(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၇
(၁)
ဂ်ာမနီမွ သုေတသနလုပ္သူ မည္သူ႔ကိုဘဲေမးေမး အဘယ့္ေၾကာင့္ဂ်ာမန္တို႔၏ ‘သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ ျမင္ရပါ သလဲ’ ဟုေမးလ်င္ အင္ဂ်လာမာကယ္ (Angela Merkel) ေၾကာင့္ဟုပင္ ေျဖၾကပါလိမ့္မည္။ ကမာၻ႔အာဏာ အရွိဆံုး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ ဂ်ာမနီ ခ်န္စဲလာ (Chencellar) သည္ အေရွ႕ဂ်ာမနီမွ ရူပေဗဒပညာရွင္ ဘ၀ ကို မေမ့သူျဖစ္သည္။
(၂)
တစ္ကမာၻလံုးက စီးပြားေရးကပ္ဆိုက္ေနခ်ိန္တြင္ဂ်ာမနီအစိုးရသည္ ႏွစ္စဥ္သိပၸံႏွင့္ သုေတသနဆိုင္ရာဘတ္ဂ်က္ကို အျမဲ ထာ၀စဥ္တိုးျမွင့္၍သာ သံုးခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္အခ်င္းခ်င္းယွဥ္ျပိဳင္ေရးကို အျမဲဦးစားေပးျပီး တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးကို ျမႇင့္တင္ေစပါသည္။ စြမ္းအင္အသစ္ အသံုးျပဳေရး၊ ရာသီဥတုထိမ္းသိမ္းေရး က႑မ်ားတြင္ ကမာၻၾကီးကို ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ အေျခခံသိပၸံ ကိုဦးစားေပး၍ အျခားက႑မ်ားအေပၚတြင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစ ခဲ့ပါသည္။
ႏိုင္ငံျခားပညာရွင္ေပါင္းမ်ားစြာက ဂ်ာမနီကို မိမိတို႔ သုေတသနလုပ္ကိုင္ရာ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ အေမရိကန္ ႏွင့္အဂၤလန္စေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္စာလ်င္ ဂ်ာမနီတြင္ ေနထိုင္ရသည္မွာ ယုန္ႏွင့္လိပ္အေျပးျပိဳင္သကဲ့သို႔ ဂ်ာမနီသည္ေႏွး ေသာ္လည္း ေသခ်ာပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ သုေတသနလုပ္ႏိုင္သည့္ တည္ျငိမ္မႈရွိေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ယခုေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း မာကယ္ကပင္ အႏိုင္ရျပီးျဖစ္ရာ ဂ်ာမနီ၏ သိပၸံႏွင့္ပတ္သက္၍ လုပ္ငန္းမ်ားကိုထိမ္းသိမ္းထားႏိုင္ပါလိမ္မည္။
ဂ်ာမနီသည္အရည္အေသြးေကာင္း မြန္လွေသာ (machine Tools) မ်ားထုတ္လုပ္ရာ၊ တခါ၀ယ္မိလ်င္ တသက္လံုးသံုး ရမည့္ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္သူႏိုင္ငံအျဖစ္ထင္ရွားသည္။ ဂ်ာမနီသည္ သိပၸံႏွင့္ပတ္သက္၍ နက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း အျမစ္စြဲလ်က္ရိွပါသည္။
ဂ်ာမနီသည္ ၂၀ရာစု မုန္တိုင္းမ်ားမထန္ခင္တုန္းက ကမာၻကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ မ်ားစြာက ေလးစားခဲ့ရေသာႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ေယာက်္ားမ်ားဦးေဆာင္ေသာ၊ တင္းၾကပ္ေသာ စည္းစနစ္မ်ားႏွင့္ ဂ်ာမနီ၏ အတတ္ပညာမွာၾကံ့ၾကံ႕ခိုင္လ်က္ပင္ရွိပါသည္။ အေမရိကန္ကဲ့သို႔ေသာ စက္မႈထိပ္တန္းႏိုင္ငံ မ်ား အေနျဖင့္ ဂ်ာမနီမွ သိပၸံဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ဘတ္ဂ်က္ေရးရာကိစၥမ်ားကို လိုက္နာႏိုင္လ်င္ ပို၍ေကာင္း မည္ဟု လူအမ်ားက ေျပာေနၾကပါသည္။
ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၏ ေခတ္မွီသိပၸံဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို လြန္ခဲ့ေသာရာစုႏွစ္ခုေက်ာ္က ဟမ္းဘို႔ (wilhelm Von Hamboldt) က ခ်မွတ္ထားခဲ့ပါသည္။ ဥပမာ တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡမ်ားသည္ စာသင္ၾကားရုံသာမက သုေတ သနလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါ၀င္ရမည္ဟု နည္းလမ္းခ်မွတ္ခဲ့သည္။ သူ႔ဖီလိုဆိုဖီျဖစ္ေသာ ပညာေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္သူသည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရးအစြဲအလန္း ကင္းစင္ရမည္ဟူေသာ ၀ါဒမွာလည္း ေခတ္မွီလွပါသည္။ ဟမ္းဘို႔ ၏ အယူအဆမ်ား သည္ အရိုးစြဲေနျပီျဖစ္ရာ ဂ်ာမန္တို႔၏ DNA ထဲတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္ဟုပင္ ေျပာႏိုင္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင္းလည္း တိုင္းျပည္၏ ဘတ္ဂ်က္ေရးရာကိစၥမ်ားတြင္ အၾကပ္အတည္းေပၚလာတိုင္းလည္း သိပၸံႏွင့္ သုေတသန ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေငြေၾကးကို အထိခိုက္မခံခဲ့ေပ။
အေဒါ့ဟစ္တလာ (Aldof Hitler) တန္ခိုးၾကီးထြားခဲ့စဥ္က ဂ်ာမန္သိပၸံသည္ အဆင့္နိမ့္က်ခဲ့ျပီး တိုင္းျပည္သည္လည္း ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ခဲ့ရျပီး ျဖစ္သည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက ဤအျဖစ္ကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ျမင္ခဲ့ၾကျပီး ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ႏွင့္အေနာက္ဂ်ာမနီ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကြဲသြားခဲ့သည္။ ကြဲျပားသည့္သိပၸံဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦးႏွစ္ခုကို သီးျခားစီ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။
အေနာက္ဂ်ာမနီက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ Art and Science သည္ လြတ္လပ္ရမည္။ အာဏာကို ဗဟိုကခ်ဳပ္ ကိုင္ျခင္း၊ အလြဲသံုးစားလုပ္ျခင္း၊ စသည္တို႔ကို မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္ရွားခဲ့ၾကသည္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ထူေထာင္ ျပီး တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ အသီးသီးတြင္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ သိပၸံႏွင့္ပညာေရးဆိုင္ရာကိစၥမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ က်င့္သံုး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤစနစ္ေၾကာင့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားရွိသလို ေကာင္းက်ိဳးမ်ားလည္း ရွိခဲ့ၾကသည္။
ကြန္ျမဴနစ္အေရွ႕ဂ်ာမနီ (DDR) တြင္မူ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားကို ဗဟိုကဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္။ ႏိုင္ငံ၏ ခြ်တ္ခ်ံဳက်မႈႏွင့္အတူ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ မဆက္စပ္မိဘဲ အထီးက်န္ျဖစ္ခဲ့သည္။
မာကယ္ သည္ ဤစနစ္ၾကီးေအာက္မွ ၁၉၇၈ခုႏွစ္တြင္ လိုက္ဗဇစ္ (Leipzig) ရွိ ကားလမတ္အင္စလီက်ဳ မွ ရူပေဗဒ ဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဘာလင္ရွိ (Physical Chemistry) ဌာနသို႔ ၀င္ေရာက္အမႈထမ္းေဆာင္ခဲ့ သည္။ သူ၏ဒုတိယေယာက်္ားျဖစ္လာမည့္ ေဆာ့ဆာ (Joachim Saucer) ႏွင့္ေတြ႔ခဲ့ၾကသည္။ အေရွ႕ဂ်ာမနီတြင္ သူ၏ PhD စာတမ္းမွာ ( What is the Socialist Lifestyle ) ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
