၉၆၉ ဒီဇင္ဘာေလာက္မွာ ရန္ကုုန္ကေန မႏၱေလးကိုု ျပန္လာတယ္။ ဆရာၾကီး ျပန္ေရာက္လာေတာ့ ငါကလည္း ဟံသာ၀တီသတင္းစာအတြက္ စာမူေတာင္းတယ္။ သူက “ကိုု၀င္းတင္တဲ့ … ဒီအရြယ္မွာ က်ေနာ္ မေရးေတာ့ဘူး” တဲ့။ “ေရးသင့္တဲ့ဟာ၊ မေရးသင့္တဲ့ဟာလည္း မရွိေတာ့ဘူး” တဲ့။ သူက အသက္ ၈၀ ေလာက္ရိွျပီေပါ့။ ဘယ္လိုုမွ ေတာင္းလိုု႔ မရေတာ့ဘူး။ ေရးမယ္ေရးေတာ့လည္း သူမကြယ္လြန္မီမွာ ေနာက္ဆုုံး သူ႔သေဘာထားေလး ေရးျပီး ဟံသာ၀တီမွာ ထည့္ႏိုုင္ရင္ ထည့္ေပးပါတဲ့ ခိုုင္းတယ္။ ဘာေရးလဲ ဆိုုေတာ့ … “က်ဳပ္ဟာ အရင္တုုန္းက လူေတြကိုု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုု သိတယ္။ အခုုခ်ိန္မွာေတာ့ ဘယ္သူကိုုမွ မသိခ်င္ေတာ့ဘူး …” အဲသလိုု သေဘာသြားမ်ဳိး အနီးစပ္ဆုုံးေပါ့။ အခုု အတိအက် ျပန္ရွာလိုု႔ မရေသးဘူး။ အဲဒါကိုု ဟံသာ၀တီသတင္းစာက စာမ်က္ႏွာ ၃ မွာ ေဘာင္ခတ္ျပီး ထည့္ေပးရတာေပါ့ကြာ။
ငါ့အေနနဲ႔ကေတာ့ သူတိုု႔အထဲကိုု ေရာက္သြားမွာ စုိးတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း ငါအေနနဲ႔ opinion piece ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ၊ တုုန္႔ျပန္ခ်က္ေတြ ေရးတဲ့အခါက အခုုဆိုုရင္ စိ္တ္ကိုု စုုစည္းလိုု႔မရေတာ့ ခက္လာတယ္။ အခ်က္အလက္ေတြကိုုေတာ့ သိေနတယ္။ စာအျဖစ္ ျပန္ျပီး အေသးစိတ္ျပန္ေရးလိုု႔မရေတာ့ဘူး။ သည္ေတာ့ ငါ့အေနနဲ႔က သေရာ္စာလိုုမ်ဴိး ျပန္ေရးေနရတာေပါ့ကြာ။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေပါ့။ ကိုုယ္ျပန္ေျပာခ်င္တာေလးေတြကိုု သေရာ္စာအျဖစ္ ရယ္စရာ ေမာစရာလိုုလိုု ေရးျပိး တုုန္႔ျပန္ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ႏိုုင္ငံေရးဆိုုတာကလည္း အျမဲတမ္း ရယ္စရာေတြ ခ်ည္းမွ မဟုုတ္တာ။
လူငယ္ေတြကိုု ေျပာခ်င္တာက ငယ္တုုန္း ေရးႏိုုင္တုုန္း ေရးၾကပါ။
ဒါနဲ႔ပဲ ဆရာ့ကုိ ထပ္ေမးမိတယ္။ ဆရာ့မွာ ဘာေဇာေတြနဲ႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေနတာတုန္းေပါ့။
ႏိုုင္ငံေရးေဇာေပါ့ကြာ။ သတင္းစာသမားေဇာကေတာ့ နည္းသြားျပီေပါ့။ သတင္းစာအလုုပ္ဆိုုတာက ခုုေခတ္နည္းပညာေတြေနာက္ မလိုုက္ႏိုုင္ေတာ့ဘူးကြ။ လုုပ္သမွ်လည္း အားမရဘူး၊ ၾကိဳက္လွတယ္ရယ္လိုု႔ မဟုုတ္ဘူး။ စာေရးတယ္ဆိုုတာ ကိုုယ္ေရးလိုုက္တာကိုု အားရသြားမွ၊ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာ တပိုုင္း၊ လူမ်ား ၾကိဳက္တာ မၾကိဳက္တာ တပိုုင္း၊ အေရးၾကီးတာက ကိုုယ့္စာကိုု ျပည့္စုုံမႈ ရွိတယ္လိုု႔ ထင္ရမယ္။ မျပည့္စုုံဘူးလိုု႔ထင္ရင္ ကိုုယ္က အဲသည္စာကိုု မလႊတ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။
ဒါကိုပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ထပ္ေမးတယ္။ အသက္က ၾကီးေနျပီ။ အခ်ိန္ကလည္း သိပ္မရွိေတာ့ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေဇာနဲ႔ ရွင္သန္ေနတယ္ဆိုရင္ … အခုလို အခ်ိန္ကာလ အေျခအေနမွာ ဘယ္လိုမ်ဴိးကို ရည္ရြယ္ျပီး ေဇာသန္ေနရတာလဲေပါ့။ ဘယ္ေလာက္အထိ ေစ်းဆစ္တာကို လက္ခံႏိုင္မလဲလို႔ ေမးတာပါ။
