(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၉၊ ၂၀၁၈
သူေဌးျဖစ္ေရးအိမ္မက္ တစ္ေပြ႔တစ္ပိုက္ျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေက်ာက္စိမ္းေဒသသို႔ သြားေရာက္သူမ်ားထဲတြင္ ႏိုင္ငံအႏံွ႔ အျပားမွ အလုပ္သမား သိန္းနွင့္ခ်ီ ရိွေနသည္။
၎တို႔ကို ေရမေဆးသမားဟု ထိုေဒသတြင္ ေခၚၾကၿပီး မၾကာခဏေပၚေပါက္တတ္ေသာ လုပ္ငန္းခြင္ ေျမၿပဳိက်မႈ မေတာ္ တဆ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ထိုျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးႏႈန္းသည္ လစဥ္ ၁၆ ဦး ဝန္းက်င္ ရိွေနသည္။
ကမာၻ႔အေကာင္းဆံုးေက်ာက္စိမ္းထြက္ရာ ဖားကန္႔ေဒသတြင္ ဝမ္းနည္းစရာ အျဖစ္ဆိုးတို႔ ျဖစ္ေနရသည့္ အေၾကာင္းရင္း၊ ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ပံုတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းက ေက်ာက္စိမ္းတြင္းအထိ သြားေရာက္ေလ့လာထားသူ ကခ်င္ျပည္နယ္ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီး ဦးHလေအာင္က ေျပာျပထားသည္။
+++
ဖားကန္႔က အေထြေထြျပႆနာေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔အတြက္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔လိုပါသလဲ။
ရတနာနယ္ေျမ သတ္မွတ္လိုက္ၿပီဆုိတာနဲ႔ေတာ့ ျပတ္သားမႈတစ္ခုေတာ့ရွိရမွာ၊ သတ္မွတ္ထားတဲ့ နယ္ေျမထဲကို ဝင္ထြက္လာတာကအစေပါ့။ ရတနာနယ္ေျမ မဟုတ္တဲ့ တႏိုင္း ေဒသေတြမွာ လမ္းဆုိရင္လည္း ဂိတ္ထားၿပီးေတာ့မွ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ က်ပ္က်ပ္မတ္မတ္ လုပ္တာေတြလည္း ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ ရတနာေတြကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းက မထြက္ေအာင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ လုပ္ရတာ။ အတြင္းစည္းျဖစ္တဲ့ ဖားကန္႔မွာက်ေတာ့ အဲဒီလုိမ်ဳိး ရွင္းလင္းတာလည္း မေတြ႔ရဘူး။
ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ လံုးခင္းေက်းရြာဘက္ကို သြားခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္ခင္ဗ်။ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ရွိပါသလဲ။
တခ်ိန္တုန္းက ေရမေဆးဆုိတာေတြက ပစ္စာပံုေတြပဲ အေလးထားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ၿခံစည္းရုိးဖ်က္ၿပီးမွ ဝင္လာတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္မွာပါ ေရာက္လာတယ္။ အခုဆုိရင္ သက္တမ္းကုန္တဲ့လုပ္ကြက္ေတြမွာရွိတဲ့ ေနရာေတြကိုပါ ထိပါးလာတယ္။
ေနာက္တစ္ဆင့္ ပတၱျမားနဂါး(ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီ)ရဲ႕ ဂိုေထာင္ထဲကို ဝင္တယ္။ အခု ပတၱျမားနဂါးေက်ာက္စိမ္းဂိုေထာင္မွာ ကြ်န္ေတာ္ရွိတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ေက်ာက္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္ သြားၾကည့္တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ အက်ဳိးတူဆုိရင္ေတာ့ ေက်ာက္စိမ္းရံုးမွာ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။ ဒါေတြကို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆုိတာကို ေဆြးေႏြးဖိုိ႔ ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ အခုျပန္ေတြ႔မယ္။ သူတို႔ဆီကေန သူတုိ႔ရဲ႕လိုလားခ်က္၊ ဘာေတြ လုိအပ္ေနတယ္ဆုိတာေတြေပါ့။ ဒါက ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ပဲ၊ ေရ ခဏခဏ ႀကီးတဲ့ ဥရုေခ်ာင္းလည္း