ေမာင္သာမည- လူေရွာင္ဘို ( သို႔မဟုတ္) ရန္သူမရွိ – အမုန္းတရားမရွိ

TripAdvisor

 လူေရွာင္ဘို ( သို႔မဟုတ္) ရန္သူမရွိ – အမုန္းတရားမရွိ
ေမာင္သာမည
(မိုးမခ)၊ ၾသဂုတ္ ၁၊ ၂၀၁၇

“ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုကို တရုတ္ႏိုင္ငံသား စာေရးဆရာလူေရွာင္ဘိုအား ေပးအပ္လိုက္ သည္” ဆိုတဲ့သတင္းထြက္ေပၚလာတဲ့အခါတရုတ္အစိုးရဟာ ဒီသတင္းကို အစြမ္းကုန္ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့ပါတယ္။ CNN နဲ႔ BBC ရုပ္ျမင္သံၾကားလိုင္းေတြကိုၾကည့္မရေအာင္ပိတ္ပစ္လိုက္သလို အစိုးရပိုင္ CCTV ရုပ္ျမင္သံၾကားရဲ ့ သတင္းအစီအစဥ္မွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုသတင္းကို ခ်န္ထားခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဝမ္ၾကားေပါင္ရဲ့ ဥေရာပ ခရီးစဥ္သတင္း၊ တရုတ္အစိုးရရဲ့ဆယ့္တစ္ႀကိမ္ေျမာက္ငါးႏွစ္စီမံကိန္းသတင္းနဲ႔ စပိန္ႏိုင္ငံက ဖန္ျပြန္သေႏၶ နည္း ပညာကိုသံုးၿပီး ပန္ဒါဝက္ဝံေလးႏွစ္ေကာင္ကို ေမြးတဲ့သတင္းေတြကိုပဲ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

လူေရွာင္ဘုိ ႏိုဘယ္ဆုရတဲ့သတင္းကို မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကေန စာသား (SMS) ပို႔လို႔ေတာင္မရေအာင္ ပိတ္ဆို႔ ခဲ့ပါ တယ္။ လူေရွာင္ဘိုရဲ့ဇနီးကိုလည္း ကမၻာ့သတင္းဌာနေတြ၊ မီဒီယာေတြ နဲ႔ေတြ႔လို႔မရေအာင္ အိမ္ကေန ေခၚေဆာင္ သြားခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္အစိုးရအတြက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုဟာ အရွက္ခြဲတဲ့ဆုျဖစ္ေနပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးရရွိေရး ကိုေဆာင္ရြက္တ့ဲအတြက္ တရုတ္အစိုးရရဲ့ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္း ခံေနရသူကိုေပးလိုက္တဲ့အတြက္ပါ။ ဆုခ်ီးျမွင့္ခံရတဲ့ လူေရွာင္ဘိုဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ေထာင္ထဲေရာက္ေနပါၿပီ။

လူေရွာင္ဘိုဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ လူသိအမ်ားဆံုး လူ႔အခြင့္အေရးတိုက္ပြဲဝင္သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့စာေရး ဆရာ၊ စာေပေဝဖန္ေရးဆရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို ပညာတတ္မိဘႏွစ္ပါးက ၁၉၅၅ ခုႏွစ္မွာ ေမြးပါတယ္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွာ တကၠသိုလ္ေရာက္ၿပီး တရုတ္စာေပကို သင္ယူေလ့လာပါတယ္။ တကၠသိုလ္တက္ေနစဥ္မွာ သူငယ္ခ်င္းေျခာက္ေယာက္နဲ႔ေပါင္းၿပီး “အျပစ္မဲ့ႏွလံုးသားမ်ား” အမည္နဲ႔ ကဗ်ာ ဆရာအုပ္စုတခုကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ၀ိဇၹာဘြဲ႔ကိုရၿပီး ဘီဂ်င္းပညာေရးတကၠသိုလ္ရဲ့ တရုတ္စာေပဌာနမွာ သုေတသီလုပ္ပါတယ္။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ မဟာ၀ိဇၹာဘြဲ႔ကိုရၿပီး မိခင္ဌာနမွာပဲ ဆရာျပန္လုပ္ပါတယ္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ ပါရဂူဘြဲ႔အတြက္သုေတသန လုပ္ရင္း မဂၢဇင္းေတြမွာ စာေပေဝဖန္ေရးေဆာင္းပါးေတြကို စတင္ ေရးသားပါတယ္။ ေရွးရိုးစြဲအယူအဆေတြအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေဝဖန္တိုက္ခိုက္တဲ့ သူ႔ ေဆာင္းပါးေတြဟာ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ သူ႔ကို စာေပနယ္မွာ ျမင္းမဲလို႔ အမည္ေပးၾကတယ္။

