(မုိးမခ) ဧၿပီ ၁၈၊ ၂ဝ၁၈
(၁)
စတီဖင္ေဟာ့ကင္းကေတာ့ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ သူသည္ အလြန္႐ႈပ္ေထြးၿပီး အဖိုးထိုက္တန္ေသာ ေျဖရွင္းရန္ ခက္ခဲေသာျပႆနာတစ္ခုကို ထားခဲ့ပါသည္။ သိပၸံပညာရွင္မ်ားအဖို႔ ေရွ႕လာမည့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေျဖရွင္းရမည့္ျပႆနာ ျဖစ္ပါသည္။ ေဒါက္တာေဟာ့ကင္း (Dr. Stephen Hawking) ၏ျပႆနာမွာ စၾကဝဠာႀကီးႏွင့္ပတ္သက္၍ အေရးႀကီးဆံုး ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ “ေျမဆြဲအားကို ကြန္တမ္မကၠနစ္ႏွင့္ မည္သို႔ေပါင္းစပ္ ၾကမည္နည္း” ဟူေသာ ျပႆနာျဖစ္ပါ သည္။
၂ဝရာစုႏွစ္၏ အစပိုင္းတြင္ ႀကီးမားေသာေတာ္လွန္ေရးႀကီးႏွစ္ခုကို ေတြ႔ၾကရပါသည္။ ပထမအရာမွာ ရီေလးတစ္ဗီတီ (Relativity) သီအိုရီျဖစ္ပါသည္။ အိုင္းစတိုင္းကဦးေဆာင္ၿပီး သိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ ဆာအိုက္ဇက္ႏ်ဴတန္၏ ေနရာႏွင့္အ ခ်ိန္ (Space and Time) ကို ေျပာင္းျပန္လွန္လိုက္ပါသည္။ စၾကဝဠာႀကီးသည္ ေကြးႏိုင္ ေကာက္ႏိုင္ေသာ (Wrap and Wiggle) အရာျဖစ္လာပါသည္။ အိုင္းစတိုင္းကဤသည္တို႔ကို ေျမဆြဲအား (Gravity) ေၾကာင့္ျဖစ္ရသည္ဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။
အျခားသီအိုရီတစ္ခုမွာရီေလးတစ္ဗီတီထက္ အေရးႀကီးပါေသးသည္။ ကြန္တမ္မကၠင္းနစ္ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ အတမ္ထက္ေသးငယ္ေသာအမႈန္မ်ားကိုေလ့လာေသာအခါ ျပင္ပကမာၻတြင္ေတြ႔ေနက်ျဖစ္ေသာ ဥပေဒသမ်ားမွာ အက်ံဳး မဝင္ေတာ့သည္ကို ေတြ႔ခဲ့ရပါသည္။ သူတို႔သည္ (Probability) ေခၚ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ႏွင့္သာ စကားေျပာရပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေကာင္းဆံုး လုပ္ႏို္င္ၾကသည္မွာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုသည္ ဘာျဖစ္မည္ဆိုသည္ကို ကြန္တမ္မကၠင္းနစ္၏ ျဖစ္ႏိုင္စြမ္းကိုသာတြက္ခ်က္ျပရပါသည္။ အရာဝတၳဳ၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ႏွင့္သံလိုက္ဓါတ္ႏွင့္ အတမ္ေအာက္ေသးငယ္ေသာ အမႈန္မ်ားသည္ ကြန္တမ္မကၠင္းနစ္၏လုပ္ေသာ ေဖၚျမဴလာမ်ားႏွင့္သာ ေဖၚျပရပါေတာ့သည္။
ထိုအရာမ်ားမွ ကန္႔သတ္ခ်က္တစ္ခုမွာ ေျမဆြဲအား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကြန္တမ္သေဘာတရားမ်ားႏွင့္ ေျမဆြဲအား ကို ရွင္းျပ၍ မရပါ။ တနည္းဆိုေသာ္ အိုင္းစတိုင္း၏ (Space Time) မွာ ကြန္တမ္သေဘာတရားမ်ားႏွင့္ ရွင္းျပရန္မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ေမာ္ဒန္ အေတြးအေခၚ႐ူပေဗဒ (Theoritical Physics) တြင္ ေျမဆြဲအားႏွင့္ ကြန္တမ္သေဘာတရားမ်ားကို ေပါင္းစပ္ရန္ျဖစ္ေသာ ( Theory Of Everything) သည္ အခက္ခဲဆံုးျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