ႏုိင္္ငံေတာ္အဆင့္၊ ေရမေဆးလည္း ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ျဖစ္ေနၿပီ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အဆင့္ နဲ႔က ဘယ္လိုမွ ထိန္းေက်ာင္းလို႔မရဘူး။ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အစုိးရအၾကားမွာ ေပါင္းစပ္ညိွႏိုင္းၿပီးမွ အေျဖရွာရမယ့္အပို္င္းေတြျဖစ္ေနတယ္။ ညွိႏိုင္းတဲ့အခါမွာ သက္ဆုိင္ရာ ေဒသခံေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္၊ သေဘာထားမပါရင္လည္း ဆံုးျဖတ္ရခက္တယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ သေဘာထားဆံုးျဖတ္ခ်က္ရယူဖို႔အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဒီဘက္ကို ပဏာမ ကြင္းဆင္းရတာပါ။
ေရမေဆးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္မယ့္ အစီအစဥ္ ဆြဲခဲ့ဖူးလား၊ ဆြဲေနၿပီလား။
ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒဆုိတာ ေပၚၿပီးသား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ရွိၿပီးသားပါ။ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့အပိုင္းမွာ အားနည္းတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီလူစုလူေဝး ဆိုတာက (အေယာက္) ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ မျဖစ္သင့္ဘူး။ တားျမစ္ထားတဲ့ေနရာမွာ အိမ္လာေဆာက္၊ တဲလာထုိး အဲဒါမ်ဳိးေတြကအစ၊ ဘယ္သူက ထိန္းမွာလဲလို႔ ေျပာရင္ေတာ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအရေတာ့ လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ရဲေတြကုိ တာဝန္ေပးထားတာ၊ ေနာက္ နယ္ေျမခံတပ္ေတြေတာ့ ရွိတယ္ ဆုိေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈ္င္းမႈ အားနည္းတာလို႔ပဲ ကြ်န္ေတာ္ ျမင္မိတယ္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေရးအတြက္ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ထားလဲ။
(၂ဝ၁၄ မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့) ၅၁ ႀကိမ္ေျမာက္ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲ ၿပီးတဲ့အခါမွာ ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းကေနၿပီး ေတာ့ ပ်က္စီးသြားတဲ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ျပန္လည္ ေဆာင္ရြက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ဆုိၿပီးေတာ့မွ ရန္ပံုေငြေတြခ်ေပးတာ ရွိပါတယ္။ ရန္ပံုေငြ စနစ္တက် သံုးစြဲဖို႔အတြက္ ရပ္၊ ေက်း (ေကာ္မတီ) ကေန တင္ျပပါမယ္၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ကိုက္ညီ တဲ့ဟာေတြဆုိရင္ ၿမိဳ႕နယ္ကိုတင္ျပၿပီးမွ ေကာ္မတီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေပးပါမယ္ ဆုိၿပီးေတာ့မွ အေကာင္ အထည္ေဖာ္တဲ့အပိုင္းေတြ ရွိပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆ သန္း ရွိတဲ့အထဲက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ေဒၚလာ ၂ သန္း၊ က်န္တဲ့ စစ္ကိုင္းတုိင္းတို႔ မႏၱေလးတိုင္းက မိုးကုတ္တို႔အတြက္ ေဒၚလာ ၁ သန္းစီ ခ်ေပးတယ္။ အဲဒါေတြကို ဒီႏွစ္ထဲမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေကာင္အထည္ စေဖာ္တာ ရွိပါတယ္။
ကုမၸဏီေတြဘက္ကေရာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို အတိအက်လိုက္နာလား။
