ေအာင္ဒင္ – ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ

(မိုုးမခ) ႏိုု၀င္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၇ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္
၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႕မွာ ၇၂ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံၾကီး (United Nations General Assembly) ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ နယူးေယာက္ ျမိဳ႕မွာ စတင္က်င္းပပါတယ္။ ကမ႓ာ႔ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၀ ေက်ာ္က သံတမန္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ဒီညီလာခံၾကီးကို ဒီဇင္ဘာလကုန္အထိ ၃ လေက်ာ္က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ သမၼတမ်ား၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးမ်ားကိုယ္တိုင္ အလွည့္က် ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အေထြေထြေဟာေျပာပြဲ (General Debate) ကို ၁၉ ရက္ေန႕မွ ၂၅ ရက္ေန႕အထိ က်င္းပပါတယ္။ က်န္တဲ့ရက္မ်ားမွာေတာ့ ႏိုင္ငံ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ား မပါဝင္ေတာ့ပဲ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ သံအမတ္ၾကီးမ်ားက အေထြေထြညီလာခံရဲ့ ေကာ္မတီ ၆ ခုမွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အန္တိုနီရို ဂူးထရက္စ္ (Antonio Guterres) က အေထြေထြညီလာခံမစခင္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႕မွာက်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အေထြေထြညီလာခံမွာ ဦးစားေပးေဆြးေႏြးဖို႕ စီစဥ္ထားတဲ့ အေရးအၾကီးဆုံး အေၾကာင္းအရာ ၂ ခုကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အေၾကာင္းအရာ ၂ ခုက ေျမာက္ကိုရီးယား အႏုျမဴအင္အားတည္ေဆာက္မႈျပႆနာနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ ၾကိဳတင္ေႂကြးေၾကာ္ထားတဲ့ အတိုင္းပါပဲ၊ အခု က်င္းပေနျပီ ျဖစ္တဲ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ား၊ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖိအားေပးေနၾကပါျပီ။

စစ္အစိုးရေခတ္က ဖိအားမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္အစိုးရက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ ၂၄ ႏွစ္အတြင္းမွာ ကမ႓ာ႔ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ သံတမန္ေရး၊ စီးပြါးေရး ဖိအားေပးမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားက စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြ ခ်မွတ္ျပီး စစ္အစိုးရကို အေရးယူဖိအားေပးပါတယ္။ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၊ ဂ်ပန္၊ အိနိၵယ၊ စတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားက သံတမန္ေရးရာ ဖိအားေပးပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၾကဖို႕၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရပ္တံ့ဖို႕၊ ဒီမိုကေရစီေရး ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ဖို႕ပါ။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ၄ ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈ၊ အေရးယူမႈေတြ တေျဖးေျဖး ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြအေပၚ အေကာင္းျမင္စိတ္နဲ႕ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြက ဖိအားေပးမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျပီး၊ တခ်ိဳ႕က လုံးဝရပ္ဆိုင္းျပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အရပ္သားအစိုးရေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ျပဳလာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အဲဒီလို အေကာင္းျမင္တဲ့ကာလက တိုေတာင္းလွပါတယ္။

အခုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ျပန္လည္သက္ေရာက္လာျပန္ပါျပီ။ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈအဆင့္အထိ မေရာက္ေသးေပမယ္႔ သံတမန္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဖိအားေတြက ၾကီးမားလွပါတယ္။ “လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္” ဆိုတဲ့ ျပင္းထန္လွတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္က က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကတာပါ။ စစ္အစိုးရေခတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိအားေပးေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားကသာ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ေပမယ္႕ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ OIC လို႕ေခၚတဲ့ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယား၊ ပါကစၥတန္၊ တူရကီ၊ မေလးရွားစတဲ့ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားက ဦးေဆာင္ျပီး အေမရိကန္နဲ႕ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံမ်ား၊ ကုလသမဂၢထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကပါ တစ္စိတ္ထဲ တစ္ဝမ္းထဲ ပါဝင္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီတစ္ၾကိမ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြက ျမန္မာအစိုးရသာမက ျမန္မာျပည္သူတစ္ရပ္လုံးပါ လက္မခံႏိုင္တဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ညီညီညြတ္ညြတ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ တုန္႕ျပန္ႏိုင္ၾကဖို႕ လိုအပ္ေနပါျပီ။

ကုလသမဂၢ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သက္ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြက ကုလသမဂၢယနၲယားၾကီးကို အသုံးခ်ျပီး ကုလသမဂၢရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား အျဖစ္နဲ႕ ေပၚေပါက္လာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ကုလသမဂၢရဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းအေရးမွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ခြင့္ရွိတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။

ပထမဆုံး အေထြေထြညီလာခံနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံကို တစ္ႏွစ္ကို တစ္ၾကိမ္၊ စက္တင္ဘာလတိုင္းမွာ စတင္ျပီး ဒီဇင္ဘာလကုန္အထိ က်င္းပါတယ္။ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအားလုံးတက္ေရာက္ျပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္ရာမွာ တစ္ႏိုင္ငံ၊ တစ္မဲသာေပးခြင့္ရွိပါတယ္။ ဗီတိုအာဏာ သုံးခြင့္မရွိပါ။ ညီလာခံရဲ့အစ စက္တင္ဘာလအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံအၾကီးအကဲေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႕အၾကီးအကဲေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေတြ တက္ေရာက္စကားေျပာဆိုဖို႕ အေထြေထြေဆြးေႏြးပြဲ ဆိုျပီး ရက္တစ္ပါတ္ေလာက္ အလွည့္က်ေဟာေျပာခြင့္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ မပါေတာ့ပဲ ႏိုင္ငံအလိုက္ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ သံအမတ္ၾကီးမ်ားက သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳျပီး အေထြေထြညီလာခံရဲ့ ေကာ္မတီ ၆ ခုမွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေကာ္မတီ (၆) ခုက (၁) ပထမေကာ္မတီလို႕ ေခၚတဲ့ လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာလံုျခံုေရးေကာ္မတီ၊ (၂) ဒုတိယေကာ္မတီလို႕ ေခၚတဲ့ စီးပြါးေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရးေကာ္မတီ၊ (၃) တတိယေကာ္မတီလို႕ ေခၚတဲ့ လူမႈေရး၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီေပးေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေကာ္မတီ၊ (၄) စတုတၳေကာ္မတီလို႕ေခၚတဲ့ အထူးႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ကိုလိုနီစနစ္ဖ်က္သိမ္းေရးေကာ္မတီ၊ (၅) ပဉၥမေကာ္မတီလို႕ေခၚတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီ၊ (၆) ဆ႒မေကာ္မတီလို႕ ေခၚတဲ့ ဥပေဒေရးရာေကာ္မတီ တို႕ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကိစၥက လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈမ်ားနဲ႕ သက္ဆိုင္လို႕ တတိယေကာ္မတီမွာ ေဆြးေႏြးၾကပါလိမ့္မယ္။

အေထြေထြညီလာခံရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မလုပ္မေနရ သေဘာေဆာင္တဲ့၊ မလိုက္နာရင္ အေရးယူႏိုင္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ (Binding Resolutions) မဟုတ္ပါ။ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မလိုက္နာပဲ ေနလို႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ တစ္ခုတည္းေသာ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းၾကီးက ခ်မွတ္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုက ဒီအဖြဲ႕အစည္းၾကီးက မထြက္ႏိုင္သ၍ လုံးဝ မ်က္ကြယ္ျပဳလို႕ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အနည္းနဲ႕အမ်ားေတာ့ လိုက္နာမႈေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ လိုက္နာခ်င္ေယာင္ေဆာင္ရပါတယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ကေန ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ အေထြေထြညီလာခံက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက လုံးဝမ်က္ကြယ္မျပဳႏိုင္ခဲ့ပါ။ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳခဲ့ရပါတယ္။

အေထြေထြညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြက သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံကိုထိေရာက္စြာ အေရးယူႏိုင္စြမ္းမရွိေပမယ္႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကို ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ ကိုယ္စား သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအေရးမွာ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးဖို႕ ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္ (Good Offices Mandate) ေပးတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို တာဝန္အပ္ႏွင္းလိုက္တာနဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က အထူးကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ခန္႕အပ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ကာလေတြမွာ အေထြေထြညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ တာဝန္အပ္ႏွင္းမႈအရ ကိုဖီအာနန္ လက္ထက္မွာ ရာဇာလီအစ္စေမး နဲ႕ အီဘရာဟင္ ဂန္ဘာရီ၊ ဘန္ကီမြန္ လက္ထက္မွာ ဗီေဂ်နမ္ဘီးယား တို႕ဟာ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အၾကိမ္မ်ားစြာ လာေရာက္ခဲ့ၾကျပီး စစ္အစိုးရနဲ႕ေရာ အတိုက္အခံနဲ႕ပါ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အန္တိုနီယို ဂူးထရက္စ္ကလည္း အေထြေထြညီလာခံရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ တာဝန္ေပးအပ္မႈ လိုခ်င္ေနတာပါ။ ဒါမွ သူ႕ရဲ့ အထူးသံတမန္တစ္ေယာက္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ေဆြးေႏြး၊ ဖိအားေပးႏိုင္မွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ ပိုျပီး စြက္ဖက္ႏိုင္မွာပါ။

ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံၾကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က စလို႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အထိ ဆတ္တိုက္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြအေပၚ အေကာင္းျမင္တဲ့စိတ္နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ အေထြေထြညီလာခံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို မတင္သြင္းဖို႕ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ၇၁ ၾကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြညီလာခံကေန ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မခ်မွတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က သူနဲ႕ သူ႕ အထူးသံတမန္ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး ဝင္ေရာက္ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ၂၀၁၆ ႏွစ္ကုန္မွာ ရပ္စဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အခုက်င္းပေနတဲ့ ၇၂ ၾကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ျပန္လည္အသက္ဝင္လာမယ္႕အေျခအေန ရွိေနပါျပီ။ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ခန္႕အပ္ဖို႕ ျပင္ဆင္ေနေလာက္ပါျပီ။

လူ႕အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ နဲ႕ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ကြာျခားခ်က္
ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ (UN Human Rights Council) ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနကို စုံစမ္းစစ္ေဆးျပီး လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီနဲ႕ အေထြေထြညီလာခံကို တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ အစီရင္ခံတင္ျပဖို႕ လူ႕အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ (Special Rapporteur) ကို ခန္႕အပ္ပါတယ္။ အဲဒီ အထူးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူဟာ ကုလသမဂၢရဲ့ တရားဝင္ဝန္ထမ္းမဟုတ္ပဲ ျပင္ပမွ ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သံတမန္အဆင့္အတန္း၊ ကင္းလြတ္ခြင့္မရပါ။ လခမရပဲ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံကို ခရီးသြားတဲ့ရက္ေတြ၊ နယူးေယာက္နဲ႕ ဂ်ီနီဗာမွာ အစည္းအေဝးတက္တဲ့ ရက္ေတြ အတြက္ပဲ အသုံးစားရိတ္ရပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ရုံးအဖြဲ႕မရွိပါ။ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံကိုလည္း လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးမတိုင္ခင္ တစ္ၾကိမ္နဲ႕ အေထြေထြညီလာခံမက်င္းပမီ တစ္ၾကိမ္၊ စုစုေပါင္း တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ၾကိမ္သာ သြားခြင့္ရွိပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က အထူးကိုယ္စားလွယ္ (Special Representative) သို႕မဟုတ္ အထူးသံတမန္ (Special Envoy) သို႕မဟုတ္ အထူးအၾကံေပး (Special Advisor) ကို ခန္႕အပ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပုဂိၢဳလ္ဟာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ တရားဝင္ဝန္ထမ္းျဖစ္ျပီး သံတမန္အဆင့္အတန္းနဲ႕ ကင္းလြတ္ခြင့္ရပါတယ္။ အငယ္တန္းအေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ (Under-Secretary-General) သို႕မဟုတ္ လက္ေထာက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ (Assistant-Secretary-General) ရာထူးအဆင့္နဲ႕ လစာ၊ ခံစားခြင့္မ်ားရပါတယ္။ ညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာကိုပဲ အထူးကိုယ္စားလွယ္အတြက္ လစာ၊ ရာထူးအဆင့္အတန္းနဲ႕ ရုံးအဖြဲ႕ကုန္က်စားရိတ္၊ ခရီးစားရိတ္ေတြ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ့ အဆင့္ျမင့္အရာရွိၾကီးအျဖစ္နဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံကိုေရာ၊ အေၾကာင္းဆက္ႏြယ္ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေဝးမ်ားကိုပါ လက္ေထာက္ဝန္ထမ္းမ်ားနဲ႕ အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ သြားလာခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္ရွိပါတယ္။ လိုအပ္လ်င္ ကုလသမဂၢ လံုျခံုေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးေတြကို တက္ေရာက္ျပီး သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံရဲ့အေျခအေနကို အစီရင္ခံ တင္ျပရပါတယ္။

အခု ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေန အစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ ယန္ဟီးလီ ဟာ ကုလသမဂၢရဲ့ တရားဝင္ဝန္ထမ္းမဟုတ္ပဲ ျပင္ပက ကြၽမ္းက်င္သူသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္တစ္ခုက ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး အဲဒီ တကၠသိုလ္က ေပးတဲ့ လစာကိုပဲ ခံစားရပါတယ္။ ကုလသမဂၢက လစာမရပါ။ သူ႕မွာ ကိုယ္ပိုင္ရုံးအဖြဲ႕မရွိပဲ သူ႕ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြက္ လူ႕အခြင့္အေရးမဟာမင္းၾကီးရုံးက ဝန္ထမ္းမ်ားက ကူညီေပးပါတယ္။ ကုလသမဂၢဝန္ထမ္းမဟုတ္တဲ့ အတြက္ သံတမန္အဆင့္အတန္း မရပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ၾကိမ္သာ လာခြင့္ရွိပါတယ္။

အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္ လက္ထက္က ခန္႕အပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ဗီေဂ်နမ္ဗီးယား ကေတာ့ အငယ္တန္း အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အဆင့္နဲ႕ ရာထူးလစာ ခံစားရပါတယ္။ လက္ေထာက္ ၃ ဦးပါတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ရုံးအဖြဲ႕ရွိပါတယ္။ သံတမန္ အဆင့္အတန္းနဲ႕ ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လံုျခံုေရးေကာင္စီကိုလည္း အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ အစီရင္ခံခဲ့ပါတယ္။

လံုျခံုေရးေကာင္စီ အေရးယူမႈအဆင့္ဆင့္
စစ္အင္အားသုံးအေရးယူႏိုင္ခြင့္ အာဏာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ လံုျခံုေရးေကာင္စီ ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ အျမင့္ဆုံးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းၾကီး ျဖစ္တာမို႕ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈခံရတဲ့ တိုင္းျပည္ဟာ ကမ႓ာၾကီးတစ္ခုလုံးရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာအေၾကာင္းရွိတဲ့ တိုင္းျပည္လို႕ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး မၾကာခဏေဆြးေႏြးေနတာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ မေကာင္းလွပါ။ ဒါေၾကာင့္ လုံျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို အက်ဥ္းေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။

လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ အျမဲတမ္းအဖြဲ႕ဝင္ ၅ ႏိုင္ငံနဲ႕ ၂ ႏွစ္ သက္တမ္းရွိ အလွည့္က်အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံ၊ စုစုေပါင္း အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံပါဝင္ပါတယ္။ အျမဲတမ္းအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း၊ ျပင္သစ္၊ ႐ုရွား နဲ႕ တရုတ္ ႏိုင္ငံမ်ားက တစ္ခ်က္လႊတ္ျငင္းပယ္ခြင့္အာဏာ (Veto Power) မ်ား ကိုင္စြဲထားၾကပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံလို တစ္ႏွစ္မွ တစ္ၾကိမ္ စည္းေဝးတာမဟုတ္ပဲ လံုျခံုေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးေတြကို နယူးေယာက္ျမိဳ႕မွာ ရက္သတၱပတ္တိုင္း၊ လတိုင္း လိုအပ္သလို က်င္းပပါတယ္။

လံုျခံုေရးေကာင္စီက တရားဝင္ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ အေရးကိစၥျဖစ္ဖို႕အတြက္ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ တရားဝင္ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား (Agendas) ထဲမွာ ပါဝင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို တရားဝင္ေဆြးေႏြးမည့္ ေခါင္းစဥ္တစ္ခု အျဖစ္ထည့္သြင္းဖို႕ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုက အဆိုတင္သြင္းျပီး ေထာက္ခံမဲ ၉ မဲ ရရင္ အတည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ဗီတိုအာဏာသုံးျပီး ကန္႕ကြက္လို႕ မရပါ။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တရားဝင္အစီအစဥ္မ်ားထဲမွာ ထည့္သြင္းဖို႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္၊ ႐ုရွားနဲ႕ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံမ်ားက ကန္႕ကြက္မဲ ေပးခဲ့ျပီး ၃ ႏိုင္ငံက ၾကားေနေပမယ္႕ ေထာက္ခံမဲ ၉ မဲရလို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလက စျပီး လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ တရားဝင္ အစီအစဥ္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ စိတ္ဝင္စားမႈ၊ အေရးယူမႈ အဆင့္ဆင့္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း သုံးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။

(၁) အလြတ္သေဘာေဆြးေႏြးပြဲ (Informal Meeting) ။ ။ ဒီအဆင့္က လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ တရားဝင္ေဆြးေႏြးမည္႕ အစီအစဥ္မ်ားထဲမွာ မပါဝင္ေသးတဲ့ ကိစၥမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ့ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္နဲ႕ အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ တရားဝင္အစည္းအေဝးမဟုတ္တဲ့အတြက္ အဖြဲ႕ဝင္အားလုံး တက္ေရာက္ရန္မလိုပါ။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာ့အေရး အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးမႈ ၃ ၾကိမ္ေလာက္ ရွိခဲ့ျပီး အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ တရုတ္၊ ႐ုရွားအပါအဝင္ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ မတက္ေရာက္ၾကပါ။

(၂) တရားဝင္ေဆြးေႏြးပြဲ (အျခားကိစၢမ်ား) (Formal Meeting but under Any Other Business) ။ ။ ဒီအဆင့္မွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ တရားဝင္အစီအစဥ္ထဲေတာ့ ေရာက္လာပါျပီ။ ဒါေပမယ္႕ အျပင္းအထန္ကန္႕ကြက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ရွိေနေသးလို႕ အဲဒီ ႏိုင္ငံအေၾကာင္း အဓိကေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး ေဆြးေႏြးလို႕ မရေသးတဲ့အေျခအေနပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အဓိက ေခါင္းစဥ္ အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးအျပီး အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတိုင္းက အျခားကိစၥတစ္ခုကို ေဆြးေႏြးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကို အသုံးခ်ျပီး ေဆြးေႏြးတာပါ။ အေရးယူမႈ လုံးဝမရွိပါ။ တရားဝင္အစည္းအေဝးမွတ္တမ္းမရွိပါ။

(၃) တရားဝင္ေဆြးေႏးပြဲ (Formal Meeting) ။ ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအေရးကို အဓိကေခါင္းစဥ္တပ္ျပီး ေဆြးေႏြးၾကပါျပီ။ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ကိုယ္စား ကုလသမဂၢရဲ့ ႒ာနၾကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးရာ႒ာနၾကီး (Department of Political Affairs) သို႕မဟုတ္ အျခား ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ လံုျခံုေရးေကာင္စီကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအေၾကာင္း အစီရင္ခံရပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံက တာဝန္အပ္ႏွင္းထားတယ္ဆိုရင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကိုယ္စား အထူးကိုယ္စားလွယ္က အစီရင္ခံတင္ျပရပါတယ္။ အဲဒီ အစီရင္ခံစာကို နားေထာင္ျပီးမွ အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ား ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဘာအေရးယူမွ မရွိတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တရားဝင္အစည္းအေဝးအျဖစ္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားရွိပါတယ္။

(၄) သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ (Press Release) ။ ။ လံုျခံုေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးအျပီးမွာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ရုံးအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ပါ။ အေရးမၾကီး၊ အေရးမယူလို႕ ဆိုႏိုင္ေပမယ္႕ အဲဒီလို သတင္းထုတ္ျပန္ဖို႕ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံလုံး သေဘာတူဖို႕ဆိုတာလည္း သိပ္မလြယ္လွပါ။ တရားဝင္အစည္းအေဝးအျဖစ္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားရွိပါတယ္။

(၅) လံုျခံုေရး ေကာင္စီဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္ (Presidential Statement) ။ ။ အစည္းအေဝးအျပီးမွာ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံစလုံးက ေကာင္စီဥကၠ႒ကို ေကာင္စီကိုယ္စား ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ဖို႕ တာဝန္ေပးတယ္ ဆိုရင္ အေတာ္အေရးၾကီးလာပါျပီ။ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအားလုံးမွာ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံရဲ့ အေျခအေနကို တုန္႕ျပန္ဖို႕ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ သေဘာတူညီမႈ ရွိေနျပီဆိုတဲ့ အခ်က္ျပမႈျဖစ္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႕က က်င္းပတဲ့ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အစည္းအေဝးအျပီးမွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီဥကၠ႒ရဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တရုတ္၊ ႐ုရွားအပါအဝင္ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံအားလုံးရဲ့ တူညီေသာ သေဘာထားျဖစ္ပါတယ္။ ေလးနက္ပါတယ္။ တရားဝင္အစည္းအေဝးအျဖစ္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားရွိပါတယ္။ အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ “ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ခိုလံႈေနရတဲ့ မြတ္ဆလင္ဒုကၡသည္ေတြကို ခြၽင္းခ်က္မရွိ ျပန္လည္လက္ခံဖို႕ အာမခံခ်က္ေပးရမယ္” ဆိုတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စာပိုဒ္တစ္ပိုဒ္ ထည့္သြင္းဖို႕ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ၾကိဳးစားခဲ့ေပမယ္႔ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ ကန္႕ကြက္မႈေၾကာင့္ အေရးနိမ့္သြားခဲ့ပါတယ္။

(၆) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား/ Resolution with Demands) ။ ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ လံုျခံုေရးေကာင္စီက စတင္ အေရးယူပါျပီ။ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား ပါဝင္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ခ်မွတ္ပါျပီ။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု (The Charter of the United Nations) အရ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအပါအဝင္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံတိုင္းက လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လိုက္နာဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။

(၇) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအတြင္း မလြဲမေသြလိုက္နာရန္ ညႊန္ၾကားခ်က္/ Resolution with Ultimatum) ။ ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြတင္မကပဲ ရာဇသံေပးတဲ့အထိ ရွိလာပါျပီ။

(၈) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို မလိုက္နာသျဖင့္ အင္အားသုံး အေရးယူျခင္း/ Resolution with Enforcement) ။ ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ အင္အားသုံး အေရးယူမႈေတြ စတင္ပါျပီ။ သံတမန္အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ား၊ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္း၊ ေလေၾကာင္းလမ္း ပိတ္ဆို႕မႈမ်ား၊ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈမ်ားကေန စစ္ေရးအရ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္တဲ့အထိ အေရးယူႏိုင္ပါတယ္။

သို႕ေသာ္
သို႕ေသာ္ လံုျခံုေရးေကာင္စီဆိုတာ ဗီတိုအာဏာကိုင္စြဲထားတဲ့ အင္အားၾကီး ၅ ႏိုင္ငံ အားျပိဳင္တဲ့ အခင္းအက်င္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွား က တစ္ဘက္၊ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္ က တစ္ဘက္ အားျပိဳင္ၾကတဲ့ ေနရာပါ။ တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွားက လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ စြက္ဖက္မႈကို ကန္႕သတ္ခ်င္ၾကသလို အေမရိကန္နဲ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက လံုျခံုေရးေကာင္စီကို အသုံးခ်ျပီး အျခားႏိုင္ငံအေရး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာကို လက္မခံၾကသူေတြပါ။ ဒါ့အျပင္ သူတို႕ရဲ့ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားကို လံုျခံုေရးေကာင္စီက အေရးမယူႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးခ်င္ၾကသူေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ သိပ္မၾကာေသးခင္က ျမန္မာအစိုးရရဲ့ အမ်ိဳးသားလုံျခံုေရးအၾကံေပးပုဂိၢဳလ္ ေျပာခဲ့သလို တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွား ရွိေနသ၍ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူမယ္႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။

သို႕ေသာ္ လံုျခံုေရးေကာင္စီက အေရးယူမခံရဖို႕အတြက္ တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွားကို အားကိုးေနရမယ္ဆိုတာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံလို ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး ခ်ီတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြက္၊ အာဏာရွင္စနစ္ကို တိုက္ပြဲဝင္ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ အဓိပၸာယ္မရွိလွပါ။ တေျဖးေျဖးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံေရး ေသြးေအးျပီး အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႕ ပိုျပီး နီးစပ္ရတာ မေကာင္းပါ။

ေနာက္ သို႕ေသာ္တစ္ခုကေတာ့ တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွားက ျမန္မာႏိုင္ငံကို လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ အကာအကြယ္ေပးေပမယ္႕ အဲဒီ အကာအကြယ္ကို အလကားရမွာ မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္းေတြမွာ ဘယ္အရာမွ အလကားမရပါ။ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာလည္း တရုတ္နဲ႕ ႐ုရွားရဲ့ အကာအကြယ္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပန္လည္ ေပးဆပ္ခဲ့ရတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ဘယ္သူ႕ကိုမွ ေႂကြးမတင္ရင္ အေကာင္းဆုံးပါ။

ေနာက္ သို႕ေသာ္တစ္ခုရွိပါေသးတယ္။ လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ တရုတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အကာအကြယ္ေပးေနတဲ့ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရုတ္ကိုယ္တိုင္လည္း ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေအာက္ ေရာက္ေနရတာပါ။ လက္ရွိ ေျမာက္ကိုရီးယားျပသနာမွာၾကည့္ရင္ ေျမာက္ကိုရီးယားကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့အတြက္ တရုတ္ကိုယ္တိုင္ အေမရိကန္နဲ႕ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ဖိအားေပးမႈ၊ အေရးယူမႈေတြ ခံေနရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း တရုတ္ကိုယ္တိုင္က ေျမာက္ကိုရီးယားကို အႏုျမဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ စြန္႕လႊတ္ဖို႕ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဖိအားေပးေနရပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုလည္း တရုတ္ကိုယ္တိုင္က တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဖိအားေတြ ေပးခဲ့တာပါ။ ဒါေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႕ သတိျပဳရမွာပါ။ က်ားေၾကာက္လို႕ ရွင္ၾကီးကိုး၊ ရွင္ၾကီး က်ားထက္ဆိုးတာမ်ိဳး မေတြ႕ၾကံုခ်င္ပါ။

