(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၊ ၂၀၁၈
● အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးသစ္
ဥကၠဌေမာ္စီတုန္းက ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ေအာင္ျမင္ဖ႔ိုရာ ျပဒါးရွင္လံုး (၃) လံုး လိုတယ္။
၁။ (ျပည္သူ႔အက်ဳိးသယ္ပိုးတဲ့) ပါတီတရပ္
၂။ (အဲဒီပါတီရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈကိုခံယူထားတဲ့) တပ္မေတာ္တရပ္
၃။ (တိုးတက္တဲ့ (သို႔မဟုတ္) ရည္ရြယ္ခ်က္တူတဲ့ အင္အားစုမ်ားရဲ႕) တပ္ေပါင္းစုတရပ္ ရွိရမယ္လို႔ ေျပာဖူးတယ္။
တပ္ေပါင္းစုလုပ္ငန္းကို အလြန္အေလးထားခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအဆင့္တိုင္းမွာလည္း လက္ေတြ႕ေျမျပင္အေျခအေန မ်ားအရ နည္းပရိယာယ္ေပါင္းစံုေမာ္ကသံုးၿပီး တပ္ေပါင္းစုလုပ္ငန္းကိုလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ – ဂ်ပန္ခုခံဆန္႔က်င္ေရး ကာလ (၁၉၄၂ – ၄၅) မွာ ေျမရွင္တိုက္ဖ်က္ေရးကိုိုရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီး။ ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္သူအားလံုးကို ဂ်ပန္ခုခံေရးတပ္ေပါင္းစု အလံေအာက္ ဆြဲသြင္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၉ တ႐ုတ္ျပည္လြတ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္လည္း ႏိုင္ငံတကာအရင္းရွင္ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားနဲ႔ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုလိုနီဘဝက လြတ္ေျမာက္စႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ေပါင္းၿပီး ဘက္မလိုက္ႏိုင္ငံမ်ားဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတရပ္နဲ႔အတူ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေတြမွာအခုအထိအသံုးတဲ့ေနေသးတဲ့ ဘန္ေဒါင္းမူ (၅) ခ်က္ ဆိုတာကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း (၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ား) မွာ ဗိုလ္က်လႊမ္းမိုးေရးဆန္႔က်င္ေရး (အေမရိကန္ေရာ၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံေရာ) ဆိုတဲ့အလံေအာက္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားကို စည္း႐ံုးႏိုင္ဖို႔ သံုးကမာၻသေဘာတရားဆိုတာကို တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။
တပ္ေပါင္းစုလုပ္ငန္းဆိုတာ မိမိရည္မွန္းခ်က္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ မိမိတဦးတည္းအင္အားနဲ႔ မလံုေလာက္တဲ့ အခါ ရည္မွန္းခ်က္တစံုတရာတူသူခ်င္း၊ ကာလတပိုင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ တူတာေတြ အတူတြဲလုပ္ၾက ၿပီး၊ မတူတာေတြ ခြဲလုပ္ၾကပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ပစ္မွတ္တတ္ႏိုင္သမွ် က်ဥ္းေအာင္လုပ္တဲ့သေဘာ၊ အင္အားႀကီးသ ထက္ႀကီးေအာင္လုပ္တဲ့သေဘာပါပဲ။
ေမာ္ေခတ္ေနာက္ တ႐ုတ္ျပည္က အဆက္ဆက္ေသာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဒီလိုဘဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားကိုတပ္ေပါင္းစုဖြဲ႕ၿပီး ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီးေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ (အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား အသာစီးရထားတဲ့) ႏိုင္ငံတကာႏိုင္ငံေရးစည္းစနစ္ ေတြ၊ ဘ႑ာေရးစည္းစနစ္ေတြကို ပိုမိုမွ်တလာဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စစ္ေအးေခတ္အၿပီး (ဆိုဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကြဲသြားၿပီးေနာက္) တ႐ုတ္က ေလသံေျပာင္းလာပါတယ္။
အရင္းရွင္စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ၿပီး၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္နဲ႔ အစားထိုးေရးဆိုတဲ့ရည္မွန္းခ်က္ကိုေလွ်ာက္လွမ္းရာမွာ ဆိုဗီယက္ရဲ႕ နည္းသ႑န္မ်ားနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕လမ္းနဲ႔ မတူဘူး။ အရင္းရွင္စနစ္အတြင္းက မိမိတို႔အတြက္အသံုးတည့္မယ့္နည္းစနစ္မ်ားကို ရယူမွာလို႔ ေျပာလာပါတယ္။ (တိန္႔ေရွာင္ဖင္ခ်မွတ္ထားတဲ့အေျခခံမူ (၄) ခ်က္ေအာက္မွာလို႔လည္း ထည့္ေျပာထားပါတယ္။)
ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာ (၁) ရက္ေန႔ကက်င္းပတဲ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးကႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အ စည္းအေဝးဖြင့္ပြဲမွာ သမတရွီက်င့္ဖင္က မိမိတို႔တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈပံုစံကို မွ်ေဝေပးခ်င္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ ေတာ့မွ မိမိတို႔ပံုစံကို တျခားႏိုင္ငံသို႔တင္ပို႔မွာမဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ မိမိတို႔အေနနဲ႔လည္း တျခားႏိုင္ငံရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈမ်ား၊ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားကို ေလ့လာသင္ယူမွာျဖစ္ေပမယ့္ ဒီအတိုင္းကူးခ်တာ ဘယ္ေတာ့မွလုပ္မွာမဟုတ္ပဲ၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအေျခ အေနနဲ႔ ညိႇယူမွာျဖစ္ေၾကာင္းလို႔လည္း ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
တကယ္လည္း ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ တိန္႔ေရွာင္ဖင္တက္လာၿပီးကတည္းက တံခါးဖြင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေပၚလစီေအာက္မွာ အရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ အေတာ္သင့္ျမတ္ေနပါၿပီ။ အရင္းရွင္စနစ္ရဲ႕ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းလိႈင္းကိုစီးၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးကို အေတာ္တိုးျမႇင့္လာေန႐ံုမွ်မက၊ တ႐ုတ္စီးပြားေရးဟာ ကမာၻအရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္စီးပြားေရးနဲ႔) အ ေတာ္ကို ဆက္စပ္မိသြားပါၿပီ။ တ႐ုတ္က အရင္းရွင္စနစ္အတြင္းက ယႏၱရားမ်ား (ဥပမာ-ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္) ကို အသံုးခ်၊ စီးပြားရသေလာက္ရွာၿပီး ရရွိသမွ် အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို သင့္ေတာ္မွ်တစြာမွ်ေဝေပးတဲ့စနစ္ (ဆိုရွယ္လစ္စနစ္) ကိုက်င့္သံုးပါတယ္။ (ဒါကို တ႐ုတ္မ်ားက တ႐ုတ္ထူးျခားခ်က္မ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္လို႔ အမည္ေပးထားပါ တယ္။) ေနာက္ဆံုး ၂၁ ရာစုအဝင္မွာေတာ့ တ႐ုတ္က ကမာၻဒုတိယအင္အားအႀကီးဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာပါေတာ့ တယ္။(၂၀၁၈ မွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ တံခါးဖြင့္ေပၚလစီက်င့္သံုးလာတာ အႏွစ္ (၄၀) ျပည့္မွာပါ)
၂၀၀၈ မွာစတင္ခဲ့တဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရးကပ္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔နလံမထူျဖစ္လာတာ၊ သမ႐ိုးက်မဟုတ္တဲ့ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈေတြေပၚလာ တာ၊ ဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္းေၾကာင့္ သိပြံနည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတာေၾကာင့္ ကမာၻႀကီး ပိုမိုက်ဥ္းေျမာင္းလာၿပီး ကမာၻ႔ ရြာျဖစ္သြားတာ၊ စတာ စတာေတြေၾကာင့္ ကမာၻလူသားတရပ္လံုးရဲ႕ကံၾကမၼာဟာ တဆက္တစပ္တည္းျဖစ္သြားပါေတာ့ တယ္။ ဒီမွာတင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ လူသားအားလံုးအတြက္ သဟဇာတမွ်တတဲ့အဖြဲ႕အစည္း (Harmonous society)တည္ေဆာက္ ေရး (အရင္သမတ-ဟူခ်င္ေတာင္း-သံုးခဲ့တဲ့စကားလံုး) တို႔၊ အခုသမတရွီသံုးေနတဲ့ ကံတူအက်ဳိးေပးအဖြဲ႕အစည္းတို႔၊ အနာဂါတ္ကိုမွ်ေ၀ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္းတို႔)၊ (A community of shared destiny or shared future) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရသစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။(ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမ်ားမွာလည္း လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္အျဖစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈ (Partnership) လို႔ သံုးပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက သံုးေလ့သံုးထရွိ မဟာမိတ္ဖြဲ႕မႈ (Alignment) နဲ႔မတူဘူးတဲ့။)
