ၿဖိဳးသီဟခ်ိဳ/Myanmar Now – လီဆူတိုင္းရင္းသားတစ္ေယာက္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အိမ္မက္
(Myanmar NOW) မိုးမခ၊ ဒီဇင္ဘာ ၆၊ ၂၀၁၇
စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းေရာက္ လီဆူတုိင္းရင္းသား ဦးဗ်ာလင္းႏွင့္ မိသားစု (ဓာတ္ပံုမ်ားး – ၿဖိဳးသီဟခ်ိဳ/ Myanmar Now)
ဆဒုံး (Myanmar Now) — ေတာင္ယာမွအျပန္ ေနအိမ္ဧည့္ခန္းအတြင္း မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္ရွိေနသည့္ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ကို ေတြ႔လိုက္သည့္အခါ သရဲတေစၦတစ္ေကာင္ကို ေတြ႔လိုက္ရသကဲ့သို႔ ဦးဗ်ာလင္း ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္သြားသည္။
ေနအိမ္တြင္ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ လာေရာက္ေထာင္ထားသည့္ သေဘာမွာ စစ္မႈထမ္းရန္အတြက္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္(KIA)က ဆင့္ေခၚလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ကို ထိုေဒသတြင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာသည့္ သူ႔အတြက္ မည္သူ႔ကိုမွ် ေမးျမန္းေနစရာမလိုဘဲ သိႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္သည္။
“အစကတည္းက သူတို႔က ရြာထဲမွာရွိတဲ့ အိမ္ေတြမွာ ဘယ္သူေတြက စစ္မႈထမ္းရမယ္ဆိုတာကို သိတယ္။ အဲဒီေတာ့ စစ္မႈထမ္းရမယ့္ နာမည္ကို လာေကာက္ရင္းနဲ႔ ေသနတ္ကိုတစ္ခါတည္း ထားသြားတာ။ ထြက္ေျပးလို႔လည္း မရ၊ တိမ္းေရွာင္လို႔လည္းမရတာနဲ႔ သူတို႔ေျပာတာကို နားေထာင္လိုက္ရတယ္” ဟု ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ ဦးဗ်ာလင္းက ရွင္းျပသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ အနီးရွိ လီဆူတိုင္းရင္းသား အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ငါန္႔ထံုေက်းရြာ ဇာတိ ဦးဗ်ာလင္းသည္ KIA တြင္ ၇ ႏွစ္ၾကာ စစ္မႈထမ္းခဲ့သည္။
အစာအိမ္ေရာဂါေၾကာင့္ KIA မွ အနားယူခဲ့ၿပီးေနာက္ မိသားစုႏွင့္ ျပန္လည္ေနထိုင္စဥ္ ကခ်င္ေဒသ တစ္ေက်ာ့ျပန္ စစ္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားလာရာ မိသားစုဝင္မ်ား ရြာကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဆဒံုးၿမိဳ႕ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းသို႔ ေရာက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းစစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၇ဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားလ်က္ရိွရာ တိုင္းရင္းသားေဒသတြင္ ေနထိုင္ေသာ ဦးဗ်ာလင္းတို႔အတြက္ စစ္ပဲြအေတြ႔အႀကဳံ ဆိုသည္မွာ အသစ္အဆန္း မဟုတ္ေခ်။ ကေလးဘဝကပင္ စစ္ပဲြမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသူျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ႔တြင္ စစ္ေရးပဋိပကၡ၊ စစ္၏ အနိ႒ာရံုတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပစရာ မ်ားစြာ ရိွေနသူျဖစ္သည္။
“ကြ်န္ေတာ္ ၅ႏွစ္သားေလာက္မွာ ကတည္းက ရြာနားမွာ တိုက္ပြဲအႀကီးအက်ယ္ျဖစ္လို႔ အေမနဲ႔ အေဖက ေက်ာပိုးၿပီး ထြက္ေျပးလာခဲ့ရပါတယ္” ဟု သူက စဥ္းစားရင္း ေျပာသည္။
ထိုအခ်ိန္က ႏုိင္ငံတကာက ကူညီမည့္ အဖြဲ႔မ်ားလည္းမရွိသကဲ့သို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔မ်ားလည္း မရွိျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡအလြန္ေရာက္ခဲ့ရသည္ဟု ေျပာသည္။