‘အေတြးအေခၚရူပေဗဒ’ ဆိုရာတြင္ ကြန္တမ္ေျပးဆြဲအားႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ခ်က္မ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္ ေလာက္ ေအာင္ ခက္ခဲလွပါသည္။ ကြန္တမ္ဆိုသည္မွာ အတမ္ထက္ေသးငယ္ေသာ အမႈန္မ်ားကို ေလ့လာၿပီး ေျမဆြဲအားဆိုသည္မွာ အလြန္တရာႀကီးမားေသာ အရာဝတၳဳႀကီးမ်ား ကိုေလ့လာရပါသည္။ ဤေနရာတြင္လြယ္ကူေသာ ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္ေသာ စမ္းသပ္ စရာအခ်က္အလက္မရွိပါ။
ဤေနရာတြင္ ေဒါက္တာေဟာ့ကင္း၏ အခမ္းက႑ကို ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ခ်က္မ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္ ခ်ိန္၊ ၁၉၇ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ေဒါက္တာေဟာ့ကင္းက ႐ူပေဗဒပညာရွင္မ်ား ညဥ့္အခါ၌ အိပ္မေပ်ာ္ေစရန္ စဥ္းစားစရာတစ္ခုကို ထုတ္ ေဖၚခဲ့ပါသည္။
ေဒါက္တာေဟာ့ကင္း၏ေတြးေခၚပံုမွာ တြင္းမဲႀကီးမ်ား (Black Holes) ႏွင့္ စတင္ပါသည္။ အိုင္းစတိုင္း၏ ရီေလး တစ္ဗီးတီတြင္ ဘလက္ဟိုးဆိုသည္မွာ အလြန္ေလးလံၿပီး ဘယ္အရာမွ လႊတ္မထြက္ႏိုင္ေအာင္ျဒဗ္ထုႀကီးမား ေသာအရာႀကီးမ်ားကိုေခၚ သည္။ အလင္းကိုပင္လြတ္မထြက္ေစႏိုင္ပါ၊ အတမ္ေအာက္ေသးငယ္ေသာအမႈန္မ်ားသည္ ဘလက္ဟိုးႀကီး မ်ားႏွင့္ေတြ႔လ်င္ မည္သို႔ျပဳမူပါသနည္း။ ကြန္တမ္သီအိုရီမွာျဖစ္ႏိုင္ေခ် သီအိုရီတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အိုင္းစတိုင္း အျမင္တြင္မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အရာမ်ား မွာ ကြန္တမ္သေဘာတရားမ်ားအရ ျဖစ္ႏိုင္လာပါသည္။
ေဒါက္တာေဟာ့ကင္းက ဘလက္ဟိုးမ်ားသည္ ေျပာသေလာက္ မမဲေၾကာင္း သက္ေသျပခဲ့ပါသည္။ သူတို႔သည္ ဘလက္ ဟိုးမွ လြတ္ထြက္လာၿပီး ၄င္းတို႔တြင္တည္ျငိမ္ေသာ၊ ေသးငယ္ေသာအမႈန္မ်ားပါဝင္သည္။ အလင္းတန္းတစ္ခုဟုလည္း ယူဆႏိုင္ပါသည္။ ယခုအခါထိုေရာင္ျခည္တန္းကို ‘ေဟာ့ကင္းေရာင္ျခည္’ ဟု ေခၚပါသည္။ ေရာင္ျခည္တန္းသည္ ဘလက္ ဟိုး၏ ျဒပ္ထုတစိတ္တေဒသကိုယူသြားၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကပါသည္။ ဤအရာကို ေဟာ့ကင္း (Evaporation) ဟု ေခၚ ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေဟာ့ကင္း၏ ေတြးေခၚခ်က္ (Thought Experiment) မွာ ဤသို႔ျဖစ္၏၊ ဘလက္ဟိုးအေပၚသို႔ စာအုပ္တစ္အုပ္ ပစ္ခ်လိုက္သည္ဆိုပါစို႔၊ ထိုစာအုပ္ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္သည္ ဘယ္ကိုေရာက္သြားသ နည္း၊ အျပင္ကို ျပန္ထြက္လာ မည့္ ေဟာ့ကင္းေရာင္ျခည္သည္ ထိုသတင္းအခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ယူေဆာင္လာမည္ေလာ။
ကြန္တမ္သေဘာတရားမ်ားအရ သတင္းတို႔သည္ (Conserve) ကြယ္ေပ်ာက္မသြားႏိုင္၊ ရီေလးတစ္ဗီးတီ သီအိုရီအရဆိုလ်င္ လည္း သတင္းသည္ မေပ်ာက္မသြားႏိုင္၊ တခ်ိဳ႕တဝက္ကမူ ဘလက္ဟိုးထဲတြင္ က်န္ရစ္မည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဤသီအိုရီႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ႏိုင္ေရးမွာ စိတ္ပ်က္ဘြယ္ရာေကာင္းသည္။
