(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၁၆၊ ၂ဝ၁၈
● ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္နဲ႔ ေဖေဖ
ေဖေဖက သူ႔စာအုပ္စင္ကို ဘယ္သူမွကိုင္တာ မႀကိဳက္ပါဘူး။ စမ္းေခ်ာင္းမွာေနစဥ္ကတည္းက ကြၽန္မသတိထားမိတဲ့ အ ခ်က္ပါ။ လိုခ်င္တဲ့စာအုပ္ေတြရွိရင္ သူကိုယ္တိုင္ရွာေပးပါတယ္။ ဖတ္ၿပီးရင္လည္း သူ႔ပဲျပန္ေပးရပါတယ္။ စာအုပ္ေတြစု ေဆာင္း႐ံုမက ဂ်ာနယ္ေတြက၊ သတင္းစာေတြထဲက သူႀကိဳက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကိုျဖတ္ေတာက္ၿပီး အေၾကာင္းအရာအလိုက္ဖိုင္ေတြတြဲထားတတ္ပါတယ္။ ဖိုင္ေတြေပၚမွာလည္း ေခါင္းစဥ္ေတြေရးထားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်က္အလက္ေတြစုေဆာင္းတတ္လို႔လည္း သူစာေတြေဆာင္းပါးေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားေရးႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။ ဒီအက်င့္ကို ေဖေဖက သူအသက္ (၈ဝ) ေက်ာ္အထိ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခုကြၽန္မတို႔ေနတဲ့အိမ္မွာ စာအုပ္ဘီရိုႀကီးတလံုးအ ျပည့္စာအုပ္ေတြ မွတ္တမ္းေတြ ရွိေနတာပါ။
ေဖေဖရွိစဥ္က သူ႔စာအုပ္စင္ကိုထိတာမႀကိဳက္လို႔၊ ခပ္ေဝးေဝးကပဲ ေရွာင္ေနရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းအထူးသျဖင့္ သူ႔ကိုယ္တိုင္ ေရးအတၳဳပြတၱိေရးလာေတာ့ သူကိုယ္တိုင္က ကြၽန္မကို သူ႔စာအုပ္စင္ကဖိုင္ေတြကိုယူခိုင္းတာ၊ ရွာခိုင္းတာေတြ လုပ္ပါတယ္။ သူကမွတ္စုေတြ၊ ဒိုင္ယာရီေတြလည္း အျမဲမျပတ္ေရးတတ္ၿပီး ဒါေတြကိုလည္း စနစ္တက်စုေဆာင္းထားပါတယ္။ စာေတြေရးရင္လည္းမိတၱဴေတြ သိမ္းထားတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြအကူအညီနဲ႔ သူ႔စာအုပ္ကိုေရးႏိုင္ခဲ့တာပါ။ (ထို႔အတူ အခု ကြၽန္မေရးေနတဲ့ “ကြၽန္မဆက္၍ေရးခ်င္ေသာ ေဖေဖ့အေၾကာင္းမ်ား” ေဆာင္းပါးမ်ားကိုလည္း အဲဒီေဖေဖစုေဆာင္းေပးခဲ့တဲ့အခ်က္လက္မ်ားအေပၚအေျခခံၿပီးေရးႏိုင္ေနတာပါ။ ေဖေဖက ကြၽန္မကို မကုန္ခန္းႏိုင္တဲ့ သမိုင္းအေမြအႏွစ္ေတြေပးခဲ့တာပါ။)
ေဖေဖကြယ္လြန္ေတာ့ (၁ဝ-၁ဝ-၂ဝ၁၂) ကြၽန္မက ေဖေဖနဲ႔ပတ္သက္တဲ့စာအုပ္မ်ားထုတ္ဖို႔စီစဥ္ၿပီး ေဖေဖ့စာအုပ္စင္ကို ၾကည့္ ႐ႈေလ့လာမႈလုပ္ပါတယ္။ ေခါင္းစဥ္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ဖိုင္တြဲေတြၾကားမွာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဖိုင္တြဲတတြဲ ေတြ႕လိုက္ပါတယ္။ တျခားအေၾကာင္းအရာတခုကိုရွာရင္းေတြ႕တာျဖစ္ေတာ့ ဖိုင္ကိုဖြင့္မၾကည့္လိုက္မိပါဘူး။
၉-၁၂-၂ဝ၁၇ ရက္ေန႔မွာ၊ အေမရိကန္မွာေနထိုင္ေနတဲ့ အသက္ (၉၆) ႏွစ္္ရြယ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ကြယ္လြန္သြားၿပီဆိုတဲ့ သတင္းၾကားရေတာ့ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕သမီး ေအမီဆီ လွမ္းဝမ္းနည္းစကားဆိုရပါတယ္။ ဖခင္ႀကီး ေတြကို အိုႀကီီးအိုမ အသက္ (၉ဝ) ေက်ာ္အရြယ္ေတြအထိ အနီးကပ္ျပဳစုခဲ့သူခ်င္းျဖစ္ေလေတာ့ ေျပာစရာေတြ၊ သတိရဖြယ္ ေတြကလည္း အမ်ားသားေလ။ စကားေတြေျပာေနရင္းက အန္ကယ္ တခါက Burma Debate နဲ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးအ ေၾကာင္းေရာက္သြားၿပီး ေအမီက အဲဒါေတြကို သူ႔ဖခင္ႀကီးအမွတ္တရပစၥည္းမ်ားအျဖစ္လိုခ်င္ေၾကာင္း၊ ကြၽန္မမွာရွိရင္ သူ႔ဆီ ပို႔ေပးဖို႔ေျပာလာပါတယ္။
ဒီေတာ့မွ ကြၽန္မက ေဖေဖ့ဖိုင္တြဲသတိရၿပီး ျပန္ရွာရပါတယ္။ ဖိုင္တြဲထဲမွာပါတာေတြကေတာ့ ….
