(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၂၅၊ ၂၀၁၈
ႏိုဘုလကၤနန္းေတာ္ျပင္ပတြင္ တိဗက္ျပည္သူမ်ား စုေ၀းေရာက္ရွိေနၾကျပီျဖစ္သည္။ တိဗက္ျပည္သူတို႔၏ သံသယကို အခ်ိန္္မီမဖယ္ရွားေပးနိုင္ဘူးဆိုလွ်င္ ႏွစ္ဘက္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းၾကေတာ့မည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။ လက္ရွိနဲ႔ လက္မဲ့ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ခဲ့လွ်င္ တိဗက္ျပည္သူေတြဘက္က အရႈံးထြက္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ လားမားကိုယ္ေတာ္ေလးက သူ႔ျပည္သူေတြ ေသြးထြက္သံယုိမႈမ်ားျဖင့္ မရႈမလွ ရႈံးနိမ့္ရေတာ့မည့္အေရးကို မျမင္ေတြ႔လုိ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေျပရာေျပေၾကာင္း ညွိႏႈိင္းၾကဖို႔ ပီကင္းအရာရွိမ်ားထံ စာပို႔ပါသည္။ ပီကင္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ ပနံရေနသည့္ ငဘုိထံ သို႔လည္း စာပို႔သည္။ မည္သူမွ် အေရးတယူ အေၾကာင္းျပန္ၾကားျခင္း မရွိခဲ့။ ေနာက္ တေန႔ နနံက္ခင္းမွာေတာ့ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ တရုတ္စစ္ကားမ်ား၊ ထရပ္ကား မ်ားက ျမိဳ႕ေတာ္လာဆာသို႔ အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္အရပ္ကေန ခ်ီတက္လာၾကျပီျဖစ္သည္။
နိုဘုလကၤနန္းေတာ္ေရွ႕မွာ အေျမာက္ဆံႏွစ္ခုက်ျပီး ေပါက္ကြဲခဲ့သည္။ အေျဖက ရွင္းသြားျပီ။ မေန႔ညတုန္းကေတာ့ နာမည္ၾကီးတိဗက္နတ္ဆရာတဦးက ညတြင္းခ်င္း တိဗက္ျပည္ကေန ထြက္ေျပးဖို႔ နိမိတ္ဖတ္သည္။ ဘုန္းၾကီးေလး ဒလုိင္းလားမားကို တိဗက္ျပည္ကေန အျမန္ဆုံးေခၚထုတ္သြားဖို႔ တိဗက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ခ်က္ခ်င္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လုိက္ပါသည္။ မေသခ်ာေတာ့တဲ့တိဗက္အေရးမွာ ေသခ်ာတဲ့ လားမား ကိုယ္ေတာ္ေလးကို ထပ္ျပီးအဆုံးအရႈံးမခံႏိုင္ေတာ့။ နန္းေတာ္ျပင္ဘက္တြင္ ေစာင့္ဆိုင္း ေနၾကသည့္ တိဗက္ျပည္သူေတြကို အသိမေပးေတာ့ဘဲ တိဗက္ျပည္ကေန တိတ္ တဆိတ္ထြက္ခြါသြားဖို႔ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထားျပီးျဖစ္သည္။ ဒလုိင္းလားမား ကိုယ္ေတာ္ေလး တိဗက္ျပည္ကေန အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕စြာ ထြက္ခြါႏိုင္ဖို႔ ၾကီးၾကပ္ စီစဥ္သူမွာ Phuntsok Tashi Takla ျဖစ္သည္။
“အဲဒီညက ေတာ္ေတာ္စိတ္လႈပ္ရွားဖို႔ ေကာင္းတာဗ်။ နန္းေတာ္ထဲမွာ ရုတ္ရုတ္သဲသဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး မေရာက္ေအာင္၊ ပုံမွန္ပကတိအေျခအေနအတိုင္း ရွိ ေနတယ္လုိ႔ လူေတြထင္ေအာင္ လႈပ္ရွားရတာ လြယ္ေတာ့မလြယ္ဘူး။ က်ဳခ်ီျမစ္ အေရာက္သြားဖို႔ လူလႊတ္ျပီးအေျခအေနကို စုံစမ္းခိုင္းရတယ္။ ျမစ္ထဲမွာ ေလွကိုအရံ သင့္ျပင္ခုိင္းထားျပီး တိဗက္ေျပာက္က်ားတပ္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္လုံး