ဂ်ဴနီယာ၀င္း – ျပတုုိက္ေပၚတင္လုုိက္တဲ့ အုုိလီဖင့္၏ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းမ်ား
(အေတြးအျမင္၊ စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၇) မိုုးမခ၊ စက္တင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၇ျပတုုိက္ေတြမွာ နုုိင္ငံေရး ကာတြန္းေတြကုုိ ျပသထားဖုုိ႕ သေဘာတူပါသလား တဲ့။ ဒီေမးခြန္းကုုိ စေမးသူကေတာ့ အုုိလီဖင့္ရဲ႕ ကာရီေကးခ်ားပုုံမ်ား နွစ္အစိတ္ခရီးဆုုိျပီး ျပသခဲ့တဲ့ ၀ါရွင္တန္က အမ်ဴိးသားျပတုုိက္ – ေခၚ – ပုုံတူမ်ားျပသခန္း ဥကၠဌေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အေျဖကေတာ့ ဒီကာတြန္းေတြဟာတဲ့၊ လူေတြကုုိ စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ေစတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က စာဖတ္သူေတြအတြက္ သည္လုုိ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းေတြ ကုုိဖတ္ျပီး သူတုုိ႕ရင္ထဲက မေက်နပ္မူေတြကုုိ လက္စားေျခလုုိက္ရသလုုိ ခံစားမူေတြ ေပးပါသတဲ့။
ဒါေပမယ့္ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းေတြဟာ သည့္ထက္မကေသာ အခြင့္အေရးေတြကုုိ ေပးေနပါေသးတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ေသသပ္တဲ့ ႏုုိင္ငံေ၇းကာတြန္းမ်ားဟာ လူေတြရ႕ဲ ေနပုုံထုုိင္ပုုံေတြရဲ႕ အျပစ္အနာအဆာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း သင္ခန္းစာေပးတယ္။ လူေတြကိုုစဥ္းစားစရာ၊ ေတြေ၀စရာ၊ ေတြးစရာေတြဟာ ရယ္စရာေမာစရာေတြထဲ ေရာေႏွာ၀င္ေရာက္ေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သည္လုုိ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းေတြကုုိ ျပတုုိက္္မွာ ထားတာဟာ ျပတုုိက္ဆုုိတဲ့ အဆင့္အတန္းကုုိ မညွဳိးႏြမ္းေစပါဘူးလုုိ႕ ဆုုိတယ္။ အဲဒီရဲ႕ ဆန္႕က်င္ဖက္ေတာင္ ျဖစ္လုုိက္ပါေသးတယ္။ အဲဒီကာတြန္းေတြကေန ကၽြႏုု္ပ္တုုိ႕ သတိမမူမိလုုိက္တာေတြကုုိ ေတြ႕ျမင္သြားေစတယ္။ ဒီလုုိနဲ႕ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းဘ၀ဟာ သည့္ထက္ အဒြန္႕ရွည္သြားပါဦးမယ္။
