(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၈၊ ၂၀၁၈
ျပည္ပမွာေရာက္ရွိေနၾကသည့္ တိဗက္လူငယ္မ်ား အဓိကၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ ျပႆ နာမွာ အဆင့္ျမင့့္ပညာေရးပင္ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယနိုင္ငံရွိ ေကာလိပ္မ်ား၊ တကၠသိုလ္ မ်ားတြင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ယူေနၾကသည့္ တိဗက္ေ က်ာင္းသားမ်ား ရွိေသာ္လည္း အေရအတြက္အားျဖင့္ အလြန္နည္းပါးေနေသးသည္ဟုဆိုပါသည္။ “က်ေနာ္တို႔ အတြက္ အခြင့္အေရးက အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိေနတယ္။ ေက်ာင္းဝင္ေၾကးေတြက ျမင့္လြန္းေနျပီး စေကာလားရွစ္ေပးတာက နည္းေနေတာ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အတြက္ အလွမ္းေဝးေနသလုိမ်ိဳးျဖစ္ေနတာေပါ့။ ပညာသင္ဆုရလုိ႔ ေက်ာင္း ျပီးဘြဲ႕ ရသြားတဲ့ သူေတြၾကျပန္ေတာ့လည္း အလုပ္ရဖို႔က မေသခ်ာျပန္ဘူး။ ဒီေတာ့ ဘြဲ႔ရေပမယ့္ အလုပ္မရွိ တဲ့ ဘြဲ႔ရအလုပ္လက္မဲ့ လူငယ္ေတြ မ်ားမ်ားလာတာေပါ့။ ဒါက အခုေလာေလာဆယ္ ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အဓိကျပႆနာၾကီးတစ္ခုပဲ။ သူတို႔က ဘြဲ႔ရျပီးျပီ ဆိုေတာ့ သူတို႔မိဘေတြလုိ လယ္ထဲကိုင္းထဲလည္း မဆင္းခ်င္ၾကေတာ့ဘူးေလ။ ကုိယ္သင္ယူခဲ့တဲ့ပညာနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းဖို႔၊ လခစားအလုပ္ ဝင္လုပ္ဖို႔ၾကျပန္ ေတာ့လည္း အလုပ္ကရဖို႔ မေသခ်ာျပန္ဘူး။ ၾကာရင္ က်ေနာ္တို႔ တိဗက္လူငယ္ ကေလးေတြ ယိုင္သြားမွာလည္း စိုးရိမ္မိတယ္” ဟု ဓရံဆာလာရွိ တိဗက္လူငယ္ေခါင္း ေဆာင္ တမ္ပစမ္ခါက ဆိုပါသည္။
ယေန႔ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ား ၾကဳံေတြ႔ေနရသည့္ ျပႆနာမ်ားတြင္ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးျခင္းသည္လည္း တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။ သူလုိကိုယ္လုိ ရုန္းကန္ေန ရသည့္တိုင္းျပည္မ်ားကို မဆိုထားႏွင့္။ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္တို႔လုိ ဖြံ႔ျဖိဳးျပီး ကမၻာ့အင္အားၾကီး နိုင္ငံေတြမွာေတာင္ သည္ျပႆနာက အထို္က္အေလ်ာက္ ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ဘြဲ႔ရပညာတတ္ လူငယ္မ်ား အလုပ္အကိုင္ မရွားပါးေရးမွာ အစိုးရတိုင္း ေခါင္းခဲေနရသည့္ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ သည္ကမၻာ့ေရးစီး ေၾကာင္းၾကီးထဲတြင္ ဘြဲ႔ရတိဗက္လူငယ္မ်ားလည္း ေမ်ာပါေနၾကသည္ျဖစ္ရာ ဘဝေတြ စုန္းစုန္းျမဳပ္မသြားဖို႔အေရး အသဲ အသန္ ကာကြယ္ေနၾကရသည့္ အေနအထား တြင္ရွိပါသည္။
