ရခိုင္အေရး ရင္မေအးရပါနွင့္ ေမာင္မိုးသူ
(ကုမုျဒာအြန္လိုင္း) မိုးမခ၊ ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၈
ရခိုင္ေဒသအေရးမွာ ျမန္မာနိုင္ငံအ တြက္ နွစ္ပရိေစၦဒ မ်ားစြာကပင္ အေျဖမရွိတဲ့ ပေဟဠိပုစၦာပမာ ရႈပ္ေထြးနက္နဲျပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို့ ဆိုရာမွာလည္း ထိ လြယ္ ရွလြယ္ ျပႆနာအရပ္ရပ္နဲ့ ျဖစ္ေပၚ တည္ေဆာက္ထားသည့္အတြက္ ေျဖရွင္းရတာ ခက္ခဲမႈရွိသည္ကို ေတြ့ျမင္ေနရပါ တယ္။ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ုပ္အစိုး ရ တက္လာျပီးသည့္ေနာက္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ုပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ အမႉးျပုျပီး စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ့စည္း ကာ ရခိုင္အေရးနဲ့ပတ္သက္ျပီး အစီရင္ခံ စာ တင္သြင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ကိုဖီအာနန္ အမႉးျပုေသာ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ့ တြင္ နိုင္ငံျခားသားမ်ား ပါဝင္သည္ဆိုေသာ အေျကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ မေက်မနပ္ေသာ ေလသံတခ်ို့ကိုလည္း ျကားသိခဲ့ရပါတယ္။
ရခိုင္ေဒသအေရးနဲ့ပတ္သက္ျပီး ရိုး ရွင္းစြာ ရႈျမင္သံုးသပ္ရမည္ဆိုပါလွ်င္ ဟိုး နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေသာကာလက ရခိုင္တိုင္း ရင္းသားမ်ားသည္ ေရလုပ္ငန္း၊ လယ္ယာ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ဝန္ထမ္းအလုပ္သ မားမ်ားအျဖစ္ ဘဂၤ ါလီမ်ားကို ေခၚ ယူ အ သံုးျပုခဲ့ျခင္းက စသည္လို့ဆိုရမည္ ျဖစ္ပါ တယ္။
ထို့ေနာက္ ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာ ေဒသတြင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္ လာေသာ ဘဂၤ ါလီမ်ားကို အလြယ္တကူ ေပါေပါပဲပဲလက္ခံခဲ့ရာမွ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ဘဂၤ ါလီမ်ား မ်ား သထက္မ်ားလာသည္ကို ေတြ့ျမင္ရပါ တယ္။ ထိုကဲ့သို့ မ်ားျပားရျခင္း အေျကာင္း မ်ားအနက္ လူဦးေရတိုးပြားနႈန္းျမင့္မားမႈ မ်ား ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ေနာက္ဆံုးအေျခ အေနအရ ရခိုင္မ်ိုးနြယ္စုတိုင္းရင္းသားက လူနည္းစုျဖစ္လာျပီး ဘဂၤ ါလီမ်ိုးနြယ္စုက အမ်ားစုျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိုးအစား အားျဖင့္ ၂၀၊ ၈၀ သို့မဟုတ္ ၃၀၊ ၇၀ အထိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သိသာထင္ရွားေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အနိုင္ရ လွြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တခ်ို့ မွာ ဘဂၤ ါလီမ်ိုးနြယ္စုမ်ားျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ့ျမင္နိုင္ပါတယ္။
၄င္းတို့အနက္ အေမရိကန္နိုင္ငံသို့ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ေသာ ၉၀ ကိုယ္စား လွယ္ တစ္ဦးနဲ့ ARSA အျကမ္းဖက္အဖြဲ့ ကို ေထာက္ပံ့ေပးသည္ဆိုေသာ ေလဆိပ္ တြင္ ဖမ္းဆီးမိသည္မွာလည္း ဘဂၤ ါလီမ်ိုး နြယ္စုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ုပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္၏ အစီရင္ခံစာသည္ အဓိက အားျဖင့္ အျကံျပုခ်က္မ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။ ၄င္း အျကံျပုခ်က္မ်ားအနက္ အေရးျကီး ဆံုးအခ်က္မွာ မတူကြဲျပားသည့္ လူမ်ိုးစု