၁၉၆၄ခုုနွစ္မွာ ျပခန္းဥကၠဌမ်ားက ပက္ထရစ္အုုိလီဖင့္ကိုုယ္တုုိင္ ေရးဆဲြခဲ့တဲ့ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္း ၄၀ကုုိ စုုစည္းခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီထဲမွာ သူ႕လက္ရာ ပန္းပုု ရုုပ္တုုေတြပါတယ္။ အဲဒီပန္းပုုလက္ရာေတြဟာ သူေရးဆဲြတဲ့ ႏုုိင္ငံေ၇းပုုဂၢိဳလ္မ်ားရဲဲ႕ ကယ္ရီေကးခ်ားပုုံေတြကေန ထြက္ေပၚလာတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကုုိ ကာတြန္းလက္ရာေတြနဲ႕ ယွဥ္တဲြျပထားတာကုုိက သူဟာ အႏုုပညာအလုုပ္ ၂ခုုလုုပ္တယ္လုုိ႕ ေဖာ္ညႊန္းရာေရာက္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူ႕ရဲ႕တခ်ဴိ႕ေသာ မွတ္စုုေတြကုုိလည္း ျပသထားပါတယ္။
ဒီေဆာင္းပါးကုုိ ေရးေနရင္းနဲ႕ ၁၉ ရာစုု ျပင္သစ္ကာတြန္းဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာ အုုိေနာ္ေရး ဒုုိမီေရး ဆုုိတဲ့ ႏုုိင္ငံေရးသေရာ္တဲ့ကာတြန္းပညာရွင္ တစ္ေယာက္ကုုိ သတိရမိတယ္။ သူရဲ႕ ပန္းခ်ီလက္ရာ၊ ပန္းပုု၊ ပုုံဆဲြလက္ရာေတြတင္မက သူ႕ရဲ႕အႏုုပညာေတြဟာ ေလးနက္မူရွိတယ္ဆုုိေသာလည္း အုုိလီဖင့္ ရဲ႕ လက္၇ာေတြနဲ႕ႏွဴိင္းယွဥ္ၾကည့္လုုိက္ေတာ့ အုုိလီဖင့္ဖန္တီးထားတဲ့ သရုုပ္ေဖာ္ပုုံေတြက အေတြးေပါင္းစုုံနဲ႕ လူေတြကုုိ စိတ္ကူးေတြအမ်ိဴိးမ်ဴိး ပုုိျပီး ေပးလုုိက္ႏုုိင္ပါတယ္တဲ့။
အုုိလီဖင့္ရဲ႕ ကာတြန္းလက္ရာေတြဟာ ျပတုုိက္မွာ တင္လုုိက္ရင္ လူေတြဟာ အဲသည္ လက္ရာေတြကုုိ ဂရုုျပဳမိေလာက္ေအာင္ ဆဲြေဆာင္မူေတြရွိေနတယ္။ သူ႕ကာတြန္းေတြက သတင္းစာတုုိ႕ မဂၢဇင္းတုုိ႕မွာ ေတြ႕ရတဲ့အခါ ေရးဆဲြသူရဲ႕စုုတ္ခ်က္လက္ရာေတြထက္ အႏုုပညာသမားတစ္ေယာက္ရဲ႕ လွဴပ္၇ွားမူ၊ ေရြ႕လ်ားမူေတြဟာ စာမ်က္နွာအျပည့္မွာ ျဖန္႕က်က္သက္၀င္ေနတာကုုိ သတိထားမိၾကရတယ္။ အဲသည္စာမ်က္နွာဟာ သာမန္မဟုုတ္တဲ့ ထူးျခားမူကုုိ ျပသသြားတယ္။ ႏုုိင္ငံေရးပုုဂၢိဳလ္မ်ား (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္သမၼတမ်ား) ရ႕႕ဲအတြင္းအျပင္ကုုိ ထဲထဲ၀င္၀င္ ရွဴျမင္သြားေအာင္ သူ႕စုုတ္ခ်က္ထဲ လွဴပ္ရွားသက္၀င္ေနၾကတာကိုုက လူေတြအတြက္ ဖတ္မိၾကည့္မိခ်င္စရာျဖစ္သြားတယ္။
အဲသည္ အုုိလီဖင့္ရဲ႕ လက္ရာေျမာက္တဲ့ အရည္အေသြးေတြကုုိ ၀ါရွင္တန္ ျပတုုိက္က ဆဲြယူ ပုုံေဖာ္ေပးသြားပါတယ္။ လူထုုၾကားထင္ရွားတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အသြင္သဏာန္ေတြကုိ ကလီဇာထဲအထိ အတြင္းထဲလွဴိက္စားျပရုုံတင္မက အဓိပၺါယ္ေတြကုုိ အမ်ားၾကီး ဖဲြ႕ဆုုိသြားတာကုုိ ေတြ႕ၾ႕ကရတယ္။ သူ႕ရဲ႕လက္ရာမ်ား လူရာ၀င္သြားပုုံက ကမာၻ႕စာၾကီးေပၾကီးထဲမွာ အုုိလီဖင့္ရဲ႕ စြယ္စုုံက်မ္းလိုု႕ေတာင္ ေခၚေ၀ၚသုုံးစဲြေနခဲ့ရျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕သမုုိင္းမွာေတာ့ ႏုုိင္ငံေရးကာတြန္းဆုုိတဲ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုုကုုိ သူက အေရာင္တင္ေပးလုုိက္တာပဲလိုု႕ ေျပာစမတ္ျပဳခဲ့ၾကရပါတယ္။
