မာန္သီဟထြန္း – ေဆပီယန္စ္၊ အပိုင္း (၆) – ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ ညီအစ္ကုိမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းသူမ်ား
Sapiens – A Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၈
စာေရးသူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္မွ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
ေဆပီယန္စ္ အပုိင္း (၆)
မီး၏ အားသာခ်က္ေကာင္းက်ိဳးမ်ားပိုင္ဆိုင္ထားေသာ္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္သိန္းခြဲအထိ လူသတၱဝါမ်ားသည္ ခ်ည့္နဲ႔၍အေရးမပါေသာ သတၱဝါမ်ားသာ ျဖစ္ေနခဲ့ေသးသည္။ ယခုတြင္ ၎တို႔သည္ ျခေသၤ့မ်ားကုိ ေမာင္းထုတ္ႏိုင္သည္။ အလြန္ခ်မ္းေအးေသာ ညမ်ား၌ ကိုယ့္ကုိကုိယ္ ေႏြးေထြးေအာင္လုပ္ႏုိင္၍ ရံဖန္ရံခါ ေတာအုပ္မ်ားကုိ ျပာက်ေအာင္ မီးရႈိ႕ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူသားမ်ိဳးစိတ္အားလံုးအပါအဝင္ေရတြက္လုိက္ေသာအခါ အိုက္ေဘးရီယား ကၽြန္းဆြယ္မွ အင္ဒိုနီးရွား ကၽြန္းစုမ်ားအထိ တစ္သန္းထက္မပိုေသာ လူဦးေရသာရွိခဲ့သည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေဂဟစနစ္ ေရဒါဖန္သားျပင္ေပၚတြင္ လူသတၱဝါတုိ႔သည္ အစက္ေျပာက္ကေလးအျဖစ္သာ ရွိခဲ့သည္။
ထုိအခ်ိန္တြင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ိကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေသာ ဟုိမုိေဆပီယန္စ္တုိ႔သည္ ကမာၻဇာတ္ခံုတြင္ ရွိႏွင့္ၾကၿပီးျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ယင္းအခ်ိန္ထိ အာဖရိကတုိက္ ေထာင့္တစ္ေနရာတြင္ ကိုယ့္ကိစၥကိုယ္ အာရံုစုိက္ရင္းသာ ေနခဲ့ၾကသည္။ မည္သည့္ေနရာ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္မွ အေစာပုိင္းလူသတၱဝါမ်ားအေနမွ ဟုိမုိေဆပီယန္စ္ဟုခြဲျခားႏုိင္ေသာအျဖစ္သုိ႔ ဦးစြာဆင့္ကဲေျပာင္းလဲခဲ့သည္ကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ အတိအက်မသိရွိေပ။
သုိ႔ေသာ္ သိပၸံပညာရွင္အမ်ားစုကမူ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁၅၀,၀၀၀ က အေရွ႕အာဖရိကတြင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔နဲ႔လံုးဝ ပုံသ႑ာန္တူေသာ ေဆပီယန္စ္ လူသားမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ အကယ္၍ သူတုိ႔ထဲမွတစ္ေယာက္ေယာက္ ယေန႔ေခတ္ ရင္ခြဲရံုသုိ႔ေရာက္လာလွ်င္ ေရာဂါေဗဒပညာရွင္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ မည္သည့္ထူးျခားမႈကုိမွ သတိျပဳမိမည္ မဟုတ္ေခ်။ ထုိေခတ္မွ လူသားမ်ားသည္ မီး၏အက်ိဳးေက်းဇူးေၾကာင့္ ၎တုိ႔၏ဘုိးဘြားမ်ားထက္ ပုိေသးေသာ သြားမ်ား၊ေမးရိုးမ်ား ပုိင္ဆုိင္ထားၾကေသာ္လည္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ ဦးေႏွာက္အရြယ္အစားနဲ႔တူေသာ ႀကီးမားေသာ ဦးေႏွာက္ကိုလည္း ပိုင္ဆုိင္ခဲ့ၾကသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ၇၀,၀၀၀ ခန္႔က အေရွ႕အာဖရိကမွ ေဆပီယန္စ္ မ်ားသည္ အာေရဗ်ကၽြန္းဆြယ္သုိ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္ကုိလည္း သိပၸံပညာရွင္မ်ားက သေဘာတူထားၾကသည္။ ထုိမွတဆင့္ ဥေရာပအာရွ ေျမျပင္တခုလံုးကုိ လ်င္ျမန္စြာ အုပ္စုိးေနထုိင္သြားခဲ့သည္။