နွစ္ဖြဲ့ အတူတကြပူးတြဲေနထိုင္ျကျပီး ဖြံ့ျဖိုး တိုးတက္ေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ျကရန္ ျဖစ္ပါ တယ္။ အေျကာင္းမွာ ရခိုင္ေဒသသည္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးမေကာင္း၊ ဖြံ့ျဖိုး တိုးတက္ေရးမွာလည္း အားအနည္းဆံုး ျဖစ္သည့္အျပင္ အေျခခံ သူမတူသည့္ လူ မ်ိုးစုနွစ္ဖြဲ့၏ ပဋိပကၡကို ထင္ထင္ရွားရွား သိျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း လူမ်ိုးစုနွစ္ဖြဲ့၏ ပဋိပကၡသေဘာမွာ ဘာ သာေရးသေဘာ ဆက္နွြယ္ လာသည့္ ပို၍ ဆိုးရြားေသာအေျခအေနကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါ တယ္။ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကာလအတြင္း နွစ္ဖက္ေသာ ပဋိပကၡမ်ား ျကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ့ျကျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္၏ အစီရင္ခံစာသည္ ဩ ဂုတ္လ ၂၄ ရက္ေန့ ကုလသမဂၢတြင္လည္း ေကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရထံတြင္လည္း ေကာင္း တင္သြင္းလိုက္ပါတယ္။ ဇာတ္ လမ္းအစမွာ ၄င္းအစီရင္ခံစာတင္သြင္း သည့္ ေနာက္ရက္ျဖစ္ေသာ ဩဂုတ္ ၂၅ ရက္ေန့တြင္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသရွိ လံု ျခံုေရးစခန္း ၃၀ ကို အရဆအ အျကမ္းဖက္ အဖြဲ့က စီးနင္းတိုက္ခိုက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ (၄င္း ARSA အဖြဲ့ဆိုသည္မွာ ထို စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္သည့္အခ်ိန္မွသာ ေပၚေပါက္ေျကညာ တိုက္ပြဲဆင္နွြဲလာ သည့္ အဖြဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ) ထိုကဲ့သို့ လံုျခံု ေရးစခန္း ၃၀ ကို ARSA အဖြဲ့ စီးနင္း တိုက္ခိုက္လာသည္ကို အေျကာင္းျပု၍ ျမန္မာ့လံုျခံုေရးတပ္ဖြဲ့မ်ားက နယ္ေျမရွင္း လင္းေရး တိုက္ခိုက္လိုက္ရာ ၄င္းေဒသမွ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္နိုင္ငံသို့ ထြက္ေျပးခိုလံႈသြား သည့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ ေျခာက္သိန္း၊ ခုနစ္သိန္းရွိသည္ဟုပင္ အဆိုရွိပါတယ္။
ထို ထြက္ေျပးခိုလံႈျကေသာ ဘဂၤ ါလီ ဒုကၡသည္မ်ားနဲ့ ေတြ့ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ားကို အေျကာင္းျပု၍ ျမန္မာလံုျခံုေရးတပ္ဖြဲ့ မ်ားက လူမ်ိုးတံုးရွင္းလင္းမႈမ်ား ျပုလုပ္ခဲ့ သည္ဆိုေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာ ခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းအေရးအခင္းမွာ ကုလ သမဂၢ လံုျခံုေရးေကာင္စီအထိပင္ ေရာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ကာယကံရွင္နိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ျမန္ မာနိုင္ငံနဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ ျကီးတို့ ေတြ့ဆံုျကျပီးသည့္ေနာက္ ဇန္န ဝါရီလ ေနာက္ဆံုးပတ္တြင္ ဒုကၡသည္မ်ား အား ျမန္မာနိုင္ငံမွ လက္သင့္ခံရန္ သေဘာ တူညီ စာခြ်န္လွြာ ေရးထိုးခဲ့ျကပါတယ္။ သို့ ေသာ္ လက္ေတြ့အားျဖင့္ ျဖစ္ေျမာက္ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိခဲ့ပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရအေနျဖင့္ ကိုဖီအာနန္ရဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာ ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ ေကာ္ မတီတစ္ရပ္ ဖြဲ့စည္းျပီး အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ဖို့ ျကိုးစားသည့္ နည္းတူ ဒုကၡ သည္မ်ား ျပန္လည္လက္ခံဖို့ အစီအစဉ္ မ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေျကာင္း သတင္း မ်ားအရ သိရွိရပါတယ္။