၁၉၉၀ တြင္ဂ်ာမနီႏွစ္ႏိုင္ငံေပါင္းစည္းမိေသာအခါ အေရွ႕ဂ်ာမနီမွသိပၸံပညာရွင္မ်ား၏ အရည္အေသြးကိုစစ္ေဆး ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ သိပၸံပညာရွင္မ်ားစြာ အလုပ္ျပဳတ္သူျပဳတ္ ျဖစ္ကုန္ေသာ္လည္း ေဆာ့ဆာ မွာ ဘာလင္ရွိ ဟမ္းဘို႔ တကၠသိုလ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရမည္ဟု အမိန္႔က်လာသည္။ မာကယ္အဖို႔ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆ မျပင္းထန္ သည္မွန္ေသာ္လည္း Christian Demoratic Union (CDU) ပါတီ၀င္ျဖစ္ခါ ရာထူးအဆင့္ဆင့္တိုးျမွင့္ခဲ့သည္။ ပဌမဆံုးအမ်ိဳးသမီး ခ်န္စဲလာ အျဖစ္ ၂၀၀၅တြင္ စတင္အေရြးခံရသည္။ သူသည္ ၂၀၀၉၊ ၂၀၁၃၊ ၂၀၁၇ တို႔တြင္ ဆက္တိုက္အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီတြင္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအတြက္ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္သာ အေရြးခံရမည္ ဆို ေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိပါ။
သူ႕အေနျဖင့္ အေျခခံသုေတသနလုပ္ငန္းကို ဘယ္ေသာအခါမွ ေမ့မထားပါဘူးဟုေျပာသည္။
ဂ်ာမနီႏ္ိုင္ငံ၏ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားကို တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းေလးခု က ဦးေဆာင္ၾကသည္။
မက္ပလန္႔ အစည္းအရံုး ( Max Plank Society ) ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ထူေထာင္သည္။ အေျခခံသိပၸံဆိုင္ရာ သုေတသနဌာန ၈၁ ခုကိုတာ၀န္ခံရသည္။၊ သူတို႔၏သုေတသနဆိုင္ရာအၾကီးအကဲမ်ားသည္ မိမိဖါသာကိုယ္ပိုင္ ဘတ္ဂ်တ္ကို စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ ေပးထားသည္။ ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ တႏွစ္တြင္ ယူရိုေငြ ၃ သန္း (အေမရိကန္ ေဒၚလာ၂.၄ သန္း) ရရွိသည္။ အဓိက သိပၸံဆိုင္ရာ ပစၥည္းကရိယာမ်ား ၀ယ္ယူျခင္း မပါ၀င္ေပ။
ထို႔အျပင္ (Apply Research) ကို အဓိကထားသည့္ Joseph VM Fraunhofer (၁၇၈၇- ၁၈၂၆) ကို ဂုဏ္ျပဳ၍ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဖြဲ႔အစည္း ၊ ဟာမင္ဟမ္းေဟာ့ (Herman Helmholt) (၁၈၉၁-၁၈၉၄) ၏ အမည္ကိုယူ၍ ဖြဲ႔စည္းထားေသာအဖြဲ႔ႏွင့္ ( ottfried Leibniz ) ( ၁၆၄၆- ၁၇၁၆ ) မွာ အျခားသိပၸံဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို စုေပါင္း၍ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဂ်ာမန္ႏွစ္နိုင္ငံ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးမွာ အေနာက္ဂ်ာမနီအစိုးရအေပၚ တာ၀န္က်ေရာက္ခဲ့သည္။ ကုန္က် စားရိပ္မွာ မသက္သာလွေပ၊ သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အထိ သိပၸံအေဆာက္အဦးဆုိင္ရာအတြက္ ေထာက္ပံ့ ေငြမွာ ေလွ်ာ့မသြားေပ၊၊ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ကတည္းက သေဘာတူထားသကဲ့သို႔ အစိုးရသည္ တိုင္းအစိုးရမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ တကၠသိုလ္ေပါင္း ၁၁၀ ကို သုေတသနအတြက္ ကုန္က်ေငြမ်ားကို ေထာက္ပံ့လ်က္ရွိသည္။