“စာေရးတဲ့ဆီမွာ ဆရာက ျပည့္စုုံမႈကိုု ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆိုုေတာ့ ဆရာက ႏိုုင္ငံေရးလုုပ္တဲ့ဆီမွာ ျပည့္စုုံမႈ Perfect ျဖစ္မႈကိုု လိုုခ်င္ျပီးေတာ့ လုုပ္ေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနသလား။ ”
အဲလိုုေတာ့ မဟုုတ္ပါဘူး။ Perfectionist ဆိုုတာထက္ ျဖစ္သင့္တဲ့ ပုုံစံ၊ ျပည့္စုုံမႈတစုုံတရာေတာ့ ရွိရမယ္လိုု႔ ငါက အျမဲတမ္း ယုုံၾကည္တာကြ။ အဲေလာက္မွ မရွိရင္ေတာ့ အလုုပ္မျဖစ္ဘူးကြ။
ဆရာ့အေျဖကေတာ့ အလုံးစုံျပည့္စုံမႈ ဆိုတာထက္ ” ျဖစ္သင့္တဲ့ပုံစံ၊ ျပည့္စုံမႈတစုံတရာေတာ့ ရွိရမယ္” တဲ့။ “အဲသေလာက္မွ မရွိရင္ေတာ့ အလုပ္မျဖစ္ဘူးကြ” … တဲ့။
ဆရာကြယ္လြန္ခဲ့ျပီ။ ၅ ႏွစ္ေတာင္ ရွိေတာ့မယ္။ ရွိေနေသးရင္ ဆရာ့အသက္ ၈၉ ႏွစ္။ ေရႊဥေဒါင္းဟာ အသက္ ၈၀မွာ စာေရးျခင္းနဲ႔ လူေဘာင္ထဲ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနျခင္းကို ေက်ာခိုင္းလိုက္တယ္။ သူ႔ဖာသာသူပဲ ေနေတာ့တယ္။ ဆရာကေတာ့ အဲသည္လိုမ်ဴိး မျဖစ္ခ်င္ခဲ့ဘူးလို႔ ၈၄ ႏွစ္မွာ ေျပာေနခဲ့ေသးတယ္။ တဆက္တည္း ေတြးေနမိျပန္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ …။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အခုဆို ၇၃ ႏွစ္ ရွိျပီ။ အထိန္းသိမ္းအၾကိမ္ၾကိမ္ခံေနခဲ့ရတာ သူ႔အသက္ ၄၄ ႏွစ္ကတည္းက။ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းအၾကမ္းဖက္မႈကို အသက္ ၅၈ ႏွစ္မွာ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္။ လုံး၀လြတ္ေျမာက္ခ်ိန္မွာ ၂၀၁၀။ အသက္ ၆၅ ႏွစ္။ အခု ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ အႏုိင္ရပါတီေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တာ ၂၀၁၅ မွ၊ အသက္ ၇၀။ အခုဆို ေဒၚေအာင္ဆနး္စုၾကည္ ၇၃ ႏွစ္။ သူလည္းပဲ ဦး၀င္းတင္လို ႏိုင္ငံေရးေဇာနဲ႔ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ ေတြးထင္ေနမိပါတယ္။ သူလည္းပဲ ႏိုင္ငံေရးမွာ ျဖစ္သင့္တဲ့ပုံစံ၊ ျပည့္စုံမႈတစုံတရာေတာ့ရွိရမယ္လို႔ ယုံၾကည္ေနမယ္ ထင္ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္ေတြးမိတာက ႏိုင္ငံေရးရုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈေတြက ခုထိအေတာမသတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ၈၈ထဲကေန လူလားေျမာက္လာခဲ့ၾကတဲ့ အခု ၄၀တန္းေတြ ၅၀တန္းေတြ ၆၀တန္းေတြလည္း သူတို႔လိုပဲ ဆက္ျပီး ရင္ဆိုင္ၾကရ ျဖတ္သန္းၾကရေပဦးမယ္။ သူတုိ႔ေတြ ေဇာေတြက ဘာေတြမ်ား ျဖစ္ေနလိမ့္မလဲ။ ဆရာရဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဇာလိုပဲလား။ ေလာဘေဇာ ေဒါသေဇာ ေမာဟေဇာေတြ ၊ ရာထူးေဇာ အာဏာေဇာ အခြင့္ထူးခံေဇာေတြလား။ သားေဇာ သမီးေဇာ မိသားစုေဇာ တကိုယ္ေရလြတ္ေျမာက္မႈေဇာေတြဆီကို သန္ကုန္ၾကျပီလား … ။
ဆရာဦး၀င္းတင္ သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစသတည္း။
(ဓာတ္ပုံ – မိုးမခ၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ေမာင္ရစ္၏ ဦး၀င္းတင္အတြက္ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္ကာတြန္းနဲ႔အတူ ေတြ႔ရစဥ္က)