မိတ္ေဆြဆိုသူမ်ားကိုလည္း သတိထားဖို႕လိုပါသည္။
လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးက တရားဝင္ေဆြးေႏြးရမယ္႔ ေခါင္းစဥ္ေတြထဲ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ပါဝင္ခဲ့တာ မွန္ေပမယ္႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတာေတြ မရွိခဲ့ပါ။ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားအရ ၃ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ ေဆြးေႏြးျခင္းမရွိတဲ့ (Inactive Agendas) ကိစၥေတြကို လုံျခဳံေရးေကာင္စီရဲ့ ေဆြးေႏြးရမယ္႔ ေခါင္းစဥ္မ်ားထဲကေန ပယ္ဖ်က္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ခုက ဒီအေၾကာင္းအရာကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားဖို႕ ေတာင္းဆိုရင္ ေဆြးေႏြးရမယ္႔ ေခါင္းစဥ္မ်ားစာရင္းထဲက မပယ္ဖ်က္ပဲ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားရပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႕ (ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေန႕) မွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒က စာအမွတ္ (S/2016/10) နဲ႕ ၃ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ ေဆြးေႏြးျခင္းမရွိလို႔ ပယ္ဖ်က္သင့္တဲ့ ေခါင္းစဥ္ေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ စာရင္းကို ေပးပို႕ျပီး အဲဒီ ေခါင္းစဥ္ေတြကို အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ သီးျခားေတာင္းဆိုခ်က္မရွိရင္ ပယ္ဖ်က္ေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႕ပါတယ္။ တစ္လတိတိအၾကာ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၄ ရက္ေန႕မွာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံရဲ့ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္က လံုျခံုေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ထံ စာတစ္ေစာင္(S/2016/113) ေပးပို႕ပါတယ္။ သူ႕အစိုးရရဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ပယ္ဖ်က္ရမယ္႔ စာရင္းထဲမွာ အမွတ္စဥ္ ၆၇ အျဖစ္ ပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကိစၥကို လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ေဆြးေႏြးရမယ္႕ ေခါင္းစဥ္မ်ားထဲမွာ ဆက္လက္ ထားရွိဖို႕ ေမတၱာရပ္ခံတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သုံးႏွစ္ဆက္တိုက္ မေဆြးေႏြးလို႕ လံုျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ေဆြးေႏြးရန္ေခါင္းစဥ္မ်ား စာရင္းထဲကေန အလိုအေလ်ာက္ပယ္ဖ်က္ခံရမယ္႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးဟာ ျဗိတိသွ်အစိုးရရဲ့ ေက်းဇူးနဲ႕ လုံျခံုေရးေကာင္စီရဲ့ ေဆြးေႏြးရန္ ေခါင္းစဥ္မ်ားစာရင္းထဲမွာ ဒီကေန႕အထိ ဆက္လက္ပါရွိေနပါေတာ့တယ္။

ဒါတင္မကေသးပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဘဂၤါလီမ်ားအေရးအတြက္ လံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးၾကဖို႕ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတာလည္း ျဗိတိသွ်အစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ေစလႊတ္ဖို႕ ထည္႔သြင္းတာလည္း ျဗိတိသွ်အစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်င္းပေနဆဲ အေထြေထြညီလာခံမွာပဲ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႕မွာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးမ်ားပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး တံခါးပိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ဦးေဆာင္က်င္းပတာလည္း ျဗိတိသွ်ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ေဘာရစ္ဂြၽန္ဆင္ (Boris Johnson) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဘဂၤါလီ ျပသနာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း သယ္ေဆာင္လာခဲ့တာလည္း ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဆိုတာ မရွိဘူးလို႕ အသိဆုံးျဖစ္ေပမယ္႔ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူမ်ားအဖြဲ႕ေတြကို ေထာက္ခံအားေပးေနတာလည္း ျဗိတိသွ်အစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကေန႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာက်ေတာ့လည္း ျဗိတိသွ်သံအမတ္ၾကီးဟာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရရဲ့ အထူးအေရးေပးခံရတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ မိတ္ေဆြဆိုသူေတြကို တကယ္႕ မိတ္ေဆြအစစ္ ျဖစ္မျဖစ္ ေသေသခ်ာခ်ာ သုံးသပ္ရမယ္႕ အခ်ိန္ ေရာက္ေနပါျပီ။ ခ်စ္ခင္ဟန္ေဆာင္လို႕ ေပြ႕ဖက္ႏႈတ္ဆက္ျပီး ေနာက္ေက်ာ ဓားနဲ႕ထိုးမယ္႕ မိတ္ေဆြေတြကို က်ေနာ္တို႕ သတိထား ဆက္ဆံရမွာပါ။

ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ား၏ အက်ိဳးဆက္မ်ား
စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးမ်ားအဆင့္ လံုျခံုေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးမွာ အေမရိကန္ ဒုသမၼတ မိုက္ပင့္စ္ (Mike Pence) က ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ဝင္ေရာက္အေရးယူသင့္ျပီလို႕ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈေတြ မရွိေသးေပမယ္႕ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဝိုင္းမုန္းေနၾကတဲ့ အေျခအေနမွာ ဆိုးဝါးတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ အမ်ားၾကီး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြ ေႏွာင့္ေႏွးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အျပည့္အဝေတာင္မရေသးတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဆုံးရွုံးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အခက္အခဲေတြ ပိုမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ၾကီးတစ္ခုလုံးလည္း ေႏွးေကြးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးနဲ႕ စုစည္းခိုင္မာမႈေတြ ျပိဳကြဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ အမုန္းတရားေတြ ပိုျပီး ေတာက္ေလာင္ႏိုင္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္မႈေတြ ပိုျပီးမ်ားျပားလာႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႕ ဆက္ဆံေရး တိုးျမႇင့္ဖို႕ထက္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႕ ေဝးေဝးမွာ၊ တံခါးပိတ္ေနခ်င္စိတ္ေတြ ပို႕ျပီးၾကီးမားလာႏိုင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ႏိုင္ငံတကာကုန္သြယ္ေရးနဲ႕ ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြမွာ အရွိန္ေလ်ာ့က်မႈေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ အခုေတာင္ ကမ႓ာ႔ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာႏိုင္ကို သြားေရာက္ မလည္ပတ္ဖို႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ စီးပြါးဆက္သြယ္ေရးမလုပ္ဖို႕၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မလုပ္ဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တာေတြ ရွိေနပါျပီ။ စီးပြါးေရး အၾကပ္အတည္းက အလုပ္လက္မဲ့အေရအတြက္နဲ႕ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈအတိုင္းအတာကို ပိုျပီး ျမင့္မားေစႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ ဘဝ ပိုျပီး မလံုျခံုေတာ့ပါ။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ျပည္သူမ်ားအၾကား မလံုျခံုမႈေတြ၊ အားငယ္မႈေတြ၊ အျပန္အလွန္ သံသယျဖစ္ ေၾကာက္လန္႕မႈေတြ ျမင့္မားလာႏိုင္ပါတယ္။ လုံျခံုေရးအတြက္ တပ္မေတာ္အေပၚ အလြန္အကြၽံအားကိုးစိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚျပီး အရပ္သားအစိုးရအေပၚ အားမရမႈေတြနဲ႕ စစ္ဝါဒ ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္ထႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံဂုဏ္သိကၡာနိမ့္က်မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္အခ်ိဳ႕ပါ။

အၾကံျပဳခ်က္မ်ား
(၁) တပ္မေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ အရပ္သားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ပါဝင္ေရး
ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ တပ္မေတာ္ရဲ့ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ရပ္တန္႕ဖို႕ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက တပ္မေတာ္ရဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေတြကို စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႕ကတည္းက ရပ္တန္႕ျပီး ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အဲဒီ ေဒသမွာ တပ္မေတာ္ရဲ့ တည္ရွိမႈက ဆက္လက္လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ နယ္ေျမစိုးမိုးေရးနဲ႕ နယ္စပ္ေဒသလံုျခံုေရးအတြက္ တပ္မေတာ္က ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေနရမွာပါ။ နယ္နမိတ္ျခံစည္း႐ိုးကို အျပီးတိုင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္လည္း တပ္မေတာ္က တာဝန္ယူရမွာပါ။ ေမယုေတာင္ေၾကာတစ္ခုလုံးမွာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ထပ္မံေျခမခ်ႏိုင္ေအာင္ တပ္မေတာ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး၊ နယ္ေျမစိုးမိုးေရးစစ္ဆင္ေရးေတြ ဆက္လက္ ဆင္ႏႊဲရမည့္အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက ျပည္သူေတြကို အခိုင္အမာ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ဖို႕ အျမဲတမ္းတပ္စခန္းေတြ အေျခခ်တည္ေဆာက္ရမွာပါ။ တစ္ဘက္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္လူထုရဲ့ လံုျခံုေရးနဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးတို႕ အတြက္ တပ္မေတာ္ကို လိုအပ္ေနေပမယ္႔ အဲဒီ ေဒသမွာ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ား လႈပ္ရွားေနသ၍ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားရဲ့ ဝါဒျဖန္႕ခ်ီမႈနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ စြပ္စြဲျပစ္တင္မႈေတြကို ဆက္လက္ခံေနရဦးမွာပါ။