ဟုိမိုေဆပီယန္စ္မ်ား အာေရဘီးယားသုိ႔ေရာက္ရွိေသာအခါ ဥေရာပအာရွ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အျခားလူသားမ်ားက အေျခခ် ေနထုိင္ႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ဘာျဖစ္သြားခဲ့သနည္း။ ယင္းနဲ႔ပတ္သက္၍ ဆန္႔က်င္ဘက္ သီအုိရီ ၂ခုရွိသည္။ “အခ်င္းခ်င္း မ်ိဳးပြားမႈ သီအုိရီ”က တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ခ်စ္ခင္စံုမက္ျခင္း၊ ကာမျပဳျခင္း၊ ေရာေႏွာသြားျခင္းကုိ အဆုိျပဳသည္။ ေဆပီယန္စ္မ်ားအာဖရိကမွ ကမာၻတဝွမ္းသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် အျခားေသာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ားျဖင့္ မ်ိဳးစပ္ၾကၿပီး ယေန႔ေခတ္လူမ်ားသည္ ယင္းအခ်င္းခ်င္းမ်ိဳးပြားမႈ၏ ရလာဒ္ပင္ျဖစ္သည္။
ဥပမာ.. ေဆပီယန္စ္မ်ား အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ဥေရာပသုိ႔ေရာက္သြားေသာအခါ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ရေပမည္။ ၎တုိ႔သည္ ေဆပီယန္စ္မ်ားထက္ ၾကြက္သားမ်ားပိုမုိႀကီးမား၍ ပိုမုိႀကီးမားေသာ ဦးေႏွာက္မ်ားရွိသည့္အျပင္ ေအးခဲလွေသာ ရာသီဥတုကုိလည္း ပိုမုိလိုက္ေလ်ာစြာ ေနထုိင္ႏုိင္ၾကသည္။ ၎တုိ႔သည္ မီးႏွင့္ကိရိယာမ်ား အသံုးျပဳၾကသည္။ ထူးခၽြန္ေသာ အမဲလုိက္မုဆုိးမ်ား ျဖစ္၍ ၎တုိ႔၏ အုိမင္းမစြမ္းေသာသူမ်ားႏွင့္ ဖ်ားနာသူမ်ားကုိ ဂရုစုိက္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကသည္။ (ေရွးေဟာင္းသုေတသန ပညာရွင္မ်ားသည္ ကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႕တဲ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ရွင္ခဲ့သည္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား၏ အရိုးမ်ား ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ၎တုိ႔ကုိ ၎တုိ႔၏ေဆြမ်ိဳးမ်ားက ဂရုစုိက္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည့္ အေထာက္အထားမ်ားေတြ႔ရသည္။) နီယန္ဒါသာလ္လူမ်ားကုိ ပံုတူေရးဆြဲရာတြင္ အျမဲ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္၍ တံုးအေသာ ဂူေအာင္းလူသားမ်ားပံုစံျဖင့္ ေရးဆြဲၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ မၾကာေသးမီက ေတြ႔ရွိရေသာ အေထာက္အထားမ်ားက ယင္းပံုစံကုိ ေျပာင္းလဲလုိက္သည္။