“ဒီလိုမ်ိဳးစစ္ျဖစ္တာကို လံုးဝ၊ လံုးဝ မလိုလားတာ အမွန္ပါပဲ။ စစ္ေၾကာင္းေတြလာၿပီ ဆိုၿပီးေတာ့ တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာကို ခဏခဏ ေျပာင္းေရႊ႕သြားခဲ့ရပါတယ္၊ ဒီမွာ အိမ္ေဆာက္ၿပီးရင္လည္း ျပန္ၿပီး ပစ္ထားခဲ့လိုက္နဲ႔ ေနခဲ့ရပါတယ္” ဟု ဦးဗ်ာလင္းက ေျပာသည္။
ေျမစာပင္
ဆဒံုးၿမိဳ႕ရွိ အစိုးရ ရံုးေဟာင္းတစ္ခုတြင္ တည္ရွိသည့္ စခန္းတြင္ ခိုလံႈေနၾကသူမ်ားမွာ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ လီဆူ တိုင္းရင္းသား ေက်းရြာမ်ားျဖစ္သည့္ ေခါင္ေရွာင္၊ ေလာင္ျပင္၊ က်င္လံု၊ ငါန္႔ထံု၊ အင္ဘူေကာင္း၊ ပန္ဆဲ၊ ပ်န္႔ပံု၊ ထြန္ခုတ္ထန္၊ တန္လိႈင္တို႔မွ တိမ္းေရွာင္လာၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။
ဒုကၡသည္ စခန္းတာဝန္ခံ ကိုဝမ္းဟူက ၎တို႔စခန္းတြင္ ခိုလံႈေနသူ ၆ဝဝ ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း၊ က်ည္ဆံႏွင့္ ဗံုးဆံမ်ားၾကား ေနထိုင္ရသည့္ အရပ္သားမ်ားမွာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ KIA တို႔ၾကား ဓားစာခံမ်ား ျဖစ္ေနရေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
၁၉၉၄ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္မီ တုိက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားစဥ္ တပ္မေတာ္က အဓမၼခိုင္းေစမႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး တစ္ေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ အဓမၼခိုင္း ေစမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာသည္မွာ KIA ျဖစ္သည္ဟု သူက ေျပာသည္။
“ထမင္းပို႔။ က်ည္ဆန္ပို႔ေပါ့၊ ေရွ႕တန္းကို သြားရတာ၊ အလွည့္က် တာဝန္နဲ႔ သြားေနရ တာေပါ့။ ေရွ႕တန္းမွာ သူတို႔က တိုက္ေနတာ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔က အေထာက္အကူအေနနဲ႔ ပို႔ေပးေနရတာ” ဟု ကိုဝမ္းဟူက ျပန္ေျပာျပသည္။
“သြားတဲ့အခါမွာေတာ့ လမ္းက ရွင္းရွင္းေလး။ ျပန္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဗံုးေတြႀကဲလို႔ လမ္းေတာင္မွ ခုတ္ရွင္းၿပီးေတာ့မွ ျပန္လာရတယ္။ ေလယာဥ္လာတဲ့အခါမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ပုန္းေပါ့” ဟု ကိုဝမ္းဟူက ဒုကၡသည္စခန္း အတြင္းရွိ ယာယီဘုရားေက်ာင္းတြင္ ထိုင္ရင္း ေျပာျပသည္။
စခန္းတာဝန္ခံတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုငြာလင္းက ၂ဝ၁၁ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္ျဖစ္လာခ်ိန္တြင္ နယ္စပ္ အနီးရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ တိမ္းေရွာင္ရျခင္းမွာ တပ္မေတာ္က အဓမၼေစခုိင္း၊ ႏိွပ္စက္မည္ကို ေၾကာက္ရြံ႕ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။
“၁၉၉၄ မတိုင္ခင္က တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တုန္းကလို ေပၚတာဆြဲတာေတြ လုပ္ဦးမလား ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပးၾကတာ” ဟု ကိုငြာလင္းက ေျပာသည္။
လက္ေတြ႔တြင္မူ KIA ၏ အဓမၼခိုင္းေစမႈမ်ားျဖင့္သာ ႀကံဳေတြခဲ့ရသည္ဟု သူက ေျပာသည္။
“ဒီမွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က စည္းရံုးေရးဆင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မို႔လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီဘက္မွာေတာ့ ေပၚတာဆြဲတာတို႔ဘာတို႔လည္း မရွိဘူး။ သိကၡာလည္း ေတာ္ေတာ္လည္း ထိန္းေနပါတယ္” ဟု ကိုငြာလင္းက ထင္ျမင္ခ်က္ေပးသည္။
KIA ႏွင့္ဆက္သြယ္ေသာ ရြာသားမ်ား ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ခံရသည့္ထဲတြင္ ဦးလာစစ္၊ ဦးလာလဲ အမည္ရိွ ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦးလည္း ပါဝင္သည္ဟု ေျပာသည္။
“ညီအကိုႏွစ္ေယာက္ KIA ကို ရိကၡာသြားပို႔တဲ့အခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေတြ႔ၿပီး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ေထာင္ ၃ ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရၿပီးေတာ့ အရိုက္အပုတ္ ခံခဲ့ရပါတယ္” ဟု ကိုငြာလင္းက ေျပာသည္။
“စစ္တပ္ႏွစ္ခုရဲ႕ ၾကားမွာ သူတို႔ လုပ္ခ်င္တာ၊ လုပ္တာကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဟိုဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္၊ ဒီဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ပါတယ္”
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အိပ္မက္
မေပၚေက်းရြာဇာတိ ၁၅ ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၇ ႏွစ္ကပင္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ကို မခံယူဘဲ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ တစ္ေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည့္အခ်ိန္က ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူျဖစ္သည္ဟု အမွတ္တရ ျပန္ေျပာျပသည္။
“စစ္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက အရမ္းငယ္ေသးတယ္။ တိုက္ပြဲျဖစ္ေတာ့ တစ္ခါမွ မေရာက္ဘူးတဲ့ေနရာ ေရာက္တယ္ဆိုေတာ့ ေပ်ာ္လည္း ေပ်ာ္တယ္။ ဗံုးသံေတြၾကားေတာ့ အရမ္းလည္း ေၾကာက္ခဲ့ရတယ္။ လမ္းက အေဝးႀကီးေလွ်ာက္ခဲ့ရလို႔ အရမ္းလည္း ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရတယ္” ဆဒံုးဒုကၡသည္ စခန္းအတြင္းရွိ ယာယီ ဘုရားေက်ာင္းတြင္ ဝတ္ျပဳေနသူမ်ားကို ေငးရင္း ထိုမိန္းကေလးက ျပန္ေျပာျပသည္။
စစ္ေရးႏွင့္ ေတြ႔ႀကဳံရမႈ မ်ားျပားလာေသာေၾကာင့္ သူ၏ ပညာေရးလည္း ထိခိုက္ရသည္။ ၿမိဳ႕ျပရိွ သူ႔အရြယ္ တျခားကေလးမ်ား ၁ဝ တန္း တက္ေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ သူက ၅ တန္းသာ ေရာက္ေသးသည္။
သူက ေက်ာင္းပံုမွန္တက္ရေသာအေျခအေနကို ေမွ်ာ္လင့္ေနသူျဖစ္သည္။
ဆဒံုးျမဳိ႕ ဒုကၡသည္စခန္းေရာက္ ဦးဗ်ာလင္း
ယခင္ KIA စစ္သားေဟာင္း ယခု စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ဦးဗ်ာလင္းက ၎တို႔ေဒသတြင္ တိုက္ပြဲ မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားေနသည့္အတြက္ သူတို႔တြင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအတြက္ အလုပ္အကိုင္ မရွိသလို၊ တပါးသူ အေထာက္အပံ့ကိုလည္း အခ်ိန္ကာလ ၾကာရွည္စြာ မယူလိုေၾကာင္း ေျပာသည္။
တိုက္ပြဲမ်ားရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္တကယ္ ရရိွပါက ေနရာတကာ သြားလာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူ စီးပြားဖံြ႔ၿဖဳိးႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ ငိုေၾကြးမတတ္ ေပ်ာ္ရႊင္မိမယ္ ထင္ပါတယ္” ဟု ေျပာလိုက္သည့္ ဦးဗ်ာလင္း၏ တုန္ရီေနသည့္အသံက ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းရွိ ဆူညံေနေသာ ကေလးငိုသံမ်ားၾကားမွ တိုးညွင္းစြာ ထြက္ေပၚလာေလသည္။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