လုိက္ပါေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ စီစဥ္ရေသးတယ္။ ရုတ္တရက္ စီစဥ္ရတာ ဆိုေတာ့လည္း အစီအစဥ္တက် မျဖစ္ဘဲ လြဲေခ်ာ္မႈေလးေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒီခရီးဟာ စြန္႔စားျပီးလုပ္ရတဲ့ ခရီးျဖစ္လုိ႔ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္ဆိုတာ သိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာဆက္ေနရင္လည္း အႏၱရာယ္ေတြက ေရာက္လာေတာ့မွာဆိုေတာ့ အခုလုိစြန္႔စားဖို႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္တာပါ”ဟု စီစဥ္သူတာခ်ီ တက္ကလာက ရွင္းျပပါသည္။
နန္းေတာ္ကေန နံနက္ ၂-နာရီအခ်ိန္မွာ စတင္ထြက္ခြါၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဦးစြာ ဘုန္း ေတာ္ၾကီးရဲ႕ မိသားစု၀င္မ်ား၊ အနီးေနတပည့္ၾကီးမ်ားအတူလုိက္ပါၾကမည္။ ဘုန္း ေတာ္ၾကီးဒလုိင္းလားမားတြင္ အစ္မႏွစ္ေယာက္၊ အစ္ကိုသုံးေယာက္ႏွင့္ ညီတစ္ ေယာက္ရွိေသာ္လည္း အစ္မတေယာက္ႏွင့္ ညီတေယာက္သာ သက္ရွိထင္ရွား က်န္ေန ရစ္သည္။ သူ၏တိဗက္ျပည္စြန္႔ခရီးႏွင့္ပတ္သက္၍ “တကယ့္ကို ၀မ္းနည္းစရာၾကီးပါ။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ဘယ္ခြဲခ်င္မွာလဲ။ ေရရွည္အတြက္ၾကည့္ျပီး ဒီလမ္းကိုေရြးခဲ့တာ။ အဲဒီညက က်ေနာ္တို႔ နန္းေတာ္ရဲ႕ အေနာက္ဘက္ေပါက္ကေန ထြက္လာခဲ့တယ္။ တညလုံး ႏွင္းေတြက်ေနတာမို႔ ဘာကိုမွ သဲသဲကြဲကြဲ မျမင္ရဘူး။ လေရာင္ကေတာ့ ခပ္မွိန္မွိန္ေလးလင္းေနတယ္။ ေလးႏုေအးေတြ အရမ္းတိုက္ေနေတာ့ ေအးလုိက္တာ မေျပာပါနဲ႔ေတာ့။ အဲဒီညက ဘုန္းေတာ္ၾကီးရဲ႕ အေမရယ္၊ အစ္မတေယာက္ရယ္။ ဆယ့္သုံးႏွစ္အရြယ္ ညီေလးတေယာက္ရယ္ ပါတယ္။ မိခင္ၾကီးက ေလးဘက္နာရွိေတာ့ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္လုိ႔ လူႏွစ္ေယာက္က တဖက္တခ်က္စီ တြဲေခၚရတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ က်ိခ်ဴျမစ္ကမ္းအထိ လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမစ္ကမ္းမွာ အရံသင့္ ေစာင့္ေနတဲ့ ေလွနဲ႔ျဖတ္ကူးၾကတယ္။ ဟိုဘက္ကမ္းေရာက္ေတာ့ နန္းေတာ္ၾကီးကို က်ေနာ့္မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ေနရတဲ့အထိ က်ေနာ္တို႔ လမ္းဆက္ေလွ်ာက္ၾကတယ္။ ျမင္ကြင္းထဲ ကေန နန္းေတာ္ကို မျမင္ရေတာ့မွ ျမင္းစီးျပီး ခရီးဆက္ခဲ့ၾကတာ။ တေန႔က်ရင္ ဒီနန္းေတာ္ရွိရာကို ျပန္လာခဲ့မယ္လုိ႔ စိတ္ကူးမိတာေပါ့။ ၀မ္းနည္းလုိ႔ မ်က္ရည္ေတာင္ က်တယ္”ဟု တာခ်ီတက္ကလာက ဆိုပါသည္။
လားမားကိုယ္ေတာ္ေလးကေတာ့ ဘာစကားမွ မေျပာႏိုင္ရွာခဲ့။ သူ၀တ္ျပဳရွိခုိးေနက် ဘုရားခန္းထဲမွာ ဘုရား၀တ္ျပဳျပီး ျပန္ထြက္လာခဲ့တယ္။ စာအုပ္နဲ႔ သကၤန္းအနည္းငယ္ ထည့္ခုိင္းတယ္။ ၀တ္ေနက် သကၤန္းကို ခၽြတ္လုိက္ျပီး စစ္၀တ္စုံတစုံကိုေကာက္၀တ္ လုိက္တယ္။ ျပီးေတာ့ သားေမြးဦးထုပ္ရွည္ၾကီးကိုေဆာင္းျပီး တကယ့္စစ္သား တေယာက္ပုံစံမ်ိဳးနဲ႔ နန္းေတာ္ထဲကေန ထြက္လာခဲ့တယ္။ အျပင္ေလာကတခုလုံး ေမွာင္နဲ႔မည္းမည္းပါပဲ။ တိမ္ဖုံးေနေတာ့ လေရာင္ကလည္း မလင္းနိုင္ေတာ့။ ၁၉၅၉-ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၀-ရက္ နံနက္ ၂-ခ်က္တီးအခ်ိန္တြင္ သူေနထိုင္ရာနန္းေတာ္ကေန တိတ္တဆိတ္ ထြက္ခြါခဲ့ေလသည္။ စမ္ပုိျမစ္ေခၚ ျဗဟၼပုတၱျမစ္ကို ျဖတ္ကူးျပီးေနာက္ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အသြယ္သြယ္ႏွင့္ ေရခဲျပင္ၾကီးမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ရမည့္ ခရီးျဖစ္သည္။
က်န္ခဲ့ရမည့္ လာဆာမွာေတာ့ နာက်င္မႈေတြ တေပြ႔တပိုက္ႏွင့္။ မတ္လ ၂၂-ရက္ေန႔တြင္ လာဆာျမိဳ႕ေပၚရွိ ထင္ရွားေသာ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးမ်ားကို ဗုံးခြဲဖ်က္စီး ပစ္လုိက္ျပီးေနာက္ မတ္လ ၂၈-ရက္ေန႔မွာ တိဗက္အစိုးရကို ဖ်က္သိမ္း လုိက္ျပီျဖစ္ ေၾကာင္း ပီကင္းေလဒီယိုကေန ေၾကညာခဲ့သည္။ တိဗက္အစိုးရကို ဖ်က္သိမ္းခ်ိန္တြင္ ဒလုိင္းလားမားတို႔အဖြဲ႔ တိဗက္ပိုင္နက္ထဲမွာပင္ ရွိေနၾကေသးသည္။ ပီကင္းက လာဆာေဒသကို လုံး၀ထိန္းခ်ဳပ္လုိက္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေတြကိုေတာ့ ဘုန္းၾကီး ေလးက ၾကားသိျပီးျဖစ္သည္။
ေမာ္စီတုန္းတပည့္မ်ားက လာဆာျမိဳ႕ကို ဖုံးခြဲတိုက္ခုိက္ျပီးေနာက္ ဒလုိင္းလားမား ဘုန္းၾကီးေလးကို အသဲအသန္ရွာေဖြေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္မွာမွ ရွာမေတြ႔ ေသာအခါ လားမားဘုန္းၾကီးေလး ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သြားျပီျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္သြားသည္။
အိႏၵိယနိုင္ငံကိုေရာက္ဖို႔ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အသြယ္သြယ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရ သည္။ ဆီးႏွင္းမ်ားဖုံးလႊမ္းေနသည့္ ေရခဲျပင္မ်ားကို လားမ်ား၊ ျမင္းမ်ား၊ တိဗက္ ႏြားေနာက္မ်ားကို တလွည့္စီအသုံးျပဳရင္း ပင္ပန္းခက္ခဲစြာ ျဖတ္ေက်ာ္ျပီးေနာက္ ၁၉၅၉-ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁-ရက္ေန႔တြင္ တစ္ဆယ့္ေလးေယာက္ေျမာက္ ဒလုိင္းလားမားဘုန္း ေတာ္ၾကီး Tenzin Gyatso ေခၚ ဘုန္းေတာ္ၾကီးဒလုိင္းလားမားသည္ အႏၵိယနိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ သူခ်စ္ေသာ တိဗက္ျပည္ၾကီးႏွင့္ သူ႔ကိုခ်စ္ေသာ တိဗက္ျပည္သူ ေတြက ဟိုအေ၀းမွာ က်န္ရစ္ခဲ့ေလျပီ။
တခ်ိန္တုန္းက ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကသည့္—
“တိဗက္တိုင္းျပည္သည္ တိဗက္ျပည္သူေတြအတြက္”။ “တရုတ္ျပည္သားမ်ား တရုတ္ ျပည္ျပန္သြား”ဟူေသာ စာရြက္ကေလးေတြက အခုေတာ့ တိဗက္ျပည္ရဲ႕ ေကာင္းကင္ ယံမွာ တဖ်ပ္ဖ်ပ္ လြင့္ပ်ံ၀ဲလုိ႔။ တိဗက္ျပည္သူေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကတဲ့ေကာ..။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္
ကိုသစ္ (သီတဂူ)
၇၊၂၄၊၂၀၁၈
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
