မိုက္ခဲစိန္ – အေမရိကန္သမၼတၾကီးရဲ့ လူျပိန္းၾကိဳက္ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေတာ္ေတြ
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၇
ဇန္ ၂၀ မွာ သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျပီးတာနဲ႔ တကမာၻလုံးက သူ႔ကို ရင္မျပီး ၾကည့္ေနရေတာ့တာပဲ။ ပါးစပ္ထဲ ရွိတာေတြ ေျပာျပီး လူျပိန္းၾကိဳက္ေတြနဲ႔ မဲဆြယ္ျပီး အႏိုင္ရလာတဲ့ အေမရိကန္ရဲ့ ၄၅ ၾကိမ္ေျမာက္ သမၼတၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္႔ပါ။ ဇာတ္သမားျပန္ရင္ မွတ္သားစရာက်န္ ဆိုသလို ေဒၚနယ္ထရန္႔ ပါးစပ္ဟလိုက္တာနဲ႔ ေျပာစရာေတြ အျငင္းပြားစရာေတြ က်န္ရစ္သူၾကီးပါ။
သူက သမၼတတက္တက္ခ်င္းမွာ အိုဘားမားရဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အာမခံဥပေဒကို ေျဖေလ်ာ့ေပးတယ္လို႔ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ျပည္ေထာင္စု၊ ျပည္နယ္နဲ႔ တရားရုံးေတြမွာ ဦးတိုက္ေလ်ာက္ထားတဲ့ အေရးဆိုထားတာေတြကို ျပန္စဥ္းစားေပးမယ္ ေျပာတာပါ။ လူတိုင္း က်န္းမာေရးအာမခံခြင့္ရွိေအာင္ လုပ္တာဟာ စာရိတ္ၾကီးလြန္းတယ္ဆိုရင္ တမ်ဳိးတဖုံ စဥ္းစားၾကပါစို႔လို႔ လမ္းဖြင့္တာပါ။ သည္ေတာ့ က်န္းမာေရးမေကာင္း၊ ၀င္ေငြနဲသူေတြဟာ အစုိးရစာရိတ္နဲ႔ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိခြင့္ေတြ (ျမန္မာလိုဆိုရင္ ရွားပါးစာရိတ္) ေတြ ဆုံးရႈံးၾကဖို႔ မ်ားပါတယ္။
ေနာက္တရက္မွာ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ (executive order) ကေတာ့ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ဖို႔ ေဆာင္ရြက္တာေတြကို ကန္႔သတ္တာပါ။ ျပည္ေထာင္စုဘတ္ဂ်က္နဲ႔ မိန္းမေတြ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ခြင့္ မရွိေအာင္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ တားျမစ္ထားတာအျပင္ အေမရိကန္အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ျပည္ပကရန္ပုံေငြေတြ သုံးျပီး ျပည္ပမွာလည္း ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်တဲ့ အကူအညီေတြ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိေစရလို႔ ကန္႔သတ္တာပါ။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္သမၼတေတြ တက္တိုင္း ဒီတခ်က္လႊတ္အမိန္႔ကို ထုတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ Mexico city Policy လို႔ ေခၚပါတယ္။ ထရန္႔ကို မိန္းမေတြက သူတို႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္တာ၊ သားဆက္ျခားတာ၊ မိသားစု အစီအမံလုပ္တာေတြမွာ ၀င္မပါပါနဲ႔လို႔ ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ၾကားကေန ထရန္႔က အမိန္႔ထုတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပီးတာနဲ႔ ကေနဒါကေန အေမရိကန္ကို ျဖတ္ျပီး တည္ေဆာက္မယ့္ (Keystones Pipeline) ေရနံပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း အိုဘားမား တားျမစ္ထားတာကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ပါတယ္။ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔နဲ႔ ပါပဲ။ အလုပ္အကိုင္ေတြ စြမ္းအင္ ဖြံျဖိဳးမႈေတြကို အတားအဆီး မျဖစ္ေအာင္ လုပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးတို႔ စြမ္းအင္ေတြ အလြန္အကၽြံသုံးစြဲတာ ေလ်ာ့ခ်ေရးတို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြ ပညာရွင္ေတြကို ေက်ာခိုင္းျပီးေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေရနံ ဓာတ္ဆီ ဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ငန္းေတြဘက္ကို အေလးသာျပလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔ရက္၁၀၀ စီမံကိန္းထဲမွာ ေျပာထားတဲ့အတိုင္း ျပည္ေထာင္စုအစုိးရ ၀န္ထမ္းေတြကို ထပ္ျပီး မခန္႔ေတာ့ဘူး။ သည္အတုိင္းပဲ ထားမယ္လို႔ ကန္႔သတ္လိုက္ပါတယ္။ အစုိးရ၀န္ထမ္းစာရိတ္ကို ခ်ဳပ္ထိန္းလုိက္ပါတယ္။ စစ္သားေတြ လုံျခဳံေရး၀န္ထမ္းေတြ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ကာကြယ္ေရးေတြအတြက္ေတာ့ ဆက္သုံးသြားမယ္ ဆိုပါတယ္။ အစုိးရစာရိတ္ေတြ ၾကီးတယ္ဆိုေပမယ့္ သည္လို ကန္႔သတ္ထားတာေၾကာင့္ အစုိးရအလုပ္ေတြ ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာမွာေတြကို လူထုက ပိုျပီး ရင္ဆိုင္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရ၀န္ထမ္းေတြ ထပ္မခန္႔ရင္ ဘယ္က လူေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္မွာလဲဆိုေတာ့ Private contractor ကန္ထရိုက္တာ၀န္ထမ္းေတြ ခန္႔ျပီး လုပ္မွာတဲ့။ ကန္ထရိုက္တာေတြ ခန္႔တာက ပိုေစ်းၾကီးတယ္ေျပာလဲ ထရန္႔ကေတာ့ ခပ္တည္တည္ပါပဲ။ သူတို႔ အစုိးရက အိုင္က်ဴက (IQ) အေမရိကန္သမိုင္းမွာ သူမ်ားေတြထက္ ပိုျမင့္တယ္လို ျပန္ေျပာပါတယ္။
ထရန္႔က အျငင္းပြားဖြယ္ မွတ္ခ်က္ေတြလည္း ထုတ္ျပန္ပါေသးတယ္။ သူ႔သမတက်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုပြဲက လူေတြ အမ်ားၾကီး တက္ေရာက္တာကို မီဒီယာေတြကို ဖုံးထားတယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။ သူက မီဒီယာေတြကိုလည္း အလကားသတင္းေတြ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ တင္သူေတြအျဖစ္ ျပစ္တင္ျပီး ရန္လိုစကား ေျပာလိုက္ပါတယ္။ သူ႔မဟာမိတ္က FOX News Agency ပါ။ FOX ဆိုတာက ရုပတ္မာေဒ့ါဆိုတဲ့ ျပည္ပက သူေဌးၾကီး ပိုင္တဲ့ ကုမၼဏီပါ။ သူ႔မွာ အေရွ႔အလယ္ပိုင္းက အာရပ္သူၾကြယ္ေတြကလည္း ရွယ္ယာထည့္ထားတယ္ ဆိုၾကပါတယ္။
ျပီးေတာ့ ထရန္႔က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္နဲ႔သာ ႏိုင္ျပီး လူထုမဲဆႏၵ စုစုေပါင္း လူဦးေရမဲ (POPULAR VOTE) မွာ ကလင္တန္ကို ရႈံးရတာကလည္း မဲလိမ္ မဲခိုးမႈေတြ ရွိေနလို႔ ဆိုျပီး ေျပာျပန္ပါေသးတယ္။ မဲလိမ္ မဲခိုးေတြ မရွိပါဘူးလို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ေျပာထားပါရက္ သူလည္း သမၼတျဖစ္ေနျပီးပါရက္ ေျပာေနေသးဟာ အံ့ၾသကုန္ႏိုင္ဖြယ္ပါ။ သူပဲ အရင္က ေရြးေကာက္ပြဲ မႏိုင္ရင္ မဲခိုးလို႔ ဆိုျပီး ျပသနာရွာမယ္လို႔ ေျပာထားျပီး ႏိုင္ျပန္ေတာ့လည္း အျပတ္မႏိုင္တာ မဲခိုးလို႔ပါလို႔ ဆိုခ်င္ျပန္ပါတယ္။