စာေပနယ္မွာေရာ အယူအဆသေဘာတရားနယ္ပယ္မွာပါ လူေရွာင္ဘိုရဲ့ေဝဖန္ေရးေဆာင္းပါးေတြဟာ အလြန္အဆိပ္ ျပင္းတဲ့အတြက္ လူေရွာင္ဘို ေသြးလွန္႔ခ်က္ ( Liu Xiaobo Shock) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရေတာင္ ေပၚခဲ့တယ္။
၁၉၈၇
ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕လံုးခ်င္းစာအုပ္ ထြက္လာပါတယ္။ “ေရြးခ်ယ္မႈကိုေဝဖန္ျခင္း- လူဇီေဟာင္နဲ႔ေဆြးေႏြးခန္း” ဆိုတဲ့ စာေပေဝဖန္ေရးစာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ ေရာင္းအေကာင္းဆံုးစာအုပ္တအုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ကြန္ဖ်ဴးရွပ္ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြအေပၚေဝဖန္ထားၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၾသဇာတက္ေနတဲ့သေဘာတရားေရး ဆရာ လူဇီေဟာင္ကိုျပတ္ျပတ္သားသားစိန္ေခၚ တိုက္ခိုက္ထားတဲ့စာအုပ္ပါ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ပါရဂူဘြဲ႔ရၿပီး တကၠသိုလ္မွာ ကထိကဆက္လုပ္ပါတယ္။ ေအာ္စလိုတကၠသိုလ္၊ ဟာ၀ိုင္အီ တကၠသိုလ္၊ ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္ စတဲ့တကၠသိုလ္မ်ားကို ဧည့္ပါေမာကၡအျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၇ ရက္မွာ တိန္အန္မင္ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုႀကီးျဖစ္ေတာ့ လူေရွာင္ဘိုဟာ ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္ကေန တရုတ္ျပည္ကို ျပန္လာတယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ဆႏၵျပ ပြဲႀကီးထဲမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္လိုက္တယ္။
တိန္အန္မင္ရင္ျပင္ကိုသိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို အစိုးရဘက္က အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းေတာ့မယ့္အခ်ိန္မွာ လူေရွာင္ဘိုဟာ အစာငတ္ခံဆႏၵျပတဲ့အုပ္စုကို ဦးေဆာင္ေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လူေရွာင္ဘိုက ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ကိုလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။

ရန္-ငါ ျပတ္ရမယ္ဆိုတဲ့လူတန္းစားတိုက္ပြဲသေဘာတရားကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး အာဏာပိုင္အဖြဲ႔နဲ႔ေက်ာင္းသား အဖြဲ႔ကို ေဆြးေႏြးညွိႏွဳိင္းပြဲလုပ္ဖို႔ ေၾကညာခ်က္က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

“ ငါ့မွာ ရန္သူမရွိ” ဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံဟာ သူ႔ေၾကညာခ်က္ရဲ ့ အဓိကအခ်က္ပါပဲ။ “ရန္-ငါျပတ္ေရး ”သေဘာ တရားထက္ “ ရန္သူမရွိ မိတ္ေဆြသာရွိ ” ဆိုတဲ့သေဘာတရားကို လူေရွာင္ဘိုက ေရွ႕တန္းတင္ခဲ့တာပါ။

လူေရွာင္ဘိုရဲ႕ေၾကညာခ်က္ထြက္တဲ့ေန႔မွာပဲ တိန္အန္မင္ရင္ျပင္ထဲကိုတင့္ကားေတြဝင္လာၿပီး ဆႏၵျပပြဲကို ၿဖိဳခြဲပါတယ္။ လူေရွာင္ဘိုဟာ အစုိးရအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြကိုညွိႏွဳိင္းၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို တိန္အန္မင္ ရင္ျပင္ အတြင္းကေန ၿငိမ္းခ်မ္းစြာထြက္ခြြြာသြားႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ေဘးက လြတ္ခဲ့တယ္။