အဲဒါေတြနဲ႔ တဆက္တစပ္တည္းရွိတဲ့ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးသစ္ဆိုတဲ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒသစ္ တရပ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒီမူဝါဒကို လက္ေတြ႕ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ျဖစ္ရပ္တခုၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာ ၈ – ၁၀ ရက္အတြင္း တ႐ုတ္ျပည္ကိုလာေရာက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမတ ေဒၚနယ္လ္ထရန္႔ရဲ႕ခရီးစဥ္မွာ ေတြ႔လိုက္ရတဲ့ တ႐ုတ္- အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးမွာ အေမရိကန္ဘက္က ဘာမွအေျပာင္းအလဲႀကီးႀကီးမားမား မရွိလိုက္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ထရန္႔က ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆြယ္စဥ္ကာလက တ႐ုတ္အေပၚ ဓားႀကိမ္းႀကိမ္းခဲ့ေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြႏိုင္ငံေရးမွာေတာ့ နစ္ဆင္လက္ထက္ကစလို႔ အေမရိကန္သမတအဆက္ဆက္က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ စီးပြားေရး-ကုန္သြယ္ေရးကို ဗဟိုျပဳတဲ့ဆက္ဆံ ေရးကိုပဲ ဆက္လက္က်င့္သံုးေၾကာင္း ျပသလိုက္ပါတယ္။
ဘယ္လိုျဖစ္သြားတာလဲ။
တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးထူေထာင္ၿပီး ျဖတ္သန္းလာတဲ့ျဖစ္စဥ္မ်ားအတြင္း တည္ေဆာက္လာတဲ့ အေဆာက္ အအံုယႏၱရားမ်ား (Institutional mechanism) တျဖည္းျဖည္း ျပည့္ဝရင့္က်က္လာမႈေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အခုေနာက္ဆံုးတည္ေထာင္လိုက္တဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ အဆင့္ျမင့္ယႏၱရား ၄ ခု …
၁။ သံခင္းတမန္ခင္းနဲ႔ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ
၂။ စီးပြားေရးေရးဆိုင္ရာ
၃။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ (cyber) လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ
၄။ လူမႈေရးနဲ႔ ျပည္သူလူထုအခ်င္းခ်င္းၾကား ဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာတို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ အဆင္ေျပေျပ တိုးတက္ေနပါတယ္။
ဒီလိုမ်ိဳးစင္ျမင့္ေတြကို ႏွစ္ႏိုင္ငံကေကာင္းေကာင္းအသံုးျပဳၿပီး သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္ေတြမွာ အျမင္ ေတြဖလွယ္တာ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မဲ့နည္းေတြရွာတာေတြ လုပ္ေဆာင္ရင္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့နည္းေတြ၊ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေတြ႕မႈကို ေရွာင္ရွားလာႏိုင္ၾကပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးမ်ားအၾကား ဒီလိုစင္ျမင့္ (သုိ႔မဟုတ္) ယႏၱားရားေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ရွိပါတယ္။) ဒါေတြရဲ႕အေျခခံေပၚမွာ အေမရိ ကန္သမတနဲ႔ တ႐ုတ္သမတတို႔ရဲ႕ေတြ႕ဆံုပြဲျဖစ္လာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေလာက္အဆင္ေျပေခ်ာေမာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ သမတ (၂) ဦးဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအေျခအေနမ်ားအျပင္၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက အေရးထားရတဲ့ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာနဲ႔ ေဒသ ဆိုင္ရာျပႆနာမ်ားအေပၚ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ၾကၿပီး အေရးႀကီးတဲ့သေဘာတူညီမႈကို ရရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုနည္းနဲ႔ ကမာၻ႔စီးပြားေရးအင္အားႀကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးကို ေကာင္းမြန္တိုးတက္ေအာင္ထိမ္းသိမ္းထားလိုက္ ႏိုင္ၿပီး၊ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းသာမက ကမာၻအတြက္ပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြား မ်ားကို တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံျပည္သူမ်ားအက်ဳိးသာမက တကမာၻလံုးကျပည္သူမ်ားအတြက္ပါ အ က်ဳိးရွ္ိေစႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီမူဝါဒသစ္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္အေနနဲ႔ အာရွႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန ကမာၻႏိုင္ငံႀကီးအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ျပသလိုက္တာပါ။
တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ႔အက်ိဳးေဆာင္ၾကဆိုတာကို တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ သက္သက္ သာမဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ လူသားအားလံုးအတြက္လွပတဲ့အနာဂါတ္ကို တည္ေဆာက္ေပးဖို႔ဆိုတဲ့ရည္မွန္းခ်က္အထိ ဆြဲတင္လိုက္ တာပါပဲ။ အလြန္ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးပါတယ္။
ဒီအင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးမူဟာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ….