ဒီအေျခအေနကို ေျဖရွင္းဖို႕ နည္းလမ္းတစ္ခုကေတာ့ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားမွာ အရပ္သားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားကို ပူးတြဲလိုက္ပါေစျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အရပ္သားအစိုးရရဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႕ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဆိုင္ရာ အရပ္သားဝန္ထမ္းမ်ား၊ ဆရာဝန္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားနဲ႕ အတူတကြလိုက္ပါျပီး ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈလုပ္ငန္းေတြကို နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးနဲ႕အတူ တျပိဳင္တည္း ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႕ပါ။

လက္နက္ကိုင္စစ္ေၾကာင္းမ်ားနဲ႕အတူ အရပ္သားဝန္ထမ္းမ်ား လိုက္ပါျခင္းက ဥပေဒမဲ့ လက္လြန္ေျခလြန္ က်ဴးလြန္မႈေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို မတရား၊ မမွ်တတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကိုလည္း ခိုင္ခိုင္မာမာ တုန္႕ျပန္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တပ္မေတာ္ဟာ စစ္ဆင္ေရးေတြကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ့ အမိန္႕တစ္ခုတည္းကို နာခံျပီး ေဆာင္ရြက္ေနတာမဟုတ္ပဲ အရပ္သားအစိုးရရဲ့ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႕ ႏိုင္ငံတကာကို သက္ေသျပႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂) သတင္းမီဒီယာမ်ားကို တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ လိုက္ပါ၍ လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခြင့္ျပဳျခင္း
သတင္းေထာက္ေတြဟာ စစ္ေျမျပင္မွာ ျဖစ္ေစ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ပြါးရာ ေဒသမ်ားမွာ ျဖစ္ေစ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ဝင္ေရာက္ျပီး လြတ္လပ္စြာ သတင္းယူခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါ သူတို႕ရဲ့ အလုပ္ပါ။ အဲဒီလို သတင္းယူရာမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ဘက္ႏွစ္ဘက္က တစ္ဘက္ဘက္ရဲ့ အကာအကြယ္ေပးမႈမရွိပဲ သတင္းယူရရင္ ပိုျပီး အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။ ပဋိပကၡအတြင္းမွာ ဘယ္သူကမွ အကာအကြယ္မေပးပဲ သက္စြန္႕ဆံျဖား သတင္းယူရတဲ့အခါ သူတို႕ရဲ့ သတင္းေဖာ္ျပမႈေတြမွာလည္း မွားယြင္းတာ၊ မျပည့္စံုတာ၊ ဘက္လိုက္တာေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာမွ ဘက္တစ္ဘက္က ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ဘက္စလုံးက ျဖစ္ေစ သူတို႕ကို အကာအကြယ္မေပးတဲ့အျပင္ သူတို႕ရဲ့ သတင္းယူမႈကိုပါ ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရင္၊ တားျမစ္ရင္ သူတို႕ရဲ့ သတင္းေတြဟာ ပိုျပီး နာက်ည္းအစြန္းေရာက္တတ္ပါတယ္။ ဘက္တစ္ဘက္က သူတို႕ကို အသိအမွတ္ျပဳ၊ လံုျခံုေရးအကာအကြယ္ေပးျပီး စစ္ေၾကာင္းမ်ားနဲ႕ အတူတကြ လိုက္ပါ သတင္းယူခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ အဲဒီ သတင္းေတြက ပိုျပီး တိက်မွန္ကန္တတ္ပါတယ္။ သတင္းသမားအေနနဲ႕ သူ႕ကို အကာအကြယ္ေပးလို႕ ဆိုျပီး အဲဒီဘက္ကို တမင္သက္သက္ အေကာင္းေရးမွာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သူျမင္တာကို လြတ္လပ္စြာ ေရးသား ေဖာ္ထုတ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို စစ္တပ္ဖြဲ႕ တစ္ခုခုနဲ႕ တရားဝင္ အတူတကြ လိုက္ပါျပီး သတင္းယူခြင့္ျပဳတာကို ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႕ၾကီးက စစ္သတင္းေထာက္မ်ား (Embeded Journalists) လို႕ ေခၚပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္က တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမ်ားနဲ႕ အတူတကြလိုက္ပါသတင္းယူခ်င္တဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းမီဒီယာမ်ားကို တရားဝင္ ဖိတ္ေခၚသင့္ပါတယ္။ ရာႏႈံးျပည့္မဟုတ္ေပမယ္႔ အတတ္ႏိုင္ဆုံး အကာအကြယ္ေပးမယ္႔အေၾကာင္း အာမခံခ်က္ေပးျပီး လိုက္ပါလိုတဲ့ သတင္းသမားမ်ားကို တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားနဲ႕အတူ လိုက္ပါသတင္းယူခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို ခြင့္ျပဳရာမွာလည္း သူတို႕ေတြက တပ္မေတာ္အေၾကာင္း အေကာင္းေရးဖို႕ စည္းရုံးတာ မဟုတ္ပဲ လြတ္လပ္စြာ သတင္းေရးခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုလည္း အာမခံရမွာပါ။ လံုျခံုေရးအတြက္ အကာအကြယ္ရထားတဲ့ သတင္းေထာက္မ်ားက စစ္ေျမျပင္ သို႕မဟုတ္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြါးရာ ေဒသမွာ ပိုျပီးခိုင္လံုတဲ့၊ မွန္ကန္တဲ့ သတင္းေတြကို ေရးသားေဖာ္ျပႏိုင္ၾကမွာပါ။ ကိုယ့္ဘက္က ႏိုင္ငံတကာက စြပ္စြဲသလို မတရားမႈေတြ က်ဴးလြန္ျခင္းမရွိဘူးဆိုတာကို အတူလိုက္ပါလာတဲ့ သတင္းသမားမ်ားက သက္ေသခံႏိုင္ၾကမွာပါ။

(၃) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေပးေရးကို အတားအဆီးမရွိ ခြင့္ျပဳျခင္း
ပဋိပကၡျဖစ္ပြါးရာ ေဒသမွာ ဒုကၡသည္ေတြ အမ်ားဆုံး ရွိတတ္ပါတယ္။ အႏၲရာယ္နဲ႕ ေဝးရာေဒသကို ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သြားၾကသူေတြအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီမ်ား အျမန္ဆုံး ေပးႏိုင္ၾကေပမယ္႕ ပဋိပကၡျဖစ္ပြါးရာ ေဒသကိုေတာ့ အကူအညီမ်ား အျမန္ဆုံး မေရာက္ရွိႏိုင္ပါ။ အကူအညီမ်ား အခ်ိန္မီ မေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရွုံးမႈေတြ၊ ေရာဂါဘယကပ္ဆိုက္မႈေတြ မလိုအပ္ပဲ ပိုျပီး မ်ားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို မလိုအပ္ပဲ ဆုံးရွုံးမႈေတြ ၾကီးမားရျခင္းအတြက္ တာဝန္အရွိဆုံးက သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက ပဋိပကၡျဖစ္ပြါးရာေဒသကို လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား အျမန္ဆုံး ေပးအပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ အစိုးရက အတားအဆီးမရွိ လမ္းဖြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ေတာင္းဆိုတာလည္း သဘာဝက်ပါတယ္။ အခုလည္း ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေဒသကို အကူအညီမ်ား ေပးအပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ လမ္းဖြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုတယ္ဆိုတာ လမ္းပိတ္ထားလို႕ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ လမ္းပိတ္ထားတယ္လို႕ သူတို႕ ယူဆလို႕ပါ။

ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္က်ေတာ့လည္း လံုျခံုေရးက ပထမဦးစားေပးျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ေျမ မေအးခ်မ္းမခ်င္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြကို လမ္းဖြင့္ေပးဖို႕ တြန္႕ဆုတ္တတ္ၾကပါတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ားကိုယ္တိုင္ အၾကမ္းဘက္သမားမ်ားရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈခံရမွာ၊ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းေတြ အၾကမ္းဘက္သမားမ်ားရဲ့ လက္ထဲေရာက္သြားမွာေတြကိုလည္း သဘာဝက်က် ပူပင္ၾကပါလိမ့္မယ္။

လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဟာလည္း သတင္းသမားမ်ားနဲ႕ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းသမားေတြက သူတို႕ရဲ့ အသက္ကိုရင္းျပီး စစ္ေျမျပင္မွာ သတင္းယူျပီး သတင္းသမား တာဝန္ေက်ပြန္ခ်င္ၾကတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားေတြကလည္း သူတို႕ရဲ့ အသက္ကို ရင္းျပီး မတည္ညိမ္တဲ့ ေဒသမွာ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီျပီး လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈတာဝန္ ေက်ပြန္ခ်င္ၾကတယ္။ အစိုးရက တားသည္ျဖစ္ေစ၊ မတားသည္ ျဖစ္ေစ သူတို႕ကေတာ့ အဲဒီေနရာကို ေရာက္ေအာင္သြားၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ လံုျခံုေရးအေျခအေန အေၾကာင္းျပျပီး သူတို႕ကို တားျမစ္ထားမယ္႕ အစား သူတို႕အတြက္ လံုျခံုေရးအကာအကြယ္ေတြေပးျပီး မတည္ညိမ္တဲ့ ေဒသကို သြားေရာက္ကူညီခြင့္ျပဳတာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က မၾကာခင္မွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္က ဒုကၡသည္ေတြကို သိန္းနဲ႕ခ်ီျပီး ျပန္လည္ လက္ခံရေတာ့မွာပါ။ သူတို႕အတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးရေတာ့မွာပါ။ ေငြေတြ အမ်ားၾကီးလိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အစိုးရဘတ္ဂ်က္နဲ႕ လံုေလာက္မွာ မဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားရဲ့ အေထာက္အပံ့ကို အမ်ားၾကီး လိုအပ္လာမွာပါ။ အဲဒီ အေျခအေနကို ၾကိဳျမင္ျပီး အခုကတည္းက ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အကူအညီကို စတင္လက္ခံသင့္ပါတယ္။

(၄) အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို စည္းရုံးပါ။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရနဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ ဆက္ဆံေရးဟာ အနည္းဆုံးအဆင့္ မေႏြးေထြးဘူးလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ သမၼထဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ကမွ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ဝန္ၾကီးမ်ားနဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား မၾကာခဏေတြ႕ဆံုမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ္႕ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေတြ႕ဆံုမႈ တစ္ၾကိမ္မွ မရွိေသးပါ။ အရပ္သားအစိုးရသစ္က အေရးေပးဆက္ဆံတဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းဆိုလို႕ ကိုမင္းကိုႏိုင္ ဦးေဆာင္တဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ (ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း) တစ္ခုပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ အတူတကြ ပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြကို အတူတကြ လက္တြဲရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ရဲေဘာ္မိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ္႔ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာေတာ့ အရပ္သားအစိုးရနဲ႕ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စည္းလုံးညီညြတ္မႈ မရွိေတာ့တာဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ ၾကီးမားတဲ့ ဆုံးရွုံးမႈၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္ခုတ္သမားေတြနဲ႕ ပန္းပုဆရာေတြၾကား သံသယေတြ၊ နာက်င္မႈေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံတစ္ခုတည္းမွာ ေဝးကြာေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိအေျခအေနမွာ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာက ျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားမ်ားနဲ႕ တိုက္ခိုက္ေနခ်ိန္မွာ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အစိုးရဘက္က အားျဖည့္ေပးျခင္း မရွိၾကပါ။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရကို ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ရပ္တည္ေၾကာင္း တရားဝင္ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေပမယ္႔ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းစာမ်ားအတြက္ ထူးျခားတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္ မျဖစ္ခဲ့ပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့အကူအညီမ်ား ရေနေသာ၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ တိတ္ဆိတ္မႈကိုသာ အေလးေပးၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက အသိအမွတ္ျပဳ၊ ေထာက္ပံ့ကူညီေနတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အားလုံးက ကိုယ့္အသိစိတ္နဲ႕ကိုယ္ စုေဝးျပီး ရခိုင္အေရးမွာ အစိုးရကို ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိေၾကာင္း၊ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို လက္ခံေၾကာင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားေပမယ္႕ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကိုေတာ့ ႐ံႈ႕ခ်ေၾကာင္း ေႂကြးေၾကာ္ၾကမယ္၊ ႏိုင္ငံတကာဧည့္သည္ေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရတိုင္း ဒီရပ္တည္ခ်က္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ေျပာဆိုၾကမယ္ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တစ္ဦးတည္းအေပၚ တိုက္ခိုက္ေနတာေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ တုန္႕ျပန္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ္႔လည္း ဒီအဖြဲ႕အစည္းအေတာ္မ်ားမ်ားက အစိုးရကို စိတ္ေကာက္ေနၾကသလို အေနာက္ႏိုင္ငံ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားက ရေနတဲ့ အေထာက္အပံ့ေတြ ရပ္တန္႕သြားမွာကိုလည္း စိတ္ပူၾကေတာ့ သူတို႕ဆႏၵအေလ်ာက္ အစိုးရကို လူသိရွင္ၾကား ေထာက္ခံၾကဖို႕ဆိုတာ လြယ္မယ္မထင္ပါ။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ေႏြးေထြးတဲ့ ဆက္ဆံေရး တစ္ခု ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ျပီး အမ်ိဳးသားေရးကိစၥၾကီးမွာ အတူတကြ ရပ္တည္ၾကဖို႕ စည္းရုံးသင့္ပါတယ္။

(၅) ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားကို စည္းရုံးပါ
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈၾကီးအတြင္းမွာ ျပည္တြင္းက ဒီမိုကေရစီအင္အားစုၾကီးက အဓိက အခန္းက႑က ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားခဲ့တာကို ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားက အားျဖည့္ကူညီခဲ့ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဩစေၾတးလ်၊ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ား၊ ဂ်ပန္၊ အိနိၵယ၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူ ႏိုင္ငံမ်ားကို ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားဟာ အနည္းဆုံးအဆင့္ ျပည္တြင္းက လႈပ္ရွားသူမ်ားကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့တာ၊ ျမန္မာသံရုံးေရွ႕မွာ ဆႏၵျပတာက စလို႕ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက အစိုးရေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ဖိအားေတြေပးၾကဖို႕ စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္တဲ့ အထိ ျပည္တြင္းက ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ျမန္မာသံရုံးမ်ားရဲ့ မုန္းတီးျခင္း ခံခဲ့ရသူေတြ၊ နံမည္ပ်က္စာရင္းထဲ ထည့္သြင္းခံခဲ့ရသူေတြပါ။

အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သူတို႕ဘဝဟာလည္း ျပည္တြင္းက သစ္ခုတ္သမားေတြလိုပဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ျမန္မာသံရုံးမ်ား ေရွ႕မွာ ဆႏၵမျပၾကေတာ့ေပမယ္႕ ျမန္မာသံရုံးမ်ားရဲ့ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းလည္း မခံၾကရပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္မ်ားမွာ ဝါရွင္တန္ ဒီစီ၊ နယူးေယာက္နဲ႕ လန္ဒန္ျမိဳ႕ၾကီးမ်ားမွာ သက္ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံရုံးမ်ားရဲ့ အစီအစဥ္နဲ႕ သံရုံးအေဆာက္အအံုအတြင္းမွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်ိဳ႕ကို ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႕ဆံုပြဲေတြကို တက္ေရာက္ခြင့္ရသူေတြက အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကထဲက ျမန္မာသံရုံးနဲ႕ ရင္းႏွီးကြၽမ္းဝင္ျပီးသား လူခ်မ္းသာမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပုဂိၢဳလ္ေတြကို ျမန္မာသံရုံးထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံေနခ်ိန္မွာ တခ်ိန္က ဆႏၵျပေနက် ျမန္မာေတြကေတာ့ သံရုံးေရွ႕၊ လမ္းတစ္ဘက္ကေန သူတို႕ေခါင္းေဆာင္ကို ေတြ႕ရႏိုးႏိုး ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့ၾကရပါတယ္။

အခု အဲဒီ ျမန္မာေတြ လမ္းေပၚ ျပန္ေရာက္လာၾကပါျပီ။ လန္ဒန္မွာ ျဗိတိသွ်အစိုးရရဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး႒ာနကို ဆန္႕က်င္ဖို႕၊ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ ကုလသမဂၢအေဆာက္အအံုေရွ႕မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံေၾကာင္း အင္အားျပဖို႕၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တိုက်ိဳျမိဳ႕မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ေႂကြးေၾကာ္သူေတြကို တန္ျပန္ဆႏၵျပဖို႕၊ သူတို႕ လမ္းေပၚ ျပန္ထြက္လာၾကပါျပီ။