တကယ္တန္း ပုဂၢိဳလ္ေရးအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအက်ဳိး ပဋိပကၡ ျပသနာ (ethical conflict of interest) ကို ရင္ဆိုင္ေနရသူကိုယ္တိုင္က သမၼတၾကီး ထရန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးကေန သမၼတျဖစ္လာတာမို႔ သူ႔ကိုယ္ပိုင္အက်ဳိးစီးပြားေတြကို သမၼတျဖစ္ေနစဥ္ကာလမွာ ျဖတ္ေတာက္ ရပ္ဆိုင္းပစ္ရမွာကို ျငင္းပယ္ျပီး မလိမ့္တပတ္ေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ ဥပေဒသမားေတြ ပညာရွင္ေတြက ေ၀ဖန္ေထာက္ျပေနပါတယ္။ သူကေတာ့ သူသမၼတလုပ္ေနစဥ္မွာ သူ႔မိသားစုက သူ႔စီးပြားေရးေတြ လုပ္လိမ့္မယ္၊ ငါက ၀င္မစြက္ပါဘူးလို႔ လြယ္လြယ္ ျပန္ေျဖရွင္းပါတယ္။ conflict of interest ဆိုတာမွာ အစုိးရအလုပ္ လုပ္ေနစဥ္မွာ မိသားစုအလုပ္ေတြနဲ႔ကိုပါ ကုိယ္တိုင္က အဆက္ျဖတ္ရတာပါ။ blind trust ဆိုတဲ့ သီးျခားအစုအဖြဲ႔တခုကေန အဲသည္လူရဲ့ လုပ္ငနး္ေတြကို လႊဲယူျပီး လုပ္ကိုင္ရတာကို ခုခ်ိန္ထိ ထရန္႔က မလုပ္ေသးပါဘူး။ သူ႔ကို စိတ္ခ်ပါလို႔ တြင္တြင္ၾကီး ေျပာေနပါတယ္။
သူ႔ကို စိတ္ခ်ပါလို႔ ဆိုတဲ့အတိုင္း ခု ရက္တပတ္အတြင္းမွာ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေတြ လက္မွတ္ထုိးျပီးရင္း ထုိးရင္းပါပဲ။ အိုဘားမားလက္ထက္မွာ အာရွ-ပစၥဖိတ္ေဒသတြင္း ကုန္သြယ္မႈ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိဖို႔ ၾကိဳးစားေနတဲ့ TPP ကို ရုတ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ အာရွတြင္း လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ရာမွာ အားလုံးနဲ႔ သေဘာတူမယ့္အစား တဦးခ်င္းစီန႔ဲ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္မယ္လို႔ ျပန္ ကန္႔သတ္လိုက္တာပါ။ တရုတ္ ဂ်ပန္တို႔က ကုန္သြယ္မႈ အားသာခ်က္ေတြ ပိုရွိသြားတာမို႔ အာရွတြင္း အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို ထိခိုက္မယ္လို႔ ေ၀ဖန္ၾကေပမယ့္ ထရန္႔ကေတာ့ တႏိုင္ငံခ်င္းနဲ႔ သီးျခားစကားေျပာျပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အားလုံးနဲ႔ တေျပးညီသေဘာတူတာဟာ အေမရိကန္ကိုယ္က်ဳိးကို ထိခိုက္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျမာက္အေမရိက လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈစာခ်ဳပ္ကို ျပန္စဥ္းစားမယ္လို႔လည္း ကုန္သြယ္ဖက္ မကၠစီကိုနဲ႔ ကေနဒါကို အေၾကာင္းၾကား သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းက ကုုန္ထုုတ္လုုပ္တဲ့ အေမရိကန္ကုမၼဏီေတြကိုလည္း အစုုိးရက ေျဖေလ်ာ့မႈေတြ အမ်ားအျပားလုပ္ေပးမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွာ ပိုျပီး ထုတ္လုပ္ၾကဖို႔ ေခၚေျပာလိုက္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းတာေတြ သိပ္တင္းၾကပ္ဘူး၊ ေကာ္ပိုုရိတ္အခြန္ေတြကိုု ေလ်ာ့ေပးမယ္ စတာေတြ ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ ေဆာက္လုုပ္မယ့္ ပုုိက္လိုုင္းေတြကိုု အေမရိကန္စတီးေတြနဲ႔ပဲ လုုပ္ရမယ္လိုု႔လည္း အမိန္႔ေပးထားပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္တြင္းမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး လမ္းတံတားစီမံကိန္းေတြကိုု သမၼတကေန ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္ ဆုုံးျဖတ္ခြင့္ ရွိတယ္လိုု႔လည္း သူက လက္မွတ္ထိုုးလိုုက္ျပန္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိုုဘားမား လက္မွတ္ထိုုးထားတဲ့ ေနာက္ဆုုံးတလအတြင္းက အမိန္႔ေတြကိုုေတာ့ ခ်က္ျခင္း ဆိုုင္းငံ့ထားဖိုု႔ ထရန္႔က ျပန္လွန္ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ ထုုတ္ထားျပန္ပါတယ္။ အိုုဘားမား အလ်င္စလုုိ ဆုုံးျဖတ္ထားတာေတြ တိုုင္းျပည္အက်ဳိး ရွိမရွိကိုု ထရန္႔ကိုုယ္တိုုင္ ျပန္စိစစ္ဦးမယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