သိပ္မၾကာခင္က ျပဳလုုပ္ခဲ့တဲ့ သူ႕ရဲ႕အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုုမွာ ေျပာခဲ့တာက သူ႕အတြက္ေတာ့ ပန္းပုုထုုျခင္းနဲ႕ ပုုံဆဲြျခင္းဟာ မတူညီတဲ့ အလုုပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ သူေရးဆဲြတဲ့ ရုုပ္ပုုံေတြကုုိ ၾကည့္လုုိက္ရင္ ခြန္အားရွိတဲ့ သေဘာတရားေတြ ေတြ႕ျမင္ေနရျပီး ဒါကုုိ ပန္းပုုတစ္ခုုအျဖစ္ ဖန္တီးဖုုိ႕ ၾကိဳးစားခ်င္တဲ့စိတ္ေတြ သူ႕မွာျဖစ္ေပၚလာေစတယ္ ဆိုုတာ လူေတြက သိျမင္ေနၾကရပါတယ္။
သူေရးဆဲြလုုိက္တဲ့ ရုုပ္ပုုံေတြက တကယ့္ကုုိ အျပင္ကုုိ ထြက္လာေတာ့မယ့္ ပန္းပုုလက္ရာေတြအျဖစ္ အသြင္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ကာတြန္းထဲမွာ အလင္းနဲ႕အေမွာင္ဆုုိတဲ့ ဆန္႕က်င္ဖက္နွစ္ခုုကိုု ထူးထူးျခားျခား ေရးဆဲြျပထားတာကိုုက သူ႕စိတ္တုုိင္းက် ရုုပ္တုုတစ္ခုုကိုု ထုုဖိုု႕ရည္ရြယ္ေနသလိုုပါပဲတဲ့။ သူဟာ အျဖဴနဲ႕အမဲအေရာင္၂ခုုကုုိ ကၽြမ္းက်င္စြာ ပုုိင္ႏုုိင္မူရွိတယ္။ သူ႕ရဲ႕ခဲျခစ္ရာေတြဟာ သာမန္မဟုုတ္ဘူး။ ဆံပင္၊ အသားအရည္၊ အေမႊးအျမွင္မ်ားနဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚကအေရးအေၾကာင္းေတြကုုိ အေသးစိတ္ပုုံေဖာ္ထားပုုံဟာ သူ႕ရင္ထဲက အႏုုပညာကုုိ ေလးစားမူ၊ စာဖတ္သူအေပၚတန္ဖုုိးထားမူေတြ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။
ထူးျခားတဲ့ လုုပ္၇ပ္တစ္ခုုကေတာ့ အေမရိကန္သမတ ဂ်ယ္ရယ္ဖုုိ႕ရဲ႕ဦးေခါင္းပုုံကုုိ ခဲတံတစ္ေခ်ာင္း၊ ခဲဖ်က္တစ္ခုုနဲ႕ ရုုတ္တရက္ ေရးဆဲြျဖစ္တဲ့အခုုိက္ ရုုပ္တုုတစ္ခုု ထုုဖုုိ႕ စိတ္ကူးေတြ ရလုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ရုုပ္ပုုံတစ္ခုုလုုံး ျပီးသြားေတာ့ မၾကာမွီမွာ ရုုပ္တုုတစ္ခုု ထုုလုုပ္ျဖစ္ဖုုိ႕ ျဖစ္လာတယ္လုုိ႕ ဆုုိရမွာပါ။ ဒါနဲ႕ပဲ သူဟာ ပန္းပုုပညာရွင္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ကာတြန္းပညာရွင္ဆုုိတဲ့ နေဘးမွာ ကပ္ျပီး ပါလာေတာ့တာပါပဲ။