သူတို႕ လမ္းေပၚ ျပန္ထြက္လာၾကတာဟာ သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဆႏၵနဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာသံရုံးမ်ားရဲ့ စည္းရုံးမႈေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ သူတို႕ကို ျမန္မာသံရုံးမ်ားက၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳသည္ျဖစ္ေစ၊ မျပဳသည္ျဖစ္ေစ တိုင္းျပည္ရဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာနဲ႕ အနာဂတ္ကို ထိပါးလာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးျပႆနာၾကီးမွာ သူတို႕ ေနာက္ခ်န္မေနရစ္ခဲ့ၾကပါ။ သူတို႕ထက္ အေရအတြက္ အဆမတန္ ပိုမ်ားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုမ်ားနဲ႕ ယွဥ္ျပိဳင္ျပီး အမွန္တရားအတြက္ သူတို႕ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲဝင္ၾကပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႕မ်ား ျမန္မာအစိုးရက ျမန္မာသံရုံးမ်ားမွ တဆင့္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားကို ေလးေလးစားစား ဆက္သြယ္ျပီး စည္းရုံးမယ္ဆိုရင္ သူတို႕ေတြဟာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ အင္မတန္အားကိုးရတဲ့ ျပည္သူသံတမန္မ်ား (Citizen Diplomats) ျဖစ္လာျပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး သမိုင္းအတုေတြနဲ႕ ဝါဒျဖန္႕မႈေတြကို တုန္႕ျပန္ႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။

(၆) ျပည္ပရွိ ျမန္မာသံရုံးမ်ားကို အားျဖည့္ပါ။
ျပည္ပမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာသံရုံးမ်ားဟာ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ေရွ႕တန္း တိုက္စစ္မႉးမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံကို တစ္ကမ႓ာလုံးက ဝိုင္းမုန္းေနၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႕ဟာ ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံက အစိုးရေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ ဆက္ဆံေနၾကရသူေတြပါ။ သူတို႕ရဲ့ ခုခံကာကြယ္ေရးက အားေကာင္းရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႕ရဲ့ ခုခံအား မေကာင္းရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႕ကိုယ္တိုင္က တိုင္းျပည္ဘက္ကေန ခုခံကာကြယ္ေရး စိတ္မဝင္စားရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ ျပစ္တင္ေဝဘန္မႈေတြ ပိုျပီး ၾကီးမားလာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျမန္မာအစိုးရက၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး႒ာနက ျပည္ပရွိ ျမန္မာ သံရုံးမ်ား၊ သံအမတ္ၾကီးမ်ားကို စနစ္တက် လမ္းညႊန္ဖို႕၊ အားျဖည့္ေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လမ္းညႊန္ေပးဖို႕ ဆိုရာမွာ ျမန္မာ သံအရာရွိမ်ားအေနနဲ႕ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ့ အစိုးရနဲ႕ လႊတ္ေတာ္က အေရးၾကီးသူေတြကို၊ သတင္းမီဒီယာေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ႏိုင္စြမ္းရွိဖို႕၊ အဲဒီ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ဖို႕၊ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာအသိုင္းအဝိုင္းကို စည္းရုံးဖို႕ စတဲ့ ညႊန္ၾကားမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အားျဖည့္ဖို႕ ဆိုတာကေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္ပါ။ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ မူဝါဒ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႕ ေၾကညာခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ထုတ္ျပန္အျပီး နာရီပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံတကာရွိ ျမန္မာသံရုံးမ်ားထံ အျမန္ဆုံး ေပးပို႕ႏိုင္ဖို႕ပါ။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကား အခ်ိန္အားျဖင့္ ၁၂ နာရီေက်ာ္ ကြာျခားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အခ်ိန္ ပိုေစာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီကေန႕ ေန႕အခ်ိန္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ မေန႕က ညပါ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေန႕တစ္ေန႕စတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ညအခ်ိန္ ေရာက္ေနပါျပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေန႕အခ်ိန္မွာ အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး႒ာနက ျမန္မာသံရုံးမ်ားထံ ခ်က္ခ်င္း ေပးပို႕ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ည၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ မနက္ခင္းမွာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေပးပို႕တဲ့ သတင္းေတြကို ရျပီး ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ သူနဲ႕ သံရုံးဝန္ထမ္းေတြက ဒီသတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အေမရိကန္ အစိုးရနဲ႕ လႊတ္ေတာ္က တာဝန္ရွိသူေတြဆီ ဆက္ျပီး ေပးပို႕ၾကမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႕ လႊတ္ေတာ္က တာဝန္ရွိသူေတြဟာ သူတို႕ရဲ့ ရုံးေတြကို ေရာက္တာနဲ႕ တျပိဳင္နက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သတင္းေတြကို ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေပးပို႕ထားတာနဲ႕ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားတာနဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္ဖတ္႐ႈႏိုင္ၾကမွာပါ။ သတင္းမီဒီယာေခတ္ၾကီးမွာ အရင္ဦးဆုံး သတင္းေပးပို႕ႏိုင္သူက အျမဲတမ္း အသာစီး ရတတ္ပါတယ္။ ဘယ္သူမဆို အရင္ဦးဆုံး ဖတ္ရတဲ့ သတင္းကို ပိုျပီး ယံုၾကည္တတ္ၾကပါတယ္။

လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအရည္အခ်င္းဟာ အေတာ္အားနည္းေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားရွိ ျမန္မာသံရုံးမ်ားဟာ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ေတြကို အခ်ိန္အေတာ္ၾကာျပီးမွ ရရွိၾကပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕က ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ျပသနာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ မိန္႕ခြန္းကို မနက္ ၁၀ နာရီမွာ ရုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႕ ေရဒီယိုမ်ားက တဆင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႕ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေန႕ ညေနအထိ အဲဒီ မိန္႕ခြန္းကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး႒ာနကေရာ၊ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ရဲ့ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီကပါ အဂၤလိပ္လိုေရာ၊ ျမန္မာဘာသာနဲ႕ပါ ျဖန္႕ခ်ီႏိုင္စြမ္း မရွိခဲ့ပါ။ ျပည္တြင္းမွာေတာင္ အမ်ားျပည္သူ ခ်က္ခ်င္းသိေအာင္ ျဖန္႕ခ်ီႏိုင္စြမ္းမရွိတာမို႕ ျပည္ပရွိ သံရုံးမ်ားထံ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို အခ်ိန္မီ ေပးပို႕အားျဖည့္ေရးမွာလည္း အားနည္းေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ျပည္တြင္းက အစိုးရရဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ အားျဖည့္မႈ မလံုေလာက္သ၍ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာသံတမန္မ်ားဟာ သူတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိမွာ မဟုတ္ပါ။

(၇) တပ္ႏွင့္ အစိုးရ ညီညြတ္ၾကပါ။
စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုင္ငံေတာ္အေျချပဳ မိန္႕ခြန္းေျပာအျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံသူမ်ား အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ခိုင္မာျပတ္သားတဲ့ မူဝါဒေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ နားလည္မႈေတြ ပိုရွိလာတယ္လို႕ ဝမ္းသာအားရ ဝါဒျဖန္႕ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ဝါဒျဖန္႕ခ်ီမႈေတြဟာ မမွန္ကန္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ မိန္႕ခြန္းေျပာအျပီး စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးနဲ႕ အထက္အဆင့္တက္ေရာက္တဲ့ လံုျခံုေရးေကာင္စီအစည္းအေဝးမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စူ ဒုသမၼတ မိုက္ပင္႕စ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဖိႏွိပ္ခံေနရတာေတြအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို အျပစ္တင္ျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးမွာ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ဝင္ေရာက္ အေရးယူသင့္ျပီလို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ အဲဒီသတင္းကို ျမန္မာအစိုးရ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး႒ာနရဲ့ သတင္းစာေတြမွာ မေဖာ္ျပခဲ့ပါ။ တကယ္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ မိန္႕ခြန္းေျပာအျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာေရာ၊ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚမွာပါ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ ျပစ္တင္ေဝဘန္မႈေတြက ပိုျပီး ၾကီးမားလာတာပါ။ က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ အေျခအေနအမွန္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိနားလည္ဖို႕ လိုပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ မြတ္ဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ဝါဒျဖန္႕ခ်ီမႈေတြက အားေကာင္းေနဆဲမို႕ ေရွ႕ဆက္ျပီးေတာ့လည္း ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြက ပိုျပီး ျမင့္မားလာဦးမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံေရာက္ မြတ္ဆလင္ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လက္ခံရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဖိအားေပးမႈေတြ ပိုျပီးျမင့္မားလာပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ၁၉၉၂ ခုႏွစ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခဲ့တဲ့ အခ်က္ ၄ ခ်က္နဲ႕ပဲ စီစစ္ျပီး လက္ခံမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြကေတာ့ ဘာမွ စစ္ေဆးမေနပဲ အားလုံးကို ျပန္လည္လက္ခံဖို႕၊ ျပီးေတာ့ အားလုံးကို ႏိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းသတ္မွတ္ဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို မတရား၊ မမွ်တတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြကို ရင္ဆိုင္ခုခံႏိုင္ဖို႕ ျပည္တြင္းမွာ အားလုံးညီညြတ္ၾကဖို႕၊ အထူးသျဖင့္ အရပ္သားအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ ညီညြတ္ၾကဖို႕ အထူးလိုအပ္လွပါတယ္။