“ျပင္ပကို ထြက္လာတဲ့ တိဗက္လူငယ္ေတြက တစ္ေန႔တျခား မ်ားမ်ားလာတယ္။ ျပႆနာက တိဗက္ျပင္ပမွာ အေနၾကာ လာေတာ့ တိဗက္ရဲ႕ တန္ဖိုးေတြ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လက္လြတ္ဆုံးရႈံး သြားရတာေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိတာေပါ့။ အခုဆိုရင္ တိဗက္ လူငယ္ပိုင္းေတြက တိဗက္အဝတ္အစား ေတြကို သိပ္မခုံမင္တတ္ၾကေတာ့ဘူး။ ဂ်င္းေဘာင္းဘီေတြဝတ္ေနၾကျပီ။ တိရွပ္ေတြ ဝတ္လာၾကျပီ။ တိဗက္ေက်းလက္ သီခ်င္းေတြေနရာကိုေပါ့။ ေရာ့ခ္စတဲ့ ေခတ္ေပၚေတးဂီတေတြနဲ႔ အစားထိုးပစ္ လုိက္ၾကျပီ။ တိဗက္အစားအစာ ဆန္ပါကို သိပ္မစားၾကေတာ့ဘူး။ အရံသင့္ စားလုိ႔ရတဲ့အစား အစာေတြကို ႏွစ္သက္ ေနတတ္ျပီ။ တိဗက္ယဥ္ေက်းမႈရဲ႕တန္ဖိုးကုိ အေလးအနက္ မထားခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ တိဗက္ရိုးရာ တိဗက္ယဥ္ေက်းမႈကို ဘယ္လုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ္။ ဘယ္လုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သင့္တယ္ဆိုတာကို ရွင္းျပေပမယ့္ နားမဝင္ၾက ေတာ့ဘူးေလ။ ေဘာလုံးစကားနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ကိုယ္ကအေဝးကြင္းမွာ ကန္ေနရတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္အသင္းကို အားမရ တာလည္း ပါတာေပါ့ဗ်ာ ” ဟု တိဗက္အမ်ိဳးသားၾကီး တန္ဇန္း ခ်ိဳဂယ္လ္က ေျပာပါသည္။
အားလုံးႏွင့္ သမူဟျဖစ္ဖို႔ သဟဇာတျဖစ္ဖို႔ဆိုသည္မွာ ကိုယ္ကတစ္ဖက္သတ္ တင္းထားလုိ႔မျဖစ္။ ဆုပ္ကိုင္ထားရမည့္ အရာေတြရွိသလုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးလုိက္ရ သည့္အရာေတြလည္း မ်ားစြာရွိပါသည္။ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကို တြန္းလွန္အာခံဖို႔ ၾကိဳးစားရင္း ဒီေရစီးေၾကာင္းထဲ အိပ္မက္ေတြေမ်ာပါသြားခဲ့ၾက။ ဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ အယူအဆေဟာင္းတစ္ခ်ိဳ႕ ဒီေရစီးေၾကာင္းၾကီးထဲ လြင့္စင္သြားခဲ့ရ။ တိဗက္လူမ်ိဳးေတြ တင္ပဲလားဆိုေတာ့ …။
တိဗက္ယဥ္ေက်းမႈ၊ အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာအေပၚအေျခခံ၍ တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တိဗက္လူမ်ိဳးတို႔ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာမွာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာေတာ့ မဟုတ္။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာဟူ၍လည္း မခံယူ။ တိဗက္ဗုဒၶဘာသာဟုသာ တသီးတသန္႔သုံးပါသည္။ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ဘဝကိုေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့စြာ တည္ေဆာက္ေရး၊ သူတပါးတို႔အား ေပ်ာ္ရႊင္ေစေရး၊ စာနာမႈ ႏွင့္ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတရားတို႔သည္သာ ဘဝ၏ အႏွစ္သာရဟု တိဗက္လူမ်ိဳးတုိ႔က ယုံၾကည္ထားၾကသည္။