Patrick Oliphant (ပက္ထရစ္အုုိလီဖင့္) (၁၉၃၅ခုုနွစ္ ဂ်ဴလုုိင္ ၂၄ ရက္တြင္ေမြးဖြားသူ) ကအေမရိကန္ ၾသစေတးလ် ႏုုိင္ငံသား ျဖစ္ျပီး ကာတြန္းဆရာတစ္ေယာက္ဘ၀အျဖစ္ ေနထုုိင္လာတာ နွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာပီျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၂ခုုနွစ္ေလာက္ကစလုုိ႕ အႏုုပညာအလုုပ္ေတြ စလုုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုုအခါ အသက္ ၈၁ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္ရွိေနျပီး ကာတြန္းမ်ားေရးသားေနဆဲ လုုိ႕ယူဆရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ကုုိ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ ဆုုိင္ရာ ႏိုုင္ငံေရးကာတြန္းသမားလုုိ႕ လူတုုိင္း သိၾကပါတယ္။ သေရာ္ေတာ္ေတာ္နဲ႕ သူ႕ရဲ႕စတုုိင္ေရးဆဲြမူေတြက စာေရးဆရာ၊ အႏုုပညာသမား အျဖစ္လူတုုိင္းက တံဆိပ္ကပ္ေပးလုုိက္တာကုုိ ခံရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕အမွတ္အသားက Punk ပင္ကြင္းငွက္ကေလးပါ။ တခါတေလ သူ႕လက္ရာတခ်ူိဳ႕မွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ခုုႏွစ္ နယူးေယာက္တုုိင္းသတင္းစာရဲ႕ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္မွာ သူ႕ကုုိ “ကမာၻေပၚမွာ ၾသဇာအရွိဆုုံး သတင္းကာတြန္းသမား ေရာက္လာပါပီ“ လုုိ႕ေရးသားထားပါတယ္။ ၁၉၆၇ ခုုနွစ္မွာ ၁၉၆၆ခုုနွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႕ မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ဆုုိင္ရာ ကာတြန္းဆုု အျဖစ္ Pultizer Prizeရခဲ့ပါတယ္။
သူ႕လက္ရာေတြ လူၾကဳိက္မ်ားသလိုု အေ၀ဖန္ခံခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ကယ္ရီေကးခ်ားလက္ရာ မ်ားကုုိ “စည္းေက်ာ္တဲ့ လက္ရာေတြ“ လုုိ႕အေမရိကန္-အာရွဆုုိင္ရာ ဂ်ာနယ္လစ္ အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုုက စြပ္စဲြခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္-အာရပ္ ဆုုိင္ရာ တန္းတူညီမ်မူကုုိ ေဖာ္ေဆာင္ေသာ ေကာ္မတီတစ္ခုုကဆုုိရင္ အုုိလီဖင့္ရဲ႕ ကယ္ရီေကးခ်ားမ်ားဟာ အယူသည္းတယ္၊ အျမင္ေစာင္းတယ္ လိုု႕ေဖာ္ျပထားၾကတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူေတြကုုိ တလဲြဦးေဆာင္ေနတယ္လုုိ႕ေတာင္ ေျပာၾကပါတယ္။ သူဟာအစၥေရးတုုိ႕ ဂါဇာတုုိက္ပဲြကုုိ ကာတြန္းဆဲြျပီးသေရာ္ခဲ့ေသးတယ္။ အဲသည္ကာတြန္းဟာ အေမရိကန္ဂ်ဴးလူမ်ဴိးေတြၾကား မီးပြားစင္သြားတဲ့အထိ ထိေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေလာ့အိန္ဂ်ယ္လစ္မွာ အေျခစုုိက္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆုုိင္ရာ ဂ်ဴးလူမ်ဴိးမ်ားရဲ႕လူ႕အခြင့္အေရးုဆုုိင္ရာ အဖဲြ႕အစည္းဗဟုုိဌာနခ်ဴပ္တစ္ခုု ကေျပာရာမွာ သူ႕ကာတြန္းဟာဆုုိရင္ အစၥေရးကုုိ မေကာင္းဆုုိး၀ါးေတြအျဖစ္ သိကၡာခ်ထားျပီး နာဇီေတြရဲ႕လုုပ္ပုုံလုုပ္နည္းေတြကုုိ အတုုခုုိးထားတဲ့သူေတြအျဖစ္ ေရးဆဲြထားတယ္ လိုု႕ဆုုိတယ္။ အဲဒီတုုန္းကဆုုိ နယူးေယာက္တုုိင္းသတင္းစာနဲ႕ မီဒီယာအုုပ္စုုမ်ားကုုိ သူတုုိ႕ရဲ႕၀က္ဆုုိက္ေတြထဲကေန အဲသည္ကာတြန္းကုုိ ထုုတ္ပစ္ဖုုိ႕ သတိေပးခံခဲ့ရပါတယ္။
သူက အေမရိကန္သမၼတမ်ားကုုိ ကယ္ရီေကးခ်ားအျဖစ္ အသက္သြင္းခဲ့တာ ၁၉၆၄ခုုႏွစ္က စတင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး ၀ါရွင္တန္ျပတုုိက္ကေန တေလးတစားနဲ႕ အုုိလီဖင့္ လက္ရာမ်ားကုုိ လူထုုကုုိ စုုစည္း ျပသေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္နုုိင္ငံေရးဆုုိင္ရာ ကာတြန္းဆရာ ပက္ထရစ္အုုိလီဖင့္တစ္ေယာက္ အေမရိကန္သားအျဖစ္နဲ႕ ေမြးဖြားလာကာ အေမရိကန္သမၼတမ်ားကုုိ သူ႕လက္ခုုတ္ထဲက ဇာတ္ေကာင္ေတြအျဖစ္ ဖန္တီးေနျခင္းဟာ အေမရိကန္အတြက္ ကံဆုုိးတာလား၊ ကံေကာင္းတာလားဆုုိတာ ကာယကံရွင္သမၼတမ်ားပဲ ေျဖႏုုိင္လိမ့္မယ္လုုိ႕ ထင္ပါတယ္။
(Ref: Cartoons as teachers; By Eric Gibson (American Weekly Newsletter, 1991) ကုုိ မွီျငမ္း ဘာသာျပန္ထားျပီး Pat Oliphant (2017 American-Australian Editorial Cartoonist Wiki) ကေနျဖည့္စြက္ထားပါတယ္။)
ဂ်ဴနီယာ၀င္း
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
(Ref: Cartoons as teachers; By Eric Gibson (American Weekly Newsletter, 1991) ကုုိ မှီငြမ်း ဘာသာပြန်ထားပြီး Pat Oliphant (2017 American-Austrian Editorial Cartoonist Wiki) ကနေဖြည့်စွက်ထားပါတယ်။) please be correct in Australia and Austria Patrick Oliphant (ပက်ထရစ်အုုိလီဖင့်) (၁၉၃၅ခုုနှစ် ဂျူလုုိင် ၂၄ ရက်တွင်မွေးဖွားသူ) ကအမေရိကန် သြစတေးလျ နုုိင်ငံသား ဖြစ်ပြီး ကာတွန်းဆရာတစ်ယောက်ဘ၀အဖြစ် နေထုုိင်လာတာ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကြာပီဖြစ်ပါတယ်။ I believe typo error…….