မာကယ္မတိုင္မွီ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းလုိက္ေသာ ဥပေဒအရ တိုင္းေဒသမ်ားသည္ မိမိတို႔ တကၠသိုလ္အေရးကို ကို မိမိဖါသာ ဖန္တီးပိုင္ခြင့္၊ ဘတ္ဂ်တ္ကို ကိုယ္တိုင္သံုးစြဲပိုင္ခြင့္၊ ႏွင့္ မိမိ တကၠသိုလ္ အတြက္ ၀န္ထမ္းမ်ားခန္႔ပိုင္ခြင့္တို႔ကို ေအာက္ေျခသို႕ခ်ေပးသည္။ မာကယ္ခ်န္စဲလာျဖစ္လာသည္ ႏွင့္ မိမိႏွင့္ စိတ္တူကိုယ္တူ သူ႔မိတ္ေဆြ Annelte Shavam ကို ပညာေရးႏွင့္ သုေတသန၀န္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႕အပ္ ျပီး စီမံလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ရံပံုေငြ ၆၄.၆ ဘီလီယံအထိ သုေတသနလုပ္ငန္းရပ္မ်ားထဲသို႔ ထည့္သြင္းျပီးျဖစ္သည္။
ယခင္ အစိုးရက တကၠသိုလ္မ်ားကို ကိုင္လႈပ္လိုက္ေသာ ဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ ဓေလ့ထံုးစံအရ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ‘ Excellence Initive 2015 ‘အရ အစိုးရ၏ ရံပံုေငြကိုယွဥ္ျပိဳင္ယူ ၾကရသည္။ ထုိယွဥ္ျပိဳင္မႈတြင္ သုေတသနအဆင့္အတန္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ဘြဲ႔ရမႈ၊ အျခား Cluster Excellence ေခၚ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္နုိင္မႈမ်ားကိုၾကည့္၍ အဆင့္အတန္း ခဲြျခားလုိက္သည္။ ထိုတကၠသိုလ္မ်ားထဲမွ ထြက္ေပၚလာေသာ တကၠသိုလ္ကို Elite school ဟုေခၚျပီး ယခုအခ်ိန္ အထိ ေက်ာင္း ၁၄ ေက်ာင္းကို ေရြးခ်ယ္ျပီးျဖစ္သည္။
မာကယ္ႏွင့္ ၀န္ၾကီးမ်ားက ဆရာမ်ားလစာတိုးျမွင့္ေပးေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ World class အဆင့္ တကၠသိုလ္ ၂၀၀ တြင္ ဂ်ာမနီတကၠသိုလ္မ်ားမွာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က ေက်ာင္း ၉ ခုသာပါခဲ့ရာမွေက်ာင္း ၂၂ ေက်ာင္း အထိတိုးျမွင့္လာခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီတကၠသိုလ္တစ္ခုမွာ excellence စနစ္တြင္ ဆုမ်ားရရွိ ခဲ့ျပီး အဆင့္ ၆၁ ရွိခဲ့ရာမွ အဆင့္ ၃၀ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီတကၠသိုလ္မ်ားမွာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ႏွင့္ စာေသာ္မမွတ္မိ နုိင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျပီျဖစ္သည္။
နိုင္ငံျခားသား၀န္ထမ္းမ်ား အခ်ိဳးအစားမွာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ၉.၃ % ရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ၁၂.၅ % အထိ တိုးတက္ လာခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီမွေရးေသာ စာတမ္းမ်ားအေျခအေနမွာ ရည္ညႊန္းရေသာ စာတမ္းမ်ား ထိပ္တန္း ၁၀ % တြင္ ပါ၀င္လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္မွေရးေသာ စာတမ္းမ်ားထက္ အဆင့္ျမင့္သည္။
(၃)
မာကယ္က မဲဆြယ္ပြဲတြင္ သိပၸံဆိုင္ရာဘတ္ဂ်တ္သည္ႏွစ္စဥ္ ၄ % မ်ွ တိုးတက္ေစရမည္ဟု ကတိျပဳထားသည္။ ေန႔စဥ္ ခရီးမသြားရဘူးဆိုလ်င္ ဟမ္းဘို႔ တကၠသိုလ္အနီးရွိ အိမ္သို႔ ျပန္ေလ့ရွိသည္။ သူ႔ေယာက်ၤားရွိရာ ေနအိမ္သို႔ ျပန္ျခင္းမွာ အရင္းအျမစ္ (Root) ဆီသို႕ျပန္ျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။ သူမသည္ သိပၸံပညာရွင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ရန္ ဘာေတြလုပ္ရမည္။ သုေတသနလုပ္ငန္းအတြက္ဘာေတြလိုသည္ဆိုသည္ကိုသိျပီးျဖစ္ပါသည္။
ကိုသန္းလြင္
Ref: Germany Secret to Scientific Excellent , Allism Abbott ….Nature 7.September.2017.
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