ေနာက္ဆုုံး ထုုတ္ျပန္ထားတာကေတာ့ ျပည္ပက ခိုုး၀င္ေတြကိုု တားျမစ္ဖိုု႔ မကၠစီကိုုနယ္စပ္မွာ တံတိုုင္းၾကီး ေဆာက္ဖိုု႔ ညႊန္ၾကားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ နည္းနဲ႔ စျပီး ေဆာက္ၾကဖိုု႔၊ ျပီးရင္ မကၠဆီကိုုဆီကေန ပိုုက္ဆံ ျပန္ေတာင္းဖိုု႔ လုုပ္မယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္ပါေသးတယ္။ တရားမ၀င္ ခိုုး၀င္သူေတြကိုု စိစစ္ ဖမ္းဆီးျပီး အျမန္ဆုုံး တိုုင္းျပည္က ႏွင္ထုုတ္သြားမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုုအဆင့္ လုုံထိန္းေတြ အမ်ားအျပား ခန္႔ထားမယ္။ လက္ရွိ ရဲေတြ ပုုလိပ္ေတြ ကိုုယ္တိုုင္ကလည္း လူ၀င္မႈၾကည့္ၾကပ္ေရး အရာရွိေတြလိုုပဲ လူတိုုင္းကိုု မွတ္ပုုံတင္စစ္ျပီး ခိုုး၀င္ေတြကိုု ဖမ္းခြင့္ ရွိေစရမယ္လိုု႔ ဆိုုလိုုက္ပါေသးတယ္။ လက္ရွိဥပေဒက ရဲေတြ ပုုလိပ္ေတြဟာ ႏိုုင္ငံသားလား ႏိုုင္ငံျခားသားလား လမ္းေပၚကလူကိုု တားျပီး စစ္ခြင့္ ဖမ္းခြင့္ မရွိပါဘူး။ ထရန္႔ကေတာ့ တရားမ၀င္ တျပည္သားေတြကိုု အျပတ္ႏွိမ္နင္းမယ္လိုု႔ တခ်က္လႊတ္ ေျပာထားတာပါ။ အဲသည္မွာ လူတိုုင္းကိုု ဒါမ်ဳိးေတြ စစ္ေဆးေမးျမန္းတာေတြ မလုုပ္ဘူးလိုု႔ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမအျဖစ္ ေၾကညာထားတဲ့ အေမရိကန္က santurary city (ေဘးမဲ့ျမိဳ့ေတာ္) ေတြကိုု ထရန္႔က ျပည္ေထာင္စုု အကူအညီ ျဖတ္ေတာက္မယ္လိုု႔လည္း ၾကိမ္းထားလိုုက္ပါျပီ။ ကယ္လီဖိုုးနီးယားျပည္နယ္ဟာ ထိပ္ဆုုံးပစ္မွတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေနာက္ပိုုင္းမွာ မူဆလင္တိုုင္းျပည္က လူေတြကိုု ဗီဇာ ကန္႔သန္႔မယ္၊ အၾကမ္းဖက္အားေပးတဲ့ မူဆလင္တိုုင္းျပည္ေတြကိုုလည္း ပိတ္ဆိုု႔ဦးမယ္ ဆိုုျပန္ပါတယ္။
ကဲ … ဒါေတြကေတာ့ ထရန္႔ၾကီးရဲ့ လူျပိန္းၾကိဳက္ တခ်က္လႊတ္ အမိန္႔ေတာ္ေတြပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္ ခင္ဗ်ားက လူျပိန္းၾကိဳက္ လူျပိန္းၾကိဳက္နဲ႔ အာလုုပ္စကားျပဳျပီး ေရးေနရတာတုုန္းလိုု႔ ေမးခ်င္ၾကမယ္။ ကမာၻတ၀ွမ္းကိုု အေထြေထြက႑စုုံမွာ ၾသဇာလႊမ္းတဲ့ ၾသဇာၾကီးတဲ့ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုုင္ငံၾကီးက အသစ္တက္လာတဲ့ သမၼတ ဆိုုသူက သူတိုု႔ဆီက ႏိုုင္ငံသားေတြထဲက အက်ဳိးစီးပြားသီးျခားကိုုသာ ကြက္ကြက္ၾကည့္ ကာကြယ္တဲ့ အမိန္႔ အာဏာေတြ ဆိုုတာေတြကိုု လူျပိန္းမၾကိဳက္လိုု႔ ဘယ္ပညာရွိေတြက ၾကိဳက္ၾကမွာလဲ လိုု႔ ေျဖလိုုက္ခ်င္ပါတယ္။ သူ႔လိုုမ်ဴိး တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေတြနဲ႔ အုုပ္ခ်ဳပ္တာမ်ားကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ အႏွစ္ ၆၀ ကတည္း လုုပ္ခဲ့သူေတြ ရွိခဲ့တာ မ်ားလွေပါ့။ တခါးပိတ္တဲ့ ေပၚလစီဆိုုတာ ျမန္မာျပည္မွာလည္း က်င့္သုုံးဖူးတာ သိမွီသူမ်ား သတိတရ ရွိေကာင္းမွာပါေလ။
သင့္အေၾကာင္း သင့္လုုပ္ငနး္ ေၾကာ္ျငာ သည္ေနရာမွာ ေၾကာ္ျငာႏိုုင္ပါျပီ