သူတုိ႔က လိုက္နာတာရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရမေဆးေတြ ဝင္လာတဲ့အခါမွာ ဆုိင္းဘုတ္ေတြကအစ နင္းေျခပစ္ စသျဖင့္ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ၾကေတာ့ ဒီလူထုေတြ အံုႂကြမႈျဖစ္မွာလည္း စိုးရိမ္ရတယ္။ ပိုဆိုးတာက ဒီဘက္မွာ (ဇူလိုင္) ၉ ရက္ကေန ၁၃ ရက္ၾကားျဖစ္တဲ့ ဂိုေထာင္အထိ ဝင္လာတဲ့ကိစၥေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး ဆုိးဝါးတယ္။ အဲဒါကို ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရျဖစ္ လာတဲ့အခါ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္က ေတာ္ေတာ္ေလးကုိဆံုးျဖတ္ရခက္တဲ့အခါ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ေလာက္ သူစုစည္းထားတဲ့ Reject ေက်ာက္ေတြကို ကုမၸဏီမွာထားရင္လည္း အမိႈက္ျဖစ္ေနတယ္၊ ေရမေဆးေတြရဲ႕ မက္လံုး ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့၊ သူ႔ဆီမွာ လူ ၁ဝဝ ေလာက္ ဝင္လာတယ္၊ ေနာက္ ၃ဝဝ ေလာက္ ျဖစ္လာတယ္။ သူတုိ႔လည္း ဘယ္လိုမွ ရွင္းလို႔မရေတာ့ ကုမၸဏီမွာ လူသတ္မႈေတြ ျဖစ္ကုန္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ သူက အျပင္ကို ထုတ္လုိက္ရတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ေက်ာက္ေတြ အဲဒီေလာက္ ကီလုိ မ်ားလာၿပီဆုိရင္ ေက်ာက္စိမ္းရံုးမွာ တင္ဒါေခၚသင့္တယ္။
သက္တမ္းလြန္လုပ္ကြက္ေတြမွာ တူူးေဖာ္ေနတာကို ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေနပါသလဲ။
သြားလို႔ရတဲ့ေနရာရွိသလို လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ ေနရာေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလိုေနရာေတြမွာ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနေတြက လံုၿခံဳေရးအား မေကာင္းလို႔ သြားၿပီး ၾကပ္မတ္ရတဲ့အပိုင္း ခက္ခဲတာေပါ့၊ အဲဒီလိုမ်ဳိးေနရာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သက္တမ္းမကုန္တဲ့အကြက္ကို တူးေနသလိုနဲ႔ သက္တမ္းကုန္တဲ့ အကြက္မွာ ထပ္တူးတာေတြက မရွိဘူးလို႔ မေျပာႏုိင္ဘူး၊ ရွိႏို္္င္တယ္။ သတင္းအရကေတာ့ ရွိေနတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔က သြားၿပီးမၾကည့္ႏို္င္ဘူး။
ဒီအေျခအေနေတြကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရင္ အဆင္ေျပမလဲ။
ဒီမွာ မူဝါဒ အားျဖင့္ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တာေပါ့ေလ၊ ေဒသခံေတြကလြဲလို႔ အျခားေဒသေတြက လာတာေတြကို ရာခုိင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္အထိ လက္ခံမယ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္။ ေရမေဆးေတြကို စားရင္းဇယား ေသခ်ာေကာက္ၿပီးေတာ့မွ သူတုိ႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲ၊ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ဗ်ာ အႀကီးစားလည္း လုပ္လို႔မရ အလတ္စားလည္း လုပ္လို႔မရဆိုတဲ့အခါမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ ေတာင္ကမ္းပါးယံေတြမွာက ေက်ာက္ေၾကာေတြက ေကာင္းတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ ဝင္တူးတယ္။ တူးတဲ့အခါက်ေတာ့ ေျမၿပိဳမႈေတြ ျဖစ္တာေပါ့ေလ။ အေပၚက ဝိတ္ကို မထိန္းႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ တူးေဖာ္မႈအပိုင္းကို ျပည္နယ္ရဲ႕ ကြပ္ကဲမႈအစီအမံနဲ႔လုပ္ခိုင္း၊ အဲဒီေဒသနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြတဲ့ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ သြားၿပီးမွ ေသခ်ာ လူထုထဲကို ထဲထဲဝင္ဝင္ျပန္ဝင္ၿပီး တူးေဖာ္ေရးအပိုင္းကို နယ္ခံေတြေပး၊ အႀကီးစား အလတ္စားေတြ လုပ္တာတုိ႔၊ ေက်ာက္ထြက္လာတဲ့အခါ ေရာင္းဝယ္တဲ့အပိုင္း၊ ေစ်းကြက္ပိုင္းကို ႏုိင္ငံေတာ္က ကိုင္တြယ္ေပးရင္ေတာ့ အဆင္ေျပမလားေပါ့။ သာမန္အေရာင္းအဝယ္ ေက်ာက္ဝိုင္းေလာက္ အဆင့္ကိုေတာ့ ရတနာနယ္ေျမမွာ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ေတြေပးၿပီးေတာ့ ထိန္းေက်ာင္းတဲ့အပိုင္းကို လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းကတစ္ဆင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖေတြက ေသာ္လည္းေကာင္း ေကာ္မတီေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမႈကို အဆင္ေျပသြားေအာင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရမယ္ဆုိရင္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ခြင့္မျပဳလည္း သူတုိ႔က တူးေန၊ ေရာင္းဝယ္ေနတာပဲ။
ဥရုေခ်ာင္းထဲ ေျမဖို႔တာ၊ စြန္႔ပစ္ေျမစာ သတ္မွတ္စည္းကမ္းအတုိင္း မစြန္႔ပစ္တာေတြကိုေရာ ဘယ္လိုႀကီးၾကပ္လဲ။
အဲဒီအစီအမံကို ေပၚလစီခ်မွတ္ထားတာကေတာ့ ဒီလိုဗ်။ ဘယ္မွာျဖစ္ျဖစ္ေဒသရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေဒသခံေတြဆီကေန တက္လာဖို႔၊ တက္လာတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီးမွ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးလာတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကိုက်ေတာ့ ရန္ပံုေငြရွိပါတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြနဲ႔ ျဖည့္ဆည္းေပးတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ရပ္ေက်းဆီ မေရာက္ခင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔၊ ၿမဳိ႕မိၿမိဳ႕ဖနဲ႔ အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး ဥရုေခ်ာင္းထဲကို ပစ္စာေတြပစ္လို႔ ရြာေရႀကီးတဲ့အတြက္ ေရတားတမံေလးေတြ လိုအပ္တယ္ဆုိၿပီး ေဆြးေႏြးၿပီးရင္ ရပ္ေက်းကိုုု ျပန္တင္ျပတယ္။ ရပ္ေက်းကေနၿပီးမွ အစည္းအေဝးေခၚၿပီးေကာ္မတီဖြဲ႔ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္္ကေန တစ္ဆင့္ ျပည္နယ္ကိုတင္ျပခုိင္းထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ တင္ျပလို႔ စည္ပင္ ပါရမယ္၊ လႊတ္္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ပါရမယ္ ဆုိေတာ့မွ အဆင့္ဆင့္တင္ျပဖို႔ ေျပာထားပါတယ္။
ေျမၿပိဳမႈျဖစ္ၿပီးေနာက္ ရွာေဖြေရး၊ ကယ္ဆယ္ေရးအပိုင္းေတြ ေသခ်ာမလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆုိၿပီး ေဝဖန္ေနတာကို ဘာမွတ္ခ်က္ ေပးခ်င္လဲ။
ဒါကေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ ေဖာ္မယ္ဆုိရင္ေတာင္မွ ယႏၱရားေတြနဲ႔ ျပန္တူးေဖာ္မွရမယ္။ အဲဒီေျမေပ်ာ့မွာ ယႏၱရားသြားလို႔ မရဘူး။ အခက္အခဲေတြလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္ မုိးေရနဲ႔ေရာေနတဲ့ ရႊံတစ္ပိုင္းျဖစ္ေနတဲ့ ေျမႀကီး ျဖစ္ေနတယ္ ဆုိေတာ့ ကမ္းပါး ပါးပါးေလးေပၚ ကပ္ၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနတယ္။ ဒါက ျပင္ဆင္ေရးကို အားနည္းတယ္လည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ ၿပီးေတာ့လည္း ကယ္မဲ့သူေတာင္ ပါသြားႏိုင္တဲ့ေနရာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ။
# #
ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႔ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီး ဦးHလေအာင္ (အာင္ၿငိမ္းခ်မ္း/Myanmar Now)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