ယခုေနာက္ဆံုးျဖစ္ေပၚသည့္ အေျခ အေနအခ်က္အလက္မွာ ကုလသမဂၢလံုျခံု ေရးေကာင္စီ အထူးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ သည္ ဧျပီ ၂၉ ရက္ေန့တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံသို့ သြားေရာက္ျပီး ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္တြင္ ေနထိုင္ေနျကသည့္ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္မ်ားထံ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး သည့္ေနာက္ ဧျပီ ၃၀ ရက္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ရွိတ္ဟာစီနာနဲ့ ေတြ့ဆံု ခဲ့ျပီး ဧျပီ ၃၀ ရက္ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ျမန္မာ နိုင္ငံသို့ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
ယင္းကုလသမဂၢလံုျခံု ေရးေကာင္စီ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့သည္ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ့ဆံုခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုျကည္က ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာဘက္မွ စိစစ္သူမ်ား အား ျပန္လည္လက္ခံရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ ေနျပီျဖစ္ေျကာင္း၊ ေနရပ္စြန့္ခြာသူမ်ားအား ေဆာလ်င္စြာ ျပန္လည္လက္ခံေရးမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္မွ ပူးေပါင္းမႈလိုအပ္ေျကာင္း၊ နွစ္နိုင္ငံ သေဘာတူထားသည့္ ပံုစံမွန္မ်ား ကို ျဖည့္စြက္၍ ေဆာလ်င္စြာ ျပန္ေပးပို့ဖို့ လို အပ္ေျကာင္း၊ ထိခိုက္ခံအသိုင္းအဝိုင္း မ်ား အားလံုးကို လူသားခ်င္းစာနာမႈ အ ကူအ ညီမ်ား ေပးအပ္မႈ၊ အသိုက္အဝန္း မ်ားအျကား ယံုျကည္မႈျပန္လည္တည္ ေဆာက္ ေရး လိုအပ္မႈ၊ နိုင္ငံသားျပုေရး ကိစၥ၊ IDP စခန္းမ်ား ပိတ္သိမ္းလ်က္ရွိမႈ၊ National Verification Card (NCV) မ်ား ထုတ္ ေပးသည့္ကိစၥ၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ ျကိုးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ နွစ္နိုင္ငံ နယ္ နိမိတ္မ်ဉ္းေပၚတြင္ ေနထိုင္ သူမ်ား ျပႆနာ၊ အျကမ္းဖက္မႈ အခ်ိန္ မေရြး ျပန္လည္ျဖစ္ ေပၚလာနိုင္ေျခရွိမႈ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရသည့္ အေျကာင္း ဇာစ္ ျမစ္ကို ရွာေဖြေျဖရွန္းရန္ လိုအပ္မႈ၊ အမုန္း တရားျပန့္ပြားေစသည့္ ေျပာျကားမႈမ်ား ကာကြယ္တားဆီးေရး တို့ကို ေျပာခဲ့သည္ မ်ားကို သတင္းမ်ားတြင္ ဖတ္ရႈရတယ္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ုပ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္မႉးျကီးမင္းေအာင္လွိုင္က ကုလ သမဂၢလံုျခံုေရးေကာင္စီမွ အျမဲတမ္းကိုယ္ စားလွယ္အဖြဲ့ဝင္မ်ားအား ညေနပိုင္းတြင္ လည္း ေနျပည္ေတာ္ဘုရင့္ေနာင္ရိပ္သာ အစည္းအေဝးခန္းမတြင္ လက္ခံေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ုပ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္မႉးျကီး မင္းေအာင္လွိုင္ကလည္း တပ္မေတာ္ သည္ နိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပုသည့္ ကာကြယ္ေရးအဖြဲ့အစည္း တစ္ခုတည္း ေသာ တပ္မေတာ္ျဖစ္၍ စည္းကမ္းနဲ့ ပတ္ သက္ျပီး တိက်စြာ လုပ္ေဆာင္ေျကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အစြန္း ေရာက္ အဂၤ ါလီအျကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ အျကမ္းဖက္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားေျကာင့္သာ ယခုကဲ့သို့အေျခအေန ျဖစ္ေပၚခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ ေျကာင္း၊ တစ္ဖက္နိုင္ငံသို့ ထြက္ခြာသြား သည့္ ဘဂၤ ါလီမ်ားအား နွစ္နိုင္ငံသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားနဲ့အညီ ျပန္လည္လက္ခံနိုင္ ေရးအတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ အသင့္ ရွိေျကာင္း၊ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ နိုင္ငံ ေတာ္အစိုးရ၏ ညွြန္ျကားခ်က္မ်ားနဲ့အညီ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရန္ အသင့္ရွိေျကာင္း၊ စြပ္စြဲခံေနရေသာ လိင္အျကမ္းဖက္မႈမ်ားနဲ့ ပတ္သက္ျပီး မိမိတို့နိုင္ငံ၏ ယဉ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာအရ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အျပုအမူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျပီး ျပင္း ထန္စြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ေျကာင္း၊ သမိုင္းေျကာင္းတြင္လည္း ၄င္း ကဲ့သို့ လိင္အျကမ္းဖက္မႈမ်ား မရွိေျကာင္း၊ နိုင္ငံတကာအဖြဲ့အစည္းမ်ားမွ လူသား ခ်င္း စာနာမႈအကူအညီမ်ား ေပးအပ္ရာ တြင္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားအားလည္း အေလးထား သာတူညီမွ်သည့္ ကူညီမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ေျကာင္းနဲ့ ေမ ၁ ရက္ေန့တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို့ သြားေ ေရာက္ ေလ့လာစဉ္ ပြင့္လင္းစြာ ေမးျမန္း ျပီး နွစ္ဖက္ မွ်တစြာ စဉ္းစားသံုးသပ္ေစ လိုေျကာင္းမ်ားကို ေျပာဆိုေဆြးေနြးခဲ့ သည္ကို သတင္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။
ထို့ေနာက္ ကုလသမဂၢလံုျခံုေရး ေကာင္စီ အထူးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့သည္ ေမ ၁ ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို့ သြား ေရာက္ကာ ညပိုင္းတြင္ ေနျပည္ေတာ္ အ ျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္သို့ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိျပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပုလုပ္ ရာတြင္ ဘဂၤ ါလီတို့ကို ဖိနွိပ္မႈစြပ္စြဲခ်က္မ်ား နဲ့ပတ္သက္၍ ျမန္မာနိုင္ငံက မွန္မွန္ကန္ ကန္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေပးရမည္ဟု ေျပာ ျကားခဲ့တယ္။
ျဗိတိန္၏ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ သံအမတ္ျကီး ကာရင္ပီယာ့စ္က – တာဝန္ခံမႈ ရွိဖို့ဆိုရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္စံုစမ္းစစ္ေဆးရ ပါမယ္ – ဟု သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာ ျကားခဲ့ပါတယ္။
“ ျပည္တြင္းကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာကပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုစံုစမ္းစစ္ေဆး မႈပဲျဖစ္ျဖစ္ ယံုျကည္စိတ္ခ်ရမႈရွိဖို့ပဲ အေရး ျကီးပါတယ္”ဟု ပီယာ့စ္က ထပ္မံေျပာ ျကားခဲ့ေျကာင္း သတင္းမ်ားဖတ္ရႈရပါ တယ္။
ရခိုင္အေရး ရင္မေအးရပါနွင့္ ေမာင္မိုးသူပါ
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