“အခ်င္းခ်င္း မ်ိဳးပြားမႈ သီအုိရီ” အရ ေဆပီယန္စ္မ်ား နီယန္ဒါသာလ္တုိ႔၏ေျမသို႔ ပ်ံ႕ႏွ႔ံေရာက္ရွိသြားေသာအခါ လူမ်ိဳးႏွစ္ခုေပါင္းစပ္သြားသည္အထိ ေဆပီယန္စ္မ်ားသည္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားနဲ႔ မ်ိဳးပြားၾကသည္။ ဤအရာသာ မွန္ကန္လွ်င္ ယေန႔ေခတ္ ဥေရာပ-အာရွလူမ်ားသည္ ေဆပီယန္စ္ စစ္စစ္မ်ား မဟုတ္ဟု ေျပာရေပမည္။ သူတုိ႔သည္ ေဆပီယန္စ္နဲ႔ နီယန္ဒါသာလ္ စပ္မ်ားသာ ျဖစ္မည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ပင္ ေဆပီယန္စ္မ်ား အေရွ႕အာရွသုိ႔ ေရာက္ရွိလာေသာအခါ ထုိေဒသ၌ ရွိေနႏွင့္ေသာ မတ္တပ္လူ(Homo erectus) မ်ားနဲ႔ ေရာစပ္မ်ိဳးပြားၾကေပမည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ ကုိရီးယားလူမ်ိဳးမ်ားသည္ မတ္တပ္လူမ်ားနဲ႔ေဆပီယန္စ္ အစပ္မ်ားသာျဖစ္ေပမည္။
“အစားထုိး သီအုိရီ” ဟုေခၚေသာ ယင္းနဲ႔ဆန္႔က်င္ဘက္ သီအုိရီကမူ အလြန္ကြဲျပားေသာ အယူအဆကုိ ေျပာသည္။ ယင္းမွာ အခ်င္းခ်င္း အေစးမကပ္ေသာ၊ ရြံရွာ မုန္းတီးၾကေသာ၊ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈပင္ ျဖစ္ခဲ့ႏုိင္သည့္ အေၾကာင္းကုိေျပာသည္။ ဤသီအိုရီအရ ေဆပီယန္စ္မ်ားနဲ႔ အျခားလူသားမ်ိဳးစိတ္မ်ားသည္ ကြဲျပားျခားနားေသာ ကုိယ္ခႏၶာဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ပံု ရွိၾကသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ မတူေသာ မ်ိဳးပြားျခင္းအေလ့အက်င့္မ်ား၊ ကိုယ္နံ႔မ်ား ရွိခဲ့ေပမည္။ ၎တုိ႔ၾကား လိင္ဆုိင္ရာ စိတ္ဝင္စားမႈဆုိ၍ အနည္းငယ္မွ်သာ ရွိေပမည္။ အကယ္၍ နီယန္ဒါသာလ္ရိုမီယိုနဲ႔ ေဆပီယန္စ္ ဂ်ဴးလိယက္တုိ႔ ခ်စ္ႀကိဳက္ၾကေစကာမူ ၎တုိ႔ႏွစ္ဦး ေပါင္းဖက္မႈမွ မ်ိဳးေအာင္ေသာ သားဆက္ကုိ ေမြးထုတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ ဤလူမ်ိဳး၂မ်ိဳးၾကားရွိ ဗီဇဆုိင္ရာ ကြာဟမႈေၾကာင့္ ေပါင္းဖက္ဆံုစည္းရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေခ်။ ဤလူမ်ိဳး၂မ်ိဳးသည္ လြန္စြာ ေဝးကြာကြဲျပားလ်က္သာ ရွိေနခဲ့သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား ေသဆံုးသြားသည့္အခါ သုိ႔မဟုတ္ သုတ္သင္ခံရသည္အခါ ၎တုိ႔၏ မ်ိဳးရိုးဗီဇသည္လည္း ၎တုိ႔ႏွင့္အတူ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ဤအယူအဆ အျမင္အရ မည္သူနဲ႔မွေရာယွက္ျခင္းမရွိဘဲ ရွိေနႏွင့္ေသာ လူသားမ်ားအားလံုးကုိ ေဆပီယန္စ္မ်ားက အစားထိုးေနရာယူပစ္သည္။
ဤအဆိုသာ မွန္ကန္ခဲ့လွ်င္ ယေန႔ေခတ္လူသားမ်ားအားလံုး၏ အဆက္အႏြယ္ကုိ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀,၀၀၀က အေရွ႕အာဖရိက တစ္ခုတည္းတြင္သာ ေျခရာခံျပန္လုိက္ႏုိင္ေပမည္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ လက္ရွိလူသားမ်ားအားလံုးသည္ ေဆပီယန္စ္ စစ္စစ္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ဘာသာျပန္ – မာန္သီဟထြန္း
ပံုမ်ားကုိ ေအာက္ပါလင့္မ်ားမွ ယူပါသည္။
https://www.newscientist.com/…/dn26435-thoroughly-modern-h…/
http://frontiers-of-anthropology.blogspot.com/…/neanderthal…
https://www.pinterest.com/pin/593278950883095635/
https://news.harvard.edu/…/…/10/an-ancient-tribe-and-change/
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