၁။ Burma-Debate ဂ်ာနယ္တေစာင္။ ၁၉၉၇ ဇူလိုင္-ၾသဂုတ္လထုတ္ (ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕အင္တာဗ်ဴးပါ)
၂။ ေဖေဖနဲ႔ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္အၾကား အျပန္အလွန္ေရးခဲ့တဲ့ေပးစာမ်ား။
က။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕ ၁၂ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၉၉၈ ေန႔စြဲပါ စာတေစာင္။ (လက္ခံရရွိတဲ့ေန႔-၁၆-၃-၉၈- ေဖေဖ့လက္မွတ္ K.Z စာေပၚမွာထိုးထား)
ခ။ ထိုစာကိုျပန္တဲ့ ၁၁-၄-၁၉၉၈ ေန႔စြဲပါ ေဖေဖ့စာ (မိတၱဴ)
ဂ။ ၁ဝ-၁-၂ဝဝဝ ေန႔စြဲနဲ႔ေဖေဖရဲ႕စာ (မူၾကမ္း)
ဃ။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလ (၈) ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕ျပန္စာ။ (လက္ခံရရွိတဲ့ေန႔-၂၁-၂-၂ဝဝဝ K.Z လက္ မွတ္နဲ႔)
၃။၁၉၉၉ ဒီဇင္ဘာမွာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္ပို႔လိုက္တဲ့ ႏွစ္သစ္ကူးကဒ္။(လက္ခံရ ၇-၁-၂ဝဝဝ)(စာအိတ္ပါသိမ္းထား)
၄။ ၁၉၉၈ မတ္လကထုတ္တဲ့ ေခတ္ၿပိဳင္စာေစာင္ထဲက အေဝးေရာက္သံတမန္တဦးေရးတဲ့ ဦးေနဝင္းက အိုအို၊ တပ္မေတာ္က
ၿပိဳၿပိဳဆိုတဲ့ေဆာင္းပါး (ညႇပ္ထားတာ) အဲဒီေဆာင္းပါးမွာ ဦးခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕သမိုင္းဝင္ေျပာၾကားခ်က္အခ်ဳိ႕ဆိုတာေတြကို ကိုးကား ထားပါတယ္ဆိုတာေတြကုိပါ။ ျဖတ္ညႇပ္ကပ္လုပ္ၿပီး ေဖေဖက အမွတ္တရ စနစ္တက်သိမ္းဆည္းထားတာေတြကုိ ေတြ႔ လိုက္ရပါတယ္။
ေနာက္ အန္ကယ္ရဲ႕ေပးစာမ်ားရဲ႕ေဘးအလြတ္ေကာ္လံေလးထဲမွာ ေဖေဖက စာျပန္ရင္ ထည့္ေရးရမဲ့အခ်က္မ်ား၊ မွတ္ခ်က္ မ်ားကို အတိုခ်ဳပ္ေလးေတြေရးထားတာေလးေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္။
ေနာက္မွတ္မိတာတခုကေတာ့-အန္ကယ္္ခ်စ္ၿမိဳင္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴး စီဒီအေခြတေခြလည္းရထားဖူးပါတယ္။ အဲဒါေတာ့ ရွာမ ေတြ႕ေသးပါ။ (လက္ဝယ္ရွိသူမ်ား မွ်ေဝေပးႏိုင္ရင္ ေပးေစလိုပါတယ္။) အဲဒါေတြရယ္၊ ေဖေဖ့စာအုပ္ထဲက အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္ အေၾကာင္းေရးထားေတြပါ စုေပါင္းၿပီး ေဖေဖနဲ႔အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္္အၾကားဆက္ဆံေရး (၁၉၄၆ – ၂ဝဝဝခုႏွစ္လြန္မ်ားအထိ-ႏွစ္ (၅ဝ) ေက်ာ္) အေၾကာင္း ေရးပါဦးမယ္။
လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ စစ္ျပန္သူရဲေကာင္းႀကီးႏွစ္ဦးရဲ႕အျပန္အလွန္ေရးၾကတဲ့စာေတြထဲမွာ (ယူတတ္မယ္ဆိုရင္) သံေဝဂ
ရစရာ လြမ္းေမာစရာေတြပါပါတယ္။
၂ဝဝဝ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၈) ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ အန္ကယ္္ရဲ႕စာထဲမွာ ….
“ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနျဖင့္ေတာ့ အမိႏိုင္ငံအတြက္ တာဝန္ေၾကခဲ့သည္ဟု နားလည္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားဘဝကတည္းက လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲအတြက္ ပါဝင္ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲတေလွ်ာက္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေနာက္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္တည္ျမဲေရးအတြက္ ေရွ႕တန္းမွထူးခြၽန္စြာ ပါဝင္ထမ္းရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္မ်ားကို ျပန္လည္သတိရတိုင္း ေက်နပ္မႈမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ မိမိႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ခုခံတိုက္ခိုက္ရင္း က်ဆံုးသြားခဲ့ၾကသည့္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားအတြက္လည္း စဥ္းစားမိတိုင္း ႏွေမ်ာတသ ယူၾကံဳးမရ ခံစားရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ generation က ဒီေလာက္ သက္စြန္႔ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၿပီးမွ ရခဲ့သည့္အခြင့္အေရးေတြကို ေနာက္လူမ်ားက အလြဲသံုးစားလုပ္ခဲ့ၾက လုပ္လွ်က္ရွိိွ္ၾကသျဖင့္ ျပည္ သူေတြငတ္ျပတ္ဆင္းရဲေနသည္ကို ၾကားသိေနရသျဖင့္လည္း စိတ္ဆင္းရဲမႈမ်ား ခံစားေနရပါသည္ ခင္ဗ်ာ” လို႔ ေရးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အန္ကယ္္နဲ႔ေဖေဖက စိတ္ခံစားမႈခ်င္း တူေနတာေတြ႕ရပါတယ္။
ေဖေဖရဲ႕အသက္ (၉ဝ) ျပည့္္ (၂ဝဝ၉ ဒီဇင္ဘာ ၃ ရက္) ေန႔ကထုတ္ခဲ့တဲ့အမွာစာမွာ …
“ကြၽန္ေတာ္ ဒီေန႔ အသက္ (၉ဝ) ျပည့္ပါၿပီ။ ဆရာႀကီးမိႈင္းေျပာသလို အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္ခ်စ္လွတဲ့ျပည္သူေတြ အခုထိဆင္းရဲတြင္းနက္ေနေသးတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းႏိုင္ပါဘူး” လို႔ ပါပါတယ္။
(ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ၊ တရားခံအစစ္ဘယ္သူလဲ (ေနရီရီစာေပ) ႏွာ- ၁၉၅)
ေဖေဖက ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္္ထံေရးတဲ့စာ (၁၁-၄-၉၈ ေန႔စြဲနဲ႔) မွာ ေရးထားတာေတြကေတာ့ …
“က်ေနာ္ႏွင့္ ခင္ဗ်ားတို႔ ၁၉၄၅ ေက်ာ္ကစၿပီး တိုင္းျပည္အက်ဳိး ႏွစ္ဦးပူးေပါင္းမိၾကၿပီး အသက္စြန္႔ဆံဖ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾက သည္တို႔ကို ျပန္ေျပာင္းသတိရၿပီး ၾကည္ႏူးဝမ္းေျမာက္မိပါသည္”တဲ့။
ဒီေနာက္ေဖေဖက ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊ တပ္မေတာ္ကပင္စင္ယူခဲ့ရၿပီးခ်ိန္ကစလို႔ ေနာက္ဆံုးတ႐ုတ္ျပည္ေရာက္လာရတဲ့အထိ ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတဲ့အေျခအေနေတြ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရးထားတာေတြ႕ရၿပီး၊ တိုင္းျပည္ႀကီးရဲ႕လက္ရွိေတြ႕ႀကံဳေနရတဲ့အက်ပ္အတည္းအခက္အခဲေတြနဲ႔ ဒါေတြရဲ႕အေၾကာင္းရင္းေတြအေပၚ သူ႕ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္ေတြကိုပါ ေရးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ အဲသလို စာရွည္ႀကီးေရးၿပီးမွ ဒီလိုေတာင္းပန္ထားပါတယ္။