လူေရွာင္ဘိုဟာ ဇြန္လေျခာက္ရက္ေန႔မွာ အထိန္းသိမ္းခံရပါတယ္။ သံုးလၾကာေတာ့ ျပန္လြတ္လာတယ္။
ဒါေပမဲ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆရာအလုပ္က အထုတ္ခံလိုက္ရတယ္။ အစိုးရမီဒီယာေတြက သူ႔ကို ေခြးရူးလို ့ အမည္တပ္ၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ခိုက္တယ္။
အစိုးရအဖြဲ႔ကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ ေက်ာင္းသားေတြကို အသံုးခ်ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။ သူေရးတဲ့စာအုပ္အားလံုးကိုလည္း ပိတ္ပင္လိုက္တယ္။

မၾကာခင္မွာ
သူ႔ အိမ္ေထာင္ေရးၿပိဳကြဲသြားၿပီး ဇနီးနဲ႔သားက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကိုေျပာင္းေရႊ႕သြား တယ္။
စာအုပ္ထုတ္ေဝခြင့္ကုိ အပိတ္ခံထားရေပမယ့္ လူေရွာင္ဘိုဟာ စာကိုဆက္ေရးေနခဲ့တယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ “ကပ္ဆိုးမွက်န္ရစ္သူရဲ့တကိုယ္ေတာ္ေျပာစကားမ်ား”လို႔အမည္ေပးထားတဲ့စာအုပ္ကို တိုင္ဝမ္မွာ ထုတ္ေဝပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ တိန္အန္မင္အေရးအခင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ဝန္ခံခ်က္ေတြ ေဝဖန္သံုးသပ္ခ်က္ေတြကိုေရးသား ထားပါတယ္။
အလြန္ဂယက္ရိုက္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ကဗ်ာဆရာမလူရွီယာနဲ႔ လက္ထပ္တယ္။ သူလိုပဲ လူ႔အခြင့္အေရးတိုက္ပြဲဝင္တဲ့သူပါ။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေမ ၁၈ ရက္မွာ လူေရွာင္ဘိုကုိ ရဲက ေခၚယူထိန္းသိမ္းျပန္ပါတယ္။
တိန္အန္မင္အေရးအခင္းအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္တခုဖြဲ႔စည္းဖို႔ အစိုးရကိုတိုက္တြန္းတဲ့ စာေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းခံရတာပါ။
ကိုးလၾကာ အထိန္းသိမ္းခံရၿပီး ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ ျပန္လြတ္လာပါတယ္။
ေနာက္ ရွစ္လအၾကာမွာ ထပ္ၿပီးအထိန္းသိမ္းခံရျပန္ပါတယ္။ တရုတ္နဲ့ထုိင္ဝမ္ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပန္လည္ ေပါင္း စည္းဖို႔ ေၾကညာခ်က္ေရးတဲ့အတြက္ ေထာင္သံုးႏွစ္ခံရျပန္ပါတယ္။

ျပန္လြတ္လာတဲ့ေနာက္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္သြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ မရေတာ့ဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးေတြက သူ ့အိမ္နားမွာ အၿမဲေစာင့္ေနတယ္။ တယ္လီဖုန္းလိုင္းကို ၾကားျဖတ္နားေထာင္တယ္။
အင္တာနက္လိုင္းကို ျဖတ္ေတာက္တယ္။

၂၀၀၀ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ လူေရွာင္ဘိုဟာ စာအုပ္ သံုးအုပ္ထုတ္ေဝပါတယ္။ ထုိင္ဝမ္မွာ တစ္အုပ္၊ ေဟာင္ ေကာင္မွာ တစ္အုပ္၊ တရုတ္ျပည္မႀကီးမွာ တစ္အုပ္။ တရုတ္ျပည္ရဲ့လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အစီရင္ခံစာကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ မွာ စေရးတယ္။ အစိုးရကသိသြားၿပီး ကြန္ပ်ဴတာေတြ၊ စာရြက္စာတန္း အေထာက္အထားမွတ္တမ္းေတြနဲ႔ေပးစာေတြ ကို သိမ္းယူသြားပါတယ္။ လူေရွာင္ဘိုဟာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ေစာင့္ ၾကည့္ခံေနရၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ေန႔ေတြမွာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားတာခံရတယ္။

ေရွာင္ဘိုဟာ ခ်ာတာသုညရွစ္ (Charter 08) ဆိုတဲ့ေၾကညာစာတန္းကိုေရးသားရာမွာ တက္တက္ ႂကြြႂကြ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာတန္းထဲမွာ ဒီမိုကေရစီရရွိေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ ေရသားခြင့္ေတြ ကိုေတာင္းဆိုထားၿပီး ပညာရွင္ ၃၅၀ က လက္မွတ္ေရးထိုးထားပါတယ္။ စာတန္းကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ျဖန္႔ေဝဖို႔စီစဥ္ထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢအဖြဲ ့ႀကီးရဲ့ကမၻာလံုးဆုိင္ရာလူ႔ အခြင့္အေရးေၾကညာစာတန္းႀကီး အႏွစ္ ၆၀ ျပည့္တဲ့ေန႔မွာအထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ ျဖန္႔ေဝမွာပါ။ မျဖန္႔ေဝခင္ႏွစ္ရက္အလိုမွာ လူေရွာင္ဘို အဖမ္းခံရပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္မွာေထာင္ဒဏ္ ၁၁ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုကိုခ်ီးျမွင့္ခံရတဲ့အခ်ိန္မွာ လူေရွာင္ဘို ေထာင္ထဲေရာက္တာ ၂ ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။ “လူ႔အခြင့္အေရးရရွိေရးအတြက္အၾကမ္းမဖက္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ မဆုတ္မနစ္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ အတြက္
ႏိုဘယ္ဆုကိုေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္သည္ ” လို႔ ဆုေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီက မွတ္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုသတင္းကို ပိတ္ဆို႔အေမွာင္ခ်ထားတယ္။ ႏိုဘယ္လ္ဆုကို ျပန္တံု႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ လူေရွာင္ဘိုရဲ႕ ဇနီး ကဗ်ာဆရာမ လူရွီယာကို အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။

လူေရွာင္ဘိုဟာ ေထာင္က်ရက္မကုန္ဆံုးခင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁၃ ရက္မွာပဲ အသည္းကင္ဆာနဲ႔ကြယ္ လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၆၁ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။
ႏိုင္ငံျခားထြက္ၿပီး ေဆးကုသခြင့္ ေတာင္းခဲ့ေပမဲ့ အစိုးရက ခြင့္မျပဳခဲ့ျခင္းဟာ လူေရွာင္ဘိုကို အေသေစာေအာင္ လုပ္ျခင္းပဲလို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

လူေရွာင္ဘိုကြယ္လြန္တဲ့သတင္းကို တရုတ္အစိုးရက အႀကီးအက်ယ္ပိတ္ပင္ပါတယ္။ အြန္လိုင္းေပၚမွာ သူ႔နာမည္ ( Liu Xiaobo) ကို ပိတ္ထားသလို ( LXB) ဆိုတဲ့စာလံုးေတြကိုလည္း ပိတ္ထားပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ
အနားယူပါဆိုတဲ့ RIP စကားလံုးကိုလည္း ပိတ္ပါတယ္။ တိန္အန္မင္အေရးအခင္းအတြင္း နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ သူ႔ေႂကြးေၾကာ္သံကိုလည္း ပိတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ “ ငါ့မွာ ရန္သူမရွိ” ဆုိတဲ့ စကားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အစိုးရရဲ႕အမိန္႔အရ လူေရွာင္ဘိုရဲ႕ရုပ္အေလာင္းကို မီးသၿဂိဳဟ္ၿပီး ႂကြင္းက်န္တဲ့အရိုးျပာကို ပင္လယ္ထဲမွာ ႀကဲခ်ပစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ရန္-ငါျပတ္တဲ့သေဘာထားကိုျပသျခင္းလို႔ တခ်ဳိ႕က ယူဆပါတယ္။ လူေရွာင္ဘိုကေတာ့ ဒါကို ရန္လိုမုန္းတီးစိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့အျပဳအမူေတြပဲလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါလိမ့္မယ္။

တရုတ္ျပည္မွာ လႊမ္းမိုးေနခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတရားက ဒီရန္လိုမုန္းတီးစိတ္ေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံသား ေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္ထဲ သြတ္သြင္းေပးခဲ့ၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ဝိညာဥ္ကို အဆိပ္သင့္ေစခဲ့တယ္လို သူ ေျပာဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ကိုေထာင္ ၁၁ ႏွစ္ခ်တဲ့တရားရံုးမွာ သူေခ်ပတဲ့အခါ “ ရန္သူမရွိ-အမုန္းတရားမရွိ” ဆိုတ့ဲစကားကိုပဲေျပာၿပီး ေခ်ပခဲ့ပါတယ္။ သူေထာင္ထဲမွာေရးတဲ့စာေတြကဗ်ာေတြကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ စာအုပ္အျဖစ္ထုတ္ေတာ့လည္း “ ရန္သူမရွိ – အမုန္းတရားမရွိ” ဆိုတဲ့ အမည္ကိုပဲ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ။