(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၂၆၊ ၂၀၁၈
မတရားျပဳက်င့္ခံရေသာ မသန္စြမ္းသူတို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းသည္ သန္စြမ္းသူတို႔အေရး ေဆာင္ရြက္ေပး ရျခင္းထက္ ပိုမို ခက္ခဲေနသည္
(ေက်ာင္းကုန္း) — မ်ဥ္းႏွစ္ေၾကာင္း ျပထားသည္႔ ဆီးစစ္တံအေျဖက တစ္ေန႔တျခား ဗိုက္ပူလာေသာ၊ ၁၇ ႏွစ္ အရြယ္ သမီး ငယ္တြင္ ကိုယ္ဝန္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပေနသျဖင့္ မိခင္ျဖစ္သူ တုန္လႈပ္သြားသည္။
ေမြးရာပါ ကိုယ္အဂၤါ မသန္စြမ္းေသာ ဆယ္ေက်ာ္သက္သမီးက သူ႔ကို ႀကဳိးတုပ္၊ ဓားေထာက္ၿပီး မၾကာခဏ မုဒိမ္းက်င့္သူမွာ ျခံခ်င္းကပ္ေနထိုင္သူ အဘိုးဝမ္းကြဲျဖစ္သည္ဟု ေျပာျပရာ ပို၍ တုန္လႈပ္သြားရသည္။
“ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒီလိုလုပ္ရတာလဲ ရဲေတြကေမးေတာ႔ ေသခါနီးမို႔ ရိကၡာယူတာ ဆိုၿပီး ကြ်န္မေရွ႕မွာပဲ ေျဖတယ္” ဟု မိခင္ျဖစ္သူက မခ်ိတင္ကဲ ေျပာသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီးထဲမွ သူတို႔၏ ဓႏုံးေခ်ာင္းရြာသည္ တရားရံုးတည္ရိွရာ ေက်ာင္းကုန္းျမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆယ္မုိင္ေဝးကြာ သည္။ အမႈရင္ဆုိင္ေနရသည့္ကာလ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္လာခ်ိန္တြင္ လမ္းစရိတ္ အခက္အခဲေၾကာင့္ တရားခြင္သို႔ မသြားႏုိင္ ေတာ့ေပ။
တုန္လႈပ္ဖြယ္ ျဖစ္ရပ္မ်ား၊ ႏြမ္းပါးမႈေနာက္ဆက္တဲြ အခက္အခဲမ်ားမွာ မတရားက်င့္ခံရသူတို႔ ရင္ဆိုင္ ေက်ာ္ျဖတ္ရေလ့ရိွသည့္ အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မတရားက်င့္ခံရသူမွာ မသန္စြမ္းသူ ဆိုပါက ႀကဳံေတြ႔ရေသာ အခက္အခဲ၊ အဟန္႔အတားတို႔ ပိုမို မ်ားျပားေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
● ရဲစခန္းႏွင့္ တရားခြင္
မသန္စြမ္းမႈေၾကာင့္ မတ္တပ္ပင္ အနိုင္နိုင္ရပ္ေနရသည္႔ ေက်ာင္းကုန္းမွ အဆိုပါ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိန္းကေလးမွာ ကိုယ္ဝန္ရင့္လာခ်ိန္အထိ ျခံဝန္းထဲတရြတ္တိုက္သြားလာေနတတ္သည္၊ မတ္တပ္ထရပ္ၿပီး ျပန္လဲက်မႈ မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားေသာ္လည္း ေမလက မီးဖြားေသာအခါ ကေလးေရာ မိခင္ပါ အႏၱရာယ္ မျဖစ္ခဲ့ေပ။
ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ ေဝဒနာေၾကာင့္ ကေလးကို စြန္႔ပစ္မည္ဟု ရည္ရြယ္ခဲ႔ေသာ္လည္း မီးဖြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ေမြးစားရန္ေတာင္းသူတို႔ကို ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိခင္က အနား အကပ္မခံေတာ့ေပ။
“မေပးေတာ႔ဘူး။ ကေလးကို ခ်စ္လို႔။ မီးက သူ႕ကိုေက်ာင္းတက္ခိုင္းမွာ” ဟု မိန္းကေလးက အိပ္ေမာက်ေနေသာ ျဖဴေဖြးတုတ္ခိုင္သည္႔ သားငယ္ကို တစိမ္႔စိမ္႔ ၾကည္႔ကာ ေျပာသည္။ ကေလး ျပဳတ္မက်ေစရန္လည္း သူ၏ ေကာင္းစြာလႈပ္ရွား ႏိုင္ေသာ ဘယ္ဘက္လက္ျဖင္႔ အားျပဳ ေပြ႕ခ်ီထားသည္။ သူ႔ကေလးငယ္ နႈတ္ခမ္းစူသြားပံု၊ မ်က္ေမွာင္ၾကံဳ႕သြားပံုကို ၾကည္႔မဝ ျဖစ္ေနျခင္းတို႔က သူ႔တြင္ မိခင္စိတ္ အျပည့္အဝရိွေၾကာင္း ျပသေနသည္။
မတရားက်င့္ခံရမႈမ်ားတြင္ ၎တို႔သည္ သန္စြမ္းသူတို႔ထက္ ပိုမို ခက္ခဲသည့္ အေနအထားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႔ရေၾကာင္းကို ထိုၿမိဳ႕မွ အျခားျဖစ္ရပ္ဆိုးတစ္ခုတြင္ ပိုမုိ သိသာစြာ ေတြ႔ရသည္။
ေက်ာင္းကုန္းမွ ရွစ္မုိင္ခန္႔ကြာေဝးသည္႔ ဂဏိမ္းေလးေက်းရြာတြင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မသန္စြမ္းအမ်ဳိးသမီးမွာ မၾကာခဏ ပ်ဳိ႕အန္သျဖင့္ ေဆးခန္းျပ ကုသမႈ ခံယူရာ ကိုယ္ဝန္ငါးလ ရွိေနေၾကာင္း စစ္ေဆး ေပၚေပါက္ခဲ႔သည္။
ေမာင္ႏွမမ်ားက ထိုကိုယ္ဝန္မွာ မည္သူ႕လက္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း အထပ္ထပ္ ေမးျမန္းရာ ၿပီးခဲ့သည့္ေအာက္တိုဘာလ အလွဴတစ္ခုတြင္ သြားေရာက္လုပ္အားေပးစဥ္ အမ်ဳိးသားႀကီးတစ္ဦးက ျခိမ္းေျခာက္ ျပဳက်င္႔ခဲ့သည္ဟု ေျပာျပသည္။ ကိုယ္ဝန္ရၿပီးေနာက္ပိုင္း လမေစ႔ဘဲေမြးခဲ႔ရသည္႔ ကေလးမွာ အဖက္မတင္ခဲ႔ေပ။
ထို မုဒိမ္းမႈကို ကိုင္တြယ္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းကုန္းၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းမွ စခန္းမွဴး ဦးျမင္႔ေအာင္က မသန္စြမ္းသူတို႔၏ အမႈအခင္းပတ္သက္ၿပီး အမ်ား သတိမထားမိၾကသည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတခ်ဳိ႕ကို ေက်ာ္ျဖတ္ရသည္ဟု ရွင္းျပသည္။
မတရားျပဳက်င့္ခံရသည္ဟု တိုင္ၾကားလာသူ မသန္စြမ္းသူအတြက္ အမႈဖြင့္ စစ္ေဆးေပးႏိုင္ေရးအတြက္ မသန္စြမ္းေၾကာင္း၊ ဉာဏ္ရည္မျပည္႔ေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာဆရာဝန္၏ ေဆးစစ္ခ်က္၊ ေထာက္ခံခ်က္တို႔ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးတြင္ အမႈရင္ဆိုင္ေနရစဥ္ တရားခံေရွ႕ေန၏ အကဲဆတ္လြန္းေသာ ေမးခြန္းတို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရသည္၊ ျဖစ္ရပ္ဆိုးအေၾကာင္း၊ သူနာက်ည္းေသာသူအေၾကာင္း အမ်ားေရွ႕တြင္ ျပန္ရွင္းျပရန္ မဝ့ံမရဲျဖစ္၊ ခက္ခဲလြန္းေနသည္ဟု သူ၏အစ္ကိုထံမွ သိရသည္။
“ျဖစ္ေစခ်င္တာက တရားရံုးမွာလည္း လူၾကီးေတြေမးရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေမာင္ႏွမေတြကို ေျပာျပသလိုပဲ အကုန္ေျပာျပ။ သူက တရားရံုးေရာက္ရင္ မေျပာေတာ႔ဘူး။ အိမ္က်ရင္ေျပာၿပီ” ဟု အစ္ကိုျဖစ္သူက အားမလိုအားမရ ဆိုသည္။
ဤအေျခအေနမ်ဳိးကို မသန္စြမ္းသူ အမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ရေလ့ရိွသည္ဟု မသန္စြမ္းသူမ်ား ေရွ႕ေဆာင္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ကိုေနလင္းစိုးက ေျပာသည္။
ခႏၶာကိုယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မသန္စြမ္းမႈ၊ သာမန္လူထက္ ဉာဏ္ရည္နည္းပါးမႈ၊ မိသားစုသို႔ ျပန္ေျပာျပရန္ ခက္ခဲမႈ စသည့္ အားနည္းခ်က္တို႔ ရိွေနတတ္ပံုကို မတရားျပဳက်င့္လိုသူတို႔က သေဘာေပါက္ၿပီး ပစ္မွတ္ထား က်ဴးလြန္ၾကျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ကိုေနလင္းစိုးက သံုးသပ္သည္။
● က်ဴးလြန္သူအတြက္ အားသာခ်က္
မသန္စြမ္းသူတို႔အတြက္ သက္ေသခံ ကတ္ျပား မွတ္ပံုတင္ ထုတ္ေဝေပးထားႏိုင္လွ်င္ ၎တို႔ကို ကူညီရာတြင္ ပိုမို အေထာက္အကူျဖစ္မည္ဟု ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒၚထူးထူးေအာင္က ေျပာသည္။
“မသန္စြမ္းအိုင္ဒီကတ္ (သက္ေသခံကတ္ျပား) ရသြားရင္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔ အမႈတည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ အရမ္း သံုးဝင္တယ္။ မသန္စြမ္းေတြက ဥပေဒပါ အခြင့္အေရးရဖို႔က အိုင္ဒီကတ္ရဖို႔ အရမ္း လိုအပ္ေနတာေလ။ ဒါေပမယ့္ နည္းဥပေဒ ဘာလို႔မထြက္ေသးတာလဲ ဆိုတာေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး” ဟု ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚေဒသရိွ မသန္စြမ္းမ်ားအေရး လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ေဒၚထူးထူးေအာင္က ေျပာသည္။
သက္ေသခံကတ္ အေရးပါျခင္း၊ မသန္စြမ္းသူတို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ကို အမႈလုိက္ေရွ႕ေန၊ ရဲအရာရိွတို႔ကလည္း သိနားလည္ျခင္း၊ စိတ္ဝင္စားျခင္း အားနည္းသည္ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ပညာေရးစနစ္ အားနည္းခ်က္တခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္း အမ်ားအျပား၏ လစ္လ်ဴရႈမႈေၾကာင့္ လည္းေကာင္း မသန္စြမ္းသူတို႔ ေက်ာင္းတက္ ပညာသင္ၾကားေရးမွာ ခက္ခဲေနသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ မိဘ၊ အုပ္ထိန္းသူ အမ်ားအျပားကလည္း ၎တို႔၏ပညာသင္ယူေရးကို အားေပးမႈ နည္းပါးလာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမသန္စြမ္းသူမ်ားအသင္းခ်ဳပ္ ရံုးပိုင္းဒါရိုက္တာ ဦးညႊန္႔ေအာင္က မသန္စြမ္းသူတို႔သည္ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္း သို႔မဟုတ္ ဉာဏ္ရည္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခြ်တ္ယြင္းမႈ ရွိသည္ ဟူေသာ ခံစားခ်က္ေၾကာင့္ ရွက္ရြ႕ံတတ္ၾကသည္၊ အုပ္ထိန္းသူတို႔ကလည္း ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင္႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္တတ္ၾကသည္ဟု ေျပာသည္။
ထိုသို႔ျဖတ္ေတာက္သည္႔အခါ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင္႔တု႔ံျပန္မႈအား နည္းသြားသည္႔ အတြက္ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈပိုင္း အားနည္းလာတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။
၂ဝ၁၆ မွ ၂ဝ၁၈ ဇြန္လ အထိ ႏိုင္ငံအႏံွ႔အျပားတြင္ မသန္စြမ္းအမ်ိဳးသမီး အဓမၼျပဳက်င္႔ ခံရမႈ ၂၇ ခုႏွင့့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ကို စုေဆာင္း ရရိွထားသည္ဟု ဤျဖစ္ရပ္မ်ားအေၾကာင္း စစ္တမ္း ေကာက္ယူေနသည္႔ iSchool-Myanmar အဖဲြ႔ထံမွ သိရသည္။
စာရင္းသြင္း မွတ္တမ္းမတင္ရေသးသည့္ ျဖစ္ရပ္လည္း အမ်ားအျပား ရိွႏိုင္သည္ဟု မသန္စြမ္းသူမ်ားအေရး ေဆာင္ရြက္သည္႔ အဖြဲ႔မ်ားက ယုံၾကည္ၾကသည္။
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္သန္းေခါင္စာရင္းအရ မသန္စြမ္းသူ အမ်ားဆံုး ေနထိုင္ရာမွာ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီးျဖစ္ျပီး ဒုတိယ အမ်ားဆံုးမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ သန္း ၅ဝ ေက်ာ္ရိွၿပီး ထိုအထဲတြင္ ၄ ဒသမ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ မသန္စြမ္းသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
အျမင္အာရံုခ်ိဳ႕တဲ့သူ ၁,၂၄၉,၇၃၇၊ အၾကားအာရံုခ်ိဳ႕တဲ့သူ ၆၇၃,၁၂၆၊ ဉာဏ္ရည္ မသန္စြမ္းသူ ၈၃၅,၅၉၈၊ ခႏၶာကိုယ္မသန္စြမ္းသူ ၉၅၇,၇၃၆ စသျဖင့္ မသန္စြမ္းသူ အေရအတြက္ႏွင့္ အမ်ဳိးအစားကို သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။
● ပိုမိုၾကန္႔ၾကာမႈ
သက္ကယ္ကုန္းေက်းရြာမွ ၃၃ ႏွစ္အရြယ္ မသန္စြမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးသည္ ေန႔စား သံုးေထာင္ႏႈန္းျဖင္႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ ဝင္စဥ္ အသက္ ၆ဝ ဝန္းက်င္ အမ်ဳိးသားက အဓမၼျပဳက်င္႔ခဲ႔သည္ဟု မိခင္ျဖစ္သူထံမွ သိရသည္။
“ဒီလိုက်ဳးလြန္ခံရျပီးတာေတာင္ ရဲစခန္းက အဲ႔ဒီေကာင္ကို ခ်က္ခ်င္း မဖမ္းဘူး။ ရြာထဲပဲ အဲ႔ဒီေကာင္က ေလွ်ာက္သြားေနတာ” ဟု မိခင္ျဖစ္သူက ေျပာသည္။
တိုင္ၾကားျပီး ၁ဝ ရက္အၾကာတြင္ ရဲစခန္းက သြားေရာက္ဖမ္းဆီးခဲ႔သည္ဟု မိန္းကေလးကို ဝန္းရံေပးေနသည္႔ ေက်ာင္းကုန္းျမိဳ႕နယ္မွ ေဒၚသႏၱာလိႈင္က ေျပာသည္။
ျပဳက်င္႔ခံရၿပီးေနာက္ ရဲတပ္ဖြဲ ႔သို႔ တုိင္ၾကားရာတြင္လည္း တျခား မုဒိမ္းမႈမ်ားထက္ ပိုမိုရႈပ္ေထြးသည္႔ အဆင္႔တခ်ဳိ႕ကို ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ႔ရေၾကာင္း ပရဟိတလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူတစ္ဦးျဖစ္သည္႔ ေဒၚသႏၱာလိႈင္က ရွင္းျပသည္။
ရဲစခန္းတြင္ တိုင္ၾကားသည္႔အခါ ဉာဏ္ရည္မျပည္မီွေၾကာင္း ဆရာဝန္၏ေထာက္ခံစာ ေတာင္းသည့္အတြက္ ၎တို႔သည္ ျမိဳ႕နယ္ေဆးရံု၊ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕စြန္ရွိ ရြာသာၾကီး စိတ္က်န္းမာေရးေဆး ရံုတြင္ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးစစ္မႈခံယူရသည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုသို႔ အဆင္႔ဆင္႔ျဖတ္ေက်ာ္ျပီးမွသာ ရဲစခန္းတြင္ အမႈဖြင္႔ေပးသည္ဟု သိရသည္။
ယခုအခါ ကိုယ္ဝန္ ငါးလ ရိွေနခ်ိန္တြင္ ေမြးဖြားစရိတ္ လိုေနသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း အိမ္နီးခ်င္း အမ်ဳိးသမီးႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
“ေမြးခါနီးဖြားခါနီးဆိုေတာ႔ အရင္လို အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ အရပ္ထဲေတာ႔ ဒီလိုပဲ … ဟိုလူ႕ဆီကလွည္႔၊ ဒီလူ႕ဆီကလွည္႔နဲ႔ စားေသာက္ေနၾကတာပါပဲ” ဟု ထိုအမ်ဳိးသမီးက ရွင္းျပသည္။
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ iSchool-Myanmar အဖဲြ႔မွ သုေတသနအရာရွိ ေနာ္ဇာျဖဴခန္႔က မသန္စြမ္းသူ အဓမၼျပဳက်င္႔ခံရမႈကို လူမႈဝန္ထမ္းဦးစီးဌာနသို႔ တိုင္ၾကားရာတြင္လည္း ျမိဳ႕နယ္မွ ရံုးခ်ဳပ္သို႔ သတင္းေရာက္ရွိရန္ အဆင္႔ဆင္႔ ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားရွိေနသည္ဟု ဆိုသည္။
“မသန္စြမ္းျဖစ္တာကိုရွက္ေၾကာက္ေနရာက ဒီလိုကိစၥေတြ (အဓမၼျပဳက်င္႔ခံရမႈ) ေတြ ထပ္ျဖစ္ေတာ႔ ပိုျပီး ရွက္ေၾကာက္ၾက တယ္။ သက္ဆိုင္ရာကေန ဥပေဒနဲ႔အညီ ထပ္လုပ္မယ္ဆိုလည္း ေငြကုန္ေၾကးက်ခံရမွာရယ္ မိသားစုကျငိဳျငင္မွာစုိးတာရယ္နဲ႔ သူတို႔ျပန္မေျပာေတာ႔ဘူး။ တိတ္ဆိတ္ေနၾကတယ္” ဟု ေနာ္ဇာျဖဴခန္႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ သူ၏ ရံုးခန္းတြင္ ေျပာသည္။
“အထူးအဆန္းၾကီးလို႔ သူတု႔ိစိတ္ထဲ မထင္ဘူး။ သူမ်ား ျဖားေယာင္းခ်င္ ျဖားေယာင္းေပမယ္႔ သူတို႔စိတ္ထဲ ဒါကို ေပ်ာ္ရေကာင္းမွန္း၊ အေကာင္းအဆိုးမွန္း နားမလည္ဘူး။ ရုပ္ပုိင္းဆိုင္ရာအရလည္း ဆရာဝန္ေတြဆီ သြားတဲ႔အခါမွသာ ဒီလို ကုိယ္ဝန္ေတြရွိေနမွန္း သူတု႔ိသိရတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္”
မသန္စြမ္း အမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုသည္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္မေျပာတတ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေျပာင္းလဲမႈကိုလည္း သတိမမူတတ္ၾကျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မတရားျပဳမႈအႏၱရာယ္ မက်ေရာက္ေစေရးအတြက္ အုပ္ထိန္းသူမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားက သတိထားၿပီး ေဖးမ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္သင့္သည္ဟု ေနာ္ဇာျဖဴခန္႔က ေျပာသည္။ ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