“က်ေနာ္လည္း စာေရးတာအေတာ္ရွည္သြားၿပီ ရပ္ပါေတာ့မည္။ က်ေနာ္တို႔လူခ်င္းမေတြ႕တာ ႏွစ္ ၃ဝ ေက်ာ္ၿပီ။ ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔အရြယ္ေတြ အိုမင္းလာၾကျပီျဖစ္လို႔ ဘဝေနာက္ေၾကာင္းျပန္စဥ္းစားတဲ့အခါ အခ်က္အလက္ေတြစံုရေအာင္ ေနာက္ေၾကာင္းေတြပါ ေရးသားလိုက္တာျဖစ္္ပါတယ္။ စာေရးရင္း ေရးလက္စႏွင့္ ေရးလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေအးေအးခ်မ္း ခ်မ္းေနလိုတဲ့ ခင္ဗ်ားစိတ္ကို ရႈပ္ေထြးေလးလံေအာင္ျဖစ္မွာလည္း တဖက္က စိုးရိမ္ပါသည္။ အကယ္၍ က်ေနာ့္စာေၾကာင့္ ခင္ဗ်ားစိတ္႐ႈပ္ေထြးေလးလံမႈျဖစ္ရလွ်င္ က်ေနာ့္ကိုခြင့္လႊတ္ရန္ ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္” တဲ့။
ေဖေဖ အဲသလိုေတာင္းပန္ရတာလည္း အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ အန္ကယ္္က သူ႕ရဲ႕စာထဲမွာေရးထားတာေတြရွိပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဘာႏိုင္ငံေရးမွမလုပ္ပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ မိမိတတ္စြမ္းသမွ် ေဆာင္ရြက္ေပးၿပီးၿပီဟု ယံုၾကည္ပါ သည္။ တိုင္းျပည္ေကာင္းတာ မေကာင္းတာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လည္းမတတ္ႏိုင္ပါ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ကံပါပဲ။ မည္သူ႔ကိုမွလည္း မ ေထာက္ခံ၊ မည္သူ႔ကိုမွလည္း ဆန္႔က်င္၊ မိမိဘာသာအိေႁႏၵရရပဲေနပါသည္။ အသက္အရြယ္ကမငယ္ေတာ့သျဖင့္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမါဟမျဖစ္ေအာင္ပဲ ေနပါသည္။
“ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္း ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဘာမွဝင္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ခြင့္မရွိေတာ့သျဖင့္ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာသို႔ ထြက္ခြာ ခဲ့ရၿပီး စိတ္ေအးလက္ေအးေနႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါသည္ခင္ဗ်ား”
“ကြၽန္ေတာ္တို႔အသက္အရြယ္ကလည္းႀကီးလာပါျပီ။ လက္ရွိဘဝကုန္ဆံုးသြားသည့္အခါ ေကာင္းရာသုဂတိသို႔ေရာက္ရန္ သာ ျပင္ဆင္ေနရပါသည္” လို႔ ေရးထားၿပီး တပ္မေတာ္ထဲရွိစဥ္ကတည္းက ဘာသာေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ ေနာက္ပိုင္းအေမရိကန္ကိုေရာက္ၿပီးေနာက္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့သာသနာေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေရးျပမိတ္ဆက္ေပးထားပါ တယ္။
ေဖေဖကလည္း ဒီလိုျပန္အားေပးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
“ခင္ဗ်ားစာတြင္ ခင္ဗ်ားလည္း အသက္ ၇ဝ ေက်ာ္လာၿပီျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေရး စစ္ေရးအေတြးအေခၚေတြကို ေဘးဖယ္စြန္႔ခြာၿပီး လံုးဝအနားယူၿပီး ဘာသာေရးဘက္တတ္အားသမွ် ေဆာင္ရြက္ေနတာသိရပါသည္။ ခင္ဗ်ားမွာ စူးစူးစိုက္စိုက္လုပ္တတ္တဲ့လုပ္ဟန္ေၾကာင့္ ယၡဳဘာသာေရးလည္း အေတာ္ထိေရာက္စြာလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္” တဲ့။
သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕အျပန္အလွန္ေပးစာေတြထဲမွာ က်န္းမာေရးအတြက္ အၾကံဉာဏ္ေတြ၊ ေလ့က်င့္တာေတြနဲ႔ပတ္သက္တာ ေတြ ဂ႐ုတစိုက္ေရးေနတာေတြဖတ္ရတာ အေတာ့္ကိုၾကည္ႏူးစရာပါ။ (အထူးသျဖင့္ အခုလို ႏွစ္ေယာက္စလံုးမရွိေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာေပါ့)
တကယ္ေတာ့ ေဖေဖတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ ၁၉၄၅ ကုန္ ၁၉၄၆ အစမွာ စတင္ရင္းႏွီးခဲ့ၾကဟန္ ရွိပါတယ္။
အန္ကယ္ရဲ႕ ဘာမားဒီဘိတ္နဲ႔ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာေျပာျပထားတာေတြကေတာ့ …
“သံလ်င္မွာရွိတဲ့ ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ေဇာလက္ေအာက္ရွိ အမွတ္ (၃) ဘားမား႐ိုင္ဖယ္တပ္သို႔ ဗိုလ္ႀကီးအျဖစ္ ရာထူးတိုးျမႇင့္ၿပီး ေရာက္ရွိသြားတယ္။ အဲဒီမွာ အဂၤလိပ္အရာရွိမ်ားလည္း ရွိေသးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက စစ္ၿပီးေနာက္ စစ္တပ္ထဲ မ ဝင္ေတာ့တဲ့ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းေတြကိုစုေဆာင္းၿပီး ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႕ကိုဖြဲ႕တယ္။ (ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လိုအပ္လာ ရင္ သံုးဖို႔) အဲဒီအဖြဲ႕ကိုေထာက္ပံ့ဖို႔ လစဥ္လဆန္းတိုင္း က်န္အရာရွိမ်ားဆီက (တပ္ခြဲတိုင္းဆီလွည့္သြားၿပီး) အလွဴေငြ ေကာက္ခံဖို႔ ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ေဇာက တာဝန္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ေတြက ကြန္ျမဴနစ္လို႔ ထင္ခံခဲ့ရတယ္္”
၁၉၄၇ ဇူလိုင္ (၁ဝ) ရက္ေန႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က (လုပ္ႀကံမခံရခင္ (၉) ရက္အလို လုပ္ၾကံခံရတဲ့အခန္းမွာပဲ) ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ဗိုလ္ေက်ာ္ ေဇာကိုေမးတယ္။“လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ အဂၤလိပ္အရာရွိမပါပဲ မင္းတို႔တပ္ကိုဆက္ကိုင္ႏိုင္မလားလို႔ ေမးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ဂ်ပန္ကအရင္ဆံုးစစ္ပညာသင္ေပးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ စစ္အေတြ႕အၾကံဳ (၃) ႏွစ္ရွိၿပီး ၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ အဂၤလိပ္အရာရွိေတြကို အၾကံေပးအျဖစ္ ထားစရာမလိုပါဘူး”လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။
“လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေရရွည္တိုက္ပြဲဝင္ဖို႔ စစ္အတြင္းျပင္ဆင္ေနခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ကြၽန္ေတာ့္တို႔အရာရွိေတြ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ရွိသင့္တယ္လို႔ယူဆၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ႏိုင္ငံေရးေလ့လာခိုင္းတယ္။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ တပ္ထဲမွာ ဆိုရွယ္ လစ္ေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြျဖစ္ကုန္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္အပါအဝင္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဘယ္ပါတီမွမဝင္ခဲ့ဘူး။ ၁၉၄၇ ကုန္ ခါနီးမွာ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေက်ာ္ေဇာက ရခိုင္စစ္ေျမျပင္ကြပ္ကဲရေတာ့၊ ကြၽန္ေတာ္က အမွတ္ (၃) ဘားမား႐ိုင္ဖယ္မွာ တပ္ရင္းမွဴး ျဖစ္က်န္ခဲ့တယ္” တဲ့။
ဒါေတြကေတာ့ ဘာမားဒီဘိတ္နဲ႔ေတြ႕ဆံုခန္းမွာေျပာခဲ့တာေတြပါ။ (Burma Debate Vol14-No3/July-August-1997 –pg -11-15) ၁၉၄၉-၅ဝ အတြင္း အင္းစိန္တိုက္ပြဲအပါအဝင္ ေကအင္ဒီအိုမ်ားနဲ႔တိုက္ရတဲ့တိုက္ပြဲေတြမွာလည္း အတူတြဲ တိုက္ ခဲ့ၾကရပါေသးတယ္။
၁၉၅၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမွဴးျဖစ္ေတာ့ အန္ကယ္က လား႐ႈိးမွာ တပ္မဟာမွဴးပါ။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ျပည္သြား စစ္မစ္ရွင္မွာလည္း ေဖေဖတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ပါသြားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီခရီးစဥ္ကာလမွာ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ေပ်ာ္စရာအေတြ႕အၾကံဳေလးတခုကိုလည္း ေဖေဖကသူ႕စာအုပ္ထဲမွာ အမွတ္တရ ေရးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
“တညထမင္းစားပြဲသြားခါနီး ဗိုလ္ခ်စ္ၿမိဳင္္မွာ ဆံပင္ရွည္ေနသျဖင့္ ဟိုတယ္ေအာက္ထပ္ ဆံပင္ညႇပ္ဆိုင္တြင္ ဆံပင္သြားညႇပ္ ပါသည္။ ဆံပင္ညႇပ္သမားေစတနာဗလပြျဖင့္ ဆံပင္ကိုေကာ္တင္ၿပီး အေမာက္ေထာင္ေပးလိုက္ပါသည္။ သူကလည္း မွန္မၾကည့္ ဘာမၾကည့္ျပန္လာပါသည္။ အခန္းေရာက္မွ မွန္ၾကည့္ေတာ့ အေမာက္ႀကီးတေထာင္ေထာင္ျဖစ္ေနပါေတာ့ သည္။ အခ်ိန္လည္းနီးေနျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဝိုင္း၍ဆံပင္ေပ်ာ့ေအာင္ မီးျခစ္မီးနဲ႔႐ႈိ႕ၾကရာ ဆံပင္တခ်ဳိ႕မီးေလာင္သြားသျဖင့္ အေတာ္ပင္ ကသုတ္ကရက္ျဖစ္လိုက္ၾကပါေသးသည္။ ထမင္းစားပြဲအၿပီး ဟိုတယ္ခန္းမ်ားျပန္ေရာက္မွ ကြၽန္ေတာ္တို႔တေတြ ထိုအျဖစ္ကို ျပန္ေျပာၾကၿပီး တေသာေသာရယ္ရပါေသးသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တေတြမွာ ရာထူးႀကီးျမင့္ေသာ တပ္မွဴးႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခားမ်ားသို႔ေရာက္ေသာအခါ တာဝန္မ်ားလည္းမရွိသျဖင့္ စိတ္လြတ္လက္လြတ္ လူငယ္မ်ားလို ေနာက္ ၾက ေျပာင္ၾက ရယ္ေမာၾကရပါသည္။”
ဒါ့အျပင္ သူတို႔တေတြရခဲ့တဲ့ ဘြဲ႕ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဒီလိုေရးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
(၁၉၅၅) ခုႏွစ္လြတ္လပ္ေရးေန႔တြင္ တပ္မေတာ္မွအရာရွိမ်ားကို အစိုးရက ဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါေသးသည္။ တိုင္း မွဴးဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္မ်ားကို “သေရစည္သူဘြဲ႕”၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီးမ်ားကို “စည္သူဘြဲ႕” စသျဖင့္ေပးအပ္ခဲ့ရာ ကြၽန္ေတာ့္ကိုလည္း “သ ေရစည္သူဘြဲ႕” ေပးခဲ့ပါသည္။ ထိုဘြဲ႕တံဆိပ္မ်ားမွာ ေရႊမ်ားႏွင့္လုပ္ထားသျဖင့္ “စည္သူဘြဲ႕” ရေသာဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္္က “အေရးအေၾကာင္းရွိလို႔၊ လိုလာရင္ အဲဒီေရႊေတြ ေရာင္းစားၾကတာေပါ့ဗ်ာ” ဟု ေနာက္ေျပာင္ခဲ့ဖူးတာကို သတိရမိပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ေဖေဖသူ႕စာအုပ္ထဲထည့္ေရးခဲ့တဲ့ အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္္နဲ႔ပတ္သက္တဲ႔အေၾကာင္းအရာေတြပါ။ (ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဟာင္းေက်ာ္ေဇာ – ဆိုင္းစုမွသည္ မန္ဟိုင္းဆီသို႔ – ကိုယ္တိုင္ေရးအတၳဳပြတၱိေပါင္းခ်ဳပ္- ယဥ္မ်ဳိးစာေပ- ႏွာ၂၄ဝ-၂၄၁)
ဒီေနာက္မွာေတာ့ ေဖေဖတို႔ အႏွစ္ (၃ဝ) ေက်ာ္ေလာက္ ေဝးသြားပါတယ္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလုပ္ၾကံခံရမႈ အႏွစ္ (၅ဝ) ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ “တရားခံအစစ္ဘယ္သူလဲ” ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္နဲ႔ ေဖေဖကို ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္ေတြကို ဘီဘီစီက အသံလႊင့္အၿပီးမွာေတာ ့အန္ကယ္က ကြၽန္မတို႔အိမ္ဖုန္းနံပါတ္ ရသြားပါတယ္။ ဘီဘီစီက ကြၽန္မတို႔ကိုခြင့္ေတာင္းၿပီးေနာက္ ေပးလိုက္တာပါ။