၁၉၉ဝျပည့္ႏွစ္တြင္ တိဗက္အရပ္သားအစိုးရကို စတင္ဖြဲ႔စည္းလုိက္ေသာအခါ ဘုန္း ေတာ္ၾကီး၏ အခန္းက႑သည္ ဒုတိယေနရာသို႔ ေရာက္သြားခဲ့သည္။ အရင္တုန္းက ေတာ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးဒလုိင္းလားမားသည္ပင္ နိုင္ငံ့ေခါင္း ေဆာင္ျဖစ္သည္။ ကမၻာတဝွမ္းေရာက္ရွိေနၾကေသာ တိဗက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အရပ္သားအစိုးရအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းလုိက္ျခင္းသည္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး၏ ဆႏၵေၾကာင့္ဟုပင္ ဆိုရပါလိမ့္မည္။ နိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက ထဲထဲ ဝင္ဝင္ပါဝင္ပတ္သက္လုိျခင္း မရွိေတာ့။ အေျခခံက်ေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ျပျပီး နိုင္ငံေရးေလာကကေန ေနာက္ဆုတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားေလသည္။ ဒါကို တစ္ခ်ိဳ႕က မႏွစ္သက္ၾက။ သူတို႔က ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို နိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္နဲ႔ပဲ ျမင္လုိၾကသည္။ မိုးထဲေရထဲမွာ သူတို႔ဘဝေတြကို ကယ္တင္ေပးခဲ့သည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို နိုင္ငံေရး ေလာကထဲကေန တျဖည္းျဖည္းေဝးကြာသြားမွာကို စိုးထိတ္ေနၾကသည္။ အရာရာကို ဆုံးရႈံးလက္လႊတ္ခဲ့ျပီးျပီမို႔ ဘုန္းေတာ္ၾကီးကိုေတာ့ အဆုံးအရႈံးမခံလုိပါဟု တိဗက္နိုင္ငံ ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ခံယူထားသည္။ တိဗက္လူမ်ိဳးတို႔အေပၚ ဘုန္း ေတာ္ၾကီးရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈက ထုထည္ၾကီးမားလွပါသည္။ သူသည္ နိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တရားဝင္ထဲထဲဝင္ဝင္ မလုပ္လုိေတာ့ေသာ္လည္း တိဗက္ျပည္ မလြတ္ေျမာက္ေသးသမွ် ကာလာပတ္လုံး တိဗက္လူမ်ိဳးတို႔၏ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဆက္ရွိေနမည့္အေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တိဗက္ျပည္ၾကီး လြတ္ေျမာက္သြားျပီဆိုလွ်င္ေတာ့ျဖင့္ သူနိုင္ငံေရး ေလာကထဲမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေတာ့မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးက မိန္႔မွာ ေတာ္မူထားျပီးျဖစ္သည္။