ကာလအေတာ္အတန္ၾကာ ေဟာကင္း ႐ူပေဗဒပညာရွင္မ်ား၏အယူႏွင့္ဆန္႔က်င္ၿပီး သတင္းသည္ကြယ္ေပ်ာက္ သြားရမည္ ဟု ေျပာေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ စိတ္ေျပာင္းလာခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ တခ်ိဳ႕တဝက္မွာ ေဟာ့ကင္းေရာင္ျခည္ထဲတြင္ပါသြားရမည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။ မည္သို႔ျဖစ္ေစဤျပႆနာမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ ေျပလည္ မသြားေသးပါ။
ဤသည္တို႔မွာ ေဒါက္တာေဟာ့ကင္း၏ ကြန္တမ္ေျမဆြဲအား ႏွင့္ ပါတ္သက္၍ အေရးအႀကီးဆံုး ေတြးေခၚခ်က္ မ်ားျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တြင္ျပည့္စံုေသာ သီအိုရီတခုမရွိေသးသည့္တိုင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ကြန္တမ္မကၠင္းနစ္ႏွင့္ ေျမဆြဲအား အ ေၾကာင္းကို သိၿပီးၾကပါၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဟာ့ကင္းေရာင္ျခည္သည္ လက္ေတြ မျပႏိုင္ေသးသည့္တိုင္ တကယ္ရွိေၾကာင္း ေတြးေတာယူႏိုင္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကြန္တမ္ေျမဆြဲအား သီအိုရီတစ္ခုသည္ သတင္းတစ္ခုကို မည္သို႔ ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ မည္သို႔ သိုေလွာင္ထားသည္ကို ရွင္းျပရပါလိမ့္မည္။
ေဒါက္တာေဟာ့ကင္း၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားတြင္ ေဟာ့ကင္းေရာင္ျခည္ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဘယ္သို႔ ေပ်ာက္သြားႏိုင္ သည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားသာ မဟုတ္ေသးပါ၊ သူသည္ ဘလက္ဟိုးႏွင့္ ပါတ္သက္ေသာ သီအိုရမ္ အမ်ားအျပားႏွင့္၊ စၾကဝဠာႀကီးသည္က်ယ္ျပန္႔ကား၍သြားေနသည္ဟူေသာသီအိုရီကိုလည္း သက္ေသျပႏိုင္ခဲ့သည္။
သူသည္ ေဒါက္တာဟာတဲလ္ (Dr Hartle) ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ‘Wave Function Of The Universe’ ကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ တကယ္အျဖစ္အပ်က္မွန္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ကြန္တမ္ အေျခအေနကို ေဖၚျပျခင္းျဖစ္သည္။ စၾကၤဝဠာႀကီးအတြင္း ႀကီးမား ေသာအရာႀကီးမ်ား၏ အေျခခံကို ေဖၚထုတ္ဖို႔ၾကိဳးစားလိုက္ေသးသည္။ သူက (Time Machine) ႏွင့္ပတ္သက္၍ မျဖစ္ႏိုင္ ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ေသးသည္။
ဤအရာမ်ားကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည္မွာ သိပၸံေရးရာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူတို႔ သိနားလည္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ရူပေဗဒ၏အေျခခံသေဘာတရားမ်ားကိုအေျခခံ၍ စၾကဝဠာႀကီးကိုနားလည္ ႏိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ သူ သည္ ေခါင္းမာေသာ အလြန္တရာခက္ခဲ၊ နက္နဲေသာ ႐ူပေဗဒပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ ေတြး ေတာစရာမ်ားကို ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ပါသည္။
ကိုသန္းလြင္
Ref: Stephen Hawking’s Most Pro Found Gift to Physics, Sean Carnot New York Times 19 March 2018
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