လက္ရွိအေျခအေနမွာလည္း အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ အၾကား မညီညြတ္မႈေတြကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အရပ္သားအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ႏိုင္ငံတကာနဲ႕ေရာ ျပည္တြင္းမွာပါ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းေနၾကခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႕ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း သီးျခားေျဖရွင္းေနၾကပါတယ္။ အတူတကြ ေျဖရွင္းေနတာ မဟုတ္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန္႕ခြန္းေျပာခ်ိန္မွာလည္း တပ္ခ်ဳပ္က ခန္႕ထားတဲ့ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္အေရး ဝန္ၾကီးမ်ားအပါအဝင္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ အားလုံးနီးပါး တက္ေရာက္ၾကေပမယ္႕ တပ္မေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ဒု-သမၼတ (၁) ဦးျမင့္ေဆြ၊ တပ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႕ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား မတက္ေရာက္ၾကပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ မိန္႕ခြန္းထဲမွာလည္း တပ္မေတာ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေရွာင္ေျပာသြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်ိဳ႕၊ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕နဲ႕ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အခ်ိဳ႕က ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးနဲ႕ လံုျခံုေရးေကာင္စီ (ကာ/လံု) အစည္းအေဝးေခၚဖို႕ ေတာင္းဆိုတာကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရက သေဘာမတူပါ။ ဒီေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား ညီညြတ္မႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတာ အထင္အရွားပါ။ ဒီလို ပံုစံနဲ႕ ျပည္တြင္းျပသနာကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြကိုလည္း တုန္႕ျပန္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အရပ္သားအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား ပိုမိုကြဲျပားေအာင္ ေသြးခြဲေနတဲ့ အဖ်က္အေမွာင့္အင္အားစုၾကီး တစ္ခုကလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ဒီ အင္အားစုၾကီးက အရပ္သားအစိုးရ ပိုျပီး အခက္ေတြ႕ေအာင္၊ အားနည္းေအာင္၊ လူထုၾကားမွာ ဘာသာျခားမုန္းတီးမႈေတြ ပိုမိုၾကီးမားလာျပီး တပ္မေတာ္အေပၚ အားကိုးယံုၾကည္မႈေတြ ပိုျပီး ျမင့္မားလာေအာင္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္ေနၾကတာပါ။

တကယ္ေတာ့ ဒီလို ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ထိပါးေႏွာက္ယွက္လာတဲ့ အခ်ိန္၊ ျပည္သူမ်ားအၾကား စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ျမင့္မားလာခ်ိန္၊ မတရားမမွ်တတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြ အားေကာင္းလာခ်ိန္မွာ အရပ္သားအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ရဲ့ ညီညြတ္မႈ၊ ဒီထက္ပိုျပီး အေသးစိတ္ေျပာရရင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ ဗခမက မင္းေအာင္လိႈင္တို႕ၾကား အျပန္အလွန္နားလည္မႈနဲ႕ ညီညြတ္မႈေတြ အထူးကို လိုအပ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဒီေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ေယာက္ဟာလည္း ဘယ္ေလာက္ပဲ ခံယူခ်က္ေတြ၊ ရပ္တည္မႈေတြ ကြဲျပားၾကပေစ ႏိုင္ငံေတာ္တစ္ခုလုံး အျခိမ္းေျခာက္ခံေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ဦးကို တစ္ဦး အျပန္အလွန္ လိုအပ္ေနၾကပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ျပသနာကို ေျဖရွင္းဖို႕ အခုအခ်ိန္မွာ အေကာင္းဆုံး၊ အသင့္ေတာ္ဆုံးနည္းလမ္းက ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို လက္ခံျပီး လက္ေတြ႕ အျမန္ဆုံး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လုံးဝသေဘာမတူႏိုင္တဲ့ အစြန္းေရာက္အင္အားစုၾကီး တစ္ခုက ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ဒါကို ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက စစ္ေတြျမိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ရဲ့ အကူအညီေပးေရးပစၥည္းေတြ တင္ေဆာင္ထားတဲ့ စက္ေလွကို ဝိုင္းဝန္းတိုက္ခိုက္တဲ့ လူအုပ္ၾကီးက သက္ေသျပေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႕ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို အျပည့္အဝ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ တပ္မေတာ္ရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို လိုအပ္ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ေတြရဲ့ အေႏွာက္အရွက္ေပးမႈေတြ ရွိေနမွာမို႕ တပ္မေတာ္ရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မပါပဲ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပည့္အဝ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္နမိတ္မွာ ျခံစည္း႐ိုးအျပည့္အဝ ကာရံျပီး နယ္စပ္ေဒသကို လံုျခံုေစဖို႕၊ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ့ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕၊ တပ္မေတာ္ဟာ အရပ္ဘက္ဥပေဒ၊ စစ္ဘက္ဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားနဲ႕ အညီ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေနတယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာအာမခံႏိုင္ဖို႕ အတြက္ တပ္မေတာ္ရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို အထူးလိုအပ္ေနပါတယ္။

တပ္မေတာ္အတြက္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အခုအခ်ိန္မွာ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးမွာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ေျခမႈံးႏိုင္မႈေတြေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ကို အားကိုးေမွ်ာ္လင့္ၾကတဲ့ ျပည္သူေတြ အမ်ားၾကီးရွိလာသလို တပ္မေတာ္အေပၚ သံသယရွိသူေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ၾကားဝင္ေသြးခြဲၾကတဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္ေတြရဲ့ တပ္မေတာ္သာ အဓိက ဝါဒျဖန္႕ခ်ီမႈေတြေၾကာင့္လည္း တပ္မေတာ္အေပၚ သံသယရွိသူေတြ မ်ားလာျပန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အရပ္သားအစိုးရကို မေထာက္ခံပဲ အားျပိဳင္လႈပ္ရွားေနသ၍ တပ္မေတာ္အေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈ အျပည့္အဝ မရႏိုင္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ တပ္မေတာ္အေပၚ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕ ႏိုင္ငံေရးဩဇာ အလံုအေလာက္ရွိသူကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တစ္ေယာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီအခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ေထာက္ခံမႈကို အထူးလိုအပ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တို႕အားလုံး မရွုံးသင့္ပါ။
၁၉ ရာစုႏွစ္မ်ားအတြင္း အဂၤလန္ႏိုင္ငံရဲ့ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ၄ ၾကိမ္တိုင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဘူးတဲ့  ဝီလ်ံဂလက္စတုန္း (William Gladstone) ရဲ့ စကားတစ္ခြန္းရွိပါတယ္။ “ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ကြၽႏုပ္ရဲ့ ပထမဆုံး မူဝါဒက ျပည္တြင္းမွာ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ပဲ ျဖစ္တယ္” (Here is my first policy of foreign policy: Good government at home) လို႕ ဆိုပါတယ္။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္မွ်တစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာ အထူးစိုးရိမ္ေနစရာ မရွိပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ဗခမက မင္းေအာင္လိႈင္၊ အရပ္သားအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ ညီညြတ္မႈရျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ျပသနာအပါအဝင္ ျပည္တြင္းအေရးကိစၥေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကရင္ျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြဟာ အထူးတလည္မေျဖရွင္းရပဲ ပ်က္ျပယ္သြားမွာပါ။ ၾကားဝင္ေသြးခြဲေနတဲ့ အဖ်က္အေမွာင့္အင္အားစုၾကီးလည္း အလိုလိုအားနည္းေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပါ။ ျပည္သူလူထုအၾကားမွာလည္း လံုျခံုမႈ၊ စိတ္ခ်ရမႈ၊ ဘာသာ လူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ အျပန္အလွန္႐ိုင္းပင္းခ်စ္ခင္မႈေတြ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကမွာပါ။ အဲဒီလို မဟုတ္ပဲ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး ဆက္လက္ အားျပိဳင္ေနၾကမယ္။ အျပန္အလွန္ သံသယေတြ ဆက္ရွိေနၾကမယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ျပည္တြင္းမွာလည္း မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ျပသနာေတြ ပိုမိုမ်ားျပား၊ ျပည္သူလူထုအၾကား စိတ္ဝမ္းကြဲျပားမႈေတြ ပိုမိုျမင့္မားျပီး ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈ၊ စြက္ဖက္မႈေတြေအာက္မွာ က်ေနာ္တို႕ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ရွုံးနိမ့္ႏိုင္ေၾကာင္းပါ။

ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
စက္တင္ဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၇
ရန္ကုန္

(ေခတ္ရနံ႔ မဂၢဇင္း ပုုံႏွိပ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္)