တိဗက္ျပည္သည္ တိဗက္ျပည္သူတို႔အတြက္သာျဖစ္သည္။ သူအသက္ရွင္သန္ေန တုန္းမွာ တိဗက္ျပည္ကို တိဗက္လူမ်ိဳးေတြ လက္ထဲသို႔ ျပန္ထည့္ေပးခဲ့ခ်င္္ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းျဖင့္သာလွ်င္ တိဗက္ျပည္ကို ျပန္လည္ရယူလုိသည္။ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ ရန္လုိျခင္းတို႔သည္ ဘုရားရွင္ႏွစ္သက္ သည့္လမ္းစဥ္မဟုတ္။ ဘယ္ေန႔ ဘယ္ေရြ႕ဟု အတိအက်သတ္မွတ္၍ မရေသးေသာ္လည္း အၾကမ္းမဖက္သည့္နည္းျဖင့္ ေအာင္ပြဲခံနိုင္ခဲ့လွ်င္ တိဗက္ျပည္ သည္ က်န္ကမၻာ့တိုင္းျပည္မ်ားအတြက္ စံနမူနာယူေလာက္သည့္ တိုင္းျပည္ျဖစ္လာမည္ဟု ဘုန္းေတာ္ၾကီးက အခုိင္အမာ ယုံၾကည္ထားသည္။ တရုတ္ျပည္မၾကီးကမူ တိဗက္ကို သူ၏အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖင့္ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ဆုပ္ကိုင္ထား ဆဲပင္ျဖစ္သည္။ သည္အစိတ္အပိုင္းကေလးကို သူက အပြန္းအပဲ့ ခံမည္မဟုတ္။ အျခားတဖက္မွာလည္း တိဗက္ျပည္သည္ တစ္ေန႔ေန႔တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လြတ္ကိုလြတ္ေျမာက္ရမည္ဟု တိဗက္လူမ်ိဳးတို႔က ယုံၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။ ကမၻာတစ္လႊားတြင္ ခိုလႈံေရာက္ရွိေနၾကေသာ တိဗက္အမ်ားစုမွာ တိဗက္နိုင္ငံသားအျဖစ္ကို စြန္႔လႊတ္ျပီး ဆိုင္ရာဆိုင္ရာနိုင္ငံသားအျဖစ္ခံယူၾကတာ အလြန္အင္မတန္ ရွားပါသည္။
တိဗက္လူမ်ိဳးတို႔၏ အျပင္းျပဆုံးရည္မွန္းခ်က္မွာ အခ်ိန္တန္အိပ္ျပန္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ တိဗက္လူငယ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက “အေႏွးနဲ႔အျမန္ပဲ ကြာခ်င္ကြာမယ္။ တစ္ေန႔ က်ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိဗက္ေတြအားလုံး အိမ္ျပန္နိုင္ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ယုံၾကည္ထားတယ္”ဟု ေျပာပါသည္။ သူတို႔၏ယုံၾကည္မႈကို ပ်က္ရယ္ျပဳလုိျခင္း အလ်ဥ္းမရွိပါေလ။ ယုံၾကည္မႈဆိုတာ ပ်က္ရယ္ျပဳရမည့္အရာလည္း မဟုတ္။ သူတပါး၏ ယုံၾကည္မႈကို ပ်က္ရယ္မျပဳစေကာင္း။ ပစၥကၡအေျခအေနကိုေတာ့ လက္ခံရပါမည္။ အဖက္ဖက္က သုံးသပ္ၾကည့္ လုိက္ေတာ့ တိဗက္တို႔၏ အေျခအထားမွာ မုန္တိုင္းထဲက ဖေယာင္းတိုင္ငယ္ကေလးႏွင့္ပင္ တူေနျပန္ပါေတာ့သည္။
အဲဒီညေနခင္းက တိဗက္လားမားၾကီးနဲ႔အတူ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တစ္ေနရာအေရာက္မွာေတာ့ လားမားၾကီး က ေရခဲေတာင္ၾကီးေတြဆီ ေတြေဝေငးေမာ စိုက္ၾကည့္ေနပါသည္။ ဓရံဆာလာရဲ႕ ေရခဲေတာင္ၾကီးေတြေပၚမွာ ျမဴခုိးေတြ ေဝေနျပီ။ ျမင္ကြင္းေတြက မပီဝိုးတဝါး။ လားမားၾကီးက “ဒီေရခဲေတာင္ၾကီးကို လွမ္းၾကည့္လုိက္တိုင္း တိဗက္ျပည္ကို လြမ္း တယ္။ ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ တိဗက္ျပည္မွာ….။ အိမ္ျပန္ခ်င္ တယ္ဗ်ာ” ဟုေျပာရင္း ျမဴခုိးေတြေဝေနေသာ ေရခဲေတာင္ၾကီးကိုပဲ ေငးၾကည့္ေနပါေတာ့သည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္)
ကိုသစ္ (သီတဂူ)
၁၊ ၁၅၊ ၂ဝ၁၈)
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