ဖုန္းနံပါတ္ရတာနဲ႔ အန္ကယ္က ကြၽန္မတို႔ကို လွမ္းေခၚပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာေတာ့ ေဖေဖေရာ ေမေမေရာ ေပ်ာ္လိုက္တာ၊ အန္ကယ္နဲ႔ေရာ၊ အန္တီယုနဲ႔ပါ အျပန္အလွန္ေျပာၾကဆိုၾက၊ ဖုန္းေျပာအၿပီးမွာလည္း ေဖေဖနဲ႔ ေမေမ ေရွးျဖစ္ေဟာင္းေတြ ျပန္စျမံဳ႕ျပန္ေျပာေနၾကတာေတြ သတိရမိပါတယ္။
အဲဒီေန႔မွာပဲ ကြၽန္မတို႔လိပ္စာကို အန္ကယ္ရသြားၿပီး အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ အျပန္အလွန္စာေတြ၊ အျပန္အလွန္ပို႔ေပးတဲ့ႏွစ္သစ္ ကူး ကဒ္ျပားေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပန္ရခဲ့တာပါပဲ။
ဒါေတြကေတာ့ ႏွစ္ရွည္လမ်ားၾကာရွည္ခဲ့တဲ့ ေဖေဖနဲ႔ အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္္တို႔ရဲ႕ေႏြးေထြးလွတဲ့ဆက္ဆံေရးေတြကို အက်ဥ္း ခ်ဳပ္ျပန္ေဖာ္ျပလိုက္တာပါ။
——————————
ကြၽန္မ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီေဆာင္းပါးေရးရတာ အေၾကာင္းေတြရွိပါတယ္။
၂ဝ၁၈ ဇန္နဝါရီ (၄) ရက္မွာက်ေရာက္တဲ့ အႏွစ္ (၇ဝ) ျပည့္လြတ္လပ္ေရးေန႔အခါသမယမွာ ဒီလြတ္လပ္ေရးႀကီးရဖို႔အတြက္ အသက္ေတြဘဝေတြရင္းၿပီး စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားသြားၾကတဲ့ ဗမာတျပည္လံုးက လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္တိုင္း ရင္းသားသူရဲေကာင္းမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳခ်င္လို႔ပါ။
တဆက္တည္းမွာပဲ အဲဒီသူရဲေကာင္းႀကီးမ်ားရဲ႕အိမ္မက္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗမာျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ တိုင္းျပည္ႀကီးနဲ႔ျပည္ သူတရပ္လံုး ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္ၾကရေစမယ္ဆိုတာ မျပည့္ဝေသးဘူးဆိုတာကိုလည္း သတိေပးေထာက္ျပခ်င္တာပါ။ ဒါအ တြက္ အဓိကအဟန္႔အတားႀကီးက အဆက္မျပတ္ႏိုင္ေသးတဲ့ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ေမြးရာပါ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးပါ။ ဒီအတြက္ ဘာလိုအပ္ပါသလဲ။
ေဖေဖနဲ႔ အန္ကယ္ခ်စ္ၿမိဳင္္တို႔ျပသခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္စြာသေဘာကြဲလြဲခြင့္ (Agree to Disagree) သေဘာထားပါ။
“ဗိုလ္ခ်ဳပ္္ေက်ာ္ေဇာဟာ ဂ်ပန္ေခတ္က သခင္စိုးနဲ႔ေတြ႕ၿပီးေနာက္ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္သြားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ကင္းကင္းပဲေနပါတယ္” လို႔ အန္ကယ္က သူ႔အင္တာဗ်ဴးမွာေျပာထားတာရွိပါတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္မတူသူမ်ားအၾကား တိုင္း ခ်စ္ျပည္ခ်စ္အေျခခံနဲ႔ အတူတြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာေတြကို သူတို႔ႏွစ္ဦးလံုးက တန္ဖိုးထား ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္ခဲ့တာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။ အတူတြဲလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာကိုလည္း ျပသႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လူပုဂၢဳိလ္အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တဖက္နဲ႔တဖက္ အျပန္အလွန္ ေလးစားၿပီး တန္းတူရည္တူသေဘာထားဆက္ဆံရင္ ကိစၥအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကပါတယ္။ တူညီတဲ့သေဘာထား တရပ္ (ဥပမာ-တိုင္းျပည္ေကာင္းေစခ်င္တဲ့ေစတနာ၊ ျပည္သူေတြမထိခိုက္ေစခ်င္တဲ့ေစတနာ စသျဖင့္) ေပၚအေျခခံၿပီး၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးအေျဖရွာၾကရင္ျဖင့္ ဘယ္ေလာက္ႀကီးတဲ့ျပသာနာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့-အေျခခံစိတ္ရင္း ေစတနာရင္းမွန္ဖို႔ လိုတာပါ။
အခုလြတ္လပ္ေရးေန႔ (၄-၁-၂ဝ၁၈) မွာ ကာခ်ဳပ္ေပးတဲ့မိန္႔ခြန္းကိုၾကည့္ပါ။
“တပ္မေတာ္ဟာ ရယူလိုမႈအနည္းဆံုးနဲ႔ ေပးဆပ္ႏိုင္မႈအျမင့္မားဆံုးအဖြဲ႕အစည္းတရပ္ျဖစ္တယ္” တဲ့။ ကာခ်ဳပ္ႀကီးအေနနဲ႔ “အတိတ္ေမ့ေရာဂါ” ရလိ႔ုမ်ား ဒီလိုေျပာထြက္ေလသလားလို႔ ထင္စရာပါ။
မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ တပ္မေတာ္ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ၿမိဳးၿမိဳးျမက္ျမက္္ စံစားေနရသူ အခြင့္ထူးခံမ်ားရဲ႕ အရင္းခံစိတ္ေနသေဘာထားက ဆင္းသက္လာတဲ့အေတြးအေခၚပါ။ တို႔သာ တိုင္းျပည္ကို အခ်စ္ဆံုး၊ တို႔သာ အနစ္နာအခံရဆံုးဆိုတဲ့အေျခခံေပၚကေန တို႔သာ အျမင့္ျမတ္ဆံုး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္ဦး ေဆာင္မႈအခန္းက႑ ပါဝင္ရမယ္လို႔ တႏိုင္ငံလံုးက ျပည္သူေတြကို တသက္လံုးကြၽန္ျပဳထားခ်င္တဲ့ စိတ္ေစတနာ၊ တသက္ လံုး တပ္မေတာ္က ဗိုလ္လုပ္ခ်င္တဲ့ေလာဘ၊ စတဲ့စိတ္ဓာတ္အေျခခံနဲ႔ကို မရွက္မေၾကာက္ေျပာထြက္လာတာသာျဖစ္ပါ တယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳးစိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႔ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ တ ျခားေဆြးေႏြးေဖာ္ ေဆြးေႏြးဖက္မ်ားကို တန္းတူရည္တူသေဘာထားႏိုင္မွသာလွ်င္၊ မိမိတို႔ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ကိုင္ထားတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္ထူးေတြ၊ စီးပြားေရးအခြင့္ထူးေတြကိုစြန္႔လႊတ္ၿပီး က်န္သူမ်ားနဲ႔ ညီညီမွ်မွ်ခြဲေဝႏိုင္မွသာလွ်င္ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္မွာပါ။
ဗမာျပည္သူမ်ားကေတာ့ သူတို႔ေလွ်ာက္ရမယ့္လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာျပည္ႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာလာ ေရးအတြက္ ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ၾကမွာပါ။ ေအာင္ပြဲလည္း မုခ်ရမွာပါ။ ျမန္ျမန္ရပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳလ်က္ …။
လွေက်ာ္ေဇာ
၉-၁-၂ဝ၁၈မွတ္ခ်က္
၁။ ၂ဝ၁၇ ဒီဇင္ဘာ (၉) ရက္ေန႔ကကြယ္လြန္သြားတဲ့ အသက္ (၉၆) ႏွစ္ရြယ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္္ကို ဂုဏ္ျပဳေရးသားပါတယ္။၂။ အျပန္အလွန္ေပးစာမ်ားကိုေဖာ္ျပရာမွာ မူရင္းသတ္ပံုမ်ားအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
၃။ ဓာတ္ပံုမွာ ၁၉၄၆ – ၄၇ ကာလ၊ သံလ်င္မွာဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ေသနတ္ကိုင္ ေျခလ်င္တပ္ရင္း (၃) ျဖစ္ဟန္ရွိပါတယ္။ ေရွ႕တန္းအလယ္တည့္တည့္ေဖေဖျဖစ္ၿပီး ညာဖက္က ဗိုလ္မွဴးႀကီးခ်စ္ၿမိဳင္္ျဖစ္ပါတယ္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
ေလးစားစရာ စံနမူနာပုဂၢိဳလ္ စစ္သားၾကီးမ်ားပါ။