၁။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဆဲ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ေနတာ
၂။ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ေနတာ
၃။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အစဥ္အလာရွိတဲ့ယဥ္ေက်းမႈ စတဲ့အခ်က္ေတြေပၚမူတည္ထားတာပါ။
၁။ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဆဲႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသးတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္အေနနဲ႔ ဘက္စံုက အသင့္အတင့္ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝတဲ့ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ အ ျဖစ္တည္ေဆာက္ဖို႔ ေကာင္းမြန္ခိုင္ခန္႔တည္ၿငိမ္တဲ့ႏိုင္ငံတကာပတ္ဝန္းက်င္ေလထုရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
၂။ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ျပည္တြင္းမွာ တန္းတူညီမွ်ေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ ဘံုႂကြယ္ဝခ်မ္းသာ ေရးနဲ႔ လူမႈဘဝသဟဇာတျဖစ္ေရးတို႔ကို အားျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဝန္းအဝိုင္းမွာလည္း တရားမွ်တမႈရွိေရးကို ကိုင္စြဲထားပါတယ္။
၃။ တ႐ုတ္ရဲ႕အစဥ္အလာယဥ္ေက်းမႈ (Chinese civilization) ကလည္း တ႐ုတ္ေတြ-ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖႏိုင္ေရးအတြက္ အေတာ္အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕အစဥ္အလာ သံတမန္ဆက္ဆန္ေရးလမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားကေတာ့ …
က။ လြတ္လပ္ရမယ္
ခ။ ကမာၻၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိမ္းသိမ္းရမယ္
ဂ။ ဘံုဖြံ႕ၿဖိဳတိုးတက္မႈကို ေရွ႕႐ႈရမယ္။
ဃ။ က်န္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ပြင့္လင္းစြာဆက္ဆံရမယ္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကို တ႐ုတ္ျပည္သစ္ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ ဒီအေျခခံမူအေပၚမွာ ကမာၻအေျခအေနအေျပာင္းအလဲမ်ားနဲ႔အညီ တစံုတရာထိန္းညိႇမႈေတြ လုပ္ထားတာပါ။
တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ေဒသတြင္းျပႆနာမ်ားသာမက ကမာၻျပႆနာမ်ားမွာပါ ပိုမိုပါဝင္ပတ္သက္လာခ်င္ေနတာ၊ သင့္ေတာ္တဲ့တာဝန္ေတြထမ္းေဆာင္ခ်င္လာတာေတြကို ျပသလာေနတာျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာစည္းစနစ္မ်ားကိုလည္း ပိုမိုတရားမွ်တဖို႔၊ ပိုမိုက်ိဳးေၾကာင္းဆီေလွ်ာ္လာဖို႔ ႀကိဳးစားလာတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါပဲ။
ဒီလိုေျပာင္းလဲလာတဲ့ျဖစ္စဥ္အတြင္း၊ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာျပသာနာမ်ားကိုေျဖရွင္းတဲ့နည္းနာသစ္မ်ား ရွာၾကံလာ ႐ံုမွ်မက တကမာၻလံုးဆိုင္ရာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ (Global Governance) တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာပါ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္။
တ႐ုတ္အေနနဲ႔ အားလံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ မွ်တစြာ အက်ဳိးအျမတ္ရရွိႏိုင္တဲ့ (All-win) ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနည္းသစ္တရပ္တည္ေထာင္ေရးကို ေျပာဆိုအားေပးလာပါတယ္။ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး-အျပန္အလွန္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ လုပ္ ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ရရွိလာတဲ့အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို တရားမွ်တစြာမွ်ေဝဖို႔ လုပ္ေဆာင္လာတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ပဲ ရွီက သူ႔မိန္႔ခြန္းရဲ႕ နိဂံုးပိုင္းမွာ ဒီလိုေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကမာၻႀကီးရဲ႕အနာဂါတ္ဟာ ႏိုင္ငံအားလံုးက ျပည္သူလူထုလက္ထဲမွာပါ။ သူတို႔တေတြရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈေတြက လူသားသမိုင္းရဲ႕အနာဂါတ္ကိုျပဌာန္းပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တ႐ုတ္မ်ားကေတာ့ လူသားမ်ားအတြက္ အနာဂါတ္ေတြမွ်ေဝထားတဲ့ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းတည္ေဆာက္ဖို႔နဲ႔ အားလံုးအတြက္ သာယာလွပတဲ့ေန႔မ်ားဖန္တီးဖို႔အတြက္ က်န္ကမာၻသူ ကမာၻသားအားလံုး နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အဆင္သင့္ပါပဲ …. တဲ့။
ဒါေၾကာင့္ပဲ တ႐ုတ္က တကမာၻလံုးဆိုင္ရာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈတည္ေဆာက္ေရးဆိုတာကို ေျပာလာေနတာပါ။ ဒါေတြကေတာ့-ရွီ က်င့္ဖင္အေတြးအေခၚမ်ားထဲက အစိတ္အပိုင္းတရပ္ျဖစ္တဲ့ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးသစ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ ေလ့လာရရွိသမွ်ကို မွ်ေဝလိုက္တာပါ။
အပိုင္း (၇) မွာ တကမာၻလံုးဆိုင္ရာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈတည္ေဆာက္ေရးအေၾကာင္း ဆက္တင္ျပပါ့မယ္။
လွေက်ာ္ေဇာ
၂၉၊ ၁၂၊ ၂၀၁